Σε μία δύσκολη χρονικά συγκυρία αναλαμβάνει καθήκοντα στο Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας η Κλέα Χατζηστεφάνου-Παπαέλληνα, καθώς η προκάτοχός της παραδίδει τη σκυτάλη με αρκετά ζητήματα ανοιχτά, που αφορούν μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Ανάμεσα σε αυτά είναι η πολυσυζητημένη νομοθεσία για την αναπηρία, ο εκσυγχρονισμός της επιδοματικής πολιτικής, καθώς επίσης και η διαχείριση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, που παρουσιάζουν αρκετά και διαχρονικά προβλήματα.
Το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας αποτελεί ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα, καθώς άπτεται της καθημερινότητας των πολιτών, κυρίως των ευάλωτων ομάδων, δεδομένου ότι είναι αρμόδιο για την επιδοματική πολιτική, αλλά και την παροχή υπηρεσιών κοινωνικής ευημερίας. Πέραν τούτου, πρόκειται για ένα Υφυπουργείο, το οποίο είναι αρμόδιο για την κοινωνική ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία και την παροχή επαρκούς στήριξης, ώστε να μπορούν αρχικά να έχουν αξιοπρεπή διαβίωση και να μην είναι αποκλεισμένοι και στη συνέχεια να δρομολογηθεί μία πορεία για την ανεξάρτητη διαβίωσή τους.
Η Κλέα Χατζηστεφάνου-Παπαέλληνα αναλαμβάνει τα ηνία του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας σε μία περίοδο που τα μέτωπα είναι πολλά και πολύπλευρα, αρχής γενομένης με την πολυδιαφημιζόμενη και πολυσυζητημένη νομοθεσία για την αναπηρία. Μία νομοθεσία που έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον του αναπηρικού κινήματος από την πρώτη στιγμή, δεδομένου ότι ουσιαστικά είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται η αποσύνδεση του αναπηρικού επιδόματος, με τα οικονομικά κριτήρια, όπως συμβαίνει σήμερα.
Κι ενώ οι συζητήσεις για τη νομοθεσία είχαν ξεκινήσει με καλούς οιωνούς, με το αναπηρικό κίνημα να περιμένει ότι μέχρι την έναρξη του νέου έτους θα τίθετο σε ισχύ η νέα νομοθεσία, εντός του καλοκαιριού το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας παρουσιάστηκε ενώπιον της Επιτροπής Εργασίας και ανέφερε πως το 2026 θα προωθείτο το νομοσχέδιο στη Βουλή. Κάτι που προκάλεσε έντονη ενόχληση στις οργανώσεις, που καλούσαν την Κυβέρνηση να επισπεύσει τις διαδικασίες, καθώς υπάρχει αρκετός κόσμος που ζει στην εξαθλίωση, λόγω του ότι υπάρχουν τα εισοδηματικά κριτήρια και οι περιορισμοί όπως η διασύνδεση με τα εισοδήματα των συντρόφων και των παιδιών τους. Μία κυπριακή πρωτοτυπία, που έχει ήδη προκαλέσει ενόχληση σε Βουλή και οργανώσεις, οι οποίοι ζητούν επίμονα την αλλαγή.
Αυτή τη στιγμή, όπως ανέφερε και η τέως υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Μαριλένα Ευαγγέλου, κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής, το νομοσχέδιο βρίσκεται για νομοτεχνικό έλεγχο στη Νομική Υπηρεσία. Η Κλέα Χατζηστεφάνου-Παπαέλληνα θα είναι εκείνη που θα προωθήσει και εξηγήσει το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου ενώπιον της Βουλής και θα είναι εκείνη που πρέπει να παλέψει για να περάσει από την Ολομέλεια. Το μεγάλο στοίχημα για την κα. Χατζηστεφάνου-Παπαέλληνα είναι να πιέσει την Εισαγγελία για να ολοκληρωθεί άμεσα ο νομοτεχνικός έλεγχος και να προωθήσει άμεσα ενώπιον της Βουλής το νομοσχέδιο, ώστε στα πιεσμένα χρονικά περιθώρια για το δεύτερο τετράμηνο, να τεθεί ως προτεραιότητα και να ψηφιστεί.
Μάλιστα, η κα. Χατζηστεφάνου-Παπαέλληνα θα παρουσιαστεί ενώπιον της Επιτροπής Εργασίας, στην πρώτη της επίσημη εμφάνιση ως υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, για μία πρώτη ανταλλαγή απόψεων και για συντονισμό κινήσεων για το συγκεκριμένο θέμα.
Επικαιροποίηση της επιδοματικής πολιτικής
Στο μεταξύ, ένα άλλο ανοιχτό κεφάλαιο που θα κληθεί να διαχειριστεί η κα. Χατζηστεφάνου-Παπαέλληνα είναι η επικαιροποίηση της επιδοματικής πολιτικής, μία διαδικασία που έχει ξεκινήσει από την κα. Ευαγγέλου. Ουσιαστικά, έγινε μελέτη για να διαπιστωθεί σε ποιο τομέα υπάρχει ανάγκη για αλλαγές στα επιδόματα, αν μπορεί να υπάρξει κατάργηση κάποιων ή να αυξηθούν. Σημειώνεται πως το μεγαλύτερο ζήτημα είναι το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, για το οποίο ναι μεν έχει μειωθεί ο χρόνος εξέτασης των αιτήσεων σε 60 ημέρες, ωστόσο δεν έγινε οποιαδήποτε αναφορά ως προς τις αλλαγές στο ύψος του επιδόματος.
Πάντως, στόχος της Κυβέρνησης είναι η σταδιακή απεξάρτηση των πολιτών από τα επιδόματα, ωστόσο αυτό πρέπει να γίνεται σταδιακά και μέχρι τότε θα πρέπει οι πολίτες που το έχουν ανάγκη να λαμβάνουν και την κατάλληλη στήριξη από το κράτος. Αυτή τη στιγμή, που τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά, όσον αφορά το ύψος της διαβίωσης, σε σχέση με το 2014 όταν και θεσπίστηκε το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, θα πρέπει να απασχολήσει τη νέα υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας, για να στηρίξει τους πολίτες που το έχουν ανάγκη.
Πέραν τούτου, ένα άλλο ζήτημα που έχει απασχολήσει το κοινό και πρέπει να το μελετήσει η κα. Χατζηστεφάνου-Παπαέλληνα είναι και το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οικογένειες, οι οποίες χάνουν επιδόματα επειδή δεν ζούσαν για πέντε συνεχή χρόνια στην Κύπρο. Ένα πρόβλημα που απασχόλησε και την Επιτροπή Εργασίας, στη συνεδρία της οποίας όσα ανέφερε ο εκπρόσωπος του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας δεν έπεισαν τους εμπλεκόμενους φορείς. Πρόκειται για ένα θέμα που είχε έρθει στην επιφάνεια από το 2017, ωστόσο αυτή τη στιγμή αποστέλλονται εγκύκλιοι και δεν έχει προωθηθεί μόνιμη λύση, κάτι που ζητά η Βουλή και θα πρέπει να μελετήσει εις βάθος η νέα υφυπουργός.
Αναδιοργάνωση στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας
Το μεγαλύτερο και πιο διαχρονικό πρόβλημα για το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας δεν είναι άλλο από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας. Τους προηγούμενους μήνες, ο ΥΚΕ βρέθηκαν στο στόχαστρο των επικρίσεων, ειδικά μετά την υπόθεση κακοποίησης των πέντε παιδιών, για την οποία προέβαλαν την υποστελέχωση ως δικαιολογία για το γεγονός ότι δεν προέβησαν σε επαρκείς ελέγχους για να αποτραπεί η κατάσταση. Μάλιστα, για να διαταχθεί διοικητική έρευνα για το περιστατικό έπρεπε να υπάρξουν έντονες αντιδράσεις από την κοινωνία και από διάφορους φορείς.
Τα προβλήματα στις ΥΚΕ είναι διαχρονικά και η δικαιολογία της υποστελέχωσης είναι μόνο αυτό, μία δικαιολογία, αφού κανείς δεν μπορεί να αποδεχτεί ότι οι λανθασμένοι χειρισμοί και η ελλιπής εκπαίδευση των λειτουργών που στελεχώνουν τις Υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να υπάρχουν διάφορα φαινόμενα είναι και ο λόγος που παρατηρούνται αυτά τα προβλήματα, με τους πολίτες να είναι οι αποδέκτες της κατάστασης.
Η Μαριλένα Ευαγγέλου, αποχωρώντας από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας είχε αναφέρει πως η αναδιάρθρωση των ΥΚΕ έχει απτά αποτελέσματα. Εντούτοις, έγινε σύνηθες φαινόμενο να υπάρχουν αναφορές για παιδιά που είναι υπό την ευθύνη του κράτους ότι εγκατέλειψαν το χώρο διαμονής τους. Μάλιστα, τα προβλήματα που παρατηρούνται στις στέγες είχε απασχολήσει αρκετά τους εμπλεκόμενους φορείς, ωστόσο παρά τις βαρύγδουπες δηλώσεις, τα προβλήματα εξακολουθούσαν να υφίστανται.
Η Κλέα Χατζηστεφάνου-Παπαέλληνα καλείται να διαχειριστεί διάφορα ανοιχτά μέτωπα και να βρει λύσεις που θα αλλάξουν την κατάσταση προς το καλύτερο. Το επόμενο διάστημα θα είναι πιεστικό για τη νέα υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας, η οποία θα κληθεί να αντιμετωπίσει διάφορες προκλήσεις, με στόχο να φέρει την αλλαγή. Αυτός θα πρέπει να είναι και ο απώτερος στόχος της, που θα επιφέρει την αλλαγή για τις ευάλωτες ομάδες και γενικά για τους πολίτες που το έχουν ανάγκη.
