Αναγκαιότητα η συντόμευση διαδικασιών αδειοδότησης έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Προϋπόθεση για την επιτάχυνση των έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που περιλαμβάνεται στο σχέδιο για την απεξάρτηση της ΕΕ από συμβατικά καύσιμα RePowerEU «Κοινή Ευρωπαϊκή δράση για πιο προσιτή οικονομικά, εξασφαλισμένη και βιώσιμη ενέργεια», που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 8 Μαρτίου 2022, είναι η απλούστευση και η συντόμευση της διαδικασίας αδειοδότησης από τα Κράτη Μέλη. Οι χρονοβόρες διοικητικές διαδικασίες αδειοδότησης έχουν υποδειχθεί ως ένα από τα βασικά προσκόμματα για τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις συναφείς υποδομές όπως συστήματα αποθήκευσης ενέργειας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ότι η διευκόλυνση ταχύτερης αδειοδότησης θα πρέπει να αντιμετωπιστεί (α) με την πλήρη και ταχεία μεταφορά της ισχύουσας Οδηγίας της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο εθνικό δίκαιο, (β) με την εφαρμογή των αντίστοιχων μεταρρυθμίσεων και μέτρων στα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των Κρατών Μελών και (γ) με τις διατάξεις σχετικά με την αδειοδότηση των διευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τα Κράτη Μέλη να διασφαλίσουν ότι (α) ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η λειτουργία των μονάδων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, (β) η σύνδεσή τους με το δίκτυο και (γ) τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, θεωρούνται ότι υπηρετούν το υπέρτερο δημόσιο συμφέρον και το συμφέρον της δημόσιας ασφάλειας και υπόκεινται στην πλέον ευνοϊκή από τις διαδικασίες σχεδιασμού και αδειοδότησης που διαθέτουν τα Κράτη Μέλη. Επίσης τα Κράτη Μέλη θα πρέπει να χαρτογραφήσουν γρήγορα, να αξιολογήσουν και να διασφαλίσουν διαθεσιμότητα κατάλληλων εκτάσεων ξηράς και θάλασσας για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας η οποίες θα είναι ανάλογες με τα εθνικά τους σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα, τη συμβολή τους για την επίτευξη του αναθεωρημένου στόχου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για το 2030, καθώς και με άλλους παράγοντες, όπως η διαθεσιμότητα πόρων, οι υποδομές δικτύου και οι στόχοι της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα. Τον Μάιο 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα εκδώσει σύσταση για την ταχεία αδειοδότηση έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και θα εργαστεί για τη στήριξη της χρήσης όλων των δυνατοτήτων ευελιξίας που ήδη παρέχονται από τη νομοθεσία της ΕΕ και για την άρση των εναπομενόντων εμποδίων, ανεξαρτήτως της προέλευσής τους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παράσχει επίσης κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το πώς και πότε χρειάζονται ρυθμιστικές διευθετήσεις για τη δοκιμή καινοτόμων τεχνολογιών, προϊόντων ή υπηρεσιών που αποσκοπούν στην προώθηση της συνύπαρξης της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές θα επικεντρωθούν στη διευθέτηση των ορίων των ρυθμιστικών διευθετήσεων, όπως στον καθορισμό του χρονοδιαγράμματος, του εδάφους και της συνεχούς ρυθμιστικής εποπτείας για την ελαχιστοποίηση τυχόν κινδύνων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα καταλήξουν το 2022 στους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς που θα ήταν οι πλέον κατάλληλοι για την προώθηση της ανάπτυξης των συμβάσεων αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ. Αυτοί θα περιλαμβάνουν την εξασφάλιση βελτιωμένης πρόσβασης στις συμβάσεις αγοράς ηλεκτρισμού για νέους αγοραστές, όπως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Στη Κύπρο ήδη βρίσκεται στη Βουλή των Αντιπροσώπων για ψήφιση το εναρμονιστικό Νομοσχέδιο για τη μεταφορά της ισχύουσας Οδηγίας της ΕΕ για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο εθνικό δίκαιο. Είναι ευκαιρία να εισαχθούν στο εν λόγο Νομοσχέδιο σχετικές πρόνοιες για την απλούστευση και την συντόμευση των διαδικασιών αδειοδότησης έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και συναφών υποδομών όπως συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και τα σχετικά δίκτυα σύνδεσης τους. Χρειάζεται η συστράτευση όλων των εμπλεκομένων φορέων στην προσπάθεια δημιουργίας ενός καινοτόμου πλαισίου αδειοδοτήσεων, που θα είναι ελκυστικό για τους επενδυτές, χωρίς να κάνει εκπτώσεις σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος. Χρειάζεται η απλούστευση των κριτηρίων, ώστε να περιοριστούν στα απολύτως αναγκαία, στο πλαίσιο που τίθεται από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και η δημιουργία πληροφοριακού συστήματος που θα υποστηρίζει την απλοποιημένη διαδικασία χορήγησης αδειών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Πρέπει όλοι να εργαστούν αποφασιστικά ώστε να πάψει η Κύπρος να ακολουθεί με μεγάλη χρονοκαθυστέρηση τα τεκταινόμενα σε άλλα Κράτη Μέλη και να γίνει η ίδια παράδειγμα χώρας με σύγχρονο, σύντομο και διαφανές πλαίσιο αδειοδότησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και συναφών υποδομών. Η απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και των συναφών υποδομών είναι κρίσιμη παράμετρος για να επιτευχθεί ο διπλός στόχος για μεγάλη αύξηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της χώρας μας μέχρι το 2030 και για την μετάβαση της χώρας μας προς την αειφορία.

Δρ. Ανδρέας Πουλλικκάς

Πρόεδρος Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου