Από το Συλλούρη, στις παρενοχλήσεις και τις ρατσιστικές επιθέσεις σε τρανσέξουαλ

Αίσθηση έχουν προκαλέσει τα όσα καταγράφονται στην έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, για  τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κύπρο, αφού μεταξύ άλλων καίει διάφορες υπηρεσίες, για τους χειρισμούς τους σε αρκετές υποθέσεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Καίει την Κύπρο για διαφθορά και εγκλήματα κατά γυναικών το Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Πέραν των ζητημάτων της διαφθοράς, όπου γίνεται εκτενής αναφορά στις αποκαλύψεις του Αl Jazeera, στο επίκεντρο, βρίσκεται η Αστυνομία και ο τρόπος που λειτούργησε κατά τη σύλληψη πολιτών, τη διερεύνηση υποθέσεων και την κράτηση υπόπτων. Επίσης, αναφορές γίνονται για το κεφάλαιο του ρατσισμού, είτε αυτός είναι φυλετικός, είτε αφορά τον σεξουαλικό προσανατολισμό.

Στο κεφάλαιο που αφορά την Αστυνομία και τον τρόπο που διαχειρίστηκε διάφορες περιπτώσεις που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, συμπεριλαμβάνει εκτενής αναφορές, για το χειρισμό των Αρχών, σε καταγγελίες πολιτών προς την Ανεξάρτητη Αρχή Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας.

Ενώπιον της Αρχής, τέθηκαν 39 καταγγελίες εναντίον αστυνομικών για κατάχρηση εξουσίας, ακατάλληλη συμπεριφορά και αδικαιολόγητη έκδοση προστίμων, κατά τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων για αναχαίτιση της πανδημίας. 

Επίσης, τρεις καταγγελίες αφορούσαν τη χρήση βίας κατά τη σύλληψη πολιτών. Όπως σημειώνεται, σύμφωνα με καταγγελία, στις 31 Μαρτίου 2020, η Αστυνομία, στη Λευκωσία, προχώρησε «σε βίαιη σύλληψη» ρακοσυλλέκτη. Ο ρακοσυλλέκτης φέρεται να κατηγορείται για απερίσκεπτη οδήγηση, αντίσταση στη σύλληψη και αποτυχία να παρουσιάσει την ταυτότητά του, όπως και απόδειξη ότι δικαιούταν να διακινείται τις ώρες απαγόρευσης της κυκλοφορίας.

Παράλληλα, γίνεται αναφορά σε υπόθεση όπου τρεις ανήλικοι κρατούμενοι, κατήγγειλαν ότι αστυνομικοί τους κλωτσούσαν και τους κτυπούσαν με πτυσσόμενο ρόπαλο, κατά τη διάρκεια ανάκρισης στον Κεντρικό σταθμό της Λεμεσού.

«Καίει» τα κέντρα κράτησης

Στο επίκεντρο, βρίσκονται εξάλλου και οι χειρισμοί των Αρχών, σε υποθέσεις που αφορούν κράτηση αλλοδαπών, οι οποίοι παρέμειναν υπό κράτηση, σε όλα σχεδόν τα αστυνομικά τμήματα, μαζί με πρόσωπα που κατηγορούνταν για εγκλήματα

Όπως αναφέρεται, οι συγκεκριμένες κρατήσεις, περιορίστηκαν σε δύο ημέρες, εκτός από το Κέντρο Κράτησης Μεννόγειας, όπου μετανάστες που δεν είχαν έγγραφα, κρατήθηκαν για μεγαλύτερο διάστημα.

Επίσης, άτομα που καταδικάστηκαν για εγκλήματα, κρατήθηκαν για περισσότερες από 48 ώρες, πριν την απέλασή τους, στο αστυνομικό τμήμα της Πάφου, κατά παράβαση του νόμου.

Σύμφωνα με έκθεση της Επιτρόπου Διοικήσεως, αναφέρει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το αστυνομικό τμήμα της Πάφου δεν διέθετε εγκαταστάσεις ψυχαγωγίας και αναψυχής, ενώ δεν υπήρχαν ούτε γραπτές πληροφορίες για τα δικαιώματα των κρατουμένων σε κάθε κελί. 

Διαφθορά και έλλειψη διαφάνειας

Σε ότι αφορά στη διαφθορά, παρότι εφαρμόστηκαν αποτελεσματικά οι νόμοι, εντούτοις υπήρχαν πολλές αναφορές για κυβερνητική διαφθορά κατά τη διάρκεια του 2020.

Τρανό παράδειγμα, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το ντοκιμαντέρ του Al Jazeera, που δημοσιεύθηκε στις 12 Οκτωβρίου και το οποίο παρουσιάζονταν ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Δημήτρης Συλλούρης, το μέλος της Βουλής Χριστάκης Τζιοβάνη και άλλα πρόσωπα, που δήλωναν πρόθυμα να βοηθήσουν έναν «Κινέζο» επενδυτή,  που καταδικάστηκε για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και διαφθορά.

«Στις 13 Οκτωβρίου, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι τερματίζει το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων και από την 1η Νοεμβρίου, ο Γενικός Εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης διέταξε έρευνα για τυχόν ποινικά αδικήματα που προκύπτουν από την έκθεση του Al Jazeera. Οι Συλλούρης και Τζιοβάνης παραιτήθηκαν από τις θέσεις τους στη Βουλή», αναφέρει η έκθεση.

Επιπλέον, στις 11 Μαρτίου, ο πρώην δήμαρχος της Λάρνακας, Ανδρέας Λουρουτζιάτης, καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης πέντε ετών για διαφθορά, δωροδοκία, ξέπλυμα χρήματος και άλλες σχετικές κατηγορίες σε σχέση με εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων που λειτουργούν από τους Δήμους Λάρνακας και Πάφου. Για την ίδια υπόθεση, καταδικάστηκαν εξάλλου και ο οικονομικός διευθυντής του Δήμου Πάφου, σε φυλάκιση πέντε ετών, όπως και δύο μηχανικοί του Τμήματος Πολεοδομίας σε 42 και 18 μήνες αντίστοιχα. Στην εμπλεκόμενη εταιρεία, την «Helector», επιβλήθηκε πρόστιμο 183.000 ευρώ.

Κόλαφος για σεξουαλικές παρενοχλήσεις

Ιδιαίτερα καυστικό είναι το κεφάλαιο που αφορά τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις, το οποίο παρέμεινε ως ένα διαδεδομένο πρόβλημα, όπως σημειώνεται.

Επικαλούμενο ΜΚΟ, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρει ότι η ανεκτική κοινωνική στάση, ο φόβος για αντίποινα και η έλλειψη οικογενειακής υποστήριξης στα θύματα, είχε ως αποτέλεσμα την αποθάρρυνση των θυμάτων, από την αναφορά περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης.

«Το Υπουργείο Εργασίας ανέφερε ότι έλαβε οκτώ καταγγελίες σεξουαλικής παρενόχλησης, συμπεριλαμβανομένων δύο από αλλοδαπές οικιακούς βοηθούς, αλλά δήλωσε ότι όλες οι καταγγελίες δεν είχαν αποδεικτικά στοιχεία», αναφέρεται.

Εξάλλου, τον Απρίλιο του 2019 μια φοιτήτρια ανέφερε στην Αστυνομία ότι ο 48χρονος εργοδότης της, σε ένα περίπτερο στη Λευκωσία προσπάθησε επανειλημμένα να την αγγίξει, να την αγκαλιάσει και να τη φιλήσει, χωρίς τη συγκατάθεσή της. Μετά από έρευνα, συμπεριλαμβανομένης της εξέτασης βίντεο, η Αστυνομία οδήγησε τον εργοδότη ενώπιον Δικαστηρίου.

Παρενοχλήσεις στο Κέντρο Φιλοξενίας της Κοκκινοτριμιθιάς 

Επιπρόσθετα, τον Ιούνιο, η UNCHR ανέφερε ότι τρεις ασυνόδευτοι ανήλικοι που διέμεναν στο Κέντρο Φιλοξενίας στην Κοκκινοτριμιθιά, ότι παρενοχλήθηκαν σεξουαλικά από ενήλικες κατοίκους του κέντρου. Οι ανήλικοι ανέφεραν ότι τους άγγιξαν σε ακατάλληλα σημεία, ενώ περίμεναν στη σειρά για φαγητό ή ιατρικές εξετάσεις. Κατήγγειλαν επίσης πως οι ενήλικες παραβίασαν το απόρρητό τους, ενώ έκαναν μπάνιο.

Η Επίτροπος για την προστασία του παιδιού, μέλη της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής, καθώς και η Ύπατη Αρμοστεία των Η.Ε. για τους πρόσφυγες, επέκριναν την Κυβέρνηση για την κράτηση ασυνόδευτων ανηλίκων στο κέντρο υποδοχής, έως ότου επαληθευτεί η ηλικία τους.

Η Υπηρεσία Ασύλου ανέφερε τον Σεπτέμβριο ότι σύμφωνα με την έρευνά της, τα παράπονα σεξουαλικής παρενόχλησης ήταν αβάσιμα, ωστόσο, αναγνώρισε ότι ήταν λάθος και ακατάλληλο να κρατήσει εκείνους που ισχυρίστηκαν ότι ήταν ασυνόδευτοι ανήλικοι με τον γενικό πληθυσμό.

Καταναγκαστική εργασία και ρατσισμός

Από την έκθεση, πηγάζει εξάλλου το συμπέρασμα, ότι εντοπίζονται περιπτώσεις καταναγκαστικής εργασίας, κυρίως στη γεωργία και στην οικιακή εργασία.

Όπως εξηγείται, «σύμφωνα με πληροφορίες, οι εργοδότες ανάγκασαν τους ξένους εργάτες, κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη και την Ασία, να εργάζονται έως και 15 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα, για πολύ χαμηλούς μισθούς και σε ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης.

Από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο του 2019, η Αστυνομία εντόπισε έξι θύματα εμπορίας ανθρώπων. Ορισμένοι εργοδότες, διατήρησαν ένα μέρος των μισθών των εργαζομένων στη γεωργία ως πληρωμή στέγασης, κατά παράβαση του νόμου, ενώ σε μία περίπτωση η Αστυνομία συνέλαβε έναν 68χρονο συνταξιούχο αστυνομικό, μετά από βίντεο που δημοσιεύτηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο οποίο καταγραφόταν αλλοδαπή που δέχθηκε επίθεση και τρομοκρατία. Η Αστυνομία κατηγόρησε τον 68χρονο για εμπορία προσώπων, εκμετάλλευση εργαζομένου και άλλα αδικήματα. Αρχικά, ο ύποπτος απελευθερώθηκε με εγγύηση και στη συνέχεια επανασυνελήφθη, αφού η Αστυνομία εντόπισε νέα αποδεικτικά στοιχεία εναντίον του. Η εργαζόμενη αναγνωρίστηκε ως θύμα εμπορίας και μεταφέρθηκε στο κρατικό καταφύγιο».

Ρατσισμό, κατήγγειλε ακόμα και ένας ποδοσφαιριστής από τη Βρετανία, ο οποίος αγωνιζόταν σε ομάδα τρίτης κατηγορίας.

Πρόκειται για τον Christ Mayuba, ο οποίος ενημέρωσε τις Αρχές ότι ήταν θύμα ρατσιστικής επίθεσης από θεατές, κατά τη διάρκεια αγώνα, τον Φεβρουάριο του 2020. Οι συμπαίκτες του Mayuba σταμάτησαν να αγωνίζονται, ως ένδειξη στήριξης στον συμποδοσφαιριστή τους, όταν ένας θεατής τον χαρακτήρισε «σκλάβο».

Ο διαιτητής της αναμέτρησης, διέκοψε τον αγώνα και έδωσε τη νίκη στην αντίπαλη ομάδα.

Από την προκαταρκτική έρευνα της Αστυνομίας, διαπιστώθηκε αρχικά ότι δεν επιβεβαιώνονταν οι ισχυρισμοί του Mayuba. Για το περιστατικό, άρχισε έρευνα η Επίτροπος Διοικήσεως, από την οποία διαπιστώθηκε ότι ο Mayuba υπέστη λεκτική κακοποίηση. Μετά την έκθεση της Επιτρόπου, η Αστυνομία ξεκίνησε έρευνα και υπέβαλε τα πορίσματά της στον Γενικό Εισαγγελέα για την ποινική δίωξη των εμπλεκομένων.

Υπήρξαν επίσης, περιστατικά βίας εναντίον Τουρκοκυπρίων που ταξιδεύουν σε περιοχές που ελέγχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς και περιστατικά λεκτικής κακοποίησης ή διάκρισης εναντίον μη Ελληνοκυπρίων. Τον Ιούλιο του 2019, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακίντζι, ανέφερε στην ειδικό εκπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στην Κύπρο, ότι ένας Τουρκοκύπριος οδηγός τουριστικών λεωφορείων παρενοχλήθηκε από Ελληνοκύπριους, στο αεροδρόμιο της Λάρνακας και ζήτησε έρευνα. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέθεσε στην Αστυνομία να ξεκινήσει έρευνα σχετικά με την καταγγελία, η οποία συνεχίστηκε στο τέλος του έτους.

Επιθέσεις σε ομοφυλόφιλους και απέλαση Ενζό

Πέραν του φυλετικού ρατσισμού, εντοπίστηκαν και ρατσιστικές συμπεριφορές, που αφορούν το σεξουαλικό προσανατολισμό.

Στις 7 Σεπτεμβρίου, οι αρχές απέλασαν έναν Βραζιλιάνο άντρα, τον Ένζο, που είχε συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, με έναν Κύπριο υπήκοο, ενώ και οι δύο κρατούνταν στη Φυλακή.

Η ΜΚΟ Accept LGBTI Cyprus (ACCEPT) και μέλη της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής, κάλεσαν δημόσια τον Υπουργό Εσωτερικών να ακυρώσει την απέλαση. Παρόλα αυτά, ο Ένζο συνελήφθη αμέσως μετά την απελευθέρωσή του από τη Φυλακή και κρατήθηκε στο Αστυνομικό Τμήμα Πάφου για αρκετές εβδομάδες, υπερβαίνοντας το μέγιστο των 48 ωρών, που οι συλληφθέντες μπορούν να κρατηθούν νόμιμα σε αστυνομικά τμήματα.

Η Επίτροπος Διοικήσεως κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η παρατεταμένη κράτηση παραβίασε τα δικαιώματά του και ζήτησε την άμεση μεταφορά του στο Κέντρο Κράτησης Μεννόγειας. Ωστόσο, κατά την έρευνα δεν εξετάστηκαν οι λόγοι της απέλασης του.

Ο Accept LGBTI, κατήγγειλε επίσης ότι η Αστυνομία αρνήθηκε συστηματικά να ερευνήσει τη βία κατά ατόμων ΛΟΑΤΚΙ για πιθανά εγκλήματα μίσους. Η ΜΚΟ ανέφερε δύο γνωστές επιθέσεις κατά τη διάρκεια του έτους κατά LGBTI ατόμων.

«Στις 7 Μαρτίου, δύο νεαροί τρανσέξουαλ δέχθηκαν επίθεση από επτά κουκουλοφόρους, την ώρα που έφευγαν από πάρτι στη Λευκωσία. Τα θύματα νοσηλεύτηκαν, αλλά δεν ανέφεραν την επίθεση στο ιατρικό προσωπικό, ή στην Αστυνομία. Αντ 'αυτού ανέφεραν ότι έπεσαν κάτω από τις σκάλες».