Το μπρα ντε φερ Βορρά-Νότου στη σκιά του πολέμου και οι ανησυχίες Αναστασιάδη

Άλλη μια εσωτερική μάχη αναμένεται να εκτυλιχθεί σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες, ανάμεσα στις χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά και του ευρωπαϊκού Νότου, στη σκιά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και της ραγδαίας αύξησης των τιμών, ειδικά για την προμήθεια φυσικού αερίου και πετρελαίου, σε περίπτωση που διακοπεί η τροφοδότηση των 27 κρατών-μελών από τη Ρωσία στο πλαίσιο της προσπάθειας για απεξάρτιση από τη Μόσχα.  

Τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά μπορεί να είναι μακριά από το θέατρο των πολεμικών επιχειρήσεων, αλλά ζουν στο πετσί τους τις συνέπειες του πολέμου. Οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου έχουν φτάσει σε δυσθεώρητα επίπεδα. Το αργό πετρέλαιο Brent Βόρειας Θάλασσας, το διεθνές σημείο αναφοράς, διαμορφώθηκε περίπου στα 90 δολάρια τον Φεβρουάριο. Στις 7 Μαρτίου εκτινάχθηκε στα 139,13 δολάρια, κοντά σε υψηλό 14 ετών και οι τιμές παραμένουν εξαιρετικά ασταθείς.

Οι τιμές έχουν αυξηθεί και στα καύσιμα αυτοκινήτων, ωθώντας τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για να απαλύνουν το οικονομικό πλήγμα για τους καταναλωτές: χαμηλότερο ΦΠΑ στη Σουηδία, ανώτατο όριο τιμών στην Ουγγαρία ή έκπτωση στη Γαλλία, μείωση του φόρου κατά 7 Σεντ στην Κύπρο και επιδότηση για τις ευάλωτες ομάδες στην Ελλάδα. Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν επίσης εκτοξευθεί, με την Ευρώπη να κάνει αναφορά στην Ολλανδική TTF που εκτινάχθηκε σε υψηλό όλων των εποχών στα 345 ευρώ στις 7 Μαρτίου.

Ένα ζήτημα που επίσης θα απασχολήσει τους Ευρωπαίους ηγέτες και είναι άμεσα συνυφασμένο με τα πιο πάνω, είναι αυτό τις επιβολής νέου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Πρόκειται για ένα ζήτημα που αφορά άμεσα και την Κύπρο, με τη Λευκωσία να έχει ξεκαθαρίσει ήδη προς πάσα κατεύθυνση πως πριν από οποιαδήποτε άλλη απόφαση, θα πρέπει προηγουμένως να ασκηθούν πιέσεις προς την Τουρκία για να συμμετάσχει στις κυρώσεις που επέβαλαν τα μέλη του ΝΑΤΟ. Κι αυτό διότι, ήδη άρχισαν να φαίνονται τα αποτελέσματα από τον ρωσικό αποκλεισμό στην Κύπρο, την ίδια ώρα που η Τουρκία αλλά και τα κατεχόμενα μετατρέπονται σε άκρως φιλόξενο προορισμό, τόσο για Ρώσους ολιγάρχες όσο και για Ρώσους τουρίστες.

Οι εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αρχίζουν σήμερα με την από κάθε άποψη ιστορική συμμετοχή και του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν. Αυτό αναμένεται κατά κάποιο τρόπο να επηρεάσει την ατζέντα της Συνόδου με αρκετά σημαντικά θέματα να μεταφέρονται για το δεύτερο μέρος της συνεδρίας της Παρασκευής και με κάποιους να υποδεικνύουν πως υπάρχει ο κίνδυνος οι όποιες αποφάσεις να μην ληφθούν αυτό το διήμερο και καυτά και επείγοντα ζητήματα να μείνουν σε εκκρεμότητα μέχρι την επόμενη Σύνοδο Κορυφής του Μαΐου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αποφασίζουν νέες κυρώσεις κατά Ρωσίας οι ηγέτες της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής

Τα στρατόπεδα εντός Ε.Ε.

Στο παρασκήνιο της Συνόδου Κορυφής, διεξάγεται μια πραγματική μάχη, ανάμεσα στις χώρες του Βορρά και του Νότου. Σύμφωνα με το πρώτο προσχέδιο που διέρρευσε, καταγράφεται η πρόθεση της Ε.Ε. να επιχειρήσει κάτι παρόμοιο με αυτό που έπραξε με τα εμβόλια για τον κορωνοϊό. Δηλαδή να επιδιώξει προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου για όλα τα κράτη μέλη της με ευρωπαϊκή σύμβαση. Με αυτό τον τρόπο υπάρχει η πεποίθηση πως θα επιτευχθούν καλύτερες τιμές για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά.

Αυτή ήταν μια πρόταση που υποστηρίχθηκε από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου μετά από σχετική πρόταση που είχαν διατυπώσει τους προηγούμενους μήνες ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ισπανός Πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ. Η κοινή προμήθεια φυσικού αερίου, θα διασφαλίσει πως τον επόμενο Χειμώνα, δεν θα υπάρξουν ελλείψεις που θα εκτοξεύσουν ακόμη περισσότερο τις τιμές.

Πάντως, παρά το γεγονός ότι στο προσχέδιο των Συμπερασμάτων καταγράφεται αυτή η άποψη, δεν αναμένεται ότι τα κράτη του ευρωπαϊκού Νότου θα έχουν ένα εύκολο απόγευμα. Σε αυτό το πλαίσιο, δηλαδή της ασυμφωνίας μεταξύ των 27 μέχρι και χθες η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, δεν απέστειλε τις προτάσεις της Κομισιόν για αντιμετώπιση της ακρίβειας, όπως είχε δεσμευθεί κατά τη διάρκεια της Συνόδου των Βερσαλλιών πριν από δύο εβδομάδες. Τις τελευταίες ώρες οι αντιπροσωπείες των χωρών, επιχειρούν να συμφωνήσουν στα βασικά ζητήματα, έτσι ώστε όταν το θέμα θα τεθεί ενώπιον των ηγετών να υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής στον οποίο θα βασιστεί η συζήτηση.

Ανάλογη είναι η κατάσταση και για το ζήτημα της τοποθέτησης πλαφόν στις χονδρικές τιμές προμήθειας του φυσικού αερίου. Οι χώρες του Νότου μαζί με Βέλγιο και Πολωνία, επιθυμούν να υπάρξουν παρεμβάσεις τόσο για την τιμή του φυσικού αερίου όσο και για την τιμή του ηλεκτρισμού, αντιμετωπίζουν όμως τις προχωρημένες θέσεις της Γερμανίας και της Ολλανδίας που θεωρούν πως δεν επείγει το ζήτημα παρεμβάσεων για το ενεργειακό κόστος, ε τη δικαιολογία ότι υπάρχουν ήδη επαρκή εργαλεία για αντιμετώπιση της κρίσης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Παρόντες Μπάιντεν και Ζελένσκι στη Σύνοδο Κορυφής-«Η Δύση είναι ενωμένη»

Η παρουσία του Μπάιντεν

Σύμφωνα με την ατζέντα που δόθηκε στη δημοσιότητα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συζητήσει τη ρωσική στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας, την ασφάλεια και την άμυνα, την ενέργεια, οικονομικά ζητήματα, την COVID-19 και τις εξωτερικές σχέσεις.

Ιδιαίτερα σημαντική κρίνεται η παρουσία του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. ο οποίος θα συμμετάσχει στην πρώτη ημέρα συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με θέμα συζήτησης τη στήριξη της Ουκρανίας και του λαού της και την ενίσχυση της διατλαντικής συνεργασίας ως απάντηση στη ρωσική επίθεση.

Πάντως αυτό που σημειώνουν αναλυτές, είναι πως η παρουσία του Τζο Μπάιντεν, ενδεχομένως να επηρεάσει τις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και να σπρώξει τη συζήτηση για την ενεργειακή κρίση τη δεύτερη ημέρα. Δεδομένου ότι ως είθισται η δεύτερη μέρα διαρκεί λίγες ώρες μέχρι το μεσημέρι, εκφράζεται η ανησυχία για να μην προλάβουν να το συζητήσουν ηγέτες, με αποτέλεσμα η όλη συζήτηση για την ενεργειακή κρίση να μείνει στον αέρα και να συζητηθεί σε επόμενη Σύνοδο.

Σε ότι αφορά τη ρωσική εισβολή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αξιολογήσει τις τελευταίες εξελίξεις επί τόπου, συμπεριλαμβανομένης της ανθρωπιστικής κατάστασης και των προσφύγων. Το μήνυμα που θα στείλουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, είναι πως η Ε.Ε. παραμένει προσηλωμένη στην Ουκρανία και τον λαό της και εργάζεται για την παροχή συντονισμένης πολιτικής, οικονομικής, υλικής και ανθρωπιστικής στήριξης, καθώς και στήριξης για την ανασυγκρότηση μιας δημοκρατικής Ουκρανίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πυρετός διαβουλεύσεων Μακρόν για το ουκρανικό-Τα είπε με Ζελένσκι, Σολτς και Πούτιν

Η στρατηγική πυξίδα

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συζητήσει σχετικά με την ασφάλεια και την άμυνα, με βάση τη διακήρυξη των Βερσαλλιών και λαμβάνοντας υπόψη τη νέα κατάσταση της ασφάλειας στην Ευρώπη.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν τρόπους που δίνουν τη δυνατότητα στην ΕΕ να δρα ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά όταν έρχεται αντιμέτωπη με κρίσεις, διασφαλίζοντας παράλληλα τα συμφέροντά της και προστατεύοντας τους πολίτες. Θα συζητήσουν επίσης για τις επενδύσεις στον τομέα της άμυνας και τα χρηματοδοτικά μέσα.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να επιδοκιμάσει τη στρατηγική πυξίδα, μια πρωτοβουλία που αποσκοπεί στην ενίσχυση των πολιτικών ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης γύρω από τα θέματα της διαχείρισης κρίσεων, των αμυντικών δυνατοτήτων, της ανθεκτικότητας και των εταιρικών σχέσεων.

Αυτό το θέμα προκάλεσε τις προηγούμενες ημέρες την έντονη αντίδραση της Τουρκίας η οποία κάρφωσε Κύπρο και Ελλάδα πως παρασύρουν τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. σε αποφάσεις που τις θέτουν σε κίνδυνο. Υπενθυμίζεται ότι με βάση τις πληροφορίες, η στρατηγική πυξίδα είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο δράσης για ισχυρότερη πολιτική ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ έως το 2030.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Απορρίπτει τα ΜΟΕ, καρφώνει Κυπρο για τη Στρατηγική Πυξίδα της ΕΕ η Άγκυρα

Πρόκειται για ένα σημαντικό άλμα για αύξηση της ικανότητας και της προθυμίας τις Ε.Ε. να δρα, να ενισχύει την ανθεκτικότητα και να επενδύει περισσότερο και καλύτερα στις αμυντικές της δυνατότητες. Στόχος της στρατηγικής πυξίδας είναι να καταστεί η ΕΕ ισχυρότερος και ικανότερος πάροχος ασφάλειας. Η ΕΕ πρέπει να είναι σε θέση να προστατεύει τους πολίτες της και να συμβάλλει στη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Η παρούσα στρατηγική πυξίδα θα ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ και την ικανότητά της να συνεργάζεται με εταίρους για τη διαφύλαξη των αξιών και των συμφερόντων της.

Σχολιάζοντας την εξαγγελία της ΕΕ, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μελβούτ Τσαβούσογλου υποστηρίζοντας πως αυτό το κεφάλαιο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το διεθνές δίκαιο, την πρακτική, ακόμη και το κεκτημένο της ΕΕ και ως τέτοιο «είναι εκτός πραγματικότητας».Σημειώνει δε ότι το έγγραφο αποτυγχάνει να δείξει τη σωστή κατεύθυνση και δεν μπορεί να λειτουργήσει ως «πυξίδα» ούτε μπορεί να ονομαστεί «στρατηγικό»

«Αυτό το έγγραφο αναμφίβολα θα καταστήσει την ΕΕ μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης στην Ανατολική Μεσόγειο και δεν θα οδηγήσει την Ένωση στις σωστές στρατηγικές», ισχυρίζεται και προσθέτει πως λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες εξελίξεις, «το γεγονός ότι το έγγραφο αγνοεί την αλήθεια και την πραγματικότητα και βλέπει μια υποψήφια χώρα και έναν σύμμαχο στο ΝΑΤΟ από μια τόσο ρηχή προοπτική είναι ατυχές και δείχνει την έλλειψη οράματος της ΕΕ».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Διαφάνεια στη χρηματοδότηση πανευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων ζητούν οι 27 της ΕΕ

Οι ανησυχίες Αναστασιάδη

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που βρίσκεται από χθες στις Βρυξέλλες, συμμετείχε τη Δευτέρα σε προπαρασκευαστική τηλεδιάσκεψη που συγκάλεσε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Σαρλ Μισιέλ. Στην τηλεδιάσκεψη συμμετείχαν, επίσης, οι Πρωθυπουργοί της Σουηδίας, του Βελγίου, της Σλοβενίας, της Βουλγαρίας και της Πολωνίας.

Όπως έκανε και στην προπαρασκευαστική τηλεδιάσκεψη, έτσι και κατά την παρέμβαση του στη σημερινή Σύνοδο, ο Νίκος Αναστασιάδης, αναμένεται να επικεντρωθεί στο θέμα των κυρώσεων. Αναμένεται πως θα κάνει λόγο για κενά που παρατηρούνται σε σχέση με την υλοποίηση τους, ενώ θα επισημάνει πως τα μεγαλύτερα εξ αυτών έχουν να κάνουν με τρίτες χώρες όπως η Τουρκία., ενώ θα υπογραμμίσει πως η άρνηση από μέρους της Τουρκίας να ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις της ΕΕ δεν είναι μόνο ιδιοτελής, αλλά υπονομεύει τον επιδιωκόμενο αντίκτυπο των κυρώσεων.

Στην τηλεδιάσκεψη της Δευτέρας, ο Νίκος Αναστασιάδης υπενθύμισε στους ομολόγους του, ότι η Τουρκία συνεχίζει να κατέχει στρατιωτικά μέρος της Κύπρου, το οποίο τελεί υπό τον απόλυτο έλεγχο της, η παράκαμψη των κυρώσεων από την πλευρά της έχει τεράστιο αντίκτυπο για την Κύπρο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ζ. Μπορέλ: Το ΝΑΤΟ είναι η απάντηση της εδαφικής άμυνας της Ευρώπης