Αντιμέτωπα με πιέσεις τα ΜΜΕ σε Τουρκία και κατεχόμενα

Το σήμερα και το αύριο της ελευθεροτυπίας σε Τουρκία και τουρκοκυπριακή κοινότητα και οι πιέσεις τις οποίες υφίστανται οι δημοσιογράφοι τέθηκαν επί τάπητος σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών (ΓΤΠ) στη Λευκωσία το απόγευμα της Τρίτης. Στην εκδήλωση, η οποία μεταδόθηκε και διαδικτυακά συμμετείχαν οι Τουρκοκύπριοι δημοσιογράφοι, Ρασίχ Ρεσάτ και Αλί Κισμίρ, η ανταποκρίτρια του ΚΥΠΕ στην Κωνσταντινούπολη, Άννα Ανδρέου και ο δημοσιογράφος και ερευνητής Ευάγγελος Αρεταίος. 

Σε χαιρετισμό της, η Διευθύντρια του ΓΤΠ Αλίκη Στυλιανού, αναφέρθηκε στο ρόλο της ελευθεροτυπίας στην σύγχρονη εποχή, στην οποία αφήνουν την σφραγίδα τους τα νέα μέσα και η τεχνολογία. Στη συνέχεια, η κ. Στυλιανού προέβη σε σύντομη αναφορά στις ρίζες της τουρκοκυπριακής και τουρκικής δημοσιογραφίας.

Η κ. Στυλιανού ανέφερε ότι στο αρχείο του ΓΤΠ μπορούν οι ερευνητές να βρουν ένα πλούσιο αρχειακό υλικό του τ/κ Τύπου. Αναφέρθηκε ακόμη, σε νέες πρωτοβουλίες της ΕΕ για την κατοχύρωση της πολυφωνίας και της ελευθερίας έκφρασης, όπως η εισήγηση για καταπολέμηση της ρητορικής μίσους στο πλαίσιο της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρόσθεσε ότι το ΓΤΠ θα συνεχίσει το νέο κύκλο εκδηλώσεων του κατά την επόμενη περίοδο. 

Την εικόνα που εκπέμπει σήμερα η τουρκική δημοσιογραφία ανέλυσε από την πλευρά του ο Τ/κ δημοσιογράφος Ρασίχ Ρεσάτ.  Κατά την άποψη του, σήμερα στην Τουρκία υπάρχουν τρεις κατηγορίες μέσων ενημέρωσης, τα φιλοκυβερνητικά μέσα, τα αντιπολιτευόμενα μέσα και τα μέσα που επιχειρούν να εξυπηρετήσουν τις αρχές της δημοσιογραφίας και της ελεύθερης ενημέρωσης. Τα τελευταία βρίσκονται αντιμέτωπα με πιέσεις, είπε και έδωσε το παράδειγμα της άσκησης πίεσης μέσω οικονομικών-διαφημιστικών εργαλείων. 

Ο κ. Ρεσάτ αναφέρθηκε στην προσπάθεια που κατέβαλλαν οι κυβερνήσεις του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) από την δεκαετία του 2000 για τον έλεγχο των μεγάλων μέσων ενημέρωσης. Μίλησε για την περίπτωση του ομίλου Σταρ, ο οποίος υπήρξε ένας από τους πρώτους δημοσιογραφικούς ομίλους που πέρασε στον έλεγχο της κυβέρνησης. Επίσης, αναφέρθηκε στην περίπτωση του Ομίλου Ντογάν. 

Στη συνέχεια, ο κ. Ρεσάτ αναφέρθηκε στη λεπτή γραμμή που χωρίζει την μετάδοση της είδησης από τον σχολιασμό και την άποψη. Ο Τ/κ δημοσιογράφος στα πλαίσια αυτής της ανάλυσης αναφέρθηκε στην περίπτωση του αυτοεξόριστου Τούρκου δημοσιογράφου Τζαν Ντουντάρ. Επίσης, έθεσε συνοπτικά υπό το μικροσκόπιο του την υφιστάμενη πραγματικότητα στην τ/κ δημοσιογραφία τονίζοντας ότι οι ολοκληρωτικές πρακτικές που εφαρμόζονται στην Τουρκία σταδιακά μεταφέρονται στα κατεχόμενα. «Αυτό που συνέβη τη δεκαετία του 2010 στην Τουρκία θα συμβεί πολύ πιο γρήγορα στο νησί. Και αυτό επειδή είμαστε μια μικρή χώρα», σημείωσε καταληκτικά ο κ. Ρεσάτ. 

Στη δική του παρέμβαση, ο Τ/κ δημοσιογράφος και πρόεδρος της συντεχνίας «Basın-Sen», Αλί Κισμίρ ανέλυσε τις πιέσεις και επιθέσεις που δέχθηκαν οι Τουρκοκύπριοι δημοσιογράφοι από την περίοδο της ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι τις ημέρες μας. Σύμφωνα με τον κ. Κισμίρ, μετά την τουρκική εισβολή στα κατεχόμενα διαμορφώθηκε ένα «νέο σύστημα», με αυταρχικές προδιαγραφές, εντός των πλαισίων του οποίου καλούνται να κινηθούν σήμερα οι  Τ/κ δημοσιογράφοι. Το συγκεκριμένο «σύστημα» πλήττει τους δημοσιογράφους που τάσσονται υπέρ της επανένωσης της Κύπρου, σημείωσε.  

Παρέχοντας παραδείγματα από την ιστορική μετεξέλιξη της σύγχρονης τ/κ δημοσιογραφίας, ο κ. Κισμίρ εστίασε στις «εκλογές» που διεξάχθηκαν στα κατεχόμενα για την ανάδειξη του νέου Τ/κ ηγέτη προσθέτοντας χαρακτηριστικά ότι «ζήσαμε τις πιο σκληρές στιγμές». Σύμφωνα με τον ίδιον, πριν τις «εκλογές», οι αντιπολιτευόμενοι Τ/κ δημοσιογράφοι που υποστηρίζουν την διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία αντιμετώπισαν πιέσεις, σε βαθμό που έλαβαν χώρα «απαγωγές» και επιχειρήσεις εκφοβισμού στους δρόμους των κατεχομένων.

Ο κ. Κισμίρ αναφέρθηκε επίσης και στην προσωπική του εμπειρία, υπενθυμίζοντας ότι πρόσφατα δεν έγινε δεκτός στην Τουρκία και βρέθηκε στο επίκεντρο μιας «δίκης» με αφορμή ενός άρθρου γνώμης του. Τέλος, ολοκλήρωσε την παρέμβαση του ζητώντας περισσότερη υποστήριξη από τους δημοσιογράφους στις ελεύθερες περιοχές στον αγώνα για την υπεράσπιση της πολυφωνίας. 

Η ανταποκρίτρια του ΚΥΠΕ στην Κωνσταντινούπολη, Άννα Ανδρέου, είπε στη δική της παρέμβαση ότι «δεν μπορούμε να αναλύσουμε την Τουρκία αν κρίνουμε την κοινωνική και πολιτική κουλτούρα της Τουρκίας με όρους της Δύσης». Με έμφαση στα όσα διαδραματίστηκαν στην Τουρκία κατά τις τελευταίες δεκαετίες, η κ. Ανδρέου, ανέφερε ότι με βάση την έκθεση που συντάχθηκε από τους «Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα», η Τουρκία στην κατάταξη των χωρών για την ελευθεροτυπία βρίσκεται στην 149 θέση (από τις 180 χώρες). Στην Τουρκία 26 δημοσιογράφοι βρίσκονται στη φυλακή εξαιτίας των δημοσιογραφικών τους δραστηριοτήτων, είπε. 

Η κ. Ανδρέου ενημέρωσε για το νομικό πλαίσιο που διέπει σήμερα την τουρκική δημοσιογραφία, με ιδιαίτερη αναφορά στον κανονισμό 40 σημείων για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στις αντιδράσεις που προκαλεί ο νέος κανονισμός στο εσωτερικό της Τουρκίας και στην Ευρώπη. Η ανταποκρίτρια του ΚΥΠΕ αναφέρθηκε επίσης στη νύχτα του αποτυχημένου πραξικοπήματος στην Τουρκία (15/07/2016), ως ημερομηνία-ορόσημο για την εντατικοποίηση των αυταρχικών μέτρων της κυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά των τουρκικών μέσων ενημέρωσης. Επίσης, μίλησε για τα όσα ακολούθησαν το αποτυχημένο πραξικόπημα καθώς και στις εξελίξεις της περιόδου της Υπόθεσης Γκεζί. Ακόμη, αναφέρθηκε στην νέα Διεύθυνση Επικοινωνίας της τουρκικής Προεδρίας. 

Ολοκληρώνοντας η κ. Ανδρέου έστειλε το μήνυμα ότι ως δημοσιογράφοι «έχουμε μάθει με το χρόνο να υπερβαίνουμε τα εμπόδια, να γλιστράμε μεταξύ των νόμων και τελικά από εδώ να δίνουμε αντικειμενική ενημέρωση, κρατώντας όλες τις ισορροπίες. Γιατί για τη δημοσιογραφία σε περιβάλλοντα δύσκολα επιβάλλεται τήρηση ισορροπιών, επιβάλλεται ψυχραιμία, επιβάλλεται προσήλωση στο καθήκον της σωστής ενημέρωσης, για αυτό και πάντοτε λέω ότι οι δημοσιογράφοι είμαστε η καλύτερη ακρόαση». 

Στη εκδήλωση του ΓΤΠ τις απόψεις του για την σύγχρονη τουρκική δημοσιογραφία παρουσίασε και ο δημοσιογράφος και ερευνητής Ευάγγελος Αρεταίος, ο οποίος εστίασε στις πιέσεις που αντιμετωπίζουν οι Τούρκου δημοσιογράφοι. «Οι αναφορές στην οικογενειακή βία ή σε διάφορες μορφές κακοποίησης, ιδίως όταν γίνονται από γυναίκες δημοσιογράφους, μπορεί να προκαλέσουν εκστρατείες μίσους εναντίον τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», είπε. Όλα αυτά, πρόσθεσε, «σε συνδυασμό με τα όσα ανέφερε λεπτομερώς η Άννα Ανδρέου, έχουν δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα για τους δημοσιογράφους στην Τουρκία». «ΔημοσιογράφοΙ που προέρχονται από το Δίκτυο Γκιουλέν και δημοσιογράφοι σε ταυτισμένα μέσα ενημέρωσης με το κουρδικό κίνημα, όπως για παράδειγμα το πρακτορείο Μεσοποταμία», ανέφερε ο κ. Αρεταίος. 

Στη συνέχεια, ο κ. Αρεταίος αναφέρθηκε στην περίπτωση των ξένων δημοσιογράφων στη Τουρκία, προσθέτοντας ότι «ξένοι δημοσιογράφοι μαζί με τους εκπροσώπους ξένων μη κυβερνητικών οργανώσεων χαρακτηρίζονται εύκολα ως πράκτορες και πρακτικά είναι δύσκολο να γίνουν αποδεκτοί από το ευρύτερο πληθυσμό. Η γνώση της τουρκικής γλώσσας και των κοινωνικών κωδικών σίγουρα διευκολύνει τον τρόπο εργασίας ξένων δημοσιογράφων, αλλά η στάση του ευρύτερου κοινού παραμένει επιφυλακτική απέναντί τους». 

Συνεχίζοντας ο κ. Αρεταίος σημείωσε ότι οι δημοσιογράφοι, αρθρογράφοι που εργάζονται στα τουρκικά αντιπολιτευτικά αυτά μέσα έχουν πλήρη συνείδηση ότι υπάρχουν ορισμένα θέματα που χαρακτηρίζονται ως θέματα-ταμπού. «Ελάχιστοι και πολύ σπάνια αγγίζουν για παράδειγμα θέματα που αφορούν την οικογένεια Ερντογάν και τον ρόλο που διαδραματίζουν τα μέλη της, θέματα που αναφέρονται σε εικασίες περί διαφθοράς υψηλόβαθμων στελεχών της κυβέρνησης, θέματα που αφορούν το ΡΚΚ, θέματα που αφορούν τους Έλληνες», πρόσθεσε ο Έλληνας δημοσιογράφος. 

Ολοκληρώνοντας την παρέμβαση του, ο κ. Αρεταίος συνόψισε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εκπρόσωποι των κυπριακών μέσων στην Τουρκία και υπογράμμισε τις ιδιαιτερότητες που φέρει το σύγχρονο δημοσιογραφικό τοπίο σε αυτή την χώρα. 

Πηγή: ΚΥΠΕ

 

 

Δειτε Επισης

Εμπρηστικός ο Ερντογάν-«Η Κύπρος θα ήταν εντελώς δική μας αν δεν σταματούσαμε το 1974»
Συνάντηση με πάνω από 40 χώρες για το «Αμάλθεια» στις 21 Μαρτίου ανακοίνωσε ο ΥΠΕΞ
Διακυβερνητική συνάντηση για ενεργειακή συνεργασίας έθεσαν στο τραπέζι ΠτΔ-Φατάχ αλ Σίσι
Ενημερώνει τους ομολόγους του για το «Αμάλθεια» ο Κωνσταντίνος Κόμπος
Στις Βρυξέλλες η Μαριλένα Ραουνά-Συμμετέχει στις εργασίες του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ
Οι συσπειρώσεις των κομμάτων, τα ερωτήματα της κατάταξης και το θολό σκηνικό
Ικανοποιημένος ο ΠτΔ από την Κοινή Διακήρυξη-«Ιστορική μέρα, νέα εποχή στις σχέσεις ΕΕ-Αιγύπτου»
Ολοκληρώθηκε η Συνάντηση ηγετών της ΕΕ με τον Αλ Σίσι-Υπεγράφη κοινή διακήρυξη
Συμφωνία ΕΕ-Αιγύπτου ύψους 7,4 δις ευρώ για αντιμετώπιση του μεταναστευτικού
Ενημέρωσε τον Αλ Σίσι για τις εξελίξεις στο Κυπριακό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας