Το παζάρεμα του «Ορέστη», η πυξίδα ικανοποίησης και η απόλαυση της δημοσιότητας

Πολλά είναι ακόμη τα ερωτήματα που εγείρονται γύρω από την δράση του 35χρονου κατά συρροή δολοφόνου, ο οποίος μεν προέβη σε ομολογία, εντούτοις δεν αποκλείεται να κρύβει και άλλα μυστικά τα οποία πιθανόν να αποκαλύπτει με «δόσεις» στις Αρχές.
 
Τακτική την οποία φαίνεται να ακολούθησε, αφού μετά την ανεύρεση του πρώτου πτώματος παραδέχθηκε ότι σκότωσε το θύμα, ωστόσο δεν αποκάλυψε ότι δολοφόνησε και άλλες γυναίκες και παιδιά. Ο 35χρονος, ήθελε πτώμα και μετά ομολογία, και έτσι μετά την ανεύρεση της δεύτερης σορού, προέβη σε νέα παραδοχή. Ωστόσο, μετά και από άλλα στοιχεία που προέκυψαν εναντίον του, ο ίλαρχος έκανε την φρικιαστική αποκάλυψη ότι σκότωσε πέντε γυναίκες και ένα παιδί, ενώ παραδέχθηκε ότι έριξε άλλο ένα κοριτσάκι στη λίμνη, το οποίο αρχικά ισχυριζόταν ότι δεν σκότωσε αλλά είχε πεθάνει από εισρόφηση εμεσμάτων.
 
Όπως είπε ο ίδιος, κίνητρο των δολοφονιών του ήταν η ηδονή, ενώ όλο αυτό το διάστημα δεν έδειξε σε καμία περίπτωση μεταμέλεια και λες και απολαμβάνει το γεγονός, ότι τόσο η Αστυνομία όσο και η κοινή γνώμη, ασχολείται μαζί του και με τις αποτρόπαιες πράξεις του.
 
Η στάση του θεωρείται αναμενόμενη, αφού σύμφωνα με τον Έλληνα καθηγητή Λουκά Ντάνο, Λέκτορα στην Εγκληματολογία στο Τμήμα του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, στη Μεγάλη Βρετανία, αυτή τη στιγμή ο 35χρονος απολαμβάνει τη δημοσιότητα που του έδωσαν τα εγκλήματα του.
 
Απολαμβάνει τη δημοσιότητα
 
Σε συνέντευξη του στον REPORTER, o κ. Ντάνος αναφέρει πως ο ίδιος θεωρεί ότι ο 35χρονος «πάσχει από διαταραχή προσωπικότητας που ενέχει το στοιχείο του ναρκισσισμού», προσθέτοντας ότι «σίγουρα απολαμβάνει την δημοσιότητα που του έδωσαν τα εγκλήματά του – εξαιρετικά σύνηθες στοιχείο σε παρόμοιες υποθέσεις».
 
«Ξαφνικά περιτριγυρίζεται από αστυνομικούς, δημοσιογράφους, εγκληματολόγους που μιλούν για αυτόν και προσπαθούν να εξηγήσουν την συμπεριφορά του. Αν βγάλουμε από την εξίσωση τα εγκλήματά του, κανένα από τα προσωπικά ή επαγγελματικά επιτεύγματά του δεν συζητήθηκαν ποτέ. Πρόκειται λοιπόν για μια νέα κατάσταση με την οποία τώρα εξοικειώνεται και την οποία απολαμβάνει. Και φυσικά έπεται συνέχεια. Καλώς ή κακώς, το όνομά του θα μείνει στην ιστορία. Είναι υπόθεση που θα χαραχτεί στη μνήμη μας. Και αυτό το γνωρίζει. Ένα γεγονός που απολαμβάνει γιατί η υστεροφημία είναι το καλύτερο στοίχημα που μπορεί να παίξει τώρα που ξέρει ότι θα περάσει τη ζωή του στη φυλακή».
  
Προμελετημένα τα εγκλήματα σε βάρος των παιδιών

Σε ότι αφορά το κάδρο των θυμάτων του, ο Λουκάς Ντάνος αναφέρει ότι επέλεγε γυναίκες που είναι κοινωνικά περιθωριοποιημένες, ενώ σε σχέση με το ερώτημα τι πυροδότησε τη δολοφονική του δράση, πιθανόν να είχε τραυματικές εμπειρίες.
 
«Πάντα μπορούμε να ανατρέξουμε για απαντήσεις στο παρελθόν αυτών των ατόμων που αποφασίζουν να σκοτώσουν επανειλημμένα. Είναι πιθανόν τραυματικές εμπειρίες ή και ρατσιστικά ένστικτα να οδήγησαν στην συγκεκριμένη επιλογή θυμάτων. Οι κατά συρροή δολοφόνοι σκέφτονται πρακτικά. Έχουν την ανάγκη να αφαιρέσουν ζωή, οπότε τείνουν να επιλέγουν θύματα στα οποία θα έχουν εύκολη πρόσβαση και τα οποία είναι κοινωνικά περιθωριοποιημένα. Η κοινωνική περιθωριοποίηση συνεπάγεται μειωμένη δράση ή και αδιαφορία για την εξαφάνιση τους. Αυτό συνεπάγεται την ελευθερία του εκάστοτε κατά συρροή δολοφόνου, άρα και μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που επιτρέπει την κάλυψη της ανάγκης για αφαίρεση ζωής».
 
Ο κ. Ντάνος αναλύοντας τα μέχρι στιγμής δεδομένα, θεωρεί ότι οι δολοφονίες σε βάρος των δύο παιδιών ήταν προμελετημένες, «αν και ο κύριος στόχος του ήταν οι μητέρες των παιδιών», ενώ σε σχέση με το κίνητρο του, αναφέρει ότι η απάντηση «βρίσκεται στο ότι η εξαφάνιση μιας μητέρας που άφησε το ανήλικο παιδί της πίσω θα κινούσε υποψίες και θα συνιστούσε λόγο για πιο ενδελεχή έρευνα της εξαφάνισης».
 
«Όταν ακούμε ότι μια μητέρα χάθηκε αφήνοντας πίσω ένα ανήλικο παιδί, το πρώτο που σκεφτόμαστε είναι πως κάτι κακό συνέβη σε αυτή τη γυναίκα. Αν όμως εξαφανιστεί μαζί με το παιδί, υπάρχει η επιπρόσθετη σκέψη ότι το πήρε και έφυγε. Σε αυτό βασίστηκε ο 35χρονος και δυστυχώς το σχέδιο του λειτούργησε για σημαντικό χρονικό διάστημα».
 

Κρύβει στοιχεία για παζάρεμα  
«Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας, ότι κρατάει προς το παρόν λεπτομέρειες και στοιχεία της υπόθεσης ώστε να τα χρησιμοποιήσει σε μεταγενέστερο στάδιο των ερευνών και ανακρίσεων. Είμαι σίγουρος ότι θα ταλαιπωρήσει την αστυνομία και θα μπει σε ένα είδος παζαρέματος μαζί της, με σκοπό να απολάβει την ευνοϊκότερη δυνατή μεταχείριση σε επίπεδο δίκης και κράτησης», ανέφερε ο κ. Ντάνος.
 
Ερωτηθείς αν αυτό συνάδει με την αλλαγή της τακτικής που ακολουθούσε, δηλαδή αρχικά πτώμα και ομολογία ενώ μετά παραδοχή και άλλων φόνων, ο κ. Ντάνος αναφέρει ότι και αυτό είναι μέρος του παζαρέματος του.
 
« Πρόκειται για άνθρωπο χειριστικό, ο οποίος κινείται με βάση το συμφέρον του και την ικανοποίηση των αναγκών του. Προέβη στις ομολογίες γιατί αυτό ήταν το καλύτερο χαρτί που μπορούσε να παίξει βάσει των συνθηκών στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα ομολογήσει άλλα εγκλήματα με την ίδια ευκολία. Θα αποζητά προνόμια και ειδική μεταχείριση προκειμένου να αποκαλύψει λεπτομέρειες άλλων εγκλημάτων».
 
Επίσης, ο Λέκτορας στην Εγκληματολογία στο Τμήμα του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, θεωρεί ότι υπάρχουν και άλλα θύματα από αυτά που ομολόγησε ο 35χρονος, αναφέροντας ότι «θα δίνει στην αστυνομία πληροφορίες για τα εγκλήματά του σταδιακά. Αυτό μπορεί να πάρει και χρόνια, ακριβώς όπως έγινε και στην υπόθεση του κατά συρροή δολοφόνου Gary Ridgway, γνωστός με το ψευδώνυμο Green River Killer,.
 
Η ερμηνεία γύρω από το θύμα που πέθανε από χτύπημα στο κεφάλι
 
Όπως διαπιστώθηκε από τις νεκροτομές επί των σορών των θυμάτων, ο «Ορέστης» στραγγάλιζε τα θύματα του, ενώ στη περίπτωση ενός θύματος, της 30χρονης που βρέθηκε στο πηγάδι του πεδίου βολής στην Ορούντα, ο θάνατος της φαίνεται να επήλθε από χτύπημα στο κεφάλι. Γεγονός που δημιούργησε ερωτήματα ως προς το μοτίβο δράσης του.
 
Ο Λουκάς Ντάνος, αναφέρει ότι το «γεγονός αυτό υποδεικνύει ότι το θύμα ήταν δυνατότερο των άλλων και αντέδρασε στην επίθεσή του με τρόπο που αυτός δεν περίμενε. Αυτό τον εκνεύρισε, καθότι δεν μπορούσε να σκοτώσει την γυναίκα αυτή με τον τρόπο που ήθελε. Για αυτόν το θύμα δεν συμμορφώθηκε όπως έπρεπε και εδώ καθίσταται σαφής ο μισογυνισμός του. Για αυτόν οι γυναίκες είναι κατώτερες, πρέπει λοιπόν να συμμορφώνονται και να είναι υποτακτικές. Όταν αυτό δεν συνέβη, αντέδρασε πιο βίαια από ποτέ, ξυλοκοπώντας το θύμα. Σε αυτή την περίπτωση λοιπόν ήταν η δυνατή προσωπικότητα του θύματος, το ένστικτο επιβίωσης και η αποφασιστικότητά της να παλέψει για την ζωή της που οδήγησαν στην αλλαγή του μοτίβου δράσης του θύτη».

Πιθανό να διέπραξε και άλλη δολοφονία πριν το διπλό φονικό  

Σε σχέση με το ερώτημα εάν γίνεται να άρχισε τη δολοφονική του δράση με τη διάπραξη ενός διπλού φονικού, ο κ. Ντάνος αναφέρει ότι «είναι λογικά αλλά σπάνιο».
 
«Λογικό επειδή αν και στοχοποίησε την μητέρα, σκότωσε την κόρη ώστε να καλύψει τα ίχνη του. Σπάνιο, γιατί συνήθως οι κατά συρροή δολοφόνοι αρκούνται στο να σκοτώσουν ένα θύμα τη φορά. Δεν πρέπει ωστόσο να αποκλείεται η πιθανότητα η Mary Rose και η κόρη της να μην ήταν τα πρώτα θύματά του. Όπως προανέφερα όμως, η υπόθεση βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και χρειάζεται περισσότερος χρόνος και στοιχεία για να εξηγήσουμε σε πιο ικανοποιητικό βαθμό τα κίνητρα και τον τρόπο σκέψης του».
 
Ωστόσο, δεν αποκλείεται, σύμφωνα με τον κ. Ντάνο, ο 35χρονος να διέπραξε ένα φόνο πριν το 2016, να ένιωσε ηδονή, να μην αποκαλύφθηκε και έτσι να εντατικοποίησε τη δράση του το 2016.

«Αυτό είναι πολύ πιθανό. Η αίσθηση ασφάλειας για τους κατά συρροή δολοφόνους έχει διττή σημασία – αποτελεί προαπαιτούμενο για την τέλεση εγκλήματος άρα και αυτοσκοπό, είναι κάτι που αναζητούν. Ένα στοιχείο που τρέφουν και τους τρέφει. Είναι πολύ λογικό λοιπόν το να περίμενε να νιώσει αυτή την ασφάλεια πριν αποφασίσει να εντατικοποιήσει την δράση του».

Η σκιαγράφηση του προφίλ του
 
Σκιαγραφώντας το προφίλ του 35χρονου ίλαρχου, ο Λουκάς Ντάνος, αναφέρει ότι «τα στοιχεία που έχουν γίνει ως τώρα γνωστά μας επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι πρόκειται για ψυχοπαθή δολοφόνο, του όποιου τα κίνητρα ήταν αφενός η σεξουαλική ικανοποίηση, αφετέρου η απόκτηση πλήρους ελέγχου και κυριαρχίας πάνω στα θύματά του. Αυτή η αξιολόγηση είναι συνεπής με τον τρόπο τέλεσης των εγκλημάτων του, που εμπεριείχε το στοιχείο της ασέλγειας και του στραγγαλισμού.
 
Ένα τρίτο κίνητρο μπορεί να εξεταστεί, αυτό της κάλυψης των ιχνών του, που φυσικά αφορά στις δολοφονίες των παιδιών. Η επιλογή θυμάτων υποδεικνύει τον μισογυνισμό και τα ρατσιστικά ένστικτα του θύτη, καθώς στοχοποίησε γυναίκες μόνο, περιθωριοποιημένες κοινωνικά, τις οποίες θεωρούσε κατώτερές του.
 
Επίσης, οι κινήσεις του ήταν μεθοδευμένες και φρόντιζε να καλύπτει τα ίχνη του, γεγονός που δηλώνει ότι πρόκειται για οργανωμένο δολοφόνο.
 
Έχει τέλος γίνει γνωστό ότι τραβούσε φωτογραφίες των τοποθεσιών στις οποίες άφηνε τα πτώματα, μία συνήθης τακτική κατά συρροή δολοφόνων οι οποίοι παίρνουν τρόπαια από τις σκηνές του εγκλήματος. Αυτές οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν για να μπορεί θυμάται και να γιορτάζει τα εγκλήματά του».

Θεωρούσε δεδομένο πως δεν θα συλληφθεί
 
Για τους περισσότερους εγκληματολόγους, τα εγκλήματα των κατά συρροή δολοφόνων διακόπτονται από μία περίοδο ειρήνευσης – αυτό που ονομάζουμε cooling-off period, εξηγεί ο κ. Ντάνος αναφορικά με τα «κενά» στη δολοφονική του δράση, προσθέτοντας πως «πρόκειται για μια περίοδο κατά την οποία οι άνθρωποι αυτοί απέχουν από την εγκληματική τους δράση, επαναπροσδιορίζουν τους εαυτούς τους και γίνονται πάλι μέρος της κοινωνίας».
 
«Η διάρκεια της περιόδου αυτής ποικίλλει κατά περίπτωση – μπορεί να είναι μέρες, μήνες ή και χρόνια. Το να σκοτώνει μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων σε μικρότερο χρονικό διάστημα είναι ενδεικτικό της ασφάλειας και σιγουριάς που ένιωσε, τόσο σχετικά με την εκτέλεση των εγκλημάτων, όσο και με την αποφυγή της σύλληψής του την οποία σε αυτό το στάδιο θεωρούσε μάλλον δεδομένη».
 
Όσο ικανοποιείται δεν αυτοκτονεί
 
Σε ότι αφορά την σεναριολογία ότι ο 35χρονος μπορεί να βάλει τέρμα στη ζωή του, ο Λέκτορας στην Εγκληματολογία στο Τμήμα του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, επισημάνει ότι σε αυτό το στάδιο δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τίποτα, γιατί η προσωπικότητα του εγκληματία δεν έχει εξεταστεί σε ικανοποιητικό βαθμό.
 
Ωστόσο, με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν την δεδομένη χρονική στιγμή, ο κ. Ντάνος θεωρεί «μάλλον απίθανο το να δώσει τέλος στη ζωή του», καθώς όπως αναφέρει,  «πρόκειται για άτομο που κινείται με πυξίδα την ικανοποίησή του, όσο αυτή η ανάγκη ικανοποιείται έχει λόγο για να ζει. Στην παρούσα φάση απολαμβάνει την δημοσιότητα των πράξεών του – για αυτόν είναι πράξεις και όχι εγκλήματα – και τα βλέμματα είναι στραμμένα πάνω του».
 
Οι ομοιότητες με το κατά συρροή δολοφόνο Gary
 
Ο Λουκάς Ντάνος αναφέρει ότι η υπόθεση του «Ορέστη», θυμίζει την υπόθεση του κατά συρροή δολοφόνου Gary Ridgway.   
 
«Αν εστιάσει κανείς στον τρόπο με τον οποίο επέλεξε και στη συνέχεια σκότωσε τα θύματά του, η υπόθεσή του μοιάζει με αυτή του Αμερικανού κατά συρροή δολοφόνου Gary Ridgway. Γνωστός με το ψευδώνυμο Green River Killer, ο Ridgway επέλεγε ως θύματα γυναίκες, που ανήκαν σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Πίστευε – και είχε δίκιο – ότι λόγω της κοινωνικής περιθωριοποίησης των θυμάτων του, κανείς δεν θα ανησυχούσε για την εξαφάνισή τους. Συνεπώς αυτό θα του έδινε το περιθώριο να δρα ανενόχλητος για μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως και έγινε. Επίσης, όπως και ο Μεταξάς, ασελγούσε στις γυναίκες αυτές και τις σκότωνε συνήθως με στραγγαλισμό. Είναι τέλος σημαντικό να επισημανθεί ότι και οι 2 ομολόγησαν σταδιακά λεπτομέρειες για τα εγκλήματά τους μετά την σύλληψή τους».
 
Σε σχέση με το ερώτημα εάν η δράση του «Ορέστη» μπορεί να προκαλέσει μιμητισμό, ο κ. Ντάνος αναφέρει ότι «το φαινόμενο του μιμητισμού είναι πράγματι σύνηθες σε τέτοιου είδους υποθέσεις, οπότε δεν αποκλείεται να υπάρξουν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον. Ωστόσο, δεν είναι καθαυτή η δράση του εγκληματία που επηρεάζει και εμπνέει άλλους επίδοξους serial killers, αλλά η αντίδραση όλων εμάς.
 
Πρέπει δηλαδή να εστιάσουμε στην δημοσιότητα που απολαμβάνει ο 35χρονος αυτή τη στιγμή, και στην μυθοποίησή του, αν θέλουμε να εξηγήσουμε το ενδεχόμενο φαινόμενο μιμητισμού. Ο λόγος δηλαδή για κάποιον να μιμηθεί τις πράξεις του Νίκου Μεταξά δεν είναι ο ίδιος ο Μεταξάς, ούτε οι πράξεις του, αλλά η προσοχή και δημοσιότητα που έλαβαν τα εγκλήματα αυτά.
 
Με άλλα λόγια, κίνητρο επίδοξων serial killers είναι η πιθανότητα να συμπεριληφθούν στο πάνθεον των κατά συρροή δολοφόνων».
 
Ενδιαφέρον από την κοινότητα των εγκληματολόγων
 
Οι φρικιαστικές αποκαλύψεις για τη δράση του κατά συρροή δολοφόνου δεν άφησαν κανένα ασυγκίνητο, πόσο μάλλον την κοινότητα των εγκληματολόγων παγκοσμίως, με πολλούς επιστήμονες και καθηγητές να επιδεικνύουν έντονο ενδιαφέρον από την πρώτη στιγμή.
 
Ανάμεσα σε αυτούς και ο Έλληνας καθηγητής Λούκας Ντάνος, Λέκτορας στην Εγκληματολογία στο Tμήμα του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ, στη Μεγάλη Βρετανία, που μίλησε στο REPORTER και ανέλυσε τη δράση και το προφίλ του 35χρονου.
 
«Έχω την τύχη να συνεργάζομαι με καθηγητές οι οποίοι έχουν αφιερώσει σημαντικό κομμάτι των ερευνών και συγγραμμάτων τους στην εξέταση αυτού του είδους εγκλήματος – ορισμένοι μάλιστα, όπως ο David Wilson, έχουν συναντήσει και μιλήσει πρόσωπο με πρόσωπο με κατά συρροή δολοφόνους. Συνεπώς, υπήρχε σίγουρα ενδιαφέρον για την συγκεκριμένη υπόθεση. Συνήθως οι ακαδημαϊκές μας μελέτες πάνω στα εγκλήματα και τις αντικοινωνικές συμπεριφορές γίνονται σε επίπεδο τοπικό - συνήθως στα όρια του Ηνωμένου Βασιλείου. Το στοιχείο λοιπόν που έχει πραγματικά τραβήξει το ενδιαφέρον των συναδέλφων μου, όπως και το δικό μου, είναι ότι τα συμπεράσματα που έχουν βγει για αυτό το είδος εγκλήματος μπορούν να εφαρμοστούν σε χώρες με διαφορετική κουλτούρα και κοινωνική υποδομή. Με άλλα λόγια, είναι κοινή εγκληματολογική γνωσή ότι οι κατά συρροή δολοφόνοι που έδρασαν στο Ηνωμένο Βασίλειο στοχοποιούσαν ανθρώπους από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες – ήταν δυσάρεστη έκπληξη να δούμε ότι το ίδιο ισχύει και για την Κύπρο».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Πώς επηρεάζουν τη δίκη τα ενδεχόμενα μη ανεύρεσης σορών και απόσυρσης ομολογίας
• «Έχουμε ένα δολοφόνο, ηδονιστή. Απολάμβανε την αγωνία θανάτου του θύματος»
• «Μετά τη σύλληψη οι serial killers είναι ή αυτοκαταστροφικοί ή αποκτούν θαυμαστές»
• Η ηδονή στο θάνατο, η άλλη όψη του εαυτού μας και οι «εύκολες» Φιλιππινέζες