Ένα βήμα εμπρός, δύο πίσω το 2020 στο Κυπριακό-Καταλύτης εξελίξεων το 2021

06:59 - 02 Ιανουαρίου 2021

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ένα βήμα εμπρός και δύο πίσω έγιναν το 2020 στο Κυπριακό. Από τη μια οι παράνομες εκλογές στο ψευδοκράτος οι οποίες το κράτησαν για μήνες στον πάγο και από την άλλη η επισημοποίηση αλλαγής των τουρκικών θέσεων, δημιούργησαν τις σημερινές συνθήκες που μόνο ευοίωνες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν.

Η τριμερής του Βερολίνου το 2019 σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας προσπάθειας από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Μιας προσπάθειας όμως που μπήκε στον πάγο μέχρι την ολοκλήρωση της παράνομης εκλογικής διαδικασίας στο ψευδοκράτος.

Η περίοδος από τον Ιανουάριο μέχρι τον Οκτώβριο, σημαδεύτηκε από τις μονομερείς ενέργειες των Τούρκων, σε θάλασσα και στεριά και την προσπάθεια τους να δημιουργήσουν τετελεσμένα. Την ίδια ώρα που τα τουρκικά πλοία, πολεμικά και ερευνητικά, αλώνιζαν εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, το γεωτρητικό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας μπήκε για τα καλά στον πάγο λόγω των συνθηκών που δημιούργησε η πανδημία.

Παράλληλα, τα τετελεσμένα στην Αμμόχωστο με το άνοιγμα ενός μικρού μέρους της πόλη, αποτέλεσαν τη μεγαλύτερη αλλαγή του status quo από την Εισβολή του 1974 μέχρι σήμερα. Η Κυπριακή Δημοκρατία, περιορίστηκε στις καταγγελίες των τουρκικών ενεργειών, χωρίς όμως αυτές να έχουν αντίκρισμα, δίνοντας ενδεχομένως και μια πρόγευση για τις προτεραιότητες και τις προθέσεις των συμμάχων μας στις δύο μεριές του Ατλαντικού απέναντι στην Άγκυρα.

Η τουρκική επεκτατική πολιτική, εκφράστηκε σε τρία διαφορετικά επίπεδα. Σε ότι αφορά τις παράνομες ενέργειες στην ΑΟΖ, θέση των Τούρκων είναι πως από τη στιγμή που η Κυπριακή Δημοκρατία δεν συναινεί στη συνεκμετάλλευση με τους Τουρκοκύπριους, τότε η Τουρκία θα πρέπει να υπερασπιστεί τα δικαιώματά τους. Για αυτό το λόγω μέχρι το καλοκαίρι το Yavuz πραγματοποιούσε παράνομες γεωτρήσεις εντός των αδειοδοτημένων οικοπέδων, ενώ το Barbaros παραμένει και θα παραμείνει τουλάχιστον μέχρι τον Φεβρουάριο του 2021 για έρευνες νότια της Κύπρου.

Θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία έχει εκφρασθεί και σε διεθνές επίπεδο, είναι πως τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων διασφαλίζονται με τις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν και τη δημιουργία του Εθνικού Ταμείου Επενδύσεων, είναι διατεθειμένος να εξετάσει πρόσθετους μηχανισμούς διασφάλισης προς όφελος των Τουρκοκυπρίων από τα έσοδα, όταν και αν προκύψουν, από την εξερεύνηση των υδρογονανθράκων, στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης του κυπριακού προβλήματος.

Το θέμα της Αμμοχώστου, αναμφισβήτητα υπήρξε η πιο σοβαρή πρόκληση που κορυφώθηκε με την επίσκεψη και το περίφημο πικ νικ του Ταγίπ Ερντογάν στις 15 Νοεμβρίου, ανήμερα τις ανακήρυξης του ψευδοκράτους. Με την σκόνη να έχει κάτσει από την βόμβα που πυροδότησε ο Ερντογάν, είναι πλέον ξεκάθαρο πως πέραν των άλλων σημαντικών και ασήμαντων μηνυμάτων αυτής της κίνησης, αυτό που φωνάζει, είναι πως η Τουρκία δεν είναι έτοιμη για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Πλέον το ενδιαφέρον τους στρέφεται σε άλλες παράλληλες με το Κυπριακό εξελίξεις που έχουν να κάνουν κυρίως με τον έλεγχο της θάλασσας στο πλαίσιο της Γαλάζιας Πατρίδας.

Οι Τουρκοκύπριοι ή τουλάχιστον όσοι ζουν στο ψευδοκράτος, καταπατώντας τις περιουσίες των προσφύγων, αποφάσισαν να ενταφιάσουν την όποια ελπίδα θα διατηρούσε ζωντανή επανεκλογή του Μουσταφά Ακιντζί και στις παράνομες εκλογές της 18^ης Οκτωβρίου, έδωσαν τα σκήπτρα στον εκλεκτό του Ερντογάν, Ερσίν Τατάρ.

Πλέον είναι ξεκάθαρο πως ο στόχος της Άγκυρας να πετύχει την πλήρη εξάρτηση του ψευδοκράτους, έχει επιτευχθεί, αφού πλέον στα κατεχόμενα δεν έχει έναν συνομιλητή που φέρει ενστάσεις και διαφωνίες, όπως έκανε ο Ακιντζί αλλά μια μαριονέτα που θα εκτελεί της διαταγές που θα εκδίδονται από το γραφείο του Ερντογάν.

Η συγκεκριμένη διαπίστωση δεν είναι κάτι που αρνείται ούτε ο ίδιος ο Ερσίν Τατάρ. Αντίθετα, αποτελεί θέση του, πως για κάθε βήμα που ο ίδιος θα κάνει θα πρέπει να έχει το πράσινο φως της Τουρκίας. Με αυτό δεδομένο είναι εύκολο στον κάθε ένα να διαπιστώσει πόσα βήματα προς τα πίσω έγιναν με την αλλαγή σκυτάλης κατοχικού ηγέτη το 2020.

Άλλωστε, αμέσως μετά την εκλογή του Ερσίν Τατάρ, η άλλη πλευρά εγκαινίασε και την νέα ρητορική της στο Κυπριακό. Όσα τα τελευταία ακούγονταν ως απειλές πλέον απέκτησαν πρακτική εφαρμογή και εκφράσθηκαν από τους Ερσίν Τατάρ και Μελβούτ Τσαβούσογλου στην εκπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Τζέιν Χολ Λουτ, την 1^η Δεκεμβρίου και την 16^ης Δεκεμβρίου αντίστοιχα.

Εξάλλου, τα ίδια είπε ο Ερσίν Τατάρ και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη την 3^η Νοεμβρίου, στην πρώτη τους συνάντηση κοινωνικού χαρακτήρα που διοργάνωσε η Ελίζαμπεθ Σπέχαρ. Πλέον οι τουρκικές θέσεις στο Κυπριακό εμπερικλείονται στο τρίπτυχο, (α) η προσπάθεια επίτευξης λύσης στα πλαίσια της ΔΔΟ απέτυχε, (β) η μόνη εφικτή λύση είναι αυτή των δύο κρατών και (γ) η βάση της νέας λύσης είναι αυτή της κυριαρχικής ισότητας.

Θέσεις δηλαδή που πόρρω απέχουν από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και πετούν στα σκουπίδια των αχρήστων την προσπάθεια που έγινε την τελευταία δεκαετία, πάνω στην οποία προσπαθούσε να οικοδομήσει την νέα προσπάθεια ο Αντόνιο Γκουτέρες. Πάνω δηλαδή σε όσα συμφωνήθηκα στην τριμερή του Βερολίνου, ως προϋποθέσεις για επανέναρξη των ουσιαστικών συνομιλιών. Υπενθυμίζεται ότι στο Βερολίνο Αναστασιάδης και Ακιντζί επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για την πρόθεση τους να επαναλάβουν την προσπάθεια, στηριζόμενοι στην κοινή διακήρυξη της 11ης Φεβρουαρίου 2014, στις συγκλίσεις που οδήγησαν στο Κραν Μοντανά και στα έξι σημεία του πλαισίου Γκουτέρες.

Η Τζέιν Χολ Λουτ μετά την επίσκεψη της και στην Άγκυρα ολοκλήρωσε τον κύκλο των πρώτων επαφών της με τα εμπλεκόμενα μέρη και μετά την ενημέρωση που θα κάνει στον Γενικό Γραμματέα, δεν αποκλείεται να επιστρέψει. Η επιστροφή Λουτ αναμένεται στην Κύπρο κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου.

Κατά τον πρώτο κύκλο επαφών της, αν και άκουσε για πρώτη φορά προτάσεις περί λύσης δύο κρατών και κυριαρχικής ισότητας, εισέπραξε την ετοιμότητα όλων των εμπλεκομένων για τη συμμετοχή τους σε μια άτυπη πενταμερή. Πάντως, ο Αντόνιο Γκουτέρες δεν φαίνεται να βιάζεται και πλέον η ημερομηνία της τοποθετείται αργότερα μέσα στο 2020. Κι αυτό διότι και ο ίδιος κατανοεί πως ο όρος που έθεσε για ευνοϊκό περιβάλλον σε κατάλληλο στάδιο, δεν μπορεί στην παρούσα φάση να ικανοποιηθεί.
Κι αυτό διότι, αν και σκοπός της άτυπης πενταμερούς δεν θα είναι η ουσιαστική διαπραγμάτευση, αλλά η προετοιμασία της, οι Τούρκοι με τις θέσεις που έχουν ήδη προβάλει μπορούν να καταστρέψουν το εγχείρημα εν τη γενέσει του. Εξάλλου, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο-διαπραγματευτή του Τατάρ, η σύγκληση της άτυπης πενταμερούς, τοποθετείται χρονικά το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου.

Η Λευκωσία στην παρούσα φάση, παρακολουθεί τις εξελίξεις και σε πλήρη ταύτιση με την Αθήνα, εκφράζει την ετοιμότητα της για να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, πιστή στη λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας στη βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και των παραμέτρων του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.

Το μπαλάκι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βρίσκεται στον Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος θα πρέπει έχοντας ενώπιον του τα δεδομένα και τις θέσεις της κάθε πλευράς, να αποφασίσει αν οι προϋποθέσεις που έθεσε ικανοποιούνται, ώστε να συγκαλέσει την άτυπη πενταμερή, που θα εξασφαλίσει κατά κάποιον τρόπο και τη διεξαγωγή μιας νέας διάσκεψης για την Κύπρο εντός του 2021.

Έχοντας παράλληλα υπόψη του, βέβαια, πως η Τουρκία άλλαξε τη γωνία θέασης της στο Κυπριακό το οποίο πλέον δεν αποτελεί πρόβλημα αλλά ευκαιρία για τον Ταγίπ Ερντογάν, με τις μιλιταριστικές και επιφανειακές του προκλήσεις να ικανοποιεί το ακραίο ακροατήριο του. Ειδικά από τη στιγμή που στα κατεχόμενα, δεν ακούγονται πλέον φωνές υπέρ της λύσης αλλά ο αντίλαλος των πολεμοχαρών δηλώσεων του.

Ένα βήμα εμπρός, δύο πίσω το 2020 στο Κυπριακό-Καταλύτης εξελίξεων το 2021

Ροη Ειδησεων

Οκτώ διαμερίσματα έναντι ξενοδοχείου "Four Seasons"

Δύο επαύλεις με θέα τη θάλασσα στην Πόλη Χρυσοχούς

Έπαυλη 3ων υπνοδ. με πισίνα στα Κούκλια

Εξοχική κατοικία 3ων υπνοδ. στον Πρωταρά

Δειτε Επισης