Στον ρόλο που διαδραμάτισε η Πολιτική Άμυνα αναφέρθηκαν, με θετικό πρόσημο, οι κοινοτάρχες των χωριών Μαλιάς και Λόφου, με την Μαριλένα Αληθή, κοινοτάρχη της Μαλιάς, να κάνει λόγο για τραγικές στιγμές, ενώ ο κοινοτάρχης Λόφου, Γιάννος Νεοφύτου, είχε σημαντικό ρόλο ο ίδιος ως τμηματάρχης της Πολιτικής Άμυνας. Ιδιαίτερες αναφορές έγιναν και από κάποιους άλλους κοινοτάρχες στον ρόλο του Μιχάλη Μουσκαλλή στις προσπάθειες εκκένωσης, που ήταν ο επικεφαλής της Πολιτικής Άμυνας επί του πεδίου.
«Ακούστηκε ότι η πυρκαγιά ξεκίνησε σε παράνομο σκυβαλότοπο. Αυτό δεν ευσταθεί, με φωτογραφίες το έχουμε αποδείξει ότι είναι από το δρόμο Μαλιάς-Άρσους. Δεν ξέρουμε αν είναι εμπρησμός. Όσον αφορά στην καθυστέρηση, υπήρξε. Εμείς το ζήσαμε. Η φωτιά ξεκίνησε 1 και κάτι, 1:28 είναι η πρώτη καταγραφή, 2:00 κάηκε το πρώτο σπίτι στη Μαλιά. Ενημέρωσε κάτοικος τις υπηρεσίες και η απάντηση είναι «το γνωρίζουμε, το έχουμε υπόψη μας, ερχόμαστε», εξήγησε η κ. Αληθή.
Τόνισε ότι «οι πρώτοι που ήρθαν για εκκένωση και για κατάσβεση ήταν η Πολιτική Άμυνα. Αν δεν ήταν, δεν θα θρηνούσαμε μόνο δύο άτομα, δεν ξέρω πόσους θα θρηνούσαμε». Η κα. Αληθή ξεκαθάρισε, παράλληλα, πως πλέον αυτό που ζητά ο κόσμος είναι να δοθεί στήριξη προς τους πυρόπληκτους.
«Ήμουν τα μάτια εκείνη την στιγμή»
Ο κοινοτάρχης Λόφου εξήγησε ότι στην πραγματικότητα είχε τριπλή ιδιότητα στην πυρκαγιά, ως κοινοτάρχης, ως υπάλληλος της Επαρχιακής Διοίκησης, όπου εργάζεται ως τοπογράφος, και ως εθελοντής της Πολιτικής Άμυνας. Την ώρα που εκδηλώθηκε η Πυρκαγιά λειτουργούσε ως παρατηρητής στο τμήμα εναέριας παρατήρησης και drones της Πολιτικής Άμυνας, στο ύψωμα βόρεια του Κοιλανιού, ως χειριστής της ειδικής κάμερας, στη βάση του κανονισμού απαλλαγής. Λάμβανε οδηγίες από το Τμήμα Δασών.
Ενημερώθηκε από τον κ. Μουσκαλλή ότι πρέπει να γυρίσει την κάμερά του δυτικά αλλά επειδή δεν φαινόταν καθαρά η φωτιά, ξήλωσαν τον εξοπλισμό και μετακινήθηκαν σε άλλο σημείο, καθώς, λόγω αέρα, δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα drones. Σε εκείνο το χρονικό σημείο, γύρω στις 1:45, ενημέρωσε και την Έπαρχο ότι θα μετακινηθεί στην Ποταμιού. Ακολούθως έστησε την κάμερα στον δρόμο Λόφου-Πέρα Παιδιού και παρακολουθούσε την πυρκαγιά στο βουνί. «Ήμουν τα μάτια εκείνη την στιγμή», εξήγησε.
Σε ό,τι αφορά το δικό του χωριό, ανέφερε πως μίλησε με τον ιερέα και τον Λοϊζο Κωνσταντίνου, ώστε να μαζευτούν τα παιδιά από την κατασκήνωση. Ωστόσο ο ίδιος δεν μπορούσε να προσεγγίσει το χωριό γιατί τον εγκλώβισε η φωτιά. Ενημερώθηκε από τον κ. Μουσκαλλή ότι θα επιχειρούσε να μπει αυτός στο χωριό. Ο ίδιος μπήκε στις 1:00 τα χαράματα, καθώς είχαν πέσει περίπου 14 πάσσαλοι που έφραξαν τον δρόμο. Ο Μιχάλης Μουσκαλλής κατάφερε και μπήκε στο χωριό κόβοντας τους πασσάλους. Μπήκε επίσης η Πυροσβεστική και η Αστυνομία.
Σε ό,τι αφορά τα 36 πρόσωπα που εγκλωβίστηκαν, ο κ. Νεοφύτου είπε πως ήταν με αστυνομικούς της ΜΜΑΔ νεαρούς και είχε και αξιωματικό. «Δεν φταίνε οι άνθρωποι. Προσπάθησαν να τους απεγκλωβίσουν και δεν τα κατάφεραν, ήταν γεμάτο στύλους», τόνισε. Ερωτηθείς αν γνώριζαν την περιοχή οι αστυνομικοί, απάντησε άλλος κοινοτάρχης ότι ήταν από τη Λευκωσία.
Ερωτηθείς για το ζήτημα της εκκένωσης, είπε ότι επικοινώνησε μαζί του ο διευθυντής της Λεμεσού για να του πει να προχωρήσει σε εκκένωση, αλλά την είχε ξεκινήσει ήδη γιατί μίλησε με τον Επίτροπο.
Η θέση της Πολιτικής Άμυνας
Η Διοικήτρια της Πολιτικής Άμυνας, Μαρία Παπά, κληθείσα να δώσει διευκρινίσεις ενόσω μιλούσε ο κοινοτάρχης Λόφου, εξήγησε ότι οι εκκενώσεις ρυθμίζονται από το σχέδιο ΠΟΛΥΒΙΟΣ, για το οποίο αρμόδιος είναι ο Υπουργός Εσωτερικών και η αρμοδιότητα παραχωρήθηκε στη Διοίκηση Πολιτικής Άμυνας. Έχει επί τόπου άτομα που ενεργούν εκ μέρους της.
«Στην περίπτωση αυτή ήταν ο Μιχάλης ο Μουσκαλλής ως μόνιμο στέλεχος και ταυτόχρονα έχουμε επικεφαλής ορισμένων τμημάτων. Ο Γιάννος Νεοφύτου είναι τμηματάρχης. Είχε μιλήσει ήδη με τον Μιχάλη Μουσκαλλή και προσπαθούσαν να μπουν στην κοινότητα άρα ήξεραν ότι έπρεπε να εκκενωθεί. Άρα είχε οδηγία ως κοινοτάρχης να προχωρήσει με εκκένωση από τον Μουσκαλλή», διευκρίνισε.
Εκκενώσεις
Ο κοινοτάρχης της Βάσας Κοιλανίου, Μιχάλης Μοσφίλης, στη δική του τοποθέτηση υπέδειξε πως η Πολιτική Άμυνα προέβη σε εκκένωση του χωριού, αφού ο ίδιος βρισκόταν στο μέτωπο της πυρκαγιάς.
Από την πλευρά του, ο Ματθαίος Πρωτοπαπάς, κοινοτάρχης Βουνίου, ανέφερε το παράπονό του, λέγοντας πως τα τελευταία χρόνια είχαμε τόσες πυρκαγιές. Ζητήσαμε πυροσβεστικά, δεν είχαμε. Κάηκε η διάτρηση και δεν είχαμε νερό. Ακολούθως είπε ένα μεγάλο ευχαριστώ στους εθελοντές. «Είχαμε αναζωπυρώσεις την τρίτη μέρα και είχε φωτιά σε μία στέγη. Ήρθε ο κ. Μουσκαλλής και σκαρφάλωσε πάνω για να τη σβήσει. Η Πολιτική Άμυνα έκανε εκκένωση και βοήθησε τον κόσμο», είπε.
Ο κοινοτάρχης Σουνίου εξήγησε ότι του υπέδειξε ένα μέλος της ΕΜΑΚ που βρισκόταν εκτός υπηρεσίας, γύρω στις 7:00, να εκκενώσει την κοινότητα, παρά το γεγονός πως η φωτιά ήταν δέκα χιλιόμετρα μακριά, επειδή έβλεπε την πορεία της φωτιάς. Γύρω στις 8:40 το βράδυ, τον ενημέρωσε η Πολιτική Άμυνα αλλά ήταν ήδη σε εξέλιξη η εκκένωση. Όπως εξήγησε, ο Μιχάλης Μουσκαλλής βρισκόταν στην πλευρά της Ζαννατζιάς και έβγαζε κόσμο έξω από εκείνη την πλευρά του χωριού.
Ο κοινοτάρχης Ποταμιού, Σίμος Κωνσταντίνου, ανέφερε ότι στη δική τους εκκένωση είχε μαζί του την Αστυνομία και την Πολιτική Άμυνα υπό τον κ. Μουσκαλλή, οι οποίοι πήγαν από σπίτι σε σπίτι, πήραν ηλικιωμένους και εγχειρισμένους και τους μετέφεραν στην Πάχνα. Καθ’ οδόν διέσωσαν και γυναίκα που ήταν τρομοκρατημένη μέσα στο αυτοκίνητό της.
Ο κοινοτάρχης Πάχνας, φανερά συγκινημένος, εξήγησε ότι ο ίδιος βρισκόταν στην Ελλάδα και προσπαθούσε να συντονίσει την κατάσταση από το εξωτερικό, καθώς είναι και πρόεδρος του Συμπλέγματος. Ανέφερε ότι ενημερώθηκε από τον Διευθυντή της Πολιτικής Άμυνας. Όταν η φωτιά έφτασε περίπου 200 μέτρα έξω από το χωρίο, πήραν την απόφαση μαζί με τον Μιχάλη Μουσκαλλή και τον λοχία του περιφερειακού αστυνομικού σταθμού να πάρουν την απόφαση να εκκενώσουν τα πρώτα σπίτια.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η αναφορά του ότι η κοινοτάρχης του χωριού Φοινί στάθηκε μεταξύ δύο σπιτιών στο δικό του χωριό, όπου διέμενε μία γυναίκα με Άλτσχαϊμερ και μία γυναίκα ανάπηρη, ώστε να ελέγχει και αν πλησίαζε η πυρκαγιά να τις μετέφεραν στο ιατρικό κέντρο. «Ήταν παρών η Πυροσβεστική, η Πολιτική Άμυνα, οι Παχνιώτες με τις τσάππες», είπε.
Οι υπόλοιποι κοινοτάρχες που ερωτήθηκαν για τη διαδικασία εκκένωσης (σ.σ. δεν ερωτήθηκαν όλοι), ανέφεραν ότι τους καθοδήγησε κυρίως η Αστυνομία.
Μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων των κοινοταρχών, ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, σημείωσε ότι λεγόταν πως σχεδόν όλες οι κοινότητες έδρασαν μόνες τους, ενώ ο ίδιος είχε διαφορετική ενημέρωση. Ακούστηκε, όπως επεσήμανε, πως στις πλείστες περιπτώσεις είχαν άμεσες οδηγίες οι κοινοτάρχες από την Πολιτική Άμυνα, οι οποίοι, σε κάποιες περιπτώσεις, με βάση και την εκπαίδευσή τους, ενήργησαν πριν από τις οδηγίες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
