Ο πονοκέφαλος του χειμώνα, η περίεργη εικόνα στα φράγματα και γιατί πλημυρίζουμε

Καθοριστικής σημασίας είναι οι επόμενοι μήνες και ο χειμώνας που βρίσκεται προ των πυλών, καθώς η κλιματική αλλαγή που διανύουμε και η περαιτέρω μείωση των βροχών, έχουν ως αποτέλεσμα και τη μειωμένη εισροή νερών στα φράγματά, με τα προβλήματα στη συνέχεια να είναι αλυσιδωτά.

Ήδη, από την προηγούμενη χειμερινή περίοδο, η χωρητικότητα νερού στα φράγματά, δεν ήταν η αναμενόμενη και έτσι η ποσότητα νερού στην παρούσα φάση που βρίσκεται στα φράγματα κινείται σε μεσαία επίπεδα, χωρίς να είναι προβληματική αλλά ούτε και ικανοποιητική. 

Για την κλιματική αλλαγή και τις καιρικές συνθήκες που αναμένονται, μίλησε στον REPORTER o Διευθυντής της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, Κλεάνθης Νικολαΐδης, ο οποίος όπως ανέφερε, «δεν αναμένουμε να έρθει κλιματική αλλαγή, καθώς η κλιματική αλλαγή είναι παρούσα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και να μην έχουμε ψευδαισθήσεις ότι είναι κάτι που αναμένεται να έρθει. Ο καιρός και οι θερμοκρασίες μας έχουν μια σαφή αυξητική τάση περίπου 1,3 βαθμούς Κελσίου σε όλες τις περιοχές της Κύπρου πάνω από τις θερμοκρασίες των δεκαετιών 1960-70, που είναι μεγάλη διαφορά, ενώ η αθροιστική βροχή σημειώνει κάμψη και αισθητή μείωση. Παρατηρούνται αυτά τα φαινόμενα στην Κύπρο και σε όλη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, άρα ζούμε την κλιματική αλλαγή στην περιοχή μας».

Όσο αφορά τα ακραία καιρικά φαινόμενα, ο κ. Νικολαΐδης εξήγησε ότι, τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι πάντοτε μέσα στο καιρικό μενού. Ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο μπορεί να είναι μια έντονη καταιγίδα, ή μπορεί να είναι μια παρατεταμένη περίοδος ξηρασίας και υψηλών θερμοκρασιών. Παράλληλα, έντονα καιρικά φαινόμενα δεν είναι μόνο η βροχή, αλλά είναι και η πολύ ξηρή αέρια μάζα με τις ψηλές θερμοκρασίες. Είναι πολύ πιθανό, όπως αναφέρει ο κ. Νικολαΐδης, και κατά τη διάρκεια του χειμώνα να έχουμε και ακραίο καιρό, «αλλά αυτό που διαφαίνεται είναι ότι ο χειμώνας θα είναι σχετικά κανονικός προς τον θερμό με κάπως πιο υψηλές θερμοκρασίες και οι βροχές δεν θα είναι στα επίπεδα του κανονικού αλλά πιο κάτω, γύρω στο 70% της κανονικής. Θα είναι ένας χρόνος περίπου όπως τον περσινό».

Στο ερώτημα εάν θα παρατηρηθούν φαινόμενα όπως της Ελλάδας, ο Διευθυντής της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, είπε πως «κανένας δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι δεν θα έχουμε ένα καιρικό σύστημα το οποίο θα έχει ακραίο καιρό. Αλλά το σίγουρο είναι ότι τα δυο τουλάχιστον φαινόμενα που επηρέασαν την Ελλάδα, το ‘Αθηνά’ και ο ‘Μπάλος’ στην περιοχή της Κύπρου δεν είχαν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ο καιρός μας ήταν κυρίως αίθριος και σχετικά θερμός. Η κλιματική αλλαγή όμως, είναι κάτι το οποίο πρέπει να μας προβληματίσει όλους και αν δεν μας προβληματίσει λυπούμε να παρατηρήσω ότι είναι μεγάλο λάθος. Το περιβάλλον έχει άμεση σχέση με τον άνθρωπο. Οπότε, εάν το περιβάλλον του αλλάζει, πρέπει και ο άνθρωπος να αντιδράσει με κάποιο τρόπο και το πρώτο πράγμα που οφείλει να κάνει, είναι να κατανοήσει το πρόβλημα. Απ’ ότι φαίνεται ο πληθυσμός έχει κατανοήσει σε κάποιο βαθμό το πρόβλημα, αλλά υπάρχει και μερίδα που δεν το έχει ακόμη κατανοήσει».

Ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή την κλιματική αλλαγή, δεν έγκειται μόνο από τα δικά μας χέρια, παραδέχθηκε ο κ. Νικολαΐδης. «Η αποτροπή αυτή της κλιματικής αλλαγής, δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει σε ένα τόπο, αλλά είναι κάτι που πρέπει να γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο. Άρα εάν σε παγκόσμιο επίπεδο δεν τηρούνται τα μέτρα που πρέπει να γίνονται για να αντιστραφεί η κλιματική αλλαγή, τότε υπάρχει παγκόσμιο πρόβλημα. Πρέπει σε παγκόσμιο επίπεδο ουσιαστικά να γίνουν δράσεις, για να υπάρχει και αποτέλεσμα στην κλιματική αλλαγή».

Μισογεμάτα και... μισοάδεια τα φράγματα

Αναντίρρητα, κάθε χειμώνα η προσοχή βρίσκεται στην πληρότητα των φραγμάτων, καθώς από εκεί εξαρτάται για το εάν θα έχει νερό κάθε νοικοκυριό τον επόμενο χρόνο. Μιλώντας στον REPORTER, o Τεχνικός Μηχανικός Πρώτης Τάξης του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, Μάριος Χατζηκωστής, εξήγησε ότι, «τα φράγματα μας στην παρούσα φάση είναι ακριβώς στη μέση η πληρότητά τους. Δηλαδή, είναι η παροιμία που λέγεται ότι είναι μισογεμάτα και μισοάδεια. Όπως το βλέπει ο καθένας μπορεί να το μελετήσει το θέμα των φραγμάτων. Δεν είναι τόσο κακή η εικόνα, αλλά όχι και τόσο καλή. Είναι μια μέση η κατάσταση, η οποία μας παίρνει άνετα για τη φετινή χρονιά, να προχωρήσουμε με το πρόγραμμά μας, χωρίς δραστικές περικοπές στο νερό».

Ωστόσο, όπως ανέφερε ο κ. Χατζηκωστής, τα πάντα θα εξαρτηθούν τον Μάρτιο, ο οποίος είναι ο μήνας που μας δείχνει πως είναι η χρονιά μας. Πάντα ο Μάρτιος μπορεί να ανατρέψει όλη την εικόνα του χειμώνα. Μέχρι τον προηγούμενο Μάρτιο, όλη η εικόνα ήταν αρνητική γιατί δεν είχαμε καλό χειμώνα. Είχαμε όμως και εποχές, που μόνο ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος μας έδιναν και 50 και 60 εκατομμύρια κυβικά μέτρου νερού εισροών στα φράγματά μας. Τον προηγούμενη χειμερινή περίοδο, είχαμε μόνο 36 εκατομμύρια εισροή στα φράγματά μας. Ο μέσος όρος της τελευταίας δεκαετίας είναι 96 εκατομμύρια».

Για να είμαστε ευχαριστημένοι, ανέφερε στη συνέχεια ο κ. Χατζηκωστής, «πρέπει να κινούμαστε γύρω στα 100 εκατομμύρια κυβικά νερού. Αν έχουμε επανάληψη της περσινής χρονιάς, απλά παρατείνει μας τα περιοριστικά μέτρα και είναι κάτι που θα διαφανεί τον επόμενο Μάρτιο. Από σήμερα που αρχίζει το υδρολογικό μας έτος, πρέπει μέχρι τον Μάρτιο να πλησιάσουμε τα 90 με 100 εκατομμύρια για να μην έχουμε κανένα πρόβλημα. Δεν θα καταστραφούμε όμως αν δεν φτάσουμε αυτούς τους αριθμούς, αλλά θα υπάρξουν περιορισμοί στις ποσότητες που δίνεται στην άρδευση. Η ύδρευση δεν επηρεάζεται, γιατί είναι σχεδόν εξαρτώμενη από τις αφαλατώσεις και δεν θα επηρεαστεί τον αμέσως επόμενο χρόνο, αλλά εάν επαναληφθεί και η επόμενη χρονιά πλέον θα συζητούμε αν θα χρειάζεται εξοικονόμηση στην ύδρευση για να δοθεί στην άρδευση. Μελετώνται όλα τα ενδεχόμενα και τα σενάρια για να μην έχουμε το οποιοδήποτε πρόβλημα». 

Οι επτά συμβουλές της Πυροσβεστικής για προστασία από τις πλημμύρες

Ορισμένες πρακτικές συμβουλές για αυτοπροστασία και πρόληψη από πλημμύρες και ακραία καιρικά φαινόμενα, έδωσε στον REPORTER ο Εκπρόσωπος Τύπου της Υπηρεσίας, Ανδρέας Κεττής, ώστε όλοι μας να είμαστε πανέτοιμοι για τον χειμώνα. 

Οι επτά συμβουλές είναι οι εξής:

• Έλεγχος των σχαρών όμβριων υδάτων που βρίσκονται μπροστά από το σπίτι μας ή το υποστατικό ή τον χώρο εργασίας μας. Μπορεί να τις καθαρίζει ο δήμος ή η τοπική αρχή, αλλά όταν υπάρχουν προειδοποιήσεις, είναι καλό να γίνεται ένας έλεγχος.
• Οι υδρορροές των σπιτιών μας σίγουρα πριν τη χειμερινή περίοδο πρέπει να ελέγχονται και να μην είναι γεμάτες ακαθαρσίες και φύλλα, γιατί σε μια κλειστή υδροροή σίγουρα θα δημιουργήσει πλημμύρα.
• Έλεγχος των αντλιών ότι λειτουργούν και έχουν την κατάλληλη δύναμη να αφαιρέσουν περισσότερο νερό από όσο εισρέει στους χώρους.
• Να γίνεται έλεγχος της τοιχοποιίας της περίφραξης της κατοικίας ότι δεν έχει ανοίγματα που πιθανόν να εισέλθουν όμβρια ύδατα από γειτονικό ανοικτό χώρο.
• Να υπάρχουν ειδικά σακκιά από άμμο σε περιοχές που διαχρονικά πλημμυρίζουν οι δρόμοι και να τοποθετηθούν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης σε εισόδους του υποστατικού που πιθανόν να εισέρχονται όμβρια ύδατα.
• Να στερεώνονται και να ασφαλίζονται όλες οι κατασκευές που έχουμε στην οικία, όπως ντεπόζιτα, ταμπέλες, σκαλωσιές, θερμοσίφωνες, καθώς σε περιπτώσεις πλημμυρών μπορούν να παρασυρθούν.
• Επίσης, η κακή συνήθεια που έχουμε να προσπαθούμε να διέλθουμε με το όχημά μας, σε ένα πλημμυρισμένο δρόμο μετά από έντονο καιρικό φαινόμενο, πρέπει να αποφεύγετε. Σταθμεύουμε αριστερά του δρόμου, φώτα κινδύνου και περιμένουμε να εκτονωθεί το φαινόμενο και σίγουρα δεν βρισκόμαστε κάτω από δέντρα και πυλώνες ηλεκτρικής. Ενημερωνόμαστε από την αστυνομία ποιοι δρόμοι είναι προσβάσιμοι και ποιοι όχι. Το καλύτερο είναι να αποφεύγουμε να διακινούμαστε όταν υπάρχουν ακραία καιρικά φαινόμενα, αλλά εάν είναι ανάγκη να προσέχουμε πώς και που διακινούμαστε.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι σε σύγκριση με το 2019, την περασμένη σεζόν υπήρξε αισθητή μείωση στις κλήσεις του κοινού προς την Πυροσβεστική Υπηρεσία για πλημμύρες. Συγκεκριμένα, το 2019 έγιναν 650 κλήσεις για πλημμύρες, ενώ την περασμένη περίοδο υπήρξε αισθητή μείωση, αφού πραγματοποιήθηκαν 162 κλήσεις. Όπως ανέφερε ο κ. Κεττής, «η μείωση στις κλήσεις για βοήθεια που παρατηρήθηκε τον τελευταίο χρόνο, οφείλεται σε δυο παράγοντες. Έμαθε ο κόσμος και λαμβάνει κάποια προληπτικά μέτρα και επίσης, έγιναν  κάποια βελτιωτικά έργα σε κάποιες περιοχές και δεν υπάρχουν στις συγκεκριμένες περιοχές που υπήρχαν προβλήματα, άλλα θέματα πλέον».