Κρίσιμη χαρακτηρίζεται η επικείμενη συνεδρία της Επιτροπής Παιδείας που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη, καθώς στην ατζέντα έχει τεθεί το σχέδιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, μετά και τις αντιδράσεις από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι οποίες απέρριψαν στην ολότητά του το κείμενο που έχει προωθηθεί στη Βουλή, καθώς δεν ικανοποιήθηκαν πλήρως τα αιτήματά τους. Μάλιστα, οι οργανώσεις απείλησαν ανοιχτά με λήψη μέτρων σε περίπτωση που προχωρήσουν οι συζητήσεις για το κείμενο, σε μία προσπάθεια να ασκήσουν πίεση προς Κυβέρνηση και Βουλή για να μπουν οι συζητήσεις στον πάγο. Πάντως, η καθυστέρηση στη συζήτηση και ψήφιση του νομοσχεδίου ενδέχεται να επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα, αφού θα βάλει την Κυπριακή Δημοκρατία σε μπελάδες με την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεδομένου ότι περιλαμβάνεται στο Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης 2021-2026.
Το Υπουργείο Παιδείας έχει προωθήσει ενώπιον της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής το τροποποιημένο νομοσχέδιο για το σχέδιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, μετά από το δεύτερο κύκλο συζητήσεων που είχαν οι δύο πλευρές εντός του καλοκαιριού. Υπενθυμίζεται πως τον περασμένο Ιούνιο έγινε η πρώτη παρουσίαση του νομοσχεδίου για το σχέδιο αξιολόγησης ενώπιον της Επιτροπής Παιδείας, κατά την οποία ακούστηκαν οι διαφωνίες των οργανώσεων επί του νομοθετήματος, με τους βουλευτές να καλούν την Αθηνά Μιχαηλίδου και τους συνεργάτες της να ανοίξουν νέο κύκλο διαβουλεύσεων, για να καταλήξουν σε περισσότερες συγκλίσεις.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Στην αντεπίθεση το ΥΠΑΝ-Τα επιχειρήματα που προβάλλει σε κάθε σημείο διαφωνίας με τις οργανώσεις για το σχέδιο αξιολόγησης
Πράγμα που έγινε, αφού κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού το Υπουργείο Παιδείας είχε αρκετές συναντήσεις, τόσο κοινές όσο και ξεχωριστές με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις, όπως ήταν και αίτημα των συνδικαλιστών, κατά τις οποίες γινόταν ανταλλαγή απόψεων και θέσεων. Μάλιστα, όπως αναφέρεται σε επιστολή που έχει αποσταλεί από πλευράς Υπουργείου Παιδείας προς τη Βουλή, οι συναντήσεις έγιναν τόσο με την υπουργό, όσο και με το Γενικό Διευθυντή και η ανταλλαγή απόψεων και θέσεων ήταν μέσω γραπτών σημειωμάτων, αλλά και προφορικές.
Ένα από τα επιχειρήματα που προβάλλεται από πλευράς οργανώσεων είναι ότι το κείμενο που προωθήθηκε στην Επιτροπή Παιδείας δεν είναι αποτέλεσμα επαρκούς διαλόγου. Πράγμα που το Υπουργείο Παιδείας από πλευράς του απορρίπτει κατηγορηματικά και προτίθεται να παρουσιάσει και στοιχεία, για τις επαφές που είχε με τις οργανώσεις, τόσο κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όσο και πριν την πρώτη παρουσίαση του νομοσχεδίου στη Βουλή, ενώ σημειώνει ότι διάλογος δεν σημαίνει πλήρης ικανοποίηση των αιτημάτων των συνδικαλιστών.
Σημειώνεται πως οι οργανώσεις κάλεσαν την Επιτροπή Παιδείας να μην προβεί σε διάλογο και να παγώσει τη διαδικασία, όσον αφορά στο νομοθέτημα. Ένα αίτημα που δεν ικανοποιήθηκε, δεδομένου ότι το θέμα έχει ήδη μπει στην ατζέντα της Επιτροπής και στο «ναό της δημοκρατίας», όπως θεωρείται η Βουλή, όλες οι οργανώσεις θα πρέπει να ανοίξουν τα χαρτιά τους και θα ξεκαθαρίσουν οι θέσεις τους, σε ένα δημόσιο διάλογο. Πάντως, ενώπιον των βουλευτών θα πρέπει αμφότεροι να παρουσιάσουν αποδείξεις για τα λεγόμενά τους, αφού από τη μία οι οργανώσεις θα πρέπει να υπογραμμίσουν ποια είναι τα σημεία για τα οποία δεν έγινε διάλογος και το Υπουργείο θα πρέπει να απαντήσει για τις συναντήσεις που είχαν.
Πρόβλημα με την ΕΕ
Το ζητούμενο είναι ότι έχει ανοίξει ένας διάλογος για το σχέδιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, που εδώ και πενήντα χρόνια παραμένει το ίδιο. Πολλές φορές ενώπιον Κοινοβουλίου έχουν γίνει παραδοχές για νόμους που χρονίζουν και δεν έχουν τροποποιηθεί για να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του 2025. Κι ενώ υπάρχει αυτή η παραδοχή, στην παρούσα συζήτηση αγνοείται και μάλιστα αυτό γίνεται από τους ίδιους τους εμπλεκόμενους. Σημειώνεται πως η συζήτηση για αλλαγή στο σχέδιο αξιολόγησης του εκπαιδευτικού άνοιξε από το 2021, όταν και ετοιμάστηκε σχέδιο επί Πρόδρομου Προδρόμου, ωστόσο δεν προχώρησε, αφού και πάλι προέκυψαν προσκόμματα.
Αυτό είναι ένα σημείο που τονίζεται από πλευράς Υπουργείου Παιδείας, αφού είναι άδικο κυρίως για τους εκπαιδευτικούς να αξιολογούνται με ένα παρωχημένο σύστημα αξιολόγησης, καθώς υπάρχουν επιπτώσεις και για τους μαθητές. Το γεγονός ότι διαιωνίζεται η κατάσταση, με τη συναίνεση των οργανώσεων, προκαλεί ερωτηματικά.
Παράλληλα, η κατάσταση αυτή ενδέχεται να δημιουργήσει πρόβλημα και με την αξιοπιστία της Κύπρου έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι το σχέδιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών έχει συμπεριληφθεί στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας 2021-2026. Μάλιστα, το πρόστιμο σε περίπτωση που δεν ψηφιστεί το σχέδιο και υπάρξει καθυστέρηση, το πρόστιμο που θα κληθεί να πληρώσει η Κυπριακή Δημοκρατία ανέρχεται μέχρι και τα 60 εκατομμύρια ευρώ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Προ των πυλών νέα κρίση στον τομέα της παιδείας-Η διγλωσσία στις οργανώσεις και το δίλημμα για ΥΠΑΝ
Οι απαντήσεις στις διαφωνίες
Σημειώνεται πως το Υπουργείο Παιδείας έχει δώσει απαντήσεις στα σημεία που εγείρουν οι εκπαιδευτικές οργανώσεις, όπως είναι για το ρόλο του διευθυντή στην αριθμητική αξιολόγηση, αλλά και η σύνθεση του δευτεροβάθμιου σώματος ενστάσεων. Πάντως, όσον αφορά στο ρόλο του διευθυντή, το Υπουργείο Παιδείας ξεκαθάρισε ότι αποτελεί ένα σημείο το οποίο δεν μπορεί να αλλάξει, δεδομένου ότι θα διαφοροποιήσει τη φιλοσοφία της μεταρρύθμισης, ενώ ξεκαθαρίζεται πως σε όλους τους σύγχρονους οργανισμούς, είτε δημόσιους είτε ιδιωτικούς, ο άμεσα προϊστάμενος συμμετέχει ουσιαστικά στην αξιολόγηση των υφιστάμενων.
Το Υπουργείο Παιδείας τονίζει ότι ήδη έχει μετακινηθεί από την αρχική του θέση, καθώς μείωσε τη βαρύτητα της αξιολόγησης του διευθυντή από 30% σε 20%, ενώ σε μία ύστατη προσπάθεια για να εξασφαλίσου τη συναίνεση των εκπαιδευτικών οργανώσεων υιοθετήθηκε η ρύθμιση όπως η συμμετοχή του διευθυντή στην αριθμητική αξιολόγηση θα υλοποιηθεί μετά την μεταβατική περίοδο, νοουμένου ότι οι πρόνοιες που αφορούν στο θέμα αυτό θα τύχουν περαιτέρω εξέτασης και ρύθμισης στη βάση εισηγήσεων της Επιτροπής Παρακολούθησης.
Ένα άλλο σημείο διαφωνίας είναι η σύνθεση του δευτεροβάθμιου σώματος εξέτασης ενστάσεων, με το Υπουργείο Παιδείας να λαμβάνει υπόψη τις θέσεις των οργανώσεων και προχώρησε στη διαφοροποίηση της θέσεις του, ώστε ο πρόεδρος να είναι ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου και μέλη ένα πρώην στέλεχος του Υπουργείου με παιδαγωγικό υπόβαθρο και ένα πρώην δικαστικός λειτουργός. Στο μεταξύ, το Υπουργείο Παιδείας σημειώνει πως προστέθηκε πρόνοια ότι σε περίπτωση που παρατηρείται απόκλιση ύψους 20% ανάμεσα στις δύο αξιολογήσεις, το Δευτεροβάθμιο θα αναθέτει σε τρίτο αξιολογητή να αξιολογήσει τον εκπαιδευτικό και να υποβάλει έκθεση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κρίσιμο σταυροδρόμι για ΥΠΑΝ και Βουλή-Έτοιμοι για να βγουν από τις τάξεις οι εκπαιδευτικοί για το σχέδιο αξιολόγησης
Το Υπουργείο Παιδείας απαντά και στη θέση για τη μη διεύρυνση της βαθμολογικής κλίμακας αξιολόγησης από 40 στο 100, τονίζοντας πως παραμένει η πρόνοια ότι η αριθμητική αξιολόγηση θα γίνεται στη βάση κλίμακας 1-100. Όπως τονίζεται στόχος είναι να παρέχεται μεγαλύτερη δυνατότητα για διάκριση, αλλά και να αποφεύγεται η ισοπεδωτική αξιολόγηση. Σημειώνεται, δε, ότι προβλέπεται διαδικασία μεταξιολόγησης, με στόχο τη βελτίωση τόσο των διαδικασιών όσο και των πρακτικών αξιολόγησης των ίδιων των αξιολογητών.
Σημειώνεται πως το Υπουργείο Παιδείας έχει εντάξει και ασφαλιστικές δικλίδες για το χρόνο που θα εφαρμοστεί το σχέδιο αξιολόγησης. Συγκεκριμένα, στην επιστολή προς την Επιτροπή Παιδείας το Υπουργείο σημειώνει πως λόγω της καθυστέρησης που έχει παρατηρηθεί, οι μεταβατικές διατάξεις έχουν τροποποιηθεί, ώστε από τη σχολική χρονιά 2027-2028 να διενεργηθούν οι τελικές αξιολογήσεις σύμφωνα με το νέο σύστημα, καθώς και σταδιακά αυξανόμενος αριθμός διαμορφωτικών αξιολογήσεων, ενώ από τη σχολική χρονιά 2030-2031 αναμένεται να εφαρμοστούν πλήρως όλες οι διατάξεις των σχετικών κανονισμών.
Ο ρόλος της Βουλής
Καθοριστικό ρόλο στην πορεία του νομοσχεδίου καλείται να παίξει η Βουλή κι αυτό επειδή οι βουλευτές και τα κόμματά τους θα κρίνουν κατά πόσο θα προχωρήσει η συζήτηση ή όχι. Αυτό σημαίνει ότι η Βουλή, το νομοθετικό σώμα που ασκεί έλεγχο στην εκτελεστική εξουσία, καλείται να ταχθεί υπέρ ή κατά στη βελτίωση ελέγχου και αξιολόγησης του έργου των εκπαιδευτικών.
Ουσιαστικά, τα κόμματα θα δείξουν αν έχουν την πρόθεση να ακολουθήσουν την εύκολη λύση και να απέχουν, αφήνοντας το θέμα ανοιχτό μέχρι νεωτέρας, λόγω των επικείμενων Βουλευτικών εκλογών του Μαΐου του 2026 ή αν θα συγκρουστούν με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις. Οι οργανώσεις οι οποίες βρήκαν πρόσφορο έδαφος για να ασκήσουν πιέσεις προς τα κόμματα, που λόγω της κατάστασης θα κάνουν δεύτερες σκέψεις, με απώτερο στόχο να μην χάσουν τις ψήφους.
Πάντως, δεδομένου της κατάστασης, τα κόμματα θα πρέπει να βάλουν στο ζύγι και το ενδεχόμενο πρόστιμο που θα επιβληθεί στην Κυπριακή Δημοκρατία σε περίπτωση που δεν περάσει σχετική νομοθεσία για το σχέδιο αξιολόγησης του εκπαιδευτικού, στο χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί για το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Σημειώνεται πως το Υπουργείο Παιδείας διαμηνύει πως είναι πρόθυμο να συζητήσει τυχόν τροποποιήσεις επί του νομοσχεδίου, ωστόσο δεν πρέπει να αλλάζουν τη φιλοσοφία του και γενικά τις βασικές πρόνοιές του.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Η αξιολόγηση δεν έρχεται να τιμωρεί… Πρόταση ουσιαστικής επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών»
