Η 30χρονη Μαρίνα που θέλει να αλλάξει τον τρόπο σκέψης των Κύπριων οδηγών

Ξεκίνησε να είναι ενεργή και να προωθεί ένα εναλλακτικό τρόπο μετακίνησης από το 2019. Ανακηρύχθηκε «Δήμαρχος ποδηλάτου» για τη Λευκωσία και είχε ως στόχο να προβάλει το ποδήλατο ως μέσο μεταφοράς. Από τον Ιανουάριο του 2021 ανέλαβε το ρόλο της πρέσβειρας Οδικής Ασφάλειας, ένας νέος θεσμός του Συμβουλίου Οδικής Ασφάλειας.

Η 30χρονη Μαρίνα Κυριάκου είναι μία από τις δύο πρέσβειρες Οδικής Αφάλειας. Ένας θεσμός που έχει ξεκινήσει μόλις φέτος στην Κύπρο και έχει ως στόχο να προωθήσει την ανάγκη για την τήρηση των κανόνων οδικής κυκλοφορίας και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες για τη σωστή συμπεριφορά στους δρόμους. Σπούδασε αρχιτεκτονική και πολεοδομία και άρχισε να ασχολείται με το ποδήλατο ως μέσο μεταφοράς, όταν έκανε το μεταπτυχιακό της. Έζησε στην Γαλλία και στην Ολλανδία, όπου το ποδήλατο ήταν στην καθημερινότητά της. «Όταν ήρθα στην Κύπρο δεν ήθελα να οδηγώ κι εγώ αυτοκίνητο, κάτι που είναι αναμενόμενο στην κοινωνία μας. Προσπάθησα και το έβαλα ως πρόκληση στον εαυτό μου, να κινούμαι με το ποδήλατο και το λεωφορείο. Το λεωφορείο είναι η εναλλακτική μου λύση σε περιπτώσεις που πρέπει να κάνω μακρινές διαδρομές», εξηγεί η ίδια στον REPORTER.

Χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μέσω συναντήσεων, προσπάθησε να συνεργαστεί με άλλα άτομα, να γνωρίσει κόσμο που ασχολείται με αυτό το θέμα και να δει ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ποδηλάτες στην Κύπρο.

Η κυκλοφορία με ποδήλατο και τα προβλήματα

«Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι εύκολο. Χρειάζεται κάποιες θυσίες, κυρίως για τη διαχείριση του χρόνου. Επειδή εργάζομαι στο κέντρο της Λευκωσίας και αρκετές υπηρεσίες που χρειάζομαι είναι προσβάσιμες, οι αποστάσεις που διανύω δεν είναι μεγάλες. Η Λευκωσία είναι μικρή ως πόλη, σε σύγκριση με τις πόλεις στο εξωτερικό. Έτσι, για να πηγαίνω στη δουλεία μου ή κάπου αλλού που ήθελα να πάω, βολεύτηκα με το ποδήλατο, περισσότερο από ό,τι με το αυτοκίνητο. Μπορεί να μην έχουμε τις υποδομές, αλλά οι αποστάσεις είναι εύκολες με το ποδήλατο και δεν πρέπει να σκεφτείς που να παρκάρεις, ούτε αν πρέπει να βάλεις βενζίνη. Έχεις κάποιες ευκολίες με το ποδήλατο που πλησιάζουν περισσότερο στην ελευθερία κι ανεξαρτησία που έχει ένας πεζός.

Επομένως ναι μεν δυσκολεύομαι επειδή δεν υπάρχουν οι υποδομές, για να νιώθω πάντα ασφαλής, αλλά όσον αφορά στην  πρακτικότητα, βολεύτηκα αρκετά. Επίσης, έχουμε την εντύπωση ότι στην Κύπρο, λόγω του καιρού, είναι δύσκολο να κινούμαστε με το ποδήλατο. Αυτό ισχύει για τον Ιούλιο και Αύγουστο. Τον υπόλοιπο χρόνο είναι ωραία να κινείσαι με το ποδήλατο Και το ποδήλατο μπορεί κάποιος να το χρησιμοποιήσει τις ώρες που νιώθει πως η θερμοκρασία είναι πιο ευχάριστη όπως το πρωί ή το βράδυ και να αποφύγει τις μεσημεριανές μετακινήσεις. Το πιο δύσκολο για να προσαρμοστείς είναι το θέμα της οδικής ασφάλειας, το πώς σε αντιμετωπίζουν οι άλλοι οδηγοί στο δρόμο, επειδή υπάρχουν φορές που μπορεί να είναι ανυπόμονοι ή να μην σε σέβονται».

Εκτός από την έλλειψη υποδομών, προβλήματα για τους ποδηλάτες προκαλεί και η γενική αντίληψη που έχουμε για το ποδήλατο. Στην κουλτούρα μας επικρατεί η αντίληψη ότι τα ποδήλατα είναι τρόπος ψυχαγωγίας και άσκησης, αλλά όχι μέσο μεταφοράς.

Το μήνυμα που θέλει να περάσει η Μαρίνα είναι πως οι συγκρούσεις μπορούν να προληφθούν αν όλοι τηρούν τον Κώδικα οδικής κυκλοφορίας.  

«Μέχρι στιγμής, δεν υπήρξε ευτυχώς κάποιο συμβάν που να διακινδυνεύσει η ζωή μου. Κάποια πράγματα δεν μπορείς να τα ελέγξω η ίδια, κι έτσι φροντίζω να είμαι πάντα προσεκτική στον δρόμο, ώστε να μπορώ να προβλέψω τις επόμενες κινήσεις των άλλων. Προσπαθώ να βλέπω τον άλλο μέσα από το παράθυρο, για να δω που κοιτάζει, το eye contact είναι σημαντικό. Δεν βλέπω απλά το αυτοκίνητο και τι υποδεικνύουν τα φανάρια. Προσπαθώ να κοιτάξω το πρόσωπο του οδηγού. Μπορεί να δω ότι κοιτάζει το τηλέφωνο ή βλέπει αλλού και στρίβει. Πρέπει να κοιτάζω το πρόσωπο για να είμαι ενημερωμένη για το τι πρόκειται να κάνει ο οδηγός. Προσπαθώ να τηρώ τους κανόνες της οδικής ασφάλειας, από την πλευρά του ποδηλάτη, για να μην είμαι ευάλωτη μπροστά στον άλλο. Δεν το θεωρώ δεδομένο ότι μπορεί να με σεβαστούν. Οπότε, ένας από τους λόγους που δεν είχα κάποιο πρόβλημα ή δεν κινδύνευσα μπορεί να ήταν αυτός. Όμως δεν μπορώ να τα ελέγχω αυτά. Μια απότομη κίνηση μπορεί να φέρει μία σύγκρουση. Είναι αναμενόμενες. Το θέμα είναι να κάνουμε αυτά που μπορούμε να κάνουμε εμείς. Υπάρχουν οι κανόνες και οι οδηγίες για κάποιο λόγο. Όταν τηρεί ο καθένας τα βασικά, τότε μειώνουμε κατά πολύ τις πιθανότητες για συγκρούσεις».

Αλλαγή στις υποδομές για δημιουργία ενός ασφαλούς δικτύου για τους ποδηλάτες

Θέληση και υπομονή. Αυτά χρειάζονται για να έρθει η αλλαγή, για καλύτερη ποιότητα ζωής. Θέληση από πλευράς πολιτών, ώστε να ζητήσουν αυτό που επιθυμούν, αλλά και θέληση από πλευράς Πολιτείας, για να γίνουν όλα αυτά εφικτά.

«Υπάρχει ο προϋπολογισμός για να γίνουν. Υπάρχουν και οι γνώσεις μέσα στα Υπουργεία και την Κυβέρνηση μας. Υπάρχουν άτομα που να γνωρίζουν πως να σχεδιάσουν τους δρόμους, για να εντάξουν τις υποδομές για τα ποδήλατα. Είναι θέμα αποφάσεων και πρέπει να αρχίσουν να υλοποιούνται. Τίποτα δεν είναι εύκολο, αλλά είναι απόλυτα εφικτό για μένα να γίνουν. Δεν θεωρώ ότι οι άλλες χώρες έχουν κάτι καλύτερο από εμάς. Απλά κάποια πράγματα γίνονται. Εμείς πρέπει να περάσουμε από το θεωρητικό κομμάτι στο πρακτικό. Πρέπει να ξεκινήσουν να γίνονται οι απαραίτητες αλλαγές. Δυστυχώς για να γίνουν όλες αυτές οι αλλαγές, πρέπει να ταλαιπωρηθούμε λίγο. Βλέπουμε ότι γίνονται αρκετά έργα στις Κυπριακές πόλεις και ταλαιπωρείται ο κόσμος. Όμως,  σκοπός είναι να βελτιωθούν οι συνθήκες που κινούμαστε μέσα στους δρόμους. Δεν υπάρχουν ποδηλατόδρομοι παντού, αλλά πιστεύω ότι είναι εφικτό να φτιαχτούν, φτάνει να το θέλουμε. Είναι σημαντικό ότι μου δίνεται η ευκαιρία να προβάλλω το ποδήλατο ως ένα εναλλακτικό τρόπο για να μετακινείται κάποιος. Ελπίζω ότι ο κόσμος θα θέλει να διεκδικήσει υποδομές για τα ποδήλατα. Εγώ το βλέπω ότι σιγά-σιγά, αν το θέλει ο κόσμος και το ζητά ή το απαιτεί μπορεί να γίνει. 

Αν κάποιοι επιλέγουν το ποδήλατο, έχουν το δικαίωμα και ζητούν τον σεβασμό από όλους για να είμαστε όλοι ασφαλής. Αλλά, σκοπός μου δεν είναι να προωθώ μόνο τη χρήση του ποδηλάτου. Ως πρέσβειρα οδικής ασφάλειας, η πρώτη μου παράκληση είναι αν κάποιος είναι οδηγός αυτοκινήτου, να τηρά τους κανόνες οδικής ασφάλειας και να οδηγεί με όση περισσότερη ασφάλεια και συνείδηση μπορεί. Να σέβεται τους άλλους χρήστες του δρόμου,τους ποδηλάτες, τους πεζούς, τα άτομα με κινητικές δυσκολίες, όπως ΑμεΑ και ηλικιωμένους αλλά και τους γονείς με τα καροτσάκια των παιδιών. Δεν είναι ανάγκη όλοι να είναι όπως εμένα και να κινούνται με ποδήλατα. Αλλά να με σέβονται.

Από την άλλη, αν κάποιος θέλει να πάρει ένα ποδήλατο, θεωρώ ότι έχει πολλά πράγματα να προσφέρει. Τα θετικά του ποδηλάτου είναι αρκετά. Προσφέρει στη θετική ψυχολογία, στην βελτίωση της κατάστασης της υγείας…Επίσης είναι και οικονομικό, επειδή ένας άνθρωπος που χρησιμοποιεί καθημερινά το ποδήλατο για τις μετακινήσεις του γλυτώνει αρκετά χρήματα. Εξαρτάται που μένει και που δουλεύει κάποιος και τι αποστάσεις διανύει. Πρέπει να είναι ρεαλιστική η πιθανότητα για να μπορεί να χρησιμοποιήσει ποδήλατο».

Ο ρόλος ως πρέσβειρα οδικής ασφάλειας

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Μεταφορών, σε συνεργασία με το Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας, έχουν εισάγει για πρώτη φορά τον θεσμό των πρεσβειρών Οδικής Ασφάλειας. Ένας θεσμός που εφαρμόζεται χρόνια στο εξωτερικό. Η Μαρίνα είναι η μία πρέσβειρα, που καλείται να ενώσει δυνάμεις με τη Ραφαέλα Μιλτιάδους, ώστε να περάσουν τα μηνύματά τους.

«Ο σκοπός είναι να προβάλλονται άνθρωποι, με τους οποίους μπορεί να ταυτιστεί ο μέσος πολίτης. Στην δική μας περίπτωση το Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας αποφάσισε να βάλει δύο νεαρά άτομα για φέτος, τη Ραφαέλα και εμένα. Είμαστε δύο κοπέλες, αρκετά δραστήριες σε αυτό τον τομέα. Η Ραφαέλα είχε προβληθεί, όσον αφορά στο θέμα των ατόμων με κινητικές δυσκολίες, οπότε είναι ένα άτομο που ήθελε να αλλάξει την Κύπρο σε αυτό τον τομέα και εγώ θέλω να αλλάξω την Κύπρο, όσον αφορά την ασφαλής χρήση του ποδηλάτου ως μεταφορικό μέσο στις πόλεις μας. Εθελοντικά έκανα πολλές δραστηριότητες και προσπαθούσα να ενημερώσω τον κόσμο και να τον ευαισθητοποιήσω για το τι χρειάζεται ένας ποδηλάτης, για να νιώσει ασφαλής. Επειδή γνώριζαν ότι είμαστε δραστήρια άτομα, μας πρότειναν το ρόλο. Είναι ένας θεσμός ετήσιος και κάθε χρόνο θα αλλάζουν τα άτομα. Ερχόμαστε να ενισχύσουμε τις προσπάθειες που κάνουν άλλοι φορείς τόσα χρόνια. Θέλουμε να προσθέσουμε σε αυτά που κάνουν άλλοι φορείς.

Οι δράσεις μας στοχεύουν κυρίως στη νεολαία, για ευαισθητοποίηση του κοινού, διαλέξεις στα σχολεία, κυρίως διαδικτυακές. Θα συμμετέχουμε σε συζητήσεις για αυτά τα θέματα και θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε ένα υλικό, που θα αντιμετωπίζει το θέμα της οδικής ασφάλειας με θετικότητα. Δεν θέλουμε να δαχτυλοδείχνουμε τις κακές συμπεριφορές. Θέλουμε να δείξουμε ότι είναι σημαντικό να σεβόμαστε τον κόσμο, χωρίς να δημιουργούμε αρνητικά συναισθήματα. Θέλουμε να κάνουμε κάποιες προτάσεις δικές μας, σε δήμους ή σε κάποια αρμόδια σώματα και να τους προτείνουμε κάποιες ιδέες που μπορεί να ενισχυθεί αυτός ο τομέας.

Στην τελική θέλουμε να είμαστε δύο άτομα, που μπορεί ο καθένας να νιώθει άνετα, να επικοινωνήσει μαζί μας και να μας μεταφέρει ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει, για να το μεταφέρουμε και εμείς σε άλλους. Να είμαστε σαν ένα σημείο επαφής, για να γεφυρώσουμε τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στους πολίτες και σε άλλους φορείς και τμήματα που ασχολούνται με την οδική ασφάλεια. Σε ένα χρόνο ελπίζω να καταφέρουμε να ευαισθητοποιήσουμε μέσα από τις δικές μας παρεμβάσεις».

Το μήνυμα που στέλνει στο κοινό

«Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι ότι η οδική ασφάλεια είναι ευθύνη όλων μας. Πρέπει να σεβόμαστε και τον εαυτό μας και τους άλλους, επειδή είναι κρίμα για μία μετακίνηση, από το ένα σημείο στο άλλο, να υπάρχουν συγκρούσεις και να χάνονται ζωές. Ο σκοπός μας είναι να έχουμε μία ζωή ήρεμη και να μην διακινδυνεύει κανένας. Σεβασμός και ευθύνη».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• «Μετά από τροχαίο, στα 17 μου, έπρεπε να αποφασίσω αν θα κόψω ή όχι το πόδι μου»
• «Καίγομαι από καπνιστήρι και λέω πόσο μαρτύρησε το παιδί μου μέχρι να ξεψυχήσει»
• «Είπα του, γιατρέ μου αν μου απαγορεύσεις να ξανά τρέξω, άφησμε να φύγω...»