Ένα από τα ζητήματα που προκάλεσαν τη μεγαλύτερη ένταση κατά τη διάρκεια της κοινής συνεδρίας των Επιτροπών Περιβάλλοντος, Γεωργίας και Εσωτερικών για τις φονικές πυρκαγιές, ήταν αναφορικά με τον ρόλο και την απουσία του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας, Ανδρέα Γρηγορίου, ο οποίος είχε οριστεί από το Υπουργικό Συμβούλιο ως συντονιστής το 2023, αλλά εκπροσωπούσε την Κυπριακή Δημοκρατία στην Αυστραλία κατά τον κρίσιμο χρόνο της εκδήλωσης της φονικής πυρκαγιάς.
Οι απαντήσεις της Υπουργού Γεωργίας δεν ικανοποίησαν τη Βουλή, με αποτέλεσμα να υπάρξουν εντάσεις και αντιπαραθέσεις σε υψηλούς τόνους, τόσο επί της ουσίας όσο και επί της διαδικασίας. Ουσιαστικά η Μαρία Παναγιώτου ανέφερε πως μόνος του εκδήλωσε ενδιαφέρον για να μεταβεί στην Αυστραλία και πριν μεταβεί έκανε όλες τις διαδικασίες με τα συναρμόδια τμήματα. Όρισε δύο ανώτερους λειτουργούς να τον αντιπροσωπεύουν και είχε συνάντηση με τον Αρχιπύραρχο και τον Διευθυντή του Τμήματος Δασών και τους ζήτησε αν υπάρχει κάποιο συμβάν ο κάθε ένας να αναλάβει τον συντονισμό στη ζώνη ευθύνης του. Επίσης έλεγε ότι δεν χρειαζόταν να του δώσει άδεια κάποιος για να πάει στην Αυστραλία.
Ωστόσο η απάντησή της δεν κρίθηκε ικανοποιητική, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει μία βροχή νέων ερωτήσεων προς την κ. Παναγιώτου αλλά και υποδείξεις ότι ο κ. Γρηγορίου δεν δικάζεται και πρέπει να προστατευτεί. Οι βουλευτές απαιτούσαν να μάθουν ποιος ήταν ο κεντρικός συντονιστής με την αποχώρησή του, γιατί δεν εφαρμόστηκε η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και ποιου ήταν η πολιτική απόφαση να μην εφαρμοστεί.
Παρά τις επανειλημμένες ερωτήσεις και τις επαναλήψεις, η Μαρία Παναγιώτου συνέχιζε να μην δίνει απαντήσεις που να κρίνονται ικανοποιητικές από τους βουλευτές, κυρίως της αντιπολίτευσης, καθώς κυρίως επαναλάμβανε τις προηγούμενες της θέσεις. Το γεγονός, δε, ότι ζήτησε να δοθεί ο λόγος στον ίδιο τον κ. Γρηγορίου προκάλεσε αντιδράσεις, καθώς οι βουλευτές απαιτούσαν να απαντήσει η ίδια ως πολιτική προϊστάμενη σε ό,τι αφορά τον ρόλο και την απουσία του κατά τις ημέρες της πυρκαγιάς.
Επανέλαβε πως το 2023, το Υπουργικό Συμβούλιο, σε μία σειρά από αποφάσεις για ενίσχυση της πυρόσβεσης ,διόρισε τον κ. Γρηγορίου, δίνοντας του διττό ρόλο. Πρωτίστως αναφέρει πως ο ρόλος του είναι ο συντονισμός της προετοιμασίας. Τόνισε ότι ο επιχειρησιακός ρόλος ουδέποτε ασκήθηκε, επειδή δεν θα μπορούσε να αντικαταστήσει ούτε τον Αρχιπύραρχο, ούτε τον Διευθυντή του Τμήματος Δασών.
Παρά τις βελτιώσεις που έγιναν, «δεν καταφέραμε να ανταποκριθούμε με επιθυμητό τρόπο, γι’ αυτό προχωρούμε με τους εμπειρογνώμονες», είπε. Όσον αφορά τις συνέπειες της πυρκαγιάς, η Υπουργός ανέφερε ότι έχει καεί 96,11% ιδιωτική γη, 3,89% χαλίτικη γη και 0% κρατικό δάσος.
Καταγράφοντας τις αδυναμίες που εντοπίστηκαν, είπε ότι εκτιμάται ότι κάηκαν 14000 δεκάρια γεωργικής γης. «Παρά τις δεκάδες εκατομμύρια που δόθηκαν για ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, αυτός δεν ήκμασε κατά ανάλογο τρόπο», ανέφερε, σημειώνοντας ότι κάηκε η εγκαταλελειμμένη γεωργική γη. Αυτό, σημείωσε, εντοπίστηκε από την Κυβέρνηση, και προχωρούν δράσεις αναθεωρημένης στρατηγικής του πρωτογενούς τομέα.
Όσον αφορά τη στήριξη των πληγέντων και την περιβαλλοντική αποκατάσταση, είπε ότι έχουν εγκριθεί και υλοποιούνται 3 σχέδια €25,5 εκ. Ήδη, είπε, ξεκίνησαν από τη Δευτέρα να πληρώνονται πάνω από 700 πληγέντες για απώλεια εισοδήματος για όσους ασκούσαν γεωργική δραστηριότητα.
Για την περιβαλλοντική αποκατάσταση είπε ότι εγκρίθηκαν €3 εκ. για την ορθολογική διαχείριση αποβλήτων, κάτι που ξεκίνησε ήδη, υπό τον συντονισμό του Τμήματος Περιβάλλοντος.
Η κ. Παναγιώτου, αναφερόμενη στις μεταπυρικές ενέργειες, έκανε λόγο για μέτρα αντιπλημμυρικής προστασίας, ενώ είπε ότι έχει ανοίξει σχέδιο χορηγιών για γεννήτριες ύστερα από αίτημα των κοινοτήτων για ύδρευση.
Όσον αφορά την προστασία των κρατικών δασών, η Υπουργός ανέφερε ότι το Τμήμα Δασών ενισχύθηκε σε στελέχωση από το 2024 με 108 νέους δασοπυροσβέστες (702 σύνολο), ενώ ικανοποιήθηκαν πάγια αιτήματά τους. Με το άνοιγμα του δασικού κολλεγίου, αναμένεται, πρόσθεσε, η σταδιακή συμπλήρωση των κενών θέσεων. Ενδεικτικά, ανέφερε ότι το 2021 η δυναμική του Τμήματος ήταν 511 άτομα.
Ακόμα, ανέφερε ότι τα τελευταία δύο χρόνια ενισχύθηκαν και τα επίγεια μέσα πυρόσβεσης. Στο Τμήμα Δασών προστέθηκαν 108 πυροσβεστικά οχήματα, με αποτέλεσμα, όπως είπε, να έχει τον μεγαλύτερο στόλο που είχε ποτέ. Υπογράμμισε, επίσης, την αυστηροποίηση των ποινών και νομικά εργαλεία που έχουν οι κοινότητες για τον καθαρισμό περιοχών. Πρόσθεσε, ακόμα, τη χρηματοδότηση στις τοπικές αρχές για την καθαριότητα των παράνομων σκυβαλότοπων.
Αναφορικά με τα πτητικά μέσα, είπε ότι το 2021 εκτελούσαν περιπολίες για 100 ώρες. Το 2024 αυξήθηκαν σε 650 ώρες, ενώ το 2025 ο προγραμματισμός είναι για πάνω από 1000 ώρες.
Πρόσθεσε ότι το 2021 η Κυπριακή Δημοκρατία είχε 6 πρωτεύοντα πτητικά μέσα, ενώ κατά την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο έχει 11. Αναφερόμενη στις προσπάθειες για απόκτηση ιδιόκτητου στόλου από το 2022, είπε ότι με τις αλλαγές που έγιναν τον Ιούλιο του 2025 επιτεύχθηκε η αγορά τριών αεροσκαφών με τη μέθοδο leasing. Όπως ανέφερε, μέχρι το 2023 τα πτητικά μέσα δεν ξεπερνούσαν τα 7, ενώ σήμερα είναι 14.
Συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, η Υπουργός υπογράμμισε ότι η προετοιμασία και η στελέχωση σε δυναμικό και εξοπλισμό ήταν από τις πιο ουσιαστικές ενισχύσεις που έγιναν στο Τμήμα Δασών μέχρι σήμερα.
«Γιατί παρόλα αυτά, η πυρκαγιά είχε αυτά τα αποτελέσματα;», διερωτήθηκε, σημειώνοντας ότι οι καιρικές συνθήκες ήταν πρωτόγνωρες, με έξι μποφόρ και ριπή ανέμου εννιά μποφόρ, ο οποίος δεν κόπασε ούτε το βράδυ, όπως γίνεται συνήθως.
Επιπλέον, είπε ότι το γεγονός ότι η φωτιά ήταν σε κατοικημένες περιοχές και όχι σε δασική γη, οδήγησε στο να μην μπορεί να εφαρμοστεί η μέθοδος «αντιπύρ» από το Τμήμα Δασών.
Σημείωσε, ωστόσο, ότι υπάρχουν επιχειρησιακές αδυναμίες που είχαν εντοπιστεί από την πυρκαγιά του Αρακαπά και δεν έχουν διορθωθεί. Τότε είχε ζητηθεί μελέτη για τις πυρκαγιές της υπαίθρου, η οποία διήρκησε 4 χρόνια και παραδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2025. «Αμέσως δόθηκαν οδηγίες για αξιοπόιησή της», είπε, σημειώνοντας ότι το Τμήμα Δασών εργάζεται γι’ αυτό.
Απαντώντας σε ερώτηση για το πόσα από τα πτητικά μέσα επιχειρούσαν τις μέρες των πυρκαγιών, η κ. Παναγιώτου είπε ότι την Τετάρτη επιχειρούσαν 13 πτητικά μέσα και την Πέμπτη 21.
Κατά τη διάρκεια της συζήτηση υπήρξε ανταλλαγή πυρών μεταξύ ΔΗΚΟ και ΑΚΕΛ, με βασικούς πρωταγωνιστές τον Νικόλα Παπαδόπουλο και τον Άριστο Δαμιανού, καθώς και αντιπαράθεση μεταξύ Αννίτας Δημητρίου και Πανίκου Λεωνίδου κατά την οποία ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΔΗΚΟ κατηγόρησε την Πρόεδρο της Βουλής ότι λειτουργούσε ως πρόεδρος της Βουλής, θέση που απέρριψε κατηγορηματικά η κ. Δημητρίου.
«Η απουσία μου δεν επηρέασε την ανταπόκριση»
Τελικά, όταν δόθηκε ο λόγος στον κ. Γρηγορίου, ανέφερε πως βρισκόταν σε υπηρεσιακή αποστολή και η απουσία του δεν επηρέασε την ανταπόκριση των υπηρεσιών στην κατάσβεση της πυρκαγιάς. «Δεν μπορούσα να έχω επιχειρησιακά καθήκοντα», τόνισε. Πρόσθεσε πως είναι στο Υπουργείο Γεωργίας από το 2020 και έζησε τις πυρκαγιές στον Αρακαπά, ενώ αυτές τις ημέρες ήμουν σε συνεννόηση με τους επικεφαλής για ετοιμότητα. Υπάρχουν επιχειρησιακά σχέδια, που προβλέπουν ποιος, πότε και πού κάνει τι, υπέδειξε.
Και ο ίδιος ο κ. Γρηγορίου επανέλαβε πως κάθε φορά που έχουμε πυρκαγιά και είναι στα όρια του Τμήματος Δασών, είναι υπεύθυνος ο διευθυντής, αν είναι στης Πυροσβεστικής, ο Αρχιπύραρχος. «Από την ημερομηνία διορισμού μου ως συντονιστής, κάθε χρόνο έκανα συντονιστική συνάντηση και φέτος έκανα ευρεία συνάντηση με συμμετοχή πάνω από 30 ατόμων», εξήγησε, προσθέτοντας ότι πάρθηκαν αποφάσεις και δόθηκαν οδηγίες.
Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Γεωργίας διευκρίνισε ότι έχει υποχρεώσεις και στο εξωτερικό και όταν θα λείψει, δίνει οδηγίες. Κάλεσα τον κ. Λογγίνο και τον κ. Ιεζεκιήλ. Για την Αυστραλία, υπάρχει εκπροσώπηση της Κυβέρνησης κάθε χρόνο, πρόσθεσε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
