Στην Κύπρο κάθε μήνα 50 ασυνόδευτα παιδιά-Αρκετά κενά και ελλείψεις

Πολύ μεγάλος είναι ο αριθμός των ασυνόδευτων παιδιών που έφθασαν στην Κύπρο εντός του 2021 ο οποίος αγγίζει τα 549, την ίδια ώρα που η πληρότητα των κρατικών δομών βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Αριθμός, ο οποίος προκαλεί ιδιαίτερο πονοκέφαλο, καθώς οι ροές αυξάνονται και τα ασυνόδευτα παιδιά πολλαπλασιάζονται, τα κενά που εντοπίζονται είναι αρκετά, με αποτέλεσμα το πρόβλημα αντί να επιλύνεται, να διογκώνεται. 

Όπως ακούστηκε στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών μεταξύ Ανδρών και Γυναικών, η οποία συζήτησε το θέμα των ασυνόδευτων παιδιών, στην παρούσα φάση υπάρχουν 549 νέες αιτήσεις ασυνόδευτων παιδιών, κάτι που σημαίνει ότι κάθε μήνα φθάνουν κατά μέσο όρο περίπου πενήντα ασυνόδευτα παιδιά, αριθμός ο οποίος προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση στους παρευρισκόμενους στην αίθουσα.

Την ίδια ώρα, τα περισσότερα παιδιά, προέρχονται από το Κονγκό και τη Σομαλία, καθώς επίσης και τη Συρία, χώρα η οποία βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση. 

Οι δραματικοί αριθμοί

Τα στοιχεία για τα ασυνόδευτα παιδιά, έδωσε η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Αναστασία Ανθούση, η οποία αναφέρθηκε αναλυτικά τόσο στους αριθμούς των παιδιών που έφθασαν, όσο και σε αυτούς των παιδιών που διαμένουν σε στέγες. Συγκεκριμένα, με την πάροδο του χρόνου, οι αιτήσεις για ασυνόδευτα παιδιά διαφάνηκε ότι πολλαπλασιάζονται, καθώς το 2012 υπήρχαν 26 αιτήσεις για ασυνόδευτα παιδιά, το 2014 υπήρξαν 54, ενώ ο αριθμός αυτός σκαρφάλωσε το 2021 στις 549. Οι ηλικίες σύμφωνα με την κ. Ανθούση, κυμαίνονται στα 15 με 17 ετών. Στη Λευκωσία συγκεκριμένα υπάρχουν 44 αγόρια σε δυο ιδιωτικές στέγες. Στη Λάρνακα, είναι 19 άτομα εκ των οποίων τα περισσότερα είναι από Κονγκό, όλο κορίτσια, ηλικίες μεταξύ 15 με 17 ετών. Στη Λεμεσό, υπάρχουν ένδεκα κορίτσια σε κρατική δομή με την πλειοψηφία να είναι 16 με 17 ετών. Η πλειοψηφία ωστόσο γενικώς για τα ασυνόδευτα παιδιά, είναι αγόρια. 

Όσο αφορά τις κρατικές δομές, υπάρχουν δυο σε Λάρνακα και Λεμεσό για ασυνόδευτα κορίτσια, που ως επί το πλείστο προέρχονται από Κονγκό και Σομαλία, ηλικίας άνω των 14 ετών. Υπάρχει επίσης, το πρόγραμμα με το Ηope For Children, όπου τρέχει δυο δομές στη Λευκωσία και στη Λάρνακα και από το 2019 έχει προωθηθεί μάλιστα ο ημιανεξάρτητος θεσμός διαμονής. Στο σύνολο, όπως σημείωσε η κ. Ανθούση, υπάρχουν 121 θέσεις σε δομές, και υπάρχουν γύρω στα 60 άτομα στην ανεξάρτητη δομή. «Η τεράστια αύξηση των μεταναστευτικών ροών και ο διπλασιασμός σε λίγα χρόνια μας δημιουργεί πρόβλημα για την ανάπτυξη των δομών».

Ιδιαίτερη μνεία έγινε ταυτόχρονα και στους λειτουργούς που πλαισιώνουν τις δομές, καθώς μέχρι σήμερα για παράδειγμα στο Πουρνάρα υπάρχουν  τρεις λειτουργοί για τα ασυνόδευτα παιδιά, έχοντας υπό την ευθύνη τους 200 και πλέον ασυνόδευτα παιδιά. Επίσης, υπάρχουν άλλοι 14 λειτουργοί οι οποίοι είναι υπεύθυνοι στα προγράμματα, αλλά συνεχώς αυξάνονται οι ανάγκες για την επιτήρηση των ασυνόδευτων παιδιών. Ακόμη, όπως είπε η κ. Ανθούση, ένα άλλο πρόβλημα, είναι ότι σίγουρα πρέπει να υπάρχει κατανόηση στη γλώσσα. Η αλλαγή της δημογραφικότητας, έχει αποτέλεσμα την ανεπάρκεια μεταφραστών. «Άρα έπρεπε να γίνει καταγραφή στις γλώσσες που έχουμε ανάγκη, ώστε στις στέγες και στις δομές να είναι παρόντες μεταφραστές, μέχρι να γίνει η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας». 

Στο επίκεντρο trafficking και γάμοι από εξ' αναγκασμό

Μεταξύ άλλων συζητήθηκε επίσης, το ζήτημα του trafficking και κατά πόσο πολλά από τα παιδιά που έρχονται στην Κύπρο, εξωθούνται σε επικίνδυνες ατραπούς. Όπως ειπώθηκε, από αρμόδια υπηρεσία, από τα στοιχεία που υπάρχουν, δεν διαφαίνεται μεγάλο πρόβλημα, αφού τα πλείστα παιδιά, έρχονται λόγω οικονομικών προβλημάτων. Σε υπόδειξη της η πρόεδρος της Επιτροπής, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, ανέφερε ότι το οικονομικό πρόβλημα είναι αλληλένδετο με το ενδεχόμενο ένα παιδί να οδηγηθεί στο trafficking, αναφορά με την οποία, συμφώνησαν οι παρευρισκόμενοι. 

Ερωτήσεις έγιναν επίσης και για το ενδεχόμενο να φθάνουν στην Κύπρο, ζευγάρια με ένα εκ των οποίων να είναι ανήλικο. Όπως ανέφερε η κ. Παπαδοπούλου, υπήρξαν δυο περιπτώσεις κοριτσιών, οι οποίες έφθασαν στην Κύπρο, όντας 14 ετών, με δεσμό, αλλά στη χώρα μας δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να νομιμοποιηθεί αυτή η πράξη. Μάλιστα, όπως συμπλήρωσε η κ. Σούπερμαν, υπήρχε σωρεία τέτοιων περιπτώσεων από ανήλικες από τη Συρία, όταν ο γαμπρός μετέβαινε στη Σύρια και έπειτα μετέβαιναν στην Κύπρο ανήλικα κορίτσια παντρεμένα. Οι γάμοι αυτοί είναι παράνομοι και τα παιδιά δεν πρέπει είναι με τον σύζυγο αλλά στο κράτος. Υπήρχαν μάλιστα περιπτώσεις όπου έπρεπε να μεταφερθούν ακόμη παιδιά στο Νοσοκομείο, γιατί κτυπούσαν στο πάτωμα και δεν ήθελαν να αφήσουν τον άντρα τους. 

«Ανήλικα κορίτσια θυματοποιούνται σε κυκλώματα εμπορίας»

Η Πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Ειρήνη Χαραλαμπίδου στις δικές της δηλώσεις είπε πως είναι ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί σε συντονισμό με πάρα πολλές υπηρεσίες. Σημείωσε το ζήτημα όπου ανήλικα κορίτσια θυματοποιούνται σε κυκλώματα εμπορίας καθώς και το ζήτημα κοριτσιών κυρίως από αφρικανικές χώρες που έρχονται στην Κύπρο προκειμένου να παντρευτούν ομοεθνείς τους, κάτι που απαγορεύεται στη χώρα μας καθώς είναι ανήλικα.

Η κ. Χαραλαμπίδου είπε πως υπάρχουν προβλήματα, τα οποία θα πρέπει σε ευρύτερη συνεργασία και η Βουλή αλλά και οι δομές του κράτους να το λύσουν. Είπε πως ήταν καταλυτική η παρέμβαση της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, η οποία εξέφρασε την δυσαρέσκεια της γιατί δεν λαμβάνει από το Υπουργείο Εσωτερικών την ενημέρωση που ζητά σε καίρια ζητήματα για ασυνόδευτα παιδιά.

Πρόσθεσε πως όλοι οι φορείς έχουν διαπιστώσει το γεγονός ότι για να ενσωματώσεις και να μετατρέψεις σε υγιή στελέχη της κοινωνίας αυτά τα παιδιά, θα πρέπει,  να μπορούν να ενταχθούν στο σύστημα εκπαίδευσης, ώστε να μάθουν τη γλώσσα καθώς και κάποια τέχνη μέσα από τις Τεχνικές Σχολές για να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία.

«Είναι ένα δύσκολο θέμα αλλά με καλή θέληση, προσπάθεια από όλους τους φορείς και προπάντων συντονισμό, θα μπορέσουμε να δώσουμε ένα μέλλον σε αυτά τα παιδιά», είπε.

Απαντώντας σε ερώτηση, είπε πως ακούστηκαν κατά τη συνεδρία της Επιτροπής, καταγγελίες ακόμα και για ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων κοριτσιών. Σε αυτό το θέμα, αναφέρθηκε στη συνεδρία πως οι φορείς αναγκάστηκαν να εκπαιδεύσουν προσωπικό, και σε επίπεδο ψυχολογικής υγείας αλλά και ιατρικό προσωπικό, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτά τα περιστατικά και να τύχουν διαχείρισης.

Η κ. Χαραλαμπίδου είπε πως υπάρχει καλή θέληση, κυρίως από την αρμόδια Υφυπουργό, για επίλυση των προβλημάτων, και ανέφερε πως το Υπουργείο Παιδείας έχει προσκαλέσει την Επιτροπή σε σχολείο που υπάρχουν ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά για να δουν πώς διαχειρίζονται τα θέματα σε εκπαιδευτικό επίπεδο. Η Επιτροπή, συνέχισε, εκτός από το σχολείο προτίθεται να επισκεφθεί και το κέντρο υποδοχής Πουρνάρα.

Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ρίτα Θεοδώρου Σούπερμαν, στις δηλώσεις της είπε πως κατά τη συνεδρία, η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού τόνισε την αδυναμία στον συντονισμό και στην άμεση ανταπόκριση των υπηρεσιών στον χειρισμό των περιπτώσεων αυτών των παιδιών.

Σημείωσε πως πρόκειται για παιδιά που επιβάλλεται να ενταχθούν στην κοινωνία, για μια ανομοιογενή ομάδα παιδιών με διαφορετική κουλτούρα και γι αυτό χρειάζεται να τύχουν ενός ειδικού χειρισμού από τις διάφορες υπηρεσίες. Είπε πως υπάρχουν δομές ένταξης που ανήκουν στις υπηρεσίες κοινωνικής ευημερίες και σε ΜΚΟ, οι οποίες βρίσκονται σε όλες τις πόλεις της χώρες.

Η κ. Σούπερμαν είπε πως επειδή τα περισσότερα παιδιά είναι αγόρια σε ηλικία κοντά στα 17, υπάρχει δυσκολία ένταξης στα προγράμματα του Υπουργείου Παιδείας, τα οποία ωστόσο έχουν αναβαθμιστεί σημαντικά. Όπως ανέφερε, σήμερα, 81 παιδιά παρακολουθούν τα προγράμματα αυτά στα σχολεία της Κύπρου.

Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ τόνισε πως αυτό που διαφάνηκε είναι η ανάγκη για εξειδικευμένη γνώση όσον αφορά τον τρόπο που εντάσσεται το θέμα των ασυνόδευτων ανηλίκων με το θέμα της μετανάστευσης και σημείωσε πως οι λειτουργοί θα πρέπει να γνωρίζουν ότι κάποιες φορές ενήλικοι δηλώνουν ανήλικοι και το αντίθετο, και πίσω από αυτό κρύβεται μια σκοπιμότητα.

Είπε πως υπάρχουν ενδείξεις εκμετάλλευσης ανηλίκων ασυνόδευτων παιδιών, καθώς υπάρχουν καταγγελίες πως κάποια δεν αφήνονται να παρακολουθήσουν μαθήματα αλλά κάποιοι τα περιμένουν έξω από τα σχολεία για να εργαστούν.