Η μπάλα στον Γκουτέρες-Πάει σε νέα πενταμερή ή διορίζει Ειδικό Εκπρόσωπο

Δεν θα χρειαστεί και πολλή προσπάθεια για να αποτυπώσει και να κωδικοποιήσει τα όσα άκουσε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον κατοχικό ηγέτη ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Μετά τις χθεσινές συναντήσεις που είχε και με τους δύο στις Βρυξέλλες, ο Γενικός Γραμματέας καλείται να αποφασίσει για τα επόμενα βήματα της προσπάθειας του για επανέναρξη των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων. 

Πάνω κάτω τα όσα άκουσε, θα του μεταφέρει γραπτώς στην αναφορά της και η Ειδική Απεσταλμένη του για το Κυπριακό, Τζέιν Χολ Λουτ που βρέθηκε στην Κύπρο στις αρχές της εβδομάδας. Πλέον έχοντας μια σφαιρική εικόνα για τις θέσεις των δύο πλευρών, καλείται να αποφασίσει ποιο θα είναι το επόμενο βήμα, ανάμεσα στην επιλογή μιας τριμερούς συνάντησης με τους δύο ηγέτες, ή μιας νέας άτυπης πενταμερούς το Φθινόπωρο. 

Εξάλλου στις δηλώσεις του και ο εκπρόσωπος του Αντόνιο Γκουτέρες, παραδέχθηκε πως δεν υπήρξε καμία μεταβολή στις θέσεις των δύο πλευρών. Υπενθυμίζεται ότι από το γραφείο του κατοχικού ηγέτη τις τελευταίες ημέρες έγινε σκόπιμα διαρροή, πως ο Τατάρ θα πάει με αναθεωρημένες θέσεις ενώπιον του Γκουτέρες. Κάτι τέτοιο πάντως δεν επιβεβαιώθηκε μετά τη συνάντηση από καμία πλευρά. 

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με σιγουρία ποια θα είναι τελικά η επιλογή του, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας πάντως, να διατυπώνει κάποιες ενστάσεις σε σχέση με το ενδεχόμενο σύγκλησης μιας νέας πενταμερούς, από τη στιγμή που η άλλη πλευρά παραμένει προσκολλημένη στις απαράδεκτες θέσεις της για λύση δύο κρατών. Εξάλλου ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πρότεινε εδώ και καιρό στον κ. Γκουτέρες, πως μια τριμερής με τον ίδιο, τον Ερσίν Τατάρ και τον Αντόνιο Γκουτέρες, θα μπορούσε πιο εύκολα να ξεκλειδώσει τη διαδικασία. 

Η τρίτη επιλογή που έχει ενώπιον του ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ είναι ο διορισμός Ειδικού Εκπροσώπου του για το Κυπριακό, ο οποίος θα ασχοληθεί επιστάμενα με το όλο ζήτημα και θα λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος στο τρίγωνο Αναστασιάδη-Τατάρ-ΓΓ για επίσπευση των διαδικασιών. Υπενθυμίζεται ότι μια τέτοια πρόταση είχε υποβληθεί στην Γενεύη από τον Γενικό Γραμματέα με τον Ερσίν Τατάρ να την απορρίπτει ασυζητητί. Ωστόσο φαίνεται πως η συγκεκριμένη επιλογή κερδίζει έδαφος, στο μυαλό του Αντόνιο Γκουτέρες και δεν αποκλείεται το επόμενο διάστημα να υπάρξουν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.

Τι άκουσε ο Γκουτέρες
Στην συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που προηγήθηκε χρονικά ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, άκουσε τον Νίκο Αναστασιάδη να εκφράζει την απογοήτευση του για τα αποτελέσματα της άτυπης συνάντησης στη Γενεύη, σαν αποτέλεσμα των προϋποθέσεων που έθεσε η  Τουρκοκυπριακή και Τουρκική πλευρά προκειμένου να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. 

Ταυτόχρονα ο Νίκος Αναστασιάδης υπενθύμισε στον Γενικό Γραμματέα τις προτάσεις που ο ίδιος κατέθεσε για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τόσο σε επιστολή του τον Δεκέμβριο του 2020, όσο και κατ΄ ιδίαν στη Γενεύη. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα κατά τη διάρκεια της συνάντησης του με τον Γενικό Γραμματέα στο πλαίσιο λύσης, υπογραμμίζοντας πως αυτό σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να εκφεύγει από τα Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και των Όρων Εντολής του, υπογραμμίζοντας την ίδια ώρα την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον που θα υποβοηθά τις προσπάθειες επανέναρξης εποικοδομητικού διαλόγου - ουσιαστικών δηλαδή διαπραγματεύσεων - μακριά από εντάσεις, μακριά από απειλές ή μονομερείς ενέργειες που έρχονται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Προβληματισμένος με τις θέσεις των Τούρκων ενώπιον του Γκουτέρες ο Αναστασιάδης

Επανέλαβε το ποίημα του ο Τατάρ
Από την άλλη πλευρά στη συνάντηση που είχε με τον Ερσίν Τατάρ, ο Αντόνιο Γκουτέρες, άκουσε τις γνωστές απαράδεκτες και εκτός πλαισίου θέσεις του για λύση των δύο κρατών. Οι πληροφορίες που ήθελαν τον Τατάρ να αναδιπλωνεται ενώπιον του Γενικού Γραμματέα δεν επιβεβαιώθηκαν και πλέον εναπόκειται από τον κ. Γκουτέρες πως θα διαχειριστεί το όλο ζήτημα. 

Ο Τατάρ, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε μετά τη συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα, του εξήγησε ότι ο σεβασμός στην κυρίαρχική ισότητα των δύο πλευρών και η αναγνώριση του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος τους είναι αναπόφευκτη για την έναρξη των επίσημων διαπραγματεύσεων. Επίσης πρόσθεσε πως μόνο έτσι οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις μπορούν να έχουν πιθανότητες επιτυχίας.

Την ίδια ώρα ο Τατάρ εξήγησε πως είναι έτοιμος να συμμετάσχει σε επίσημες διαπραγματεύσεις που θα ξεκινήσουν μέσα στο πλαίσιο που περιέγραψε, στοχεύοντας σε μια δίκαιη, διαρκή συμφωνία. Ο κατοχικός ηγέτης, είπε μάλιστα, πως γνωστοποίησε στον Γενικό Γραμματέα ότι οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι αποδίδουν μεγάλη σημασία στην εξεύρεση λύσεων στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην καθημερινή τους ζωή, μαζί με την ελληνοκυπριακή πλευρά, και ότι είναι έτοιμοι να συζητήσουν μαζί με τους Ελληνοκύπριους ΜΟΕ που θα μπορέσουν να οικοδομήσουν την απαραίτητη εμπιστοσύνη, ανάμεσα στις δύο πλευρές. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κ. Μητσοτάκης: Είπα στον Τατάρ πως η λύση των δύο κρατών δεν θα μας πάει πουθενά

Τι είπε ο Γκουτέρες
Αν και επίσημα δεν υπήρξε καμία δήλωση από τα Ηνωμένα Έθνη για τις συναντήσεις του Αντόνιο Γκουτέρες με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον κατοχικό ηγέτη, ο Νίκος Αναστασιάδης, έδωσε το στίγμα των όσων ο Γενικός Γραμματέας του είπε. 

Ειδικότερα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, επεσήμανε πως, «ο Γενικός Γραμματέας όπως ανέφερε και στο γεύμα κατά τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, απέκλεισε τη λύση δύο κρατών θεωρώντας την ως «non-starter» – δηλαδή ως μια αδυναμία εκκίνησης ή απαγορευτική εκκίνηση των διαπραγματεύσεων - ξεκαθαρίζοντας πως οι όροι εντολής του είναι σαφείς και προνοούν την εξεύρεση λύσης στη βάση της δικοινοτικής, διζωνικής Ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών».

Μάλιστα ο Αντόνιο Γκουτέρες παραδέχθηκε πως οι Τουρκικές θέσεις δυσχεραίνουν τις προσπάθειες επανέναρξης των συνομιλιών,  σημειώνοντας πως παρά ταύτα θα συνεχίσει τις προσπάθειες του για τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για έναν ουσιαστικό διάλογο.

Από τη στιγμή που δεν υπήρξε επίσημη ενημέρωση από τα Ηνωμένα Έθνη για το τι είπε στους δύο ηγέτες, ο Τατάρ άδραξε την ευκαιρία για επικοινωνιακά παιχνίδια. Μετά τη συνάντηση σε δηλώσεις του σε Τούρκους δημοσιογράφους, ισχυρίστηκε πως ο Αντόνιο Γκουτέρες παραδέχθηκε στον ίδιο πως έγιναν λάθη στο παρελθόν, τόσο από τα Ηνωμένα Έθνη όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση με αποτέλεσμα να αδικηθούν οι Τουρκοκύπριοι. 

Παράλληλα επιβεβαιώθηκε αυτό που αρκετοί ανέμεναν παρά τα όα είπε μετά τη Γενεύη ο Αντόνιο Γκουτέρες για ακύρωση των σχεδίων του για νέα άτυπη πενταμερή εντός του καλοκαιριού. Οι όποιες εξελίξεις, σύμφωνα και με τα όσα είπε ο Τατάρ, τοποθετούνται από τον Αντόνιο Γκουτέρες το Φθινόπωρο και ειδικότερα τον Σεπτέμβριο στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Μένει να διαφανεί αν ως τότε ο Γενικός Γραμματέας θα διορίσει ειδικό εκπρόσωπό του για το Κυπριακό, καθώς επίσης κι αν οι όποιες συναντήσεις στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης θα είναι ξεχωριστά με τα ενδιαφερόμενα μέρη, ή αν θα πρόκειται για μια νέα άτυπη πενταμερή. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Καρότο» με μεταναστευτικό και τελωνειακή Ένωση, «μαστίγιο» με Κυπριακό