Τοξική ουσία που είχε αναπτυχθεί κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο φέρονται να χρησιμοποίησαν στη Γεωργία οι δυνάμεις καταστολής κατά διαδηλωτών, σύμφωνα με έρευνα του βρετανικού BBC.
Στοιχεία από ειδικούς, αστυνομικούς-πληροφοριοδότες και ιατρικές εξετάσεις καταδεικνύουν ότι κατά τις μαζικές διαδηλώσεις στην πρωτεύουσα της Γεωργίας, Τιφλίδα, στα τέλη του 2024, οι δυνάμεις καταστολής ενδέχεται να χρησιμοποίησαν το χημικό όπλο «camite» — γνωστό και ως βρωμοβενζυλοκυανίδιο.
«Το νερό μας έκαιγε»: Μαρτυρίες από τους δρόμους της Τιφλίδας
Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν στις 28 Νοεμβρίου 2024, μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης ότι παγώνει τις διαδικασίες ένταξης της Γεωργίας στην ΕΕ - στόχος που είναι κατοχυρωμένος στο Σύνταγμα της χώρας. Η αστυνομία έκανε εκτεταμένη χρήση αντλιών νερού, χημικών και δακρυγόνων. Ωστόσο, δεκάδες διαδηλωτές περιέγραψαν ότι το νερό προκαλούσε αίσθηση «καψίματος» που δεν έφευγε ακόμη και μετά από πλύσιμο. «Μπορούσες να νιώσεις [το νερό] να καίει», δήλωσε ένας από τους διαδηλωτές στο βρετανικό δίκτυο, αναφερόμενος στο νερό που που δέχτηκε από αύρες της αστυνομίας.
Ο παιδίατρος και διαδηλωτής Κονσταντίν Τσαχουνασβίλι ανέφερε ότι το δέρμα του έκαιγε για μέρες. Με δική του πρωτοβουλία συγκέντρωσε μαρτυρίες σχεδόν 350 Γεωργιανών πολιτών: περίπου οι μισοί δήλωσαν ότι είχαν συμπτώματα διάρκειας άνω των 30 ημερών, όπως πονοκεφάλους, κόπωση, δύσπνοια, βήχα και εμετούς.
Ιατρικές εξετάσεις σε 69 από αυτούς έδειξαν «σημαντικά υψηλότερη συχνότητα ανωμαλιών» στην ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς. Η μελέτη του έγινε δεκτή για δημοσίευση στη διεθνή επιθεώρηση Toxicology Reports.
Ντοκουμέντα και πληροφοριοδότες δείχνουν το «camite»
Πληροφορίες από πρώην υψηλόβαθμα στελέχη της υπηρεσίας αντιμετώπισης ταραχών της Γεωργίας φέρονται να επιβεβαιώνουν ότι χρησιμοποιήθηκε το ίδιο χημικό που είχε δοκιμαστεί από την υπηρεσία το 2009.
Ο Λάσα Σεργκελασβίλι, πρώην επικεφαλής οπλισμού της ειδικής μονάδας, δήλωσε ότι τότε είχαν γίνει συστάσεις να μην χρησιμοποιηθεί το χημικό αυτό, καθώς προκαλούσε επίμονα συμπτώματα, έντονη δυσφορία και δύσπνοια, που δεν υποχωρούσαν με πλύσιμο ή χρήση διαλύματος μαγειρικής σόδας. Παρά τις προειδοποιήσεις του, το χημικό φέρεται να παρέμεινε σε χρήση μέχρι και το 2022.
Έγγραφο απογραφής υλικού της μονάδας του 2019, που εξασφάλισε το BBC, καταγράφει δύο ουσίες: «χημικό υγρό UN1710», ταυτοποιημένο ως τριχλωροαιθυλένιο (TCE), διαλύτη που επιτρέπει σε άλλες ουσίες να αναμειχθούν με νερό, και «χημική σκόνη UN3439». Η δεύτερη κωδικοποίηση αφορά πολλές βιομηχανικές ουσίες, όμως η μοναδική που έχει ιστορικά χρησιμοποιηθεί ως μέσο καταστολής πλήθους είναι το βρωμοβενζυλοκυανίδιο — το «camite».
Επιστήμονες: «Εξαιρετικά επικίνδυνη η χρήση του camite»
Ο διεθνούς φήμης τοξικολόγος Κρίστοφερ Χόλστετζ, εξετάζοντας όλα τα δεδομένα, κατέληξε ότι τα συμπτώματα των διαδηλωτών είναι «συνεπή με το βρωμοβενζυλοκυανίδιο». Απέκλεισε την πιθανότητα να ευθύνονται τα συμβατικά μέσα όπως το CS gas (δακρυγόνο).
«Το camite προκαλεί επίμονη και έντονη ερεθιστικότητα. Αν χρησιμοποιήθηκε, πρόκειται για εξαιρετικά επικίνδυνη πρακτική», σημείωσε, επισημαίνοντας ότι η ουσία αυτή έχει εγκαταλειφθεί διεθνώς εδώ και δεκαετίες λόγω της τοξικότητάς της.
Νομικές και ηθικές προεκτάσεις: «Πιθανή παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων»
Η ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια, Άλις Έντουαρντς, δήλωσε ότι η έρευνα του BBC «εγείρει σοβαρά ζητήματα». Τόνισε ότι οι επιδράσεις των χημικών καταστολής επιτρέπεται από το διεθνές δίκαιο να είναι μόνο προσωρινές. Τα παρατεταμένα συμπτώματα, είπε, καθιστούν απαραίτητη «πλήρη διερεύνηση, ακόμη και υπό το πρίσμα των βασανιστηρίων ή άλλης κακομεταχείρισης».
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η χρήση παρωχημένων και ισχυρότερων ουσιών, ενώ υπάρχουν ασφαλέστερα μέσα, μπορεί να συνιστά χρήση χημικού όπλου.
Τι λέει η κυβέρνηση της Γεωργίας
Οι Αρχές στη Γεωργία απέρριψαν τις αποκαλύψεις του BBC ως «ελαφρότητες» και «παραλογισμούς», υποστηρίζοντας ότι η αστυνομία ενήργησε «νόμιμα» απέναντι στις «παράνομες ενέργειες βίαιων εγκληματιών».
Η κυβέρνηση και το κυβερνών κόμμα «Γεωργιανό Όνειρο» αρνούνται κατηγορηματικά ότι υπηρετούν μια φιλορωσική ατζέντα ή ότι επιδιώκουν περιορισμό της κοινωνίας των πολιτών.
Παρά τις αυστηρότερες ποινές και πρόστιμα στους διαδηλωτές, οι νυχτερινές συγκεντρώσεις στη λεωφόρο Ρουσταβέλι στην Τιφλίδα συνεχίζονται εδώ και σχεδόν έναν χρόνο.
Οι διαδηλωτές κατηγορούν την κυβέρνηση για αυταρχισμό, χειραγώγηση εκλογών και απομάκρυνση από την ευρωπαϊκή πορεία της Γεωργίας, την ώρα που οι καταγγελίες για καταστολή με χημικά εντείνουν ακόμη περισσότερο την κοινωνική αναταραχή.
Πηγή: iefimerida
