Διαχωρίζει τη θέση του, αλλάζει το παιχνίδι για ανεξάρτητους θεσμούς ο Αβέρωφ

Μόνο θετικά μπορεί να αντιμετωπιστεί η αναγνώριση του προβλήματος της διαφθοράς και της διαπλοκής στα ανώτερα κρατικά αξιώματα, από τον πρόεδρο του μεγαλύτερου και κυβερνώντος κόμματος της Κύπρου. Επίσης μόνο θετικά μπορεί να προσεγγιστεί η συχνή αναφορά του στο όνομα του τέως Γενικού Εισαγγελέα, Κώστα Κληρίδη, κάθε φορά που θέλει να αναφερθεί σε κάποιον άξιο, εγνωσμένου κύρους και άμεμπτής ηθικής κρατικό αξιωματούχο.  

Ο Αβέρωφ Νεοφύτου, από το πρώτο debate την 1η Σεπτεμβρίου, εγκαινίασε μια νέα τακτική, δίδοντας ιδιαίτερη σημασία στον προβληματικό τρόπο λειτουργίας των θεσμών του κράτους. Σε εκείνο το πρώτο debate αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην ανάγκη να υπάρχει όριο θητειών για τους κρατικούς αξιωματούχους, στην ανάγκη να υπάρξουν αλλαγές στον τρόπο διορισμού τους έτσι ώστε να ελέγχεται ο Πρόεδρος που τους διορίζει, είτε από τη Βουλή, είτε από κάποιο άλλο σώμα, αλλά και στην ανάγκη για να υπάρξει έλεγχος των ίδιων των κρατικών αξιωματούχων για το έργου που επιτελούν.

Εκείνη η πρώτη γεύση που έδωσε ο Αβέρωφ Νεοφύτου είχε και συνέχεια. Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ την περασμένη Τρίτη, κατά τη διάρκεια της πρώτης μεγάλης προεκλογικής συγκέντρωσης που διοργανώθηκε στη Λευκωσία, προχώρησε ένα βήμα παρακάτω κάνοντας λόγο όχι μόνο για αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά για δημιουργία θέσης βοηθού Προέδρου. Για την ακρίβεια αρχικά η πρόταση ήταν για αντιπρόεδρο, ενώ αργά το απόγευμα λίγο πριν την εξαγγελία έγινε για βοηθό Πρόεδρο.

Εκείνη η πρόταση ήταν που κέντρισε το ενδιαφέρον όλων των υποψηφίων, των κομμάτων και όχι μόνο. Αντιπολίτευση, ανθυποψήφιοι αλλά και νομικοί κύκλοι έσπευσαν να εκφράσουν την διαφωνία τους με τη συγκεκριμένη πρόταση και να εξηγήσουν τους λόγους που κάτι τέτοιο είναι επικίνδυνο. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου δεν επέμεινε. Αναδιπλώθηκε και παρουσίασε την Πέμπτη μια ολοκληρωμένη πρόταση για Συνταγματική Αναθεώρηση η οποία μεταξύ άλλων θα δημιουργεί μια θέση ενός είδους υπερυπουργού που θα παρακολουθεί την εσωτερική διακυβέρνηση, ενώ επανέλαβε την ανάγκη για να υπάρξουν αλλαγές στη δομή λειτουργίας των ανεξάρτητων κρατικών θεσμών, όπως του Γενικού Εισαγγελέα, του Γενικού Ελεγκτή και άλλων.

Η επιμονή του Αβέρωφ Νεοφύτου και ο τρόπος με τον οποίο ξεδίπλωσε το όραμα του για το συγκεκριμένο θέμα, μπορεί να ερμηνευθεί ποικιλοτρόπως. Πρώτον σε ότι αφορά την επανάληψη του παραδείγματος του Κώστα Κληρίδη, ενδεχομένως να αποτελεί και διαχωρισμό της θέσης του από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, του οποίου η σχέση ως γνωστός με τον τέως Γενικό Εισαγγελέα δεν ήταν και η καλύτερη.

Υπενθυμίζεται πως οι σχέσεις των δύο έφτασαν στα άκρα με αφορμή την υπόθεση του Ρίκκου Ερωτοκρίτου, όπου θεωρήθηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα, ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιχειρούσε να τον εμποδίσει από τον έλεγχο του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, πράγμα που τον ανάγκασε τον Κώστα Κληρίδη να πει το γνωστό «ντροπή» που έμεινε στην ιστορία. Αργότερα υπήρξαν διαφωνίες για διάφορα ζητήματα που κορυφώθηκαν λίγους μήνες πριν τη συνταξιοδότησης του κ. Κληρίδη ο οποίος τελικά αναγκάσθηκε να παραιτηθεί, αφού θεώρησε ότι η συμπεριφορά του Προέδρου, με τον διορισμό νέου Γενικού Εισαγγελέα πριν την μέρα αφυπηρέτησης του, έδειχνε την αγωνία του για να τον στείλει σπίτι πριν την ώρα του.

Σήμερα ο Αβέρωφ Νεοφύτου σε δύο περιπτώσεις επέλεξε να φέρει ως παράδειγμα τον Κώστα Κληρίδη ως άνθρωπο που υπηρέτησε στο μέγιστο βαθμό το αξίωμα που ανέλαβε, δηλώνοντας μάλιστα πως με μια τέτοια προσωπικότητα σε καίριο πόστο, διασφαλίζεις πως θεσμοθετημένα και συνταγματικά όλα θα λειτουργούν προς την ορθή κατεύθυνση. Πάντως έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η γνώμη του κ. Νεοφύτου και για τον Γενικό Ελεγκτή με τον οποίο, όσο ήταν ακόμα στη θέση του ο Κώστας Κληρίδης, είχε άψογη και υποδειγματική συνεργασία. Δεν ήταν λίγες οι φορές μάλιστα που αντάλλαξαν φιλοφρονήσεις, ενώ ο ίδιος ο κ. Κληρίδης χαρακτήρισε τους δύο τους ως μοναχικούς καβαλάρηδες.

Την ώρα μάλιστα που στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα ακούγονται διάφορα για τις στενές και φιλικές σχέσεις του Προέδρου του ΔΗΣΥ με τον νυν Γενικό Εισαγγελέα, Γιώργο Σαββίδη και την ώρα που ο Γιώργος Σαββίδης βρίσκεται από την αντιπολίτευση στο στόχαστρο για μια σειρά αποφάσεων του για κλείσιμο αποφάσεων που αμφισβητείται η ορθότητα τους, ο Αβέρωφ Νεοφύτου ξεκάθαρα τηρεί αποστάσεις και προτείνει τέτοιες αλλαγές που θα αλλάξουν εκ βάθρων τον τρόπο λειτουργίας της Νομικής Υπηρεσίας. Κάτι βέβαια που δεν θα είναι προς το συμφέρον του κ. Σαββίδη, αφού μεταξύ άλλων ο κ. Νεοφύτου πρότεινε όπως διαχωριστούν οι δύο βασικές εξουσίες που κατέχει ο Γενικός Εισαγγελέας και να διορίζεται άλλο πρόσωπο στη θέση του δημόσιου κατήγορου, που θα είναι υπεύθυνο για τις υποθέσεις που οδηγούνται ενώπιον της Δικαιοσύνης και άλλο πρόσωπο στη θέση του Νομικού Συμβούλου του κράτους. Εξουσίες που υπενθυμίζεται ότι αμφότερες κατέχει σήμερα ο Γενικός Εισαγγελέας.

Οι αποστάσεις όμως δεν περιορίζονται στην εν λόγω πρόταση. Προχωρούν και παρακάτω και ενδεχομένως να δείχνουν τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα. Μεταξύ άλλων ο κ. Νεοφύτου προτείνει τον περιορισμό των θητειών έτσι ώστε ένα πρόσωπο που διορίζεται νέος σε μια θέση να μην παραμένει σε αυτή μέχρι τη συνταξιοδότηση του. Τέτοιο παράδειγμα είναι αυτό του Σάββα Αγγελίδη ο οποίος διορίστηκε στη θέση του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα σε ηλικία 46 ετών και θα αποχωρήσει, εάν δεν υπάρξει κάποια ραγδαία αλλαγή όταν συνταξιοδοτηθεί. «Δεν γίνεται», είπε, «ο Πρόεδρος να έχει εξουσίες αυτοκράτορα. Θα μπορεί ο Πρόεδρος να διορίσει έναν Γενικό Εισαγγελέα 30 χρονών και να μείνει νομικός σύμβουλος των επόμενων έξι Προέδρων. Μπορεί να αφυπηρετήσουν ταυτόχρονα δέκα δικαστές του Ανωτάτου και να διοριστούν 35αρηδες ή 40αρηδες που θα μείνουν για τα επόμενα τριάντα χρόνια. Το ίδιο και με τον Γενικό Ελεγκτή. Δεν γίνεται οι θεσμοί να είναι ένα άτομο και να δημιουργούμε αθάνατους όπως στην Ολυμπιακή Επιτροπή», πρόσθεσε ο Αβέρωφ Νεοφύτου, του οποίου ξεκάθαρα τα βέλη αγγίζουν τον Σάββα Αγγελίδη.

Οι προτάσεις όμως και οι θέσεις που ανατρέπουν όσα γνωρίζαμε δεν σταματούν εδώ. Ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ εμμέσως ενδεχομένως να εντοπίζει και λανθασμένες επιλογές εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας. Την ώρα που και πάλι η αντιπολίτευση φωνάζει και επιμένει πως υπάρχει ασυμβίβαστο στην υπόθεση των διαβατηρίων, αφού ένας πρώην υπουργός καλείται να αποφασίσει για ενέργειες του Υπουργικού Συμβουλίου όταν ήταν και ο ίδιος μέλος του, ο Αβέρωφ Νεοφύτου καταθέτει πρόταση, έτσι ώστε να ελέγχονται οι αποφάσεις του Προέδρου για διορισμούς κρατικών αξιωματούχων, είτε απευθείας από τη Βουλή, είτε από μια επιτροπή διορισμών που θα συσταθεί.

Σε προεκλογική περίοδο, κάθε πρόταση που γίνεται έχει ως στόχο να βελτιώσει τα πράγματα. Συνεπώς για να προχωρεί με μια τέτοια πρόταση ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, εντοπίζει πως οι διορισμοί του Προέδρου της Δημοκρατίας θα έπρεπε να ελεγχθούν και ενδεχομένως να αποφευχθούν. Κι αν κάποιος θεωρήσει πως ενδεχομένως να αναφέρεται σε αξιωματούχους που βάζουν δύσκολα στην Κυβέρνηση με τη συμπεριφορά τους, όπως ο τέως Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης, ή ο Γενικός Ελεγκτής, αφενός για τον κ. Κληρίδη η γνώμη του Αβέρωφ Νεοφύτου καταγράφηκε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο πιο πάνω, αφενός ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ήταν μια επιλογή που όπως αποκάλυψε πριν από χρόνια ο ίδιος ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, έγινε μετά από δική του υπόδειξη.

Με πολλούς να αποδίδουν αλλότρια κίνητρα στις προτάσεις του Αβέρωφ Νεοφύτου, αυτό δεν αναιρεί πως πρόκειται για προτάσεις με ουσιαστικό περιεχόμενο, τις οποίες κάθε ένας που παρακολουθεί τον κυπριακό δημόσιο βίο, αναγνωρίζει πως είναι προς την ορθή κατεύθυνση. Πλέον εναπόκειται, τόσο στον ίδιο τον υποψήφιο του ΔΗΣΥ να πείσει για την ορθότητα και την αναγκαιότητα τους και αφετέρου στο υπόλοιπο πολιτικό προσωπικό που με κάθε ευκαιρία κατηγορεί τον Αβέρωφ Νεοφύτου πως λειτουργεί στο παρασκήνιο και με αδιαφάνεια, να σηκώσει το γάντι κι αν όντως επιθυμεί διαφάνεια, ισονομία και αξιοκρατία, να δεσμευτεί για την υλοποίηση μέρους ή του συνόλου των προτάσεων που είναι προς αυτή την κατεύθυνση.