Σε αχαρτογράφητα νερά εισέρχεται η συζήτηση, όσον αφορά στο διαχωρισμό του διττού ρόλου του Γενικού Εισαγγελέα, με τη δημιουργία Γενικού Δημόσιου Κατήγορου και την υποχρέωση του τελευταίου να δημοσιεύει τα κριτήρια άσκησης ποινικών διώξεων στην επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, αφού από τη μία ο Γενικός Εισαγγελέας συνεχίζει να εκφράζει τη διαφωνία του για τη μεταρρύθμιση που προωθεί η Κυβέρνηση και από την άλλη, το Υπουργείο Δικαιοσύνης προχωρά με τα νομοσχέδια που έχει ήδη καταθέσει ενώπιον της Βουλής, ενώ περιμένει και εκείνο για το ανέλεγκτο των αποφάσεων του Εισαγγελέα.
Ο Γενικός Εισαγγελέας, από την πρώτη συνεδρία στην Επιτροπή Νομικών, όταν και παρουσιάστηκαν τα νομοσχέδια για το διαχωρισμό των εξουσιών, είχε εκφράσει έντονες επιφυλάξεις αλλά και διαφωνία με τις προτεινόμενες αλλαγές, υπογραμμίζοντας μάλιστα το γεγονός ότι ενδέχεται να κριθούν αντισυνταγματικά. Μάλιστα, παρουσίασε και την έκθεση επτά συνταγματολόγων, εκ των οποίων οι τρεις έκριναν ότι οι τροποποιήσεις που προωθούνται είναι καθ’ όλα συνταγματικές, δύο εξέφρασαν ανησυχία και άλλοι δύο έκριναν ότι είναι αντισυνταγματικές.
Την θέση του περί των τροποποιήσεων που προωθούνται επανέλαβε και τη Δευτέρα, ενώπιον της Επιτροπής Νομικών, όπου έγινε και η παρουσίαση του προϋπολογισμού της Νομικής Υπηρεσίας για το 2026. Συγκεκριμένα, αρχικά ο Γιώργος Σαββίδης είχε αναφέρει «οι ανησυχίες και επιφυλάξεις μας είναι καταγεγραμμένες και είναι ενώπιον της Βουλής. Καλώ όλους να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις αποφάσεις που θα παρθούν στην αρμόδια Επιτροπή. Προτείνεται τροποποίηση πολύ σημαντικών άρθρων του Συντάγματος. Τέτοια θέματα απαιτούν σημαντικούς χειρισμούς».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αμετακίνητος ο Σαββίδης για διαχωρισμό εξουσιών-«Αν ψηφιστεί ο νόμος θα πω στον Πρόεδρο ότι είναι αντισυνταγματικός»
Στη συνέχεια, απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών, ο Γενικός Εισαγγελέας ξεκαθάρισε και τη θέση του σε περίπτωση που ψηφιστούν τα νομοσχέδια της Κυβέρνησης και τι προτίθεται να συμβουλέψει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σημείωσε ότι «εγώ θα λέω ότι θα πρέπει να κριθεί από το Δικαστήριο. Θα του πω ότι ο νόμος είναι αντισυνταγματικός. Ο Πρόεδρος δεν θεωρώ ότι θα κάνει αναφορά. Και να κάνει αναφορά, όπως άφησε να νοηθεί ο υπουργός Δικαιοσύνης, για να το στείλει στο Ανώτατο Συνταγματικό, θεωρώ ότι το Ανώτατο αν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πει ότι είναι συνταγματικός, δεν θα είμαι ο δικηγόρος του. Αν πει ότι είναι αντισυνταγματικός, θα είμαι ο δικηγόρος του. Πιθανό να εξασφαλίσει νομική συμβουλή, με δικό του δικηγόρο να το στείλει στο Ανώτατο Συνταγματικό και να το στείλει ότι είναι συνταγματικός».
Αυτό δημιουργεί νέα δεδομένα, καθώς η Κυβέρνηση παρουσιάζεται έτοιμη να προχωρήσει με τη μεταρρύθμιση, δεδομένου ότι επρόκειτο για προεκλογική δέσμευση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η πρόθεση της Κυβέρνησης για εκσυγχρονισμό και διαχωρισμό εξουσιών του διττού ρόλου του Γενικού Εισαγγελέα από νομικός σύμβουλος του κράτους και δημόσιος κατήγορος διαφάνηκε και από το γεγονός ότι για τη μεταρρύθμιση αυτή έχουν ετοιμαστεί και κατατεθεί στην Επιτροπή Νομικών 38 νομοσχέδια.
Η Κυβέρνηση πρέπει να μελετήσει τα επόμενά της βήματα, αφού ο νομικός της σύμβουλος εκφράζει δημόσια και με έντονο τρόπο τη διαφωνία του με τις αλλαγές που προωθεί. Πράγμα που είναι θεμιτό, καθώς δεν θεωρείται ότι υπάρχει πάντα συμφωνημένο πλαίσιο για τις αλλαγές που προωθούνται, ωστόσο το γεγονός ότι ο Γενικός Εισαγγελέας, που προβαίνει σε νομοτεχνικούς ελέγχους των νομοσχεδίων που κατατίθενται στη Βουλή, εκφράζει έντονες διαφωνίες ασκεί περισσότερη πίεση στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, ενώ την ίδια ώρα θέτει στο στόχαστρο και τη Βουλή, η οποία θα κληθεί να λύσει το «Γόρδιο Δεσμό».
Υπενθυμίζεται πως από την πρώτη παρουσίαση στην Επιτροπή Νομικών υπήρξαν δύο σχολές σκέψης, αφού από τη μία ήταν οι πλείστοι βουλευτές που έκριναν αναγκαίο το διαχωρισμό εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα και από την άλλη τάχθηκε μερίδα βουλευτών που θεωρεί ότι δεν είναι αναγκαία η προώθηση του διαχωρισμού των εξουσιών και αυτό που χρειάζεται είναι η εισαγωγή μέτρων για περισσότερο έλεγχο, όσον αφορά στις αποφάσεις που λαμβάνει ο Γενικός Εισαγγελέας για αναστολή ή διακοπή ποινικής δίωξης.
Εν αναμονή για το ανέλεγκτο
Στο μεταξύ, η Βουλή τηρεί στάση αναμονής, όσον αφορά στο νομοσχέδιο για το ανέλεγκτο των αποφάσεων του Γενικού Εισαγγελέα, δεδομένου ότι μόνο με την κατάθεσή του μπορεί να προχωρήσει η συζήτηση ενώπιον της Επιτροπής Νομικών. Ουσιαστικά, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μάριος Χαρτσιώτης, στην πρώτη παρουσίαση των νομοσχεδίων είχε τονίσει πως βρισκόταν σε επαφή με το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, ώστε να καταρτίσει το νομοσχέδιο για τον τρόπο που θα ασκείται έλεγχος στις αποφάσεις του Γενικού Εισαγγελέα για την αναστολή ή διακοπή ποινικής δίωξης.
Αυτή τη στιγμή, όπως ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών ο Γενικός Εισαγγελέας, το νομοσχέδιο τυγχάνει μελέτης από λειτουργούς της Νομικής Υπηρεσίας και σύντομα θα προωθηθεί στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και εκείνο με τη σειρά του θα προχωρήσει στα κατάλληλα βήματα για κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ξεκάθαρος ο Αιμιλιανίδης για τη συνταγματικότητα του διαχωρισμού εξουσιών-«Έχει λυθεί το νομικό θέμα εδώ και 30 χρόνια»
Την ανάγκη για θέσπιση διαδικασίας ελέγχου των αποφάσεων του Γενικού Εισαγγελέα ήταν κάτι που υπογράμμισαν όλοι οι βουλευτές και μάλιστα έχει κατατεθεί και πρόταση νόμου από την πρόεδρο της Επιτροπής Οικονομικών και αναπληρώτρια πρόεδρο του Δημοκρατικού Κόμματος, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου και σύμφωνα με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις καθιδρύεται Επιτροπή, η οποία είναι αρμόδια να αναθεωρεί τις αποφάσεις του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για αναστολή, διακοπή άσκησης ποινικής δίωξης ή μη άσκηση ποινικής δίωξης, η οποία διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και αποτελείται από έναν (1) αφυπηρετήσαντα δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου ή του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου, δύο (2) Εισαγγελείς της Δημοκρατίας, οι οποίοι έπονται κατά σειρά ιεραρχίας του Γενικού και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και ένα πρόσωπο εγνωσμένου κύρους και ακεραιότητας στη νομική επιστήμη και στην προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων, νοουμένου ότι δεν έχει αναλάβει πολιτικό αξίωμα κατά τα τελευταία πέντε (5) έτη.
Περαιτέρω, σύμφωνα με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, η εν λόγω Επιτροπή δύναται να αναθεωρήσει κατόπιν αίτησης προσώπου κατά πόσον η πιο πάνω αναφερθείσα απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ελήφθη κατά παράβαση νόμου, καταχρηστικά ή προδήλως αδικαιολόγητα ή κατά παράβαση θεμελιωδών δικαιωμάτων οποιουδήποτε προσώπου.
Επιπρόσθετα, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις διασφαλίζεται η προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ενώ προβλέπεται ταυτόχρονα η σύνταξη ετήσιας έκθεσης η οποία περιέχει συγκεντρωτικά στοιχεία για το είδος, τον αριθμό και την έκβαση των υποθέσεων που εξετάστηκαν και η οποία κοινοποιείται στη Βουλή των Αντιπροσώπων για σκοπούς ενημέρωσής της.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πιέσεις Βουλής προς Χαρτσιώτη και Ελεγκτή για Συμβούλιο-Στάσιμη η συζήτηση για διαχωρισμό εξουσιών Εισαγγελέα
Πονοκέφαλος και το Ελεγκτικό
Στο μεταξύ, πονοκέφαλο στην Κυβέρνηση προκαλεί και το γεγονός ότι ο Γενικός Ελεγκτής, Ανδρέας Παπακωνσταντίνου, συνεχίζει να εκφράζει προβληματισμό, όσον αφορά στη δημιουργία Ελεγκτικού Συμβουλίου, όπως προωθεί η Κυβέρνηση, κάτι που επίσης αποτελούσε προεκλογική δέσμευση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Συγκεκριμένα, ο Γενικός Ελεγκτής, στην παρουσίαση του προϋπολογισμού της Ελεγκτικής για το 2026 σημείωσε πως υπάρχουν δύο μοντέλα για την Ελεγκτική Υπηρεσία, το ένα είναι το μονοπρόσωπο και το άλλο το πολυπρόσωπο, δηλαδή το Ελεγκτικό Συμβούλιο.
«Δεν είμαστε δογματικοί, είναι δύο συστήματα που δουλεύουν και είναι είτε το Ελεγκτικό Συμβούλιο είτε το μονοπρόσωπο. Δεν θα πω ποτέ ότι το πολυπρόσωπο δεν δουλεύει. Η δική μας ανησυχία είναι να μην μπούμε σε μία διαδικασία που να είναι χρονοβόρα και να επηρεαστεί η διαδικασία ελέγχου. Σεβόμαστε τη θέση της Κυβέρνησης, εμείς λέμε δουλεύουν και τα δύο, αν πιστεύετε ότι δεν πάμε καλά, να κάνουμε τις αλλαγές. Αν τελικά για τον οποιοδήποτε λόγο, η Βουλή και η Πολιτεία αποφασίσει ότι θέλει Ελεγκτικό Συμβούλιο δεν θα φέρουμε ένσταση. Όμως θα πρέπει να είναι Ελεγκτικό Συμβούλιο».
Όλα αυτά αναμένεται να απασχολήσουν σε κατοπινό στάδιο τη Βουλή, η οποία θα πρέπει να λάβει αποφάσεις και είτε θα προχωρήσει με τις μεταρρυθμίσεις που προωθεί η Κυβέρνηση, είτε θα τις απορρίψει.
