Ένα σημαντικό εργαλείο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του HIV εντάσσεται από σήμερα στο σύστημα υγείας της Κύπρου, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή στη στρατηγική κατά του ιού. Πλέον, η νέα υπηρεσία πρόληψης PrEP θα παρέχεται μέσα από τα Γενικά Νοσοκομεία Λευκωσίας και Λάρνακας, προσφέροντας μια ουσιαστική και καθοριστική απάντηση στο κενό που υπήρχε εδώ και χρόνια όσον αφορά την εξάλειψη του AIDS από την κυπριακή κοινωνία.
Η συγκεκριμένη εξέλιξη θεωρείται κομβικής σημασίας, καθώς φέρνει την Κύπρο πιο κοντά στους στόχους του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τερματισμό της επιδημίας μέχρι το 2030, μέσα από την ενίσχυση των διαθέσιμων εργαλείων πρόληψης και την ευρύτερη πρόσβαση σε θεραπείες που μέχρι πρόσφατα παρέμεναν εκτός εμβέλειας για πολλούς πολίτες.
Η παροχή της θεραπείας PrEP δεν αποτελεί μια απλή προσθήκη υπηρεσίας στο δημόσιο σύστημα υγείας, αλλά ένα βήμα που αντικατοπτρίζει την ωρίμανση της κυπριακής κοινωνίας και του κράτους στην αντιμετώπιση θεμάτων που σχετίζονται με τη σεξουαλική υγεία, τον HIV και το στίγμα που συχνά συνοδεύει τις σχετικές παθήσεις.
Το αίτημα για την ένταξη της συγκεκριμένης θεραπείας αποτελούσε διαχρονική διεκδίκηση τόσο της Κίνησης Συμπαράστασης για το AIDS όσο και της οργάνωσης Accept, ήδη από το 2018. Οι δύο οργανώσεις, αναγνωρίζοντας τη σημασία της πρόληψης, πίεζαν για τη δημιουργία μιας δομημένης υπηρεσίας που θα ενίσχυε την ασπίδα απέναντι στον HIV και θα εξασφάλιζε στους πολίτες πρόσβαση σε σύγχρονα εργαλεία που συμβάλλουν στη διατήρηση καλύτερης και πιο αποτελεσματικής ποιότητας ζωής. Με τη λειτουργία της υπηρεσίας PrEP, η Κύπρος αποκτά για πρώτη φορά ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο που συνδέει την πρόληψη με την έγκαιρη παρέμβαση και την κοινωνική ενδυνάμωση.
Η προετοιμασία για την ένταξη της θεραπείας δεν ήταν μια εύκολη ή γρήγορη διαδικασία. Ξεκίνησε από πέρσι, μέσα από μια στενή συνεργασία των δύο οργανώσεων, που εργάστηκαν από κοινού με στόχο να τεθούν οι βάσεις για μια αποτελεσματική εφαρμογή. Η διαδικασία περιλάμβανε εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας, διαμόρφωση πρωτοκόλλων, αλλά και σχεδιασμό τρόπων ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τη σημασία και τον τρόπο λήψης της PrEP. Η υπηρεσία δεν απευθύνεται σε οροθετικά άτομα, αλλά και σε εκείνους που επιθυμούν να προστατευτούν προληπτικά από τον ιό HIV, λειτουργώντας ως ένας επιπλέον κρίκος στην αλυσίδα της πρόληψης που ενισχύει τη δημόσια υγεία και μειώνει τις πιθανότητες νέων μεταδόσεων στο μέλλον.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Στίγμα και εμπόδια στην υγεία για τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα στην Κύπρο-Ανοικτοί δίαυλοι για βελτιώσεις με Υπ. Υγείας και ΟΚΥπΥ
Μιλώντας στον REPORTER, ο πρόεδρος της Κίνησης Συμπαράστασης για το AIDS, Χρήστος Κρασίδης, εξήγησε πως «η PrEP είναι μία στρατηγική πρόληψης για τον HIV, η οποία όταν χρησιμοποιείται σωστά, μπορεί να σταματήσει τη μετάδοση στην περίπτωση που εκτεθεί κάποιος στον ιό. Πρόκειται για χάπια τα οποία λαμβάνει κάποιος πριν τη σεξουαλική επαφή ή πριν από τη χρήση ουσιών και ορισμένοι τα χρησιμοποιούν προληπτικά».
Τόνισε πως «όταν κάποιος λαμβάνει τα χάπια σωστά και παρακολουθείται από ιατρό, είναι ελαφριά φάρμακα, με κάτω από το 1% του πληθυσμού που τα χρησιμοποιεί να έχει παρενέργειες. Χρησιμοποιούνται προληπτικά την τελευταία δεκαετία», ενώ επισήμανε πως «στην Κύπρο έλειπε το συγκεκριμένο εργαλείο, αφού τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και σε ευρωπαϊκό έχουν ήδη εγκριθεί και άλλες μορφές πρόληψης, όπως το διμηνιαίο ενέσιμο φάρμακο, ενώ σύντομα αναμένεται να εγκριθεί και το εξαμηνιαίο».
Στην Κύπρο, συνέχισε, «στο παρόν στάδιο εγκρίθηκε το προληπτικό χάπι, του οποίου η προστασία φτάνει το 99%. Εμείς, μαζί με την Accept, το διεκδικούμε από το 2018, ενώ πέρσι εγγράψαμε στην Εθνική Επιτροπή, μαζί με τον καθηγητή Νικολόπουλο του Πανεπιστημίου Κύπρου, μία πρόταση για εφαρμογή της PrEP στην Κύπρο. Εγκρίθηκε και κατατέθηκε από τον Υπουργό Υγείας τον Οκτώβριο. Έτσι, από εδώ και πέρα θα έχουμε επίσημα PrEP στην Κύπρο».
Η εφαρμογή του Cyprus PrEP Point
Από τον περασμένο Μάιο εφαρμόστηκε στην Κύπρο το «Cyprus PrEP Point», το Κέντρο Κοινοτικής Πληροφόρησης και Ενδυνάμωσης από το Κίνηση Συμπαράστασης για το AIDS. Μέσω του συγκεκριμένου Κέντρου, όπως εξήγησε ο κ. Κρασίδης, «δίνουμε καθοδήγηση και βοήθεια σε άτομα που λάμβαναν το φάρμακο, ώστε να έχουν λιγότερη πιθανότητα κινδύνου. Παρείχαμε ενημέρωση για το πώς να το πάρουν, ποιες εξετάσεις έπρεπε να κάνουν. Ήταν μία μορφή πίεσης προς το Υπουργείο Υγείας ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί το σχέδιο. Το PrEP Point είναι υπηρεσία της Κίνησης Συμπαράστασης για το AIDS και τώρα που εφαρμόζεται επίσημα η PrEP, εμείς στην ουσία συμμετέχουμε στο συγκεκριμένο σύστημα υποστηρικτικά προς το Υπουργείο Υγείας».
Την ίδια ώρα, επισήμανε πως «αν κάποιος θέλει να πάει και να κλείσει ραντεβού στα ιατρεία PrEP, τα οποία κατά την πρώτη φάση της εφαρμογής βρίσκονται στα Γενικά Νοσοκομεία Λευκωσίας και Λάρνακας, μπορεί να το κάνει χωρίς εμάς. Ωστόσο, εάν κάποιος θέλει πληροφορίες, να μάθει τι είναι, να εξεταστεί, να συζητήσει σε ένα ανώνυμο και εμπιστευτικό περιβάλλον τις σεξουαλικές του πρακτικές και να διαπιστώσει αν του ταιριάζει αυτή η πρακτική, τότε το PrEP Point είναι εκεί για να βοηθήσει και να καθοδηγήσει για το πώς μπορούν να λάβουν τη θεραπεία μέσα από το σύστημα, διότι πλέον είναι συνταγογραφούμενο φάρμακο».
Η επιτυχία της πρότασης για εφαρμογή της θεραπείας PrEP, όπως ανέφερε, «εντοπίζεται στον τρόπο με τον οποίο εφαρμόστηκε η θεραπεία. Το σχέδιο που εγγράφηκε προνοεί ότι δεν θα προσφέρεται εντός ΓεΣΥ, είναι δωρεάν και το αποζημιώνει το Υπουργείο Υγείας στα νοσοκομεία. Η δεύτερη φάση προβλέπει την προσφορά του από όλα τα δημόσια νοσηλευτήρια και η τρίτη από τους προσωπικούς ιατρούς, άρα δεν χρειάζεται κάποιος να είναι εγγεγραμμένος στο ΓεΣΥ. Αυτό σημαίνει πως θα έχουν πρόσβαση σε αυτό άτομα που το έχουν πραγματικά ανάγκη».
Τόνισε πως «οι οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας αναφέρουν ότι οποιοσδήποτε κρίνει ότι χρειάζεται το φάρμακο για να προστατευθεί, πρέπει να έχει τη δυνατότητα να το λάβει. Οπότε το ζητούμενο είναι να το έχει οποιοσδήποτε το επιθυμεί. Επίσης, διαφάνηκε ότι σε χώρες όπου εφαρμόστηκε η συγκεκριμένη θεραπεία, μέσα σε μια δεκαετία μειώθηκαν αισθητά οι νέες διαγνώσεις του HIV».
Ερωτηθείς για τη σημαντικότητα εφαρμογής της θεραπείας στην Κύπρο, ο κ. Κρασίδης επισήμανε πως «είναι το μόνο εργαλείο που έλειπε» και εξήγησε πως «για τον HIV υπάρχει από τα Ηνωμένα Έθνη σε όλες τις χώρες παγκόσμια το λεγόμενο 95-95-95 για την εξάλειψή του».
Πάνω σε αυτό, εξήγησε πως «ο στόχος λέει ότι εάν όλοι οι άνθρωποι που ζουν με τον HIV το γνωρίζουν και φτάνουν σε ποσοστό 95%, και από αυτούς το 95% έχουν πρόσβαση στην αντιρετροϊκή αγωγή, εκ των οποίων το 95% καταφέρνουν να έχουν μη ανιχνεύσιμο φορτίο του HIV και δεν μπορούν να τον μεταδώσουν, τότε καλύπτεται η μία πλευρά – αυτών που ζουν με τον ιό. Από την άλλη, κάποιος που δεν ζει με τον HIV, αν χρησιμοποιεί συνδυαστική πρόληψη όπως προφυλακτικά, συχνές εξετάσεις και πρόσβαση στην PrEP, σημαίνει ότι η αντιρετροϊκή αγωγή καταφέρνει να σταματήσει τη μετάδοση και τα εργαλεία αυτά τους διατηρούν αρνητικούς στον ιό. Μέχρι το τέλος της χρονιάς θα πρέπει να φτάσουμε αυτούς τους στόχους, ώστε να μπορούμε μέχρι το 2030 να τελειώνουμε με τον HIV. Αυτή είναι η στρατηγική της δημόσιας υγείας».
Παράλληλα, εξέφρασε την πεποίθηση ότι «είναι το καλύτερο σχέδιο που εφαρμόζεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μόλις το παρουσιάσουμε στους συνεργάτες από άλλες οργανώσεις εντός της Ευρώπης, μπορεί να αποτελέσει ένα success story».
Καταλήγοντας, όσον αφορά τα επόμενα βήματα για την περαιτέρω αντιμετώπιση του HIV στην Κύπρο, σημείωσε πως «το κάθε πράγμα πρέπει να έρχεται στην ώρα του. Πλέον έχουμε κάτι το οποίο διεκδικούσαμε εδώ και χρόνια, το οποίο όχι μόνο το πετύχαμε, αλλά ο σχεδιασμός του είναι αρκετά καλός και πρέπει να δοθεί χρόνος στο Υπουργείο Υγείας να το εφαρμόσει».
Πρόσθετες πληροφορίες και υποστήριξη είναι διαθέσιμες μέσω της Κίνησης Συμπαράστασης για το AIDS, στο πλαίσιο της λειτουργίας του «Cyprus PrEP Point», το οποίο παρέχει ενημέρωση, καθοδήγηση και σύνδεση με τις υπηρεσίες PrEP του Υπουργείου Υγείας (τηλέφωνο επικοινωνίας: 99 607005).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
