Αφορμή της αρθρογράφησης έδωσαν οι προαγωγές 25 μελών της Αστυνομίας από Ανώτερο Υπαστυνόμο σε Αστυνόμο ΄Β ημερομηνίας 17/11/2025.
Οι περί Αστυνομίας (Πειθαρχικοί) Κανονισμοί, Κ.Δ.Π. 53/1989 ως έχουν τροποποιηθεί καθορίζουν δύο διακριτές διαδικασίες ανάλογα με τον βαθμό του μέλους που διώκεται πειθαρχικά.
Υπάρχει η διαδικασία που εφαρμόζεται αποκλειστικά για τα μέλη της Αστυνομίας μέχρι τον βαθμό του Ανώτερου Υπαστυνόμου (Κανονισμοί 9 μέχρι 31, και των δύο Κανονισμών περιλαμβανομένων) και η διαδικασία που εφαρμόζεται για μέλη της Αστυνομίας βαθμού Αστυνόμου ΄Β και άνω (Κανονισμοί 32 μέχρι 47Α).
Σύμφωνα με τον Κανονισμό 20(4) την υπόθεση ενώπιον του Προεδρεύοντος Αξιωματικού, παρουσιάζει μέλος της Αστυνομίας που ορίζει ο Αρχηγός, το οποίο διαθέτει επαρκείς εμπειρίες σε δικαστικές διαδικασίες και κατέχει πτυχίο νομικής και βαθμό μέχρι τον βαθμό του Ανώτερου Υπαστυνόμου.
Αυτό σημαίνει ότι, σε περίπτωση που ο «πειθαρχικός εισαγγελέας» κατέχει τον βαθμό του Ανώτερου Υπαστυνόμου και προαχθεί στον επόμενο βαθμό δηλαδή σε Αστυνόμο ΄Β, σε αυτή την περίπτωση δεν μπορεί να συνεχίσει να ασκεί καθήκοντα του πειθαρχικού εισαγγελέα.
Μπορεί όμως στον βαθμό του Αστυνόμου ΄Β να ασκεί καθήκοντα Προεδρεύοντος και αυτό έχει το πλεονέκτημα ότι επειδή είναι κάτοχος πτυχίου νομικής, βρίσκεται σε καλύτερη θέση να κρίνει και να αποφασίζει νομικά ζητήματα που ενδεχομένως θα τεθούν ενώπιον του είτε από τον συνήγορο υπεράσπισης είτε από τον πειθαρχικό εισαγγελέα, σε αντίθεση με εκείνες τις περιπτώσεις όπου ο Προεδρεύων δεν κατέχει πτυχίο νομικής εντούτοις στα πλαίσια άσκησης των καθηκόντων του ως «πειθαρχικός δικαστής» και πάλι θα αποφασίσει νομικά ζητήματα, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Σύμφωνα με τον Κανονισμό 13(3) καθορίζονται τα ακόλουθα:
«Η Επιτροπή έχει δικαιοδοσία να εκδικάζει υποθέσεις εναντίον μελών της Αστυνομίας μέχρι και του βαθμού του Ανώτερου Υπαστυνόμου, η δε ακρόαση της υπόθεσης διεξάγεται, κατά το δυνατόν, με τον ίδιο τρόπο όπως η ακρόαση ποινικής υπόθεσης που εκδικάζεται συνοπτικά.»
Συνεπώς μέλος της Αστυνομίας το οποίο κατέχει τον βαθμό του Ανώτερου Υπαστυνόμου και αντιμετωπίζει πειθαρχική υπόθεση ενώπιον Επιτροπής προαχθεί σε Αστυνόμο ΄Β σε αυτή την περίπτωση η Επιτροπή (Κανονισμού 13) δεν έχει δικαιοδοσία να εκδικάσει την υπόθεση εναντίον του προαχθέντος μέλους. Αρμόδια Επιτροπή να δικάσει Αστυνόμο ΄Β είναι εκείνη που ορίζεται με βάσει τον Κανονισμό 41(2).
Πέραν των πιο πάνω διαπιστώσεων, υπάρχει το εξής ασύμβατο με την έννοια της απονομής δικαιοσύνης στις πειθαρχικές δίκες ενώπιον Προεδρεύοντος. Ο Προεδρεύων ασκώντας καθήκοντα ως «πειθαρχικός δικαστής» καλείται να απονέμει δίκαιο. Δεν προϋποθέτουν όμως οι περί Αστυνομίας (Πειθαρχικοί) Κανονισμοί τίποτα περισσότερο από το να κατέχει τουλάχιστον τον βαθμό του Αστυνόμου ΄Β (όχι αναπληρωματικό βαθμό). Δηλαδή ο νομοθέτης έθεσε ως κριτήριο όχι το να κατέχει πτυχίο νομικής αλλά να κατέχει συγκεκριμένο βαθμό. Αυτό που συμβαίνει στην πράξη είναι, ο Προεδρεύοντας να βρίσκεται σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με τον «πειθαρχικό εισαγγελέα» που είναι κάτοχος πτυχίου νομικής και τον συνήγορο υπεράσπισης που δύναται να είναι μέλος της Αστυνομίας αλλά κατά κανόνα είναι δικηγόρος που ασκεί δικηγορία. Έτσι έχουμε συνήθως την εικόνα, να τίθεται ενώπιον του Προεδρεύοντος προς απόφαση ένα νομικό ζήτημα και ο Προεδρεύοντας ως μη νομικός να αποφασίζει σύμφωνα με την δική του αντίληψη.
Η εντύπωση την οποία αποκομίζει το πειθαρχικά διωκόμενο μέλος της Αστυνομίας όταν τίθεται ένα νομικό ζήτημα προς απόφαση, είναι ότι πληρώνει την άγνοια του Προεδρεύοντος. Αφού οι ενδιάμεσες αποφάσεις του Προεδρεύοντος δεν βασίζονται σε νομική πείρα.
Τα ενδεχόμενα νομικά λάθη του Προεδρεύοντος τα πληρώνει ο πειθαρχικά διωκόμενος, αφού σε ενδεχόμενη καταδίκη του, θα χρειαστεί να εφεσιβάλει την απόφαση στο Συμβούλιο Εφέσεων, (Κανονισμός 27) στο οποίο συμμετέχει Δικηγόρος της Δημοκρατίας Ά. Σε μια δεύτερη προσπάθεια να κριθούν τα νομικά ζητήματα από νομικό.
Κακώς, μέχρι και σήμερα, η κάθε ηγεσία της Αστυνομίας δεν προχωρεί σε τροποποίηση του Κανονισμού και να επιβάλει την υποχρέωση ο Προεδρεύοντας να είναι κάτοχος πτυχίου νομικής.
Δημήτρης Απαισιώτης, Δικηγόρος
