Η τύχη της αναπομπής, το δίλημμα Αναστασιάδη και μια ταλαιπωρημένη Μεταρρύθμιση

Από λεπτές ισορροπίες κρέμεται η τύχη της αναπομπής του μέρους των Νόμων για τη Μεταρρύθμιση των Δήμων και των Κοινοτήτων, που κατέθεσε στη Βουλή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η οποία θα συζητηθεί κατά τη διάρκεια της σημερινής Ολομέλειας. Ήδη τρία κόμματα, κατά τη διάρκεια της συζήτησης την περασμένη Δευτέρα στην επιτροπή Εσωτερικών, τοποθετήθηκαν κατά της αναπομπής, ενώ θεωρείται δεδομένη η στήριξη της αναπομπής από τον Δημοκρατικό Συναγερμό.  

Από εκεί και πέρα η ΔΗΠΑ-Συνεργασία αναμένεται επίσης να υπερψηφίσει την αναπομπή, ωστόσο την τελευταία στιγμή θα ξεκαθαρίσει ποια στάση θα κρατήσουν ΕΔΕΚ και ΕΛΑΜ, χωρίς να αποκλείεται ειδικά στους σοσιαλιστές οι τέσσερις βουλευτές να μην τοποθετηθούν συντεταγμένα. Άλλωστε η εκπρεφρασμένη πρόθεση του Μαρίνου Σιζόπουλου να στηρίξει την κυβερνητική αναπομπή, χαρακτηρίστηκε από τον πρόεδρο της επιτροπής Εσωτερικών, Άριστο Δαμιανού, πολιτική στρεψοδικία.

Με αυτά τα δεδομένα εάν δεν υπάρξουν απουσίες, η αναπομπή γέρνει προς την καταψήφιση και τοτε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θα έχει το δικαίωμα να καταθέσει αναφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο, η οποία ωστόσο προβλέπει πως αμφότεροι οι Νόμοι που ψηφίσθηκαν πρόσφατα από τη Βουλή, «ο Περί Δήμων» και «ο Περί Κοινοτήτων», που επηρεάζονται από την αναπομπή δεν θα δημοσιευθούν στην επίσημη εφημερίδα του κράτους για να γίνουν Νόμος του κράτους και να ξεκινήσει η προετοιμασία για εφαρμογή της Μεταρρύθμισης το 2024.

Βέβαια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει την επιλογή να μην προσφύγει στο Ανώτατο και να υπογράψει τους Νόμους έτσι ώστε η Μεταρρύθμιση να εφαρμοστεί όπως ψηφίσθηκε από τη Βουλή. Εξάλλου αναμένεται πως το επόμενο διάστημα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο η Βουλή θα κληθεί να συζητήσει τροπολογίες που θα έχουν ως στόχο να διορθώσουν ενδεχόμενα λάθη ή παραλείψεις που υπάρχουν στους Νόμους που ψηφίσθηκαν.

Πάντως κομματικοί κύκλοι σημειώνουν, πως είναι ανεπίτρεπτο πως μια Μεταρρύθμιση που συζητείτο μεταξύ Κυβέρνησης και Βουλής για πάνω από δέκα χρόνια, επιτέλους ψηφίσθηκε, αλλά προκάλεσε τη διαφωνία του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος την ανέπεμψε. Με τα καλά και τα κακά της η Μεταρρύθμιση εγκρίθηκε και το πλέον σημαντικό ήταν και παραμένει η εφαρμογή της. Η αναπομπή του Προέδρου και ενδεχομένως και η επικείμενη αναφορά στο Ανώτατο, ανοίγει την όρεξη και σε άλλες τοπικές κοινωνίες που διαφωνούν να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη. Το βάρος της ευθύνης πάντως, δεν βαραίνει μόνο την Κυβέρνηση αλλά και τα κομματα της αντιπολίτευσης που μια εβδομάδα πριν τη ψήφιση των Νομοσχεδίων από τη Βουλή, αιφνιδιαστικά κατέθεσαν την τροπολογία που έφερνα τα πάνω κάτω στον δήμο δυτικής Πάφου και τις κοινότητες του Ακάμα. 

Το γεγονός μάλιστα ότι εισήλθαμε κι επίσημα σε προεκλογική περίοδο, δεν βοηθά καθόλου την κατάσταση αφού ξεκάθαρα, οι αντιστάσεις των κομμάτων χαλαρώνουν και η πίεση των πολιτών βρίσκει πιο εύκολα ανταπόκριση, εις βάρος των μελετών και των δεδομένων που καθοδήγησαν, ως ένα βαθμό, και τις αποφάσεις της Βουλής.

Εξάλλου κανείς δεν διαφωνεί πως όλα σχεδόν τα κόμματα, επιχείρησαν να ικανοποιήσουν αιτήματα που είχαν ενώπιον τους. Άλλοι στην Πάφο, άλλοι στη Λάρνακα, άλλοι στην ελεύθερη Αμμόχωστο, επιδίωξαν να μην αφήσουν δυσαρεστημένους τους ψηφοφόρους τους. Με το θέμα των συνενώσεων να επανέρχεται έστω και μέσω της προεδρικής αναπομπής ή της ενδεχόμενης αναφοράς στο Ανώτατο, ανοίγει η όρεξη όλων όσων δεν ικανοποιήθηκαν και που τώρα ετοιμάζονται να παίξουν τα ρέστα τους.

Στο μεταξύ πληροφορίες από διάφορα κόμματα, φέρνουν στην επιφάνεια και άλλα σενάρια, ακόμα πιο σύνθετα για ολική αναδόμηση της μορφής της Μεταρρύθμισης και ειδικά των συνενώσεων. Εξάλλου και στο παρελθόν, διέρρευσαν οι απόψεις διάφορων κομματικών στελεχών πως στην Κύπρο θα έπρεπε να λειτουργούν μόνο πέντε μητροπολιτικοί δήμοι συν 2-3 αγροτικοί. Σε αυτό το σημείο αξίζει αναφοράς η θέση που εκφράζει η Νομική Υπηρεσία και η οποία μάλιστα συμπεριλαμβάνεται στο αιτιολογικό της της αναπομπής του Προέδρου, πως αποτελεί δικαίωμα του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας να καθορίζει τα δημοτικά όρια των δήμων.

Το εν λόγω ερώτημα τέθηκε και κατά τη διάρκεια της επιτροπής Εσωτερικών που εξέτασε την αναπομπή και πράγματι η ουσία και η κατάληξη της συζήτησης, είναι με λίγα λόγια, ότι όντως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει το δικαίωμα να καθορίζει τόσο τα όρια όσο και τον αριθμό των δήμων και πως το γεγονός ότι αποδέχθηκε τους 20 αντί τους 17 δήμους που πρότεινε η Κυβέρνηση του, επαφίεται στην καλή θέληση που επέδειξε.

Πάντως σε ότι αφορά την ουσία της αναπομπής, ακόμα και οι τοπικές κοινωνίες είναι διχασμένες. Ο Δήμος Πέγειας δεν θέλει με τίποτα να ακούσει πως δεν θα συνενωθεί με τις κοινότητες του Ακάμα, αλλά με την Έμπα και τη Χλώρακα και συνεπώς να χάσει το πληθυσμιακό πλεονέκτημα και κατ΄ επέκταση ενδεχομένως και τον έλεγχο του Δήμου κι από την άλλη οι κοινότητες της Λαόνας, δεν αποδέχονται τη διάσπαση τους σε τρεις διαφορετικές οντότητες, όπως προβλέπεται από τον Νόμο που ψήφισε η Βουλή.

Πλέον το θέμα βρίσκεται στα χέρια των βουλευτών που σήμερα θα κληθούν να ψηφίσουν και στη συνέχεια αναλόγως και της απόφασης τους, να ρίξουν το γάντι πίσω στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα δώσει συνέχεια στο θέμα και κατά συνέπεια στην παραφιλολογία για ακόμη μεγαλύτερες αλλαγές στη Μεταρρύθμιση, καταθέτοντας αναφορά στο Ανώτατο ή αν θα κάνει ένα βήμα πίσω, υπογράφοντας τα Νομοσχέδια, δίνοντας την ίδια ώρα το σύνθημα για την εφαρμογή της Μεταρρύθμισης.