Στην εφημερίδα της κυβέρνησης δημοσιεύτηκαν την Πέμπτη οι έξι νομοθεσίες που ψήφισε η Βουλή των Αντιπροσώπων για τις πολλαπλές συντάξεις, αφού ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, τις υπέγραψε, μετά από τις αλλαγές που ψήφισαν οι Βουλευτές στην αναπομπή.
Συγκεκριμένα, σήμερα δημοσιεύτηκαν τροποποιημένοι ο περί Δήμων νόμος, ο περί Επαγγελματικού Σχεδίου Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων των Υπαλλήλων της Κρατικής Υπηρεσίας και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα περιλαμβανομένων και των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο περί Συνταξιοδοτικών Ωφελημάτων Κρατικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα περιλαμβανομένων και των Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκηση, ο περί Συντάξεων (Ορισμένοι Αξιωματούχοι της Δημοκρατίας), ο περί Συντάξεων του Προέδρου και των Μελών της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας και ο περί Συντάξεων του Προέδρου και των Μελών της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας.
Αρχικά ο Πρόεδρος είχε αναπέμψει τις νομοθεσίες που ψήφισε η Βουλή, ζητώντας συγκεκριμένες αλλαγές για να μην κριθούν αντισυνταγματικές. Παρόλο που οι Βουλευτές δεν ψήφισαν στην ολότητά τους τις υποδείξεις που πρότεινε η εκτελεστική εξουσία, ο Πρόεδρος τελικά δεν ανέφερε τις νομοθεσίες στο Ανώτατο Δικαστήριο, αλλά τις υπέγραψε και με τη δημοσίευσή τους στην εφημερίδα της κυβέρνησης τίθενται σε ισχύ.
Το νέο πλαίσιο δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα για τις πολλαπλές συντάξεις αξιωματούχων που θα διοριστούν μελλοντικά, εξαιρώντας αυτούς που ήδη υπηρετούν ή υπηρέτησαν και έχουν κατοχυρώσει δικαιώματα.
Οι αρχικοί νόμοι και η αναπομπή
Βάσει των αρχικών νόμων, προβλέπονταν σημαντικές αλλαγές στο συνταξιοδοτικό καθεστώς κρατικών αξιωματούχων, όπως η αύξηση του ορίου ηλικίας από τα 60 στα 65 για Υπουργούς, Υφυπουργούς, Βουλευτές, δημάρχους και μέλη των ΕΔΥ και ΕΕΥ. Περιλάμβαναν επίσης πρόνοιες για αναστολή σύνταξης σε περίπτωση ανάληψης νέας θέσης και συμψηφισμό συντάξεων για πολλαπλές θητείες, ενώ το δικαίωμα καταβολής θεμελιωμένων συντάξεων διατηρείτο. Ο Γενικός Λογιστής εξουσιοδοτείτο να καθορίζει μέσω εγκυκλίων την κατανομή των ποσών.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέπεμψε τους νόμους, κρίνοντας πως παραβιάζουν συνταγματικές πρόνοιες. Έθεσε θέμα άνισης μεταχείρισης προσώπων σε παρόμοιες συνθήκες, κάτι που αντίκειται στο Άρθρο 28 περί ισότητας ενώπιον του νόμου. Επιπλέον, η αναστολή ή περιορισμός σύνταξης για όσους αναλαμβάνουν νέα αξιώματα μετά τη συνταξιοδότηση θεωρήθηκε προσβολή του Άρθρου 23, που προστατεύει την ιδιοκτησία, περιλαμβανομένων των συντάξεων.
Παραβίαση διαπιστώθηκε και του Άρθρου 26 για την ελευθερία των συμβάσεων, αφού οι πρόνοιες ανέτρεπαν όρους υφιστάμενων συμφωνιών. Ζήτημα προέκυψε και για τον ενδεχόμενο επηρεασμό υφιστάμενων δικαστών και μελών της ΕΔΥ αν διορίζονταν σε άλλα αξιώματα, κάτι που παραβιάζει τα Άρθρα 158.3 και 124.4. Παράλληλα, κρίθηκε πως οι νόμοι παρεμβαίνουν σε αρμοδιότητες της εκτελεστικής εξουσίας, παραβιάζοντας τη διάκριση των εξουσιών.
Ενστάσεις υπήρξαν και για την εξουσία του Γενικού Λογιστή να καθορίζει τον τρόπο καταμερισμού σύνταξης με εγκυκλίους, κατά παράβαση του Άρθρου 127 που ορίζει αυστηρό νομικό πλαίσιο για τα δημόσια οικονομικά. Επιπλέον, η ένταξη του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας στον ορισμό των αξιωμάτων θεωρήθηκε ότι παραβιάζει την υποχρέωση προηγούμενης διαβούλευσης με την ΕΚΤ. Τέλος, επισημάνθηκε ότι η εφαρμογή των νομοθεσιών θα συνεπαγόταν αυξημένο διοικητικό κόστος.
Οι αλλαγές και η εξαίρεση περισσότερων αξιωματούχων
Η Βουλή, προχώρησε στις 5 Αυγούστου σε σειρά τροποποιήσεων που θεώρησε ότι αίρουν συνταγματικά προβλήματα και διασφαλίζουν καλύτερη εφαρμογή των νόμων.
Συγκεκριμένα, διαμορφώθηκε εκ νέου ο ορισμός του όρου «αξίωμα, λειτούργημα ή θέση στη Δημοκρατία» ώστε να καλύπτει όλες τις θέσεις στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Επίσης, εξαιρέθηκαν ρητά από τις ρυθμίσεις οι υφιστάμενοι Γενικός Εισαγγελέας και ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, οι υφιστάμενοι δικαστές, τα μέλη της ΕΔΥ και ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, ώστε να προστατευθούν οι όροι υπηρεσίας τους, όπως προβλέπει το Σύνταγμα και η σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία. Διευκρινίζεται ότι η εξαίρεση αυτή αφορά αποκλειστικά όσους ήδη κατέχουν τα συγκεκριμένα αξιώματα και θέσεις, σε περίπτωση που αναλάβουν μελλοντικά νέα δημόσια θέση ή αξίωμα. Δεν ισχύει για πρόσωπα που δεν έχουν ακόμα διοριστεί στα συγκεκριμένα αξιώματα. Η αλλαγή αυτή κρίθηκε αναγκαία επειδή δεν αναφερόταν ρητά στον προηγούμενο νόμο που είχε ψηφιστεί.
Αφαιρέθηκε επίσης η εξουσία του Γενικού Λογιστή να αποφασίζει για τον τρόπο καταμερισμού σύνταξης και αντικαταστάθηκε με γενικές ρυθμίσεις που προβλέπουν υπολογισμό βάσει των συντάξιμων απολαβών και της κατ’ αναλογίαν περιόδου θητείας ή υπηρεσίας.
Τι δεν έγινε αποδεκτό
Παρότι έγιναν συγκεκριμένες τροποποιήσεις στα νομοθετικά κείμενα για άρση συνταγματικών κωλυμάτων, αρκετές από τις ενστάσεις της Προεδρίας δεν υιοθετήθηκαν.
Συγκεκριμένα η Βουλή δεν προχώρησε σε τροποποιήσεις για άλλες σημαντικές ενστάσεις που τέθηκαν στην αναπομπή. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται ο ισχυρισμός περί άνισης μεταχείρισης προσώπων που ανήκουν στην ίδια κατηγορία, η ενδεχόμενη παραβίαση του δικαιώματος στην ιδιοκτησία λόγω σημαντικού περιορισμού ή στέρησης σύνταξης, η παρέμβαση στους όρους υφιστάμενων συμβάσεων, καθώς και ο ισχυρισμός ότι οι νόμοι εμπεριέχουν στοιχεία διοικητικής φύσης που άπτονται της εκτελεστικής εξουσίας. Επίσης, δεν έγινε αποδεκτό το επιχείρημα περί αύξησης του διοικητικού κόστους για την εφαρμογή του νέου πλαισίου.
Ιδιαίτερη συζήτηση έγινε στη Βουλή για τον μηχανισμό ελάχιστης αμοιβής, προβλέποντας την καταβολή μόνο των πρώτων 500 ευρώ από τη σύνταξη όταν κάποιος αναλαμβάνει αξίωμα, αναστέλλοντας το υπόλοιπο ποσό, η οποία τελικά παρέμεινε στο νόμο.
Με βάση τη σχετική έκθεση της αρμόδιας Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, οι τροποποιήσεις έγιναν στη βάση των εισηγήσεων που περιλαμβάνονται στις επιστολές του Προέδρου, αλλά μόνο κατά το μέρος που κρίθηκαν απαραίτητες για την άρση συνταγματικών ζητημάτων.
Πηγή: ΚΥΠΕ
