Σε αχαρτογράφητα νερά ετοιμάζεται να εισέλθει η Βουλή, καθώς επίσης και η Κυβέρνηση, αφού το επόμενο διάστημα αναμένεται να ξεκινήσει η εκ βάθους συζήτηση για το διαχωρισμό των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα. Από την πρώτη παρουσίαση των κυβερνητικών νομοσχεδίων ενώπιον της Επιτροπής Νομικών διαπιστώθηκε πως υπάρχουν εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις ανάμεσα σε εκτελεστική εξουσία και το νομικό σύμβουλο του κράτους, με το Γιώργο Σαββίδη να προειδοποιεί για πολιτικές περιπέτειες σε περίπτωση που ψηφιστεί ο διαχωρισμός των εξουσιών, ενώ οι βουλευτές υπέβαλαν ένα καίριο ερώτημα: Σε περίπτωση ψήφισης, ποια θα είναι η συμβουλή του Γενικού Εισαγγελέα; Θα τον παροτρύνει να υπογράψει, θα ζητήσει αναπομπή ή παραπομπή;
Η πρώτη συνεδρία της Επιτροπής Νομικών έκλεισε με αρκετό ενδιαφέρον, αφού ξεκαθάρισε το γεγονός ότι οι θέσεις των δύο πλευρών δεν γεφυρώνονται. Από τη μία, η Κυβέρνηση υπέδειξε ότι έχει πρόθεση να προχωρήσει κανονικά με το διαχωρισμό του υφιστάμενου διττού ρόλου του Γενικού Εισαγγελέα, με τη δημιουργία Γενικού Δημόσιου Κατήγορου και την υποχρέωση του τελευταίου να δημοσιεύει τα κριτήρια άσκησης ποινικών διώξεων στην επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας. Από την άλλη, ο νομικός σύμβουλος του κράτους εξέφρασε τη θέση ότι αν προχωρήσει η συζήτηση, θα επιφέρει πολιτικές περιπέτειες, ενώ πρόβαλε και την άποψη ότι απειλεί τη δικοινοτικότητα του Κυπριακού Συντάγματος.
Από την εν λόγω συνεδρία της Βουλής, το μεγαλύτερο ερώτημα που έθεσαν οι βουλευτές και πρέπει να απασχολήσει αρκετά όλους είναι ένα. Σε περίπτωση ψήφισης, ποια θα είναι η στάση του Γενικού Εισαγγελέα; Θα προτρέψει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να αναπέμψει το νόμο ή να τον παραπέμψει στο Ανώτατο; Ή θα τον προτρέψει να τον υπογράψει. Πάντως, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μάριος Χαρτσιώτης, είχε αναφέρει πως «ο Γενικός Εισαγγελέας δικαιούται να τοποθετείται και να λέει την άποψή του, ως θεματοφύλακας του Συντάγματος, χωρίς όμως ο Πρόεδρος να είναι δεσμευμένος να ακούει στην όποια παραίνεση, συμβουλή, γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα».
Σημειώνεται πως το θέμα της συνταγματικότητας των προτεινόμενων αλλαγών που προωθούνται από την Κυβέρνηση είχε απασχολήσει μεγάλο μέρος της συζήτησης. Κι ενώ οι πλείστοι βουλευτές αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα να υπάρξει διαχωρισμός των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα, το γεγονός ότι υπάρχουν σοβαρά αναπάντητα νομοτεχνικά θέματα, προκαλεί προβληματισμό, ενώ υποδηλώνει πως η συζήτηση θα είναι μακρά και πολυσύνθετη.
Ουσιαστικά, Επιτροπή Νομικών, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και η Νομική Υπηρεσία αναμένεται το επόμενο διάστημα να εισέλθουν σε αχαρτογράφητα νερά, δεδομένου ότι συζήτηση στη βάση νομοσχεδίων και κειμένων αναφορικά με το διαχωρισμό των εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα γίνεται για πρώτη φορά. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης θα ξεκαθαριστούν και όλα τα ζητήματα, όσον αφορά στη συνταγματικότητα των νομοσχεδίων, αλλά και την σκοπιμότητα της κίνησης της Κυβέρνησης, αφού αυτό ήταν ένα σημείο που έθιξε στην τοποθέτησή του ο Γιώργος Σαββίδης.
Πάντως, όσον αφορά στη συνταγματικότητα της μεταρρύθμισης που προωθείται και η οποία έχει χαρακτηριστεί ως η μεγαλύτερη στην ιστορία της κυπριακής δικαιοσύνης, ο υπουργός Δικαιοσύνης Μάριος Χαρτσιώτης, υπέδειξε πως δεν αποκλείεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να αποταθεί στο Ανώτατο για να γίνει προληπτικός έλεγχος για τη συνταγματικότητά τους. Συγκεκριμένα, ο Μάριος Χαρτσιώτης επεσήμανε πως «υπάρχει το άρθρο 140, που δίνει το δικαίωμα στον Πρόεδρο να αναφερθεί κάτω από ποιες συγκεκριμένες περιστάσεις στο Ανώτατο, για να αναφερθεί η Συνταγματικότητα αυτής της Νομοθεσίας. Έχουμε συζητήσει κι άλλες νομικές λύσεις για αυτό το θέμα με τον Γενικό και τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, ώστε να υπάρξει προληπτικός έλεγχος, διότι είναι αδιανόητο να εφαρμοστεί μια τέτοια ριζοσπαστική αλλαγή στη νομοθεσία, η οποία στο τέλος ενδεχόμενα να είναι αντισυνταγματική». Ωστόσο, για να γίνει αυτό, θα πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία ενώπιον της Επιτροπής Νομικών και να οδηγηθούν τα νομοσχέδια στην Ολομέλεια της Βουλής για ψήφιση.
Εν αναμονή για το νομοσχέδιο για ανέλεγκτο
Στο μεταξύ, στη συζήτηση έχει μπει μία άνω τελειά, αφού τόσο η Βουλή όσο και η κοινή γνώμη περιμένει την κατάθεση του νομοσχεδίου για το ανέλεγκτο του Γενικού Εισαγγελέα, το οποίο ετοιμάζεται και σύμφωνα με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, εντός του μηνός θα κατατεθεί στη Βουλή. Την ανάγκη για έλεγχο των αποφάσεων, σε περίπτωση μη δίωξης ή αναστολής ποινικής δίωξης υπογράμμισαν όλοι οι βουλευτές, που μάλιστα ξεκαθάρισαν πως αν δεν κατατεθεί το νομοσχέδιο, δεν μπορεί να συνεχίσει η συζήτηση.
Ουσιαστικά, το ανέλεγκτο του Γενικού Εισαγγελέα έχει πολλάκις βρεθεί στο επίκεντρο, ειδικά μετά από διάφορες αποφάσεις που προκάλεσαν έντονο απόηχο, όπως ήταν η απόφαση για αναστολή της ποινικής δίωξης σε βάρος πολιτικού προσώπου, για υπόθεση καταγγελίας βιασμού. Η παραπονούμενη έφτασε μέχρι και το ΕΔΑΔ, το οποίο εξέδωσε μία απόφαση καταπέλτη για την Κυπριακή Δημοκρατία και ανέφερε πως «οι Αρχές απέτυχαν να επιδείξουν την απαραίτητη ευαισθησία στο θύμα και ότι δεν έγιναν σεβαστά τα δικαιώματά της ως θύμα βιασμού, με αποτέλεσμα να επαναθυματοποιηθεί».
Πέραν τούτου, άλλη μία απόφαση που προκάλεσε έντονες επικρίσεις ήταν η μη δίωξη του Μιχάλη Κατσουνωτού, έπειτα από τις καταγγελίες των Άννας Αριστοτέλους και Αθηνάς Δημητρίου για παράνομες συνομιλίες με βαρυποινίτη και εναντίον του οποίου ο ποινικός ανακριτικής, Αχιλλέας Αιμιλιανίδης, είχε εντοπίσει ποινικά αδικήματα, όπως κατάχρηση εξουσίας.
Μετά την κατάθεση του νομοσχεδίου για το ανέλεγκτο αναμένεται να ξεκινήσει το δεύτερο ημίχρονο ενώπιον της Επιτροπής Νομικών και το οποίο θα έχει ιδιαίτερη σημασία. Το μόνο σίγουρο είναι πως Νομική Υπηρεσία και Υπουργείο Δικαιοσύνης παρουσιάζονται έτοιμοι για σύγκρουση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ξεκαθάρισε η εικόνα για το διαχωρισμό εξουσιών του Εισαγγελέα-Μετά την κατάθεση νομοσχεδίου για ανέλεγκτο η συνέχεια
