Σημαντικά βήματα σημειώθηκαν στην καταπολέμηση της διαφθοράς στην κεντρική Kυβέρνηση και την Αστυνομία, σύμφωνα με όσα καταγράφονται στην έκθεση συμμόρφωσης της GRECO, όπως παρουσιάστηκαν την Τετάρτη στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών. Οι Βουλευτές συνεχάρησαν τους εμπλεκόμενους για την πρόοδο, σημειώνοντας, ωστόσο, ότι υπάρχει ακόμη αρκετός δρόμος μπροστά.
Την έκθεση παρουσίασε η επικεφαλής της αντιπροσωπείας της GRECO στην Κύπρο, Αλεξία Καλησπέρα. Όπως είπε, πρόκειται για την έκθεση συμμόρφωσης της Κύπρου στο πλαίσιο του πέμπτου γύρου αξιολόγησής της σχετικά με την πρόληψη της διαφθοράς και την προώθηση της ακεραιότητας στις κεντρικές κυβερνήσεις (ανώτατες εκτελεστικές αρμοδιότητες) και στα όργανα επιβολής του νόμου.
Σημείωσε ότι είναι η πρώτη έκθεση συμμόρφωσης που πραγματοποιήθηκε 18 μήνες μετά την έκθεση αξιολόγησης. Στην έκθεση αξιολόγησης συμπεριλαμβάνονταν 22 συστάσεις. Από αυτές οι 13 αφορούσαν την κεντρική κυβέρνηση και οι άλλες 9 την Αστυνομία.
«Η Κύπρος έχει πάει πάρα πολύ καλά. Έχω δεχθεί πολλά συγχαρητήρια για την πρόοδο της Κύπρου μέσα σε 18 μήνες, έγιναν πολλές θεσμικές αλλαγές», είπε. Συγκεκριμένα, από τις 22 συστάσεις οι 6 έχουν υλοποιηθεί πλήρως. «Πρόκειται για πολυσκελείς συστάσεις», ανέφερε η κ. Καλησπέρα. Από τις υπόλοιπες, οι 13 έχουν υλοποιηθεί μερικώς και τρεις ακόμη να υλοποιηθούν. Για την υλοποίηση των υπόλοιπων υπάρχει προθεσμία μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2026.
Η κ. Καλησπέρα μετέφερε στην Επιτροπή την εντύπωση που αποκόμισε ο Πρόεδρος της GRECO, ο οποίος εμφανίστηκε εντυπωσιασμένος «από τον σεβασμό και τη σοβαρότητα που δείχνει η Κύπρος για τις συστάσεις της GRECO».
Αναφέρθηκε, ακόμα, στη σύσταση από την Προεδρία, εφταμελούς Επιτροπής Παρακολούθησης των συστάσεων. Όπως είπε, είναι μία πρακτική που χαιρετίστηκε από την GRECO και προτάθηκε για να υιοθετηθεί και από άλλα κράτη.
Όσον αφορά τις συστάσεις που δεν υλοποιήθηκαν καθόλου, είπε ότι οι δύο από τις τρεις αναμένεται να υλοποιηθούν με το νομοσχέδιο που ενοποιεί την Επιτροπή για το Ασυμβίβαστο και την Επιτροπή που δίνει άδεια σε αξιωματούχους που θέλουν να εργαστούν σε σχετικό επάγγελμα μετά την αποχώρηση τους από το αξίωμα που κατείχαν. Η τρίτη σύσταση αφορά τους νέους πειθαρχικούς κανονισμούς της Αστυνομίας, με τη διαδικασία να βρίσκεται σε εξέλιξη.
Εκπροσωπώντας την Προεδρία, ο Χριστόδουλος Χαραλάμπους είπε ότι το ποσοστό πλήρους και μερικής συμμόρφωσης της Κύπρου βρίσκεται στο 85%. Συγκριτικά με άλλες χώρες που βρίσκονται στο ίδιο στάδιο, ο μέσος όρος είναι στο 55%. «Μας ικανοποιούν και οι αναφορές στο κείμενο της έκθεσης και τα συγχαρητήρια που δόθηκαν άτυπα κατά τη διάρκεια της 100ής Ολομέλειας», ανέφερε, υπογραμμίζοντας την αναφορά για επίτευξη «σημαντικής προόδου σε αρκετούς καίριους τομείς».
Ενδεικτικά, ο κ. Χαραλάμπους ανέφερε ότι στους 18 μήνες που μεσολάβησαν από την έκθεση αξιολόγησης, μεταξύ άλλων, καταρτίστηκε κώδικας δεοντολογίας για τα μέλη της Κυβέρνησης, διορίστηκε ως Σύμβουλος Δεοντολογίας αμισθί ο Γιώργος Αρέστη, υιοθετήθηκαν προγράμματα ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης σε θέματα ακεραιότητας, εκδόθηκε κώδικας πρακτικής από την Επίτροπο Πληροφοριών, τέθηκε σε λειτουργία το e-consultation ως ενιαίο σημείο δημόσιας διαβούλευσης, έγινε εισαγωγή νέου πλαισίου για το πόθεν έσχες, θεσπίστηκε η νομοθεσία για τους συνεργάτες των μελών της Κυβέρνησης.
Πρόσθεσε ότι, όπως και στην έκθεση για το κράτος δικαίου, συγκλίνουν οι αναφορές για πρόοδο της Κύπρου στα θέματα διαφθοράς.
Εκπροσωπώντας το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ο Νικόλας Αναστασίου αναφέρθηκε στις 9 συστάσεις που αφορούσαν την Αστυνομία. Όπως είπε οι δύο έχουν υλοποιηθεί πλήρως, οι έξι μερικώς και μία καθόλου. Ωστόσο, για την τελευταία, που αφορά τους πειθαρχικούς κανονισμούς της Αστυνομίας, είπε ότι η τροποποίηση των κανονισμών βρίσκεται ενώπιον του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Οι δύο που υλοποιήθηκαν πλήρως αφορούσαν την υιοθέτηση της πολιτικής ακεραιότητας και πρόληψης διαφθοράς και την ενίσχυση της προστασίας των πληροφοριοδοτών.
Ο Βοηθός Αρχηγός Αστυνομίας, Μάριος Αγιώτης, πρόσθεσε ότι η σύσταση που δεν υλοποιήθηκε βρίσκεται σε τροχιά για τη γρήγορη εκδίκαση των πειθαρχικών διώξεων των αστυνομικών. Σημείωσε, ακόμα, ότι όσον αφορά το ζήτημα της διαφάνειας των προαγωγών στην Αστυνομία, το νομικό τμήμα της Αστυνομίας ξεκίνησε τροποποιητικό κανονισμό που θα τον υποβάλει στο Υπουργείο. Εξέφρασε την εκτίμηση ότι μέχρι το τέλος της προθεσμίας θα έχουν συμμορφωθεί με όλες τις συστάσεις.
Όσον αφορά το ζήτημα για διαφάνεια στον διορισμό του Αρχηγού και του Υπαρχηγού, με παρέμβασή της, η κ. Καλησπέρα διευκρίνισε ότι εξηγήθηκε στην GRECO ότι αυτή η σύσταση δεν μπορεί να υλοποιηθεί, καθώς αφορά θεμελιακό άρθρο του συντάγματος και δικαίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο κ. Χαραλάμπους πρόσθεσε, εξάλλου, ότι, μετά τον διορισμό του νέου Αρχηγού Αστυνομίας, η GRECO έμεινε ικανοποιημένη από τη σχετική ανακοίνωση της Προεδρίας που αιτιολογούσε την επιλογή του.
Η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Μαρία Χριστοφίδου, είπε ότι το Γραφείο της εξέδωσε κώδικα πρακτικής που επεξηγεί τη διαδικασία πρόσβασης στην πληροφόρηση. Όσον αφορά δεύτερη σύσταση που αφορά το Γραφείο ανέφερε ότι θα υλοποιηθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2026.
Εκπροσωπώντας την Αρχή κατά της Διαφθοράς, ο Νίκος Ζαμπακίδης, αναφερόμενος στη σύσταση για να δοθούν περαιτέρω πόροι στην Αρχή, είπε ότι η Αρχή είναι ικανοποιημένη ως προς τον προϋπολογισμό της. Εκκρεμεί η ενίσχυση της με προσωπικό. Για αυτό το ζήτημα, είπε ότι ετοιμάστηκε οργανόγραμμα που περιλαμβάνει 25 θέσεις, το οποίο εγκρίθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών.
Αναφέρθηκε, ακόμα, στις δράσεις της Αρχής σε σχέση με τον νόμο για το λόμπινγκ, αναφέροντας ότι δημιούργησε πρακτικό οδηγό, κώδικα δεοντολογίας, εγκυκλίους και παρουσιάσεις. Μέχρι σήμερα έχουν γραφτεί 234 λομπίστες στο μητρώο. Η Αρχή, σημείωσε, εντοπίζει διαφορές ανάμεσα στις αναφορές συναντήσεων που συμπληρώνουν οι λομπίστες και οι αξιωματούχοι. Ενώ για το θέμα προβλέπονται ποινές, σημείωσε ότι προς το παρόν προβαίνουν σε συστάσεις μέχρι να υπάρξει εξοικείωση με τον νόμο.
Εκ μέρους της Κλάδου Αστυνομικού Σώματος της Συντεχνίας Ισότητας, ο Νίκος Λοϊζίδης είπε ότι στην έκθεση αξιολόγησης το 50% των αναφορών για διαφθορά αφορούσαν την Αστυνομία, σημειώνοντας τα σημαντικά βήματα που καταγράφηκαν έκτοτε. Όσον αφορά τον διορισμό του Αρχηγού και Υπαρχηγού, ενώ αναγνώρισε ότι αφορά θέμα συντάγματος, είπε ότι θα μπορούσε να ζητηθεί ερμηνεία, προκειμένου να μην μπορεί ο διορισμός να γίνεται εκτός των τάξεων της Αστυνομίας.
Επιπλέον, όσον αφορά τις πειθαρχικές διώξεις, εξέφρασε την άποψη ότι θα πρέπει να τεθεί χρονικό περιθώριο στο μέχρι πότε μπορούν να εκδικάζονται για να μη διαιωνίζονται. Ενδεικτικά, ανέφερε ότι υπάρχουν 800 ανοιχτές πειθαρχικές υποθέσεις από το 2017, που αντιστοιχούν στο ένα πέμπτο των μελών της Αστυνομίας. «Θέλουμε πειθαρχία στην Αστυνομία αλλά και διαφάνεια», είπε. Έθιξε, επίσης, το ζήτημα των κριτηρίων για τις προαγωγές και μεταθέσεις στην Αστυνομία.
Εκπροσωπώντας το Ίδρυμα «Φημονόη» και τον Σύνδεσμο Λομπιστών Κύπρου, η Μαίρη Πύργου είπε ότι στο θέμα του λόμπινγκ έγινε πρόοδος αλλά χρειάζεται να γίνουν πολλά ακόμα, κυρίως όσον αφορά την ενημέρωση των δημοσίων υπαλλήλων. Όσον αφορά τη διαφθορά, είπε ότι γίνονται βήματα, τα οποία, όμως δεν γίνονται γνωστά και επικρατεί η άποψη ότι δεν γίνεται τίποτα.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου, αφού έδωσε συγχαρητήρια για την πρόοδο που επιτεύχθηκε, ρώτησε αν εξετάζει κάποιος την εφαρμογή όσων ψηφίζονται. Σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της Επιτροπής, ο κ. Δημητρίου είπε ότι «η έκθεση είναι καλή. Έχει σημεία βελτίωσης, έχει σημεία συμμόρφωσης». «Ως χώρα λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τέτοιες εκθέσεις, και της GRECO και την έκθεση του κράτους δικαίου», είπε, σημειώνοντας ότι φαίνεται ότι αποδίδει η Μονάδα Συντονισμού που δημιουργήθηκε από το 2023.
«Θα πρέπει να δούμε και τα σημεία στα οποία δεν έχει επέλθει καμία πρόοδος», συνέχισε, σημειώνοντας ότι υπάρχουν ζητήματα που έχουν μείνει καθηλωμένα από ιδρύσεως της Δημοκρατίας, όπως το θέμα των προαγωγών της Αστυνομίας. «Δεν μπορεί μέχρι και σήμερα σχεδόν κάθε προαγωγή που γίνεται στην Αστυνομία να πέφτει στα Δικαστήρια», είπε.
Εντός της Επιτροπής, ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, είπε ότι δεν μπορεί να γίνονται πειθαρχικές διώξεις με το παραμικρό. «Να είμαστε πιο προσεκτικοί», είπε, αλλά να γίνονται πειθαρχικές μόνο εκεί που πρέπει. Αναφέρθηκε, ακόμη, σε δυσκολίες στη λειτουργία του Πειθαρχικού Συμβουλίου, που πρέπει να επιλυθούν, προκειμένου να εκδικάζονται πιο άμεσα.
Σε δηλώσεις της μετά την ολοκλήρωση της Επιτροπής, η ανεξάρτητη Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, είπε ότι οι τρεις συστάσεις που δεν υλοποιήθηκαν καθόλου αφορούν «κρίσιμες ελλείψεις στο σύστημα λογοδοσίας και στον έλεγχο της εξουσίας». Πρόσθεσε ότι όσο αυτά τα κενά παραμένουν, τόσο θα αποδυναμώνεται η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς.
Πρέπει, είπε, να προχωρήσουμε τάχιστα στην Εθνική Στρατηγική Ακεραιότητας, με σαφή μηχανισμό παρακολούθησης και αξιολόγησης των αποφάσεων και των νόμων. Ζήτησε, επίσης, την ενοποίηση όλων των κανόνων δεοντολογίας σε ένα ενιαίο δεσμευτικό κείμενο, που να καλύπτει και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τη θεσμοθέτηση ανεξάρτητου συμβουλευτικού μηχανισμού για ζητήματα σύγκρουσης συμφερόντων, ετήσια υποβολή δηλώσεων περιουσιακών στοιχείων και σαφές πλαίσιο κυρώσεων για όλους τους αξιωματούχους και την ενίσχυση των πόρων της Αρχής κατά της Διαφθοράς για να μπορεί να διεκπεραιώνει με ταχύτητα τις έρευνες για σοβαρές καταγγελίες.
«Το όραμα μας ως Volt είναι μια Κύπρος ευρωπαϊκή, διαφανής και καθαρή, όχι στα λόγια αλλά στην πράξη», είπε.
Πηγή: ΚΥΠΕ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Έδειξε αδυναμίες για Αστυνομία η έκθεση GRECO-Ανάγκη αλλαγών σε προαγωγές, μεταθέσεις και οικονομικό έλεγχο μελών
