Γονατίζει τους εργαζόμενους ο ήλιος-Τα επικίνδυνα επαγγέλματα και οι συνέπειες

Κύμα καύσωνα πλήττει το τελευταίο διάστημα το νησί μας, με το θερμόμετρο να κτυπά κόκκινο και τη ζέστη πλέον να είναι ανυπόφορη. Πόσο μάλλον, για όσους εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους και έχουν απευθείας έκθεση με τον ήλιο, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει άμεσα η υγεία τους. Άλλωστε, οι αριθμοί επιβεβαιώνουν και τον τεράστιο κίνδυνο που ελλοχεύει η διαρκής έκθεση στον ήλιο, καθώς οι καύσωνες που έπληξαν την Ευρώπη στα μέσα Ιουλίου προκάλεσαν τον θάνατο 500 και πλέον ανθρώπων. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ιδανική θερμοκρασία για την εργασία, κυμαίνεται από τους 16 ως τους 24 βαθμούς Κελσίου.

Είναι αλήθεια, ότι υπάρχουν επαγγέλματα που είναι τέτοια η φύση τους, ώστε να βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους και όχι μέσα σε κάποιο γραφείο, όπου υπάρχει κλιματιστικό. Τέτοια επαγγέλματα, υπάγονται στις πλείστες των περιπτώσεων στον κατασκευαστικό τομέα, όπου η εργασία τους είναι σε διάφορους εξωτερικούς χώρους. Ως εκ τούτου, ακόμη και γι' αυτού του είδους επαγγέλματα, έχουν καταρτιστεί οι κατάλληλες ρυθμίσεις μέσα από κώδικα πρακτικής, ώστε να αποφεύγεται η έκθεση στον ήλιο κατά τις ώρες αιχμής και να μπορούν να εργαστούν οι υπάλληλοι, τις υπόλοιπες ώρες της ημέρας. 

Ο συγκεκριμένος κώδικας πρακτικής για τη θερμική καταπόνηση των εργαζομένων του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας, παραθέτει αναλυτικά τα επαγγέλματα, όπου η εργασία εκτελείται σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας, υψηλής υγρασίας, άμεσης σωματικής επαφής με καυτά αντικείμενα ή έντονης σωματικής δραστηριότητας και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα για θερμική καταπόνηση των εργαζομένων που εμπλέκονται στις συγκεκριμένες δραστηριότητες.

Τέτοιοι χώροι εργασίας περιλαμβάνουν:

• χυτήρια σιδήρου και χάλυβα
• μη σιδηρούχα χυτήρια
• τσιμεντοποιεία
• τουβλοποιεία και παρόμοιες εγκαταστάσεις
• εγκαταστάσεις παραγωγής προϊόντων γυαλιού
• εργοστάσια προϊόντων ελαστικού/πλαστικών
• σταθμοί παραγωγής ηλεκτρισμού (ιδιαίτερα δωμάτια λεβήτων)
• λεβητοστάσια
• αρτοποιεία
• βιομηχανίες ζαχαρωδών προϊόντων
• μαγειρεία, κουζίνες
• πλυντήρια/στεγνοκαθαριστήρια
• κονσερβοποιεία
• εργοστάσια χημικών
• μεταλλεία/λατομεία
• λιμάνια

Επίσης, οι υπαίθριες δραστηριότητες που εκτελούνται σε περίοδο υψηλών θερμοκρασιών είναι:

• οι κατασκευές
• η γεωργία
• η απόθεση ή επεξεργασία αποβλήτων
• οι εργασίες σε μεταλλεία/λατομεία

Σειρά μέτρων προβλέπονται για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης στους παραπάνω χώρους εργασίας όπου υπάρχει ιδιαίτερη έκθεση στον ήλιο, με τον Γενικό Διευθυντή της ΟΕΒ, Μιχάλη Αντωνίου μιλώντας στον REPORTER, να σημειώνει ότι είναι μέτρα τα οποία οφείλει να λάβει ο εργοδότης για να προστατεύσει τους εργαζομένους από την έκθεση στις καιρικές συνθήκες, τις ψηλές θερμοκρασίες και τις ψηλές υγρασίες, «Δεν σημαίνει όταν η θερμοκρασία είναι πάνω από 40 βαθμούς είναι απαραίτητο να ληφθούν κάποια μέτρα, αφού μπορεί να είναι πιο χαμηλή η θερμοκρασία, αλλά σε συνδυασμό με την υγρασία, να δημιουργούνται συνθήκες δυσφορίας τέτοιες που να πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα».

Όπως προνοεί ο ρυθμιστικός κώδικας του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας στα επαγγέλματα που υπάρχει συνεχής έκθεση στον ήλιο, πρέπει να υπάρχει διαρκής παροχή δροσερού πόσιμου νερού, να γίνονται κάποιες εναλλαγές με διαλλείματα, ειδικότερα στις ώρες μεταξύ δώδεκα το μεσημέρι μέχρι και τις τέσσερις το απόγευμα, που είναι ψηλότερη η ένταση της ημέρας.

Μάλιστα, όπως εξήγησε ο κ. Αντωνίου, «στις εργασίες που είναι εκτεθειμένοι οι εργαζόμενοι στις καιρικές συνθήκες, στη συντριπτική πλειοψηφία, συμμετέχει και ο ίδιος ο εργοδότης και μέλη της οικογένειας του. Κυρίως στον κατασκευαστικό τομέα, που υπάγονται χιλιάδες επιχειρήσεις, συνήθως ο εργοδότης είναι και ο ίδιος στις ίδιες συνθήκες, που δουλεύει μαζί με τους εργάτες του. Είναι ένα τεράστιο ποσοστό αυτό, ίσως και πάνω από 95% των περιπτώσεων».

Υπάρχουν δουλειές που είναι αναπόφευκτη η έκθεση στον ήλιο, πρόσθεσε ο κ. Αντωνίου, «αλλά ακόμη και αυτές οι εργασίες, μπορούν να γίνουν σε ώρες που η έκθεση στην ενεργό θερμοκρασία, δεν είναι σε βαθμό απαγορευτικό. Δηλαδή ο σιδεράς και ο οικοδόμος, μπορούν να ξεκινήσουν πιο νωρίς την εργασία τους, όταν υπάρχει φως αλλά δεν υπάρχει τόσο έντονη θερμοκρασία και υγρασία. Κατά τη διάρκεια των δύσκολων ωρών της ημέρας, ο κάθε εργαζόμενος μπορεί να ασχοληθεί με άλλα πράγματα και να καλύψει την οποιαδήποτε απώλεια εργάσιμου χρόνου σε άλλες μέρες».

Οι κίνδυνοι από την έκθεση σε θερμικό περιβάλλον

Η θερμική καταπόνηση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στην υγεία των εργαζόμενων, οι οποίες κυμαίνονται από ενοχλητικά δερματικά εξανθήματα μέχρι και θάνατο από θερμοπληξία. Μέσα από τον Οδηγό Κώδικα Πρακτικής για τη θερμική καταπόνηση των εργαζομένων του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας, παρατίθενται οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν από τη συνεχή έκθεση σε ψηλές θερμοκρασίες. 

Μυϊκές συσπάσεις

Είναι γνωστές και ως «κράμπες των θερμαστών» γιατί παρατηρούνται σε άτομα που εργάζονται σε χώρους με σχεδόν μόνιμη υψηλή θερμοκρασία. Προκαλούνται από την έντονη εφίδρωση και την εξ αυτής απώλεια ύδατος και νατρίου (όταν αυτό δεν αντικαθίσταται). Τα συμπτώματα εμφανίζονται απότομα, συνήθως όταν ο πάσχων έχει πιει πολύ νερό χωρίς να αναπληρώνει το αποβαλλόμενο νάτριο. Η κατάσταση δεν θεωρείται επικίνδυνη.

Θερμική εξάντληση (μέχρι καταρρεύσεως)

Παρατηρείται, συχνότερα, σε πρόσωπα που δεν έχουν συνηθίσει την εργασία σε θερμό και υγρό περιβάλλον. Προκαλείται, επίσης, από υπερβολική απώλεια νερού και νατρίου από το σώμα.

Θερμοπληξία 

Παρατηρείται σε άτομα που έχουν εκτεθεί σε πολύ θερμό και αρκετά υγρό περιβάλλον, για μεγάλο χρονικό διάστημα. Προκαλείται από άνοδο της θερμοκρασίας του σώματος, λόγω αδυναμίας αποβολής της θερμότητας, κυρίως, όταν από κάποια οργανική ανωμαλία, εμποδίζεται η εφίδρωση.