Τη στρέβλωση της νομοθεσίας του Υφυπουργείου Μετανάστευσης, σχετικά με τη δυνατότητα ανάκλησης της επικουρικής προστασίας αιτητών ασύλου, επιδιώκει να διορθώσει η τροποποίηση του περί Προσφύγων Νόμου του 2024, σε μία προσπάθεια η Κυπριακή Δημοκρατία να αποκτήσει τη νομική ευχέρεια να προβαίνει σε ανακλήσεις του καθεστώτος Διεθνούς Προστασίας.
Η συζήτηση συνεχίστηκε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, κατά την οποία εκφράστηκαν ορισμένες ενστάσεις από αρμοδίους σχετικά με τις τροποποιήσεις που επιδιώκονται, αφού το επόμενο χρονικό διάστημα ενδέχεται να τεθεί προς εξέταση η νέα νομοθεσία για τον περί Προσφύγων Νόμο του 2025, μία πολυαναμενόμενη και ευρείας κλίμακας μεταρρύθμιση. Ωστόσο, από πλευράς βουλευτών εκφράστηκε η άποψη ότι είχε προηγηθεί συμφωνία με το Υφυπουργείο Μετανάστευσης ώστε να διορθωθούν πρώτα αυτές οι στρεβλώσεις, καθώς υπήρχε ο κίνδυνος να προκύψει περαιτέρω καθυστέρηση στην προώθηση της μεταρρύθμισης.
Λαμβάνοντας τον λόγο η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εσωτερικών εξήγησε πως με τον συγκεκριμένο τροποποιητικό νόμο του 2024 εισάγονται πρόνοιες για να καταστεί πιο λειτουργικός ο νόμος που εφαρμόζει το Υφυπουργείο Μετανάστευσης για τη Διεθνή Προστασία. Γι’ αυτόν τον λόγο, όπως είπε, αντικαθίστανται και όροι που αφορούν τις αρμοδιότητες. Τόνισε χαρακτηριστικά πως «με το προτεινόμενο νομοσχέδιο γίνεται μία ουσιαστική διόρθωση των προνοιών που σχετίζονται με τον αποκλεισμό των αιτητών από τη διεθνή προστασία, ώστε να συμβαδίζει πλήρως με το Ενωσιακό Δίκαιο, δίνοντας τη δυνατότητα στη Δημοκρατία να προβαίνει, με ορθό και νομικά ασφαλή τρόπο, σε αποκλεισμό και ανάκληση καθεστώτος Διεθνούς Προστασίας».
Περαιτέρω, επισήμανε ότι η πρόταση νόμου «αναδιατυπώνει τη δυνατότητα του αποκλεισμού και της ανάκλησης, ώστε αυτή να καθίσταται εφικτή μετά τη χορήγηση του καθεστώτος Διεθνούς Προστασίας, ειδικά σε άτομα που έχουν λάβει επικουρική προστασία». Υπογράμμισε πως ο τρόπος που ήταν γραμμένος ο νόμος «δεν επέτρεπε στη Δημοκρατία να προχωρήσει σε αυτή την ενέργεια, ενώ στο Ενωσιακό Δίκαιο είναι ορθά διατυπωμένο ότι, μετά τη χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, εφόσον ανακύψουν σχετικά κριτήρια, μπορεί να ανακληθεί το καθεστώς. Άρα μιλάμε για αναδιατύπωση ώστε να αλλάξει ο χρόνος εφαρμογής».
Από πλευράς του, ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας, αν και σημείωσε ότι δεν φέρει καμία ένσταση ως προς την αλλαγή των αρμοδιοτήτων μέσω της τροποποίησης, τόνισε πως «όσον αφορά τις τροποποιήσεις ουσίας, επαναλαμβάνουμε τις ίδιες επιφυλάξεις». Συγκεκριμένα, όπως εξήγησε, «στο άρθρο 6 σχετικά με την ανάκληση του καθεστώτος Διεθνούς Προστασίας προβλέπεται να δοθεί ένα διάστημα 10 ημερών στον αιτητή για να υποβάλει τις θέσεις του. Θεωρούμε ότι αυτός δεν είναι εύλογος χρόνος και εισηγούμαστε όπως επεκταθεί τουλάχιστον στις 30 ημέρες».
Την ίδια ώρα, η Ύπατη Αρμοστεία εξέφρασε την επιφύλαξη ότι οι συγκεκριμένες τροποποιήσεις ίσως δεν είναι απαραίτητες, καθώς, όπως ειπώθηκε, «τον επόμενο χρόνο θα συζητηθεί η εκ βάθρων τροποποίηση του περί Προσφύγων Νόμου και όλα αυτά τα ζητήματα θα λυθούν συνολικά. Δεν γνωρίζουμε αν είναι πράγματι αναγκαίο να προωθηθούν τώρα οι αλλαγές, τη στιγμή που το προσεχές διάστημα θα εξεταστεί η νέα νομοθεσία».
Σε παρέμβασή του, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών, Άριστος Δαμιανού, επισήμανε ότι είχε υπάρξει συμφωνία με τον αρμόδιο Υφυπουργό, ώστε οι τροποποιήσεις αυτές να προωθηθούν άμεσα, για να διορθωθεί το συντομότερο δυνατό η συγκεκριμένη στρέβλωση.
Επανερχόμενος, ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας αναφέρθηκε στο άρθρο 18 που αφορά την κωδικοποίηση της ισχύουσας πρακτικής βάσει νομολογίας, σύμφωνα με την οποία, όταν το Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας ακυρώνει απόφαση επιστροφής, αυτή δεν συμπαρασύρει την απόφαση που σχετίζεται με την αίτηση ασύλου. Εξήγησε πως εάν «η Υπηρεσία Ασύλου απορρίψει το αίτημα ασύλου βάσει νόμου και εκδώσει δεύτερη απόφαση για επιστροφή του ατόμου, το Δικαστήριο, όταν εξετάζει την προσφυγή, μπορεί να συμφωνήσει με την απόφαση της Υπηρεσίας όσον αφορά το άσυλο, αλλά να διαφωνήσει με την απόφαση επιστροφής. Η νομολογία αναφέρει ότι πρόκειται για δύο διαφορετικές διοικητικές πράξεις. Έτσι, όταν ακυρωθεί η απόφαση επιστροφής, δεν ακυρώνεται αυτομάτως και η απόφαση για το άσυλο, ενώ το αντίθετο συμβαίνει. Αυτό ακριβώς επιδιώκει να ξεκαθαρίσει η τροποποίηση».
Παράλληλα, εισηγήθηκε να υπάρξει μία γενική βελτίωση του νόμου, καθώς, όπως ανέφερε, «παρατηρείται κατακερματισμός αρμοδιοτήτων, δηλαδή ποιος αποφασίζει για την επιστροφή και ποιος για το άσυλο».
Συμφωνούν με το μικρό χρονικό διάστημα των 10 ημερών
Από πλευράς της, η εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Ασύλου του Υφυπουργείου Μετανάστευσης περιορίστηκε στο να αναφέρει ότι το νέο σχέδιο του νομοσχεδίου που αφορά τον περί Προσφύγων Νόμο του 2025, δηλαδή η νέα νομοθεσία για τη μεταρρύθμιση, έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από τον Ιούλιο. Όπως είπε, «παραλάβαμε σχόλια από ορισμένους αρμόδιους φορείς και εντός των επόμενων ημερών το κείμενο θα αποσταλεί στη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο. Στόχος είναι να ολοκληρωθεί πριν από την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για τη Μετανάστευση, καθώς πρόκειται για οδηγίες και κανονισμούς που υποχρεούται η Δημοκρατία να θέσει σε εφαρμογή».
Κατά την τοποθέτησή της, η εκπρόσωπος του Κυπριακού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, Κασσάνδρα Σεργίου, συμφώνησε με τις παρατηρήσεις της Ύπατης Αρμοστείας. Ωστόσο, αναφορικά με το χρονικό διάστημα των δέκα ημερών που θα δίδεται στον αιτητή μετά την ανάκληση του καθεστώτος Διεθνούς Προστασίας, επισήμανε ότι η απόκλιση είναι σοβαρό ζήτημα και «σε καμία περίπτωση δεν μπορούν οι δέκα μέρες να θεωρηθούν εύλογο χρονικό διάστημα».
Εξήγησε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία «διατρέχει τον κίνδυνο, σε περίπτωση που προσβληθεί η απόφαση διότι αυτή η δυνατότητα υπάρχει να προκύψουν καθυστερήσεις στο δημόσιο. Δεν συμφέρει καμία πλευρά να μην γίνει μία σωστή και σύννομη διαδικασία. Μερικές επιπλέον ημέρες δεν πρόκειται να βλάψουν τις κρατικές υπηρεσίες· αντίθετα, θα συνάδουν με τις γενικές δικαστικές προθεσμίες των 30 ημερών. Είναι πολύ σοβαρό ζήτημα για να δοθούν μόνο 10 ημέρες σε κάποιον που κινδυνεύει να χάσει το καθεστώς του».
Ο εκτελεστικός διευθυντής της Κίνησης για Ισότητα, Στήριξη και Αντιρατσισμό (ΚΙΣΑ), Δώρος Πολυκάρπου, υπογράμμισε ότι «όσον αφορά τις προθεσμίες τίθεται ένα γενικότερο ζήτημα και όχι μόνο το συγκεκριμένο. Θα πρέπει να αποφασίσουμε ότι για τους ανθρώπους στους οποίους επιβάλλεται αρνητική απόφαση πρέπει να υπάρχει πραγματικά εύλογο χρονικό διάστημα για να αποταθούν στη δικαιοσύνη».
Τόνισε επίσης ότι «αν η τροποποίηση αποσκοπεί ουσιαστικά στο να τους στερήσει το δικαίωμα προσφυγής, τότε ίσως να είναι αποτελεσματική, αλλά όχι δίκαιη. Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει επαρκής χρόνος, γιατί στην πράξη αποδεικνύεται ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν μέσα σε τόσο στενές προθεσμίες να βρουν αξιόπιστο δικηγόρο που να αξιολογήσει σωστά τα δεδομένα και να ενεργήσει αποτελεσματικά».
Τέλος, η εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Δημογραφικής και Μεταναστευτικής Πολιτικής Κύπρου, Αναστασία Κωνσταντινίδου, αναφερόμενη στα όσα είπε ο κ. Πολυκάρπου, σημείωσε ότι το θέμα δεν αφορά την ουσία της νομοθεσίας· αντιθέτως, όπως είπε, «αν υπάρχει πρόβλημα, τότε θα πρέπει να γίνουν συστάσεις προς τους δικηγόρους. Εκείνο που ενδιαφέρει την πολιτεία είναι η εξοικονόμηση πόρων, και όταν οι διαδικασίες ολοκληρώνονται πιο σύντομα, αυτό μπορεί να επιτευχθεί».
Καταλήγοντας, τα μέλη της Επιτροπής Εσωτερικών ζήτησαν από τα αρμόδια Υπουργεία, στην επόμενη συνεδρίαση, να καταθέσουν συγκεκριμένα στοιχεία για τον αριθμό των παράτυπα διαμενόντων στην Κυπριακή Δημοκρατία, προκειμένου να διαπιστωθεί η αναγκαιότητα των τροποποιήσεων της νομοθεσίας πριν από την εφαρμογή της μεταναστευτικής μεταρρύθμισης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
- Συνεχίζει τις επαφές με τις κοινότητες για το Κέντρο Φιλοξενίας στη Μενόγεια ο Ιωαννίδης
- Πρόταση για μετακίνηση Συμβασιούχων Αστυνομικών στο Υφυπουργείο Μετανάστευσης-Αναλύουν το πλάνο στη Βουλή
- Πάνω από 3.000 οι αιτήσεις Σύρων για επαναπατρισμό-Εφαρμόζει μέτρα για τα προβλήματα με μετανάστες το Υφυπουργείο
