Οι μεταλλάξεις Ταγίπ-Από τον Ντενκτάς, στον Ταλάτ, τον Έρογλου και τον Ακιντζί

Μια μεγάλη συζήτηση για το μέγεθος της εμπλοκής του ίδιου του Ταγίπ Ερντογάν και κυρίως στελεχών του κόμματος του στις παράνομες «εκλογές» του ψευδοκράτους, διεξάγεται τις τελευταίες ώρες στα κατεχόμενα μετά και από τα υπονοούμενα που άφησε ο απερχόμενος κατοχικός ηγέτης για δωροδοκία ψηφοφόρων. 

Η εμπλοκή της Τουρκίας στα εσωτερικά του ψευδοκράτους όπως παρουσιάζεται, μάλλον αποτελεί μια συζήτηση άνευ ουσίας, αφού κάθε τομέας που λειτουργεί στο ψευδοκράτος εξαρτάται στο έπακρο από την Τουρκία, από το νόμισμα, μέχρι την ασφάλεια που παρέχει ο τουρκικός στρατός, κι από το νερό μέχρι τον τουρισμό που φτάνει παράνομα στα κατεχόμενα μέσω της Τουρκίας. 

Ωστόσο από τις αρχές του αιώνα που διανύουμε, οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Τουρκοκυπρίων δεν ήταν πάντα ιδανικές. Διαφορετικές απόψεις και προσεγγίσεις για μια σειρά από ζητήματα, οικονομικά συμφέροντα, πολιτικές φιλοδοξίες, δημιούργησαν ένα πλέγμα ιστορικών γεγονότων που σήμερα επιστρέφει με ακριβώς αντιστρόφως ανάλογες συνθήκες, σε σχέση με αυτές που ίσχυαν μετά το 2000, με τον Ταγίπ Ερντογάν να παραμένει πρωταγωνιστής, αλλά με διαφορετικούς κομπάρσους. 

Η πρώτη παρέμβαση και η κόντρα με τον Ντενκτάς
Ένα χρόνο πριν το δημοψήφισμα για το Σχέδιο Ανάν, συγκεκριμένα τον Μάρτιο, ένας νέος πολιτικός με όραμα για τον εκσυγχρονισμό της Τουρκίας εκλεγόταν στο ύπατο αξίωμα του Πρωθυπουργού. Ήταν ο Ταγίπ Ερντογάν, το κόμμα του οποίου μάλιστα είχε εκφράσει έντονες θέσεις υπέρ του Σχεδίου Ανάν και την λύση του Κυπριακού. Ο ίδιος θεωρείτο ένας από τους κεντρικούς υπέρμαχους του σχεδίου, γεγονός μάλιστα που είχε φέρει και την οριστική ρήξη των σχέσεων του με τον τότε κατοχικό ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς. 

Η ρήξη ανάμεσα σε Ραούφ Ντενκτάς και Ταγίπ Ερντογάν, μάλιστα, είχε επέλθει πολύ νωρίς. Από τον Ιανουάριο του 2003, όταν ο Ταγίπ Ερντογάν ήταν απλά πρόεδρος του ΑΚΡ, είχε γίνει δέκτης έντονης κριτικής από τον Ραούφ Ντενκτάς, ο οποίος επέκρινε την τουρκική κυβέρνηση για τις πιέσεις που τού ασκεί ώστε να αποδεχθεί το σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών. Ο κ. Ντενκτάς είπε συγκεκριμένα ότι τα πρόσφατα σχόλια από στελέχη της τουρκικής κυβέρνησης έχουν υπονομεύσει τη διαπραγματευτική του θέση και έχουν δυσχεράνει τη θέση του ως πολιτικού ηγέτη των Τουρκοκυπρίων. «Η Άγκυρα θα πρέπει να το δηλώσει δημόσια εάν επιθυμεί να υπογράψω το σχέδιο Ανάν ως έχει» είπε ο κ. Ντενκτάς απαντώντας σε σειρά δηλώσεων του Ταγίπ Ερντογάν.

Νωρίτερα ο  Ερντογάν, ανέφερε ότι ενώ η Αγκυρα επιθυμεί λύση του Κυπριακού έως τις 28 Φεβρουαρίου, ο Ραούφ Ντενκτάς δηλώνει πως δεν θα υπογράψει το σχέδιο Ανάν, εάν δεν ικανοποιηθούν οι όροι που θέτει. Ο Ερντογάν επεσήμανε ότι για να λυθούν τα προβλήματα, πρέπει να υπάρξουν προϋποθέσεις για λύση στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων και προσέθεσε ότι η ένταξη των Τουρκοκυπρίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχει θετικές επιπτώσεις στα οικονομικά τους, ενώ από την άλλη θα ανακουφίσει και την Τουρκία. 

Χαρακτηριστικά ήταν και τα πρωτοσέλιδα του τουρκοκυπριακού Τύπου εκείνες τις ημέρες. Η εφημερίδα Kibris προέβαλε τις δηλώσεις Ερντογάν με τίτλο «Είμαι απελπισμένος από τον Ντενκτάς» και η Yeni Duzen «Χαστούκι στον Ντενκτάς από τον Ερντογάν». Αυτή ήταν η πρώτη παρέμβαση του Ταγίπ Ερντογάν στα εσωτερικά του ψευδοκράτους. Βέβαια τότε ως θιασώτης της λύσης, σε αντίθεση με σήμερα που στο πρόσωπο του συγκεντρώνεται η άρνηση για διάλογο, οι ακραίες θέσεις στο Κυπριακό, η αποκήρυξη της ΔΔΟ και οι προκλήσεις στην ανατολική Μεσόγειο. 

Περιθωριακός ο Ντενκτάς
Η κόντρα των δύο δεν σταμάτησε εκεί. Τροφοδοτήθηκε από τις έντονες διεργασίες πριν από το τελικό Σχέδιο Ανάν και κορυφώθηκε λίγες ημέρες πριν από το δημοψήφισμα, με τον Ταγίπ Ερντογάν, όντας πλέον Πρωθυπουργός της Τουρκίας να χαρακτηρίζει τον Ραούφ Ντενκτάς, περιθωριακό. 

Την έντονη αντίδραση του πρωθυπουργού της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προκαλεί ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς, ο οποίος επιχειρεί να μεταφέρει τη συζήτηση περί δημοψηφίσματος, στην Τουρκία. Ο Ντενκτάς στην προσπάθεια του να πείσει το εσωτερικό του ακροατήριο για τους λόγους που τον ανάγκαζαν να πει «όχι» στο σχέδιο Ανάν, ταξίδεψε στην Τουρκία ως καλεσμένος κομμάτων που στήριζαν τη θέση του. Σε αυτές του τις επισκέψεις τάχθηκε ανοικτά κατά του Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος στήριζε με όλες του τις δυνάμεις το «ναι» στο σχέδιο Ανάν. 

«Δε θα ήταν υπερβολική η διαπίστωση ότι την πιο ηχηρή αντιπολίτευση στο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ασκεί, πέρα από κάθε άλλον πολιτικό της Τουρκίας, ο Ντενκτάς. Δυστυχώς η συζήτηση για το Σχέδιο Ανάν γίνεται κυρίως στην Τουρκία. Αυτό θα έπρεπε να γίνει στην Κύπρο. Οι όποιες διαδηλώσεις και δηλώσεις, να γίνουν στην Κύπρο. Με ρώτησε (σ.σ. εννοεί τον Ντενκτάς) αν πρόκειται να κατέβω εγώ ή οι βουλευτές του κόμματός μου για την εκστρατεία στην Κύπρο και απάντησα αρνητικά. Προφανώς θα έπρεπε να τον ρωτήσω κι εγώ αν θα έρθει ο ίδιος για τον ίδιο λόγο στην Τουρκία. Α+ν έχει να πει κάτι ας το κάνει στην Κύπρο. Μου προξενεί λύπη το γεγονός ότι ο πρόεδρος της ΤΔΒΚ (σ.σ. εννοεί το ψευδοκράτος) έρχεται στην Τουρκία και μαζί με περιθωριακές ομάδες, οργανώνει ημερίδες».

Ο Ντενκτάς πέρασε στην αντεπίθεση και κατηγόρησε τον Ερντογάν, ότι με τη στάση που τηρεί στο Κυπριακό, πέρασε τη γραμμή της τουρκικής εθνικής πολιτικής. Σχολιάζοντας τις δηλώσεις Ερντογάν, με τις οποίες τον κάλεσε να τερματίσει τις επισκέψεις του στην Τουρκία και ό,τι έχει να πει, να το πει στην Κύπρο, ο Ντενκτάς είπε ότι κανένας δεν έχει το δικαίωμα να σπρώξει τους Τουρκοκυπρίους σε ένα αβέβαιο μέλλον. Ισχυρίστηκε ακόμη ότι η τουρκική κυβέρνηση δεν ενημερώθηκε πλήρως επί του «σχεδίου Ανάν» και ότι ο Ερντογάν έχει παραπληροφορηθεί και πιστεύει ότι το σχέδιο παρέχει διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Κατά τον Ραούφ Ντενκτάς, αυτό που θα συμβεί είναι η παράδοση της Τουρκίας στην Ελλάδα, προκειμένου να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Προστατευόμενος του Ερντογάν ο Ταλάτ
Η αλλαγή σκυτάλης στο ψευδοκράτος έγινε για πρώτη φορά το 2005, αφού μέχρι τότε μοναδικός ηγέτης των Τ/κ ήταν ο Ραουφ Ντενκτάς. Η παρουσία του τότε αρχηγού του ρεπουμπλικανικού κόμματος Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, είχε δημιουργήσει προσδοκίες για επίλυση του Κυπριακού, αφού αφενός οι θέσεις του ήταν πιο κοντά στην πραγματικότητα σε σχέση με τον αδιάλλακτο Ντενκτάς, αλλά τύγχανε και της στήριξης και της εμπιστοσύνης του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος συνέχιζε να στηρίζει, τουλάχιστον σε φιλολογικό επίπεδο τις προσπάθειες λύσης. 

Μάλιστα το 2009, όταν ο Ντερβίς Έρογλου κέρδισε τις «βουλευτικές εκλογές» στο ψευδοκράτος, ο Ταγίπ Ερντογάν έτρεξε να τον προειδοποιήσει ώστε να μην προχωρήσει σε ενέργειες που θα αποδυνάμωναν τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ και τις απευθείας διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού, για τις οποίες είπε ότι θα πρέπει να συνεχιστούν ακριβώς όπως γινόταν έως τώρα. Οι αναφορές Ερντογάν με τον τρόπο που έγιναν καταδεικνύουν την ανησυχία που προκάλεσε στην Άγκυρα η νίκη του  Έρογλου, καθώς οι θέσεις που υποστήριζε υπήρχε ο φόβος να ανατρέψουν  την εικόνα που επιμελώς μέχρι τότε έχει καλλιεργήσει ο Ερντογάν, ότι επιδιώκει λύση του Κυπριακού. 

Υπενθυμίζεται πως την ίδια περίοδο στην Κυπριακή Δημοκρατία ο Τάσσος Παπαδόπουλος παρέδιδε την σκυτάλη στον Δημήτρη Χριστόφια, γεγονός που είχε τότε χαρακτηρισθεί ως ιστορική ευκαιρία για λύση του Κυπριακού από τους δύο αριστερούς ηγέτες των Ε/κ και των Τ/κ. 

Ο Έρογλου και η νέα θεώρηση
Αυτό που πιο πάνω εκφράσθηκε ως φόβος από τον Ερντογάν το 2009, επιβεβαιώθηκε το 2010, όταν οι Τουρκοκύπριοι, αποφάσισαν πως δεν τους ικανοποιούσαν οι συγκλήσεις που είχαν επιτευχθεί από τους Χριστόφια-Ταλάτ και εκδίωξαν τον δεύτερο αντικαθιστώντας τον με τον αδιάλλακτο και ακραίο ηγέτη της τ/κ δεξιάς, Ντερβίς Έρογλου. 

Όπως ήταν αναμενόμενο στα πέντε χρόνια της παρουσίας του Ντερβίς Έρογλου στη θέση του κατοχικού ηγέτη, έγιναν πολύ μικρά και πολύ αργά βήματα σε ότι αφορά το Κυπριακό. Επί της ουσίας το μόνο βήμα που έγινε ήταν αυτό της έκδοσης του κοινού ανακοινωθέντος της 14ης Φεβρουαρίου του 2014. 

Σε ότι αφορά τις σχέσεις του με τον Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και γενικότερα των σχέσεων Άγκυρας-ψευδοκράτους, την πενταετία Έρογλου, σημειώθηκαν μεγάλες αλλαγές αλλά και η μεταστροφή των θέσεων του Ταγίπ Ερντογάν στο Κυπριακό, ο οποίος όντας πια Πρόεδρος του τουρκικού κράτους αναθεώρησε. 

Σε αυτή την αναθεώρηση συνέβαλαν και μια σειρά από γεγονότα όπως οι μεγάλες διαδηλώσεις στα κατεχόμενα από Τουρκοκύπριους ακτιβιστές, με χιλιάδες κόσμο να διαδηλώνουν κατά της ηγεμονίας της Άγκυρας, καταγγέλλοντας νέες παραχωρήσεις «υπηκοότητας» στους Τούρκους εποίκους, τη συμφωνία για παροχή νερού και ρεύματος από την Τουρκία και αύξηση της οικονομικής εξάρτησης,  που καταδείκνυαν πως «η αποικιοκρατική πολιτική θα αυξανόταν.

Το γεγονός μάλιστα ότι στις εν λόγω διαδηλώσεις υπήρχαν Τουρκοκύπριοι που κρατούσαν σημαίες της Κυπριακής Δημοκρατίας, εξόργισε τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος απαίτησε από τον Έρογλου, άμεση σύλληψη και φυλάκιση όσων τάσσονταν εναντίον της Τουρκίας. Οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές είχαν επιδεινωθεί πλήρως το 2013, όταν ο Ταγίπ Ερντογάν παρενέβη στις προσπάθειες «σχηματισμού κυβέρνησης» μετά τις «βουλευτικές εκλογές»

Μετά την ανάληψη της Προεδρίας το 2014,, ο Ερντογάν , πραγματοποίησε παράνομη επίσκεψη στο ψευδοκράτος. Εκείνη η επίσκεψη φαίνεται ότι ήταν καθοριστική για την αναθεώρηση των θέσεων Ερντογάν στο Κυπριακό. Όπως είχε δηλώσει τότε ο Έρογλου κατά την επίσκεψη Ερντογάν στην Κύπρο, επιτεύχθηκε ευθυγράμμιση των θέσεων των δυο πλευρών. Υπογράμμισε, μάλιστα, την σημασία της αναφοράς του κ. Ερντογάν σε ομοσπονδιακή λύση «με βάση την αρχή των δυο κρατών».

Ο Ακιντζί ξεπέρασε τα όρια
Κι αν με τους προηγούμενους κατοχικούς ηγέτες ο Ερντογάν είχε μια δύσκολη σχέση, με τον Μουσταφά Ακιντζί έγινε ανυπόφορη, μέσα από μια σειρά γεγονότων, πράξεων και δηλώσεων που οδήγησε τις σχέσεις τους στα άκρα. Αυτό ήταν άλλωστε που οδήγησε τον Ταγίπ Ερντογάν να προλειάνει έγκαιρα το έδαφος και να σχεδιάσει την με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εκπαραθύρωση του Ακιντζί και την αντικατάστασή του, ενδεχομένως και για πρώτη φορά στα χρονικά με έναν πολιτικό-μαριονέτα που, όπως απέδειξε η πολιτική του σταδιοδρομία μέχρι σήμερα, μάλλον λειτουργεί ως εκπρόσωπος των θέσεων της Άγκυρας στο ψευδοκράτος, παρά ως ηγέτης των Τουρκοκυπρίων. 

Αυτό που δεν συγχώρεσε ποτέ από τον Ακιντζί το βαθύ κράτος της Άγκυρας αλλά και ο Ταγίπ Ερντογάν ήταν η κατάθεση χαρτών στο Κρανς Μοντανά, η οποία εν συνεχεία εκφράσθηκε με δυσφοριά σε ότι κι αν έπραττε.  Η επιμονή του ότι η ΔΔΟ είναι η μόνη εφικτή λύση, οι παρεμβάσεις του κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής κατά των Κούρδων της Συρίας με την επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης», ακόμα και τα επεισόδια πριν από δύο χρόνια με την εισβολή ακραίων στοιχείων στα γραφεία του Σενέρ Λεβέντ και της εφημερίδας Αφρίκα με τον Ακιντζί να τα τοποθετείται και να καταδικάζει, αποτελούν μόνο μερικά από τα παραδείγματα που περιγράφουν τις δύσκολες σχέσεις τους. 

Ο Τατάρ
Και κάπως έτσι τα πράγματα έφεραν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τον Ερσίν Τατάρ στην εξουσία. Χωρίς κανένας να μπορεί να εκφράσει με σιγουρία ποια θα είναι η στάση του απέναντι στην επικείμενη προσπάθεια του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για το Κυπριακό, ένα είναι το δεδομένο. Ότι ποτέ στο παρελθόν τα... άστρα μεταξύ Αγκυρας και ψευδοκράτους δεν ήταν τόσο ευθυγραμμισμένα αφού το εκλογικό αποτέλεσμα στο ψευδοκράτος, εκδίωξε τον μεγάλο βραχνά του Ερντογάν που ακούει στο όνομα Μουσταφά Ακιντζί.