Ο Παφίτης που χαρακτηρίστηκε «παιδί θαύμα της σύγχρονης μουσικής» από το CNN

«Παιδί θαύμα της σύγχρονης μουσικής», τον έχει χαρακτηρίσει το διεθνές ειδησεογραφικό δίκτυο CNN. Η Πάφος καυχιέται ότι είναι η γενέθλια πόλη του. Ο μουσουργός Μάριος Ιωάννου Ηλία, με ορμητήριο την Κύπρο, έχει πατρίδα την υφήλιο, διασχίζει ηπείρους και ωκεανούς, ανακαλύπτει και δημιουργεί ήχους, σπάζει στερεότυπα και κατεστημένα στην ορχηστρική μουσική και εκπλήσσει με την ευρύτητα και ευρηματικότητα  των επιλογών του.
 
Με σπουδές στο «Μοτσαρτέουμ» του Σάλτσμπουργκ και στο Μουσικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης και το Πανεπιστήμιο του Σάουθαμπτον, ο Μάριος Ιωάννου Ηλία, όπως δήλωσε σε τηλεοπτική του συνέντευξή του στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ), βρίσκεται σε επαφή με την κυβέρνηση για αξιοποίηση της πολιτιστικής διπλωματίας, πραγματοποιεί επαφές με τη Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου για πιθανή μελλοντική τους συνεργασία, ενώ ως Πρέσβης Τουρισμού αξιοποιεί το έρεισμα που έχει στο εξωτερικό για προώθηση της Κύπρου, ποικιλοτρόπως.
 
Ευχαριστώντας για τη φιλοξενία στο ΚΥΠΕ, ο κ. Ηλία είπε ότι με το Πρακτορείο «μας συνδέει μια μακρά συνεργασία, αποκορύφωμα της οποίας ήταν το 2017, όταν ρεπορτάζ αναφορικά με ένα ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε με επίκεντρο την ενασχόλησή μου με τη συμφωνική μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, απέσπασε το βραβείο του καλύτερου ρεπορτάζ στον εσωτερικό διαγωνισμό του ΚΥΠΕ».
 
Τίτλος του βραβευμένου ρεπορτάζ: "Στο `φως` και ο `κλασικός` Θεοδωράκης με τα μάτια του Μάριου Ιωάννου Ηλία".
 
Απαντώντας σε ερώτηση για το τι είναι για τον ίδιο ο ήχος, ο Κύπριος συνθέτης είπε πως «είναι δύσκολο να απαντηθεί το ερώτημά σας υπό την έννοια του ότι όσο περισσότερο πιστεύω ότι φτάνω κοντά στη ανακάλυψη και στο βίωμα του τι είναι ήχος, τόσο περισσότερο καταλαβαίνω ότι βρίσκομαι μακριά».
 
Πρόσθεσε ότι «έχω την ευχέρεια και τη δυνατότητα να προσπαθώ να ανακαλύψω τι μπορεί να είναι ήχος στις μέρες μας, ή για ένα άτομο με τα βιώματα που κουβαλώ πίσω μου να το ψάχνω σε διάφορες ηπείρους».
 
«Θέλω να ευελπιστώ πως σε κάποια χρόνια, ίσως και δεκαετίες, να μπορώ να σας απαντήσω πιο συγκεκριμένα, όταν κι εγώ θα το έχω ανακαλύψει και φτάσω πλέον στις παραμέτρους που θα το κάνουν πιο συγκεκριμένο», είπε ο κ. Ηλία.
 
Σημείωσε ότι «ο ήχος είναι κάτι πολύπλευρο, στον ήχο δεν με απασχολεί μόνο το στοιχείο του, αλλά είναι σημαντική και η ιδιομορφία του, καθώς και το ποια είναι η δυνατότητα που έχει, ώστε να ενταχθεί αρμονικά σε ένα ευρύτερο μουσικό πλαίσιο».
 
Ερωτηθείς για το project «Ο ήχος του Βλαδιβοστόκ» που φέρει την υπογραφή του, ο Μάριος Ιωάννου Ηλία είπε ότι η πόλη αυτή, αρχικά μέσω του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης «ZARΥA», τον προσκάλεσε να δημιουργήσει το μουσικό της πορτρέτο.
 
Ανέφερε ότι πρόκειται για μια «μακρινή πόλης της Άπω Ανατολής, η οποία υπήρξε ‘κλειστή’ επί Σοβιετικής Ένωσης και, ως εκ τούτου, κανένας δεν μπορούσε είτε να εξέλθει είτε να εισέλθει σε αυτή».
 
Ως εκ τούτου, είπε ο μουσουργός, «όλα τα στοιχεία που έχουν να κάνουν είτε με την αρχιτεκτονική, είτε με την κουλτούρα, είτε με τη φυσιογνωμία των ατόμων, είτε με τη δημιουργία της κοινωνικής ταυτότητας και γενικά με την εξέλιξη της πόλης, την καταστούν μοναδική για να την παρουσιάσεις με μουσική, με την έννοια ότι χρησιμοποιούνται οι μουσικοί και τα μουσικά σύνολα στην ευρεία τους μορφή».
 
Από την άλλη, συνέχισε, «χρησιμοποιούνται και ηχογραφούνται οικείοι ήχοι, βγαλμένοι μέσα από την πόλη, αρκετούς από αυτούς τους ήχους γεννήθηκαν με τη βοήθεια των κατοίκων».
 
 Αναλύοντας ευρύτερα τη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ του δημιουργού και της τοπικής κοινωνίας όταν καλούνται να συνεργαστούν στενά για περιπτώσεις όπως αυτήν του Βλαδιβοστόκ, ο κ. Ηλία, είπε ότι «η μουσική δημιουργία, και σε ευρύτερο φάσμα η καλλιτεχνική, έχει να κάνει με την επαφή και την επικοινωνία με τον κόσμο, με το κοινωνικό σύνολο, με τους κατοίκους μιας πόλης, αφού δημιουργείται κάτι με αυτούς για αυτούς».
 
«Έτσι, με τη βοήθειά τους, κατάφερα να ανακαλύψω και για μένα, τις πλείστες φορές και για τους ίδιους, ήχους, τους οποίους, η αλήθεια, τους άκουγαν στην καθημερινότητα αλλά δεν τους είχαν αντιληφθεί συνειδητά».
 
Όπως είπε ο κ. Ηλία, «στόχος ήταν, οι ήχοι αυτοί να ενταχθούν σε ένα ευρύτερο μουσικό πλαίσιο, με σύνολα, όπως είναι η συμφωνική ορχήστρα, χορωδίες, κτλ, ώστε να δημιουργήσουν μία πολυφωνία, και ως αποτέλεσμα την πολιτιστική ταυτότητα του Βλαδιβοστόκ».
 
Μετά το Βλαδιβοστόκ ο συμπατριώτης μας αποδέχεται πρόσκληση από την ιαπωνική κυβέρνηση για να σκιαγραφήσει το μουσικό πορτρέτο του Κιότο, της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ιαπωνίας.
 
Ο κ. Ηλία δήλωσε ότι «τον Ιανουάριο του 2018 ξεκίνησα την εξέλιξη του σκεπτικού και τον τρόπο εφαρμογής και υλοποίησης στο Κιότο, ενός παρόμοιου project με αυτό του Βλαδιβοστόκ, ωστόσο, το Κιότο, έχει μια εντελώς διαφορετική σύσταση όσον αφορά την ταυτότητά του και αυτό είναι που προσπαθούμε μέσω του μουσικού στοιχείου να αποδώσουμε».
 
Πρόσθεσε ότι «το αποτέλεσμα δεν είναι μια μουσική ή καλλιτεχνική εκδήλωση, αλλά όλα τα στοιχεία ενώνονται σε μια ταινία, η οποία προβάλλεται σε κινηματογράφους και διάφορα φεστιβάλ μέσω της τεχνολογίας».
 
Στο Βλαδιβοστόκ, συνέχισε ο συνθέτης, «έγινε χρήση της Dolby Atmos με την οποία το ακροατήριο μπορεί σε τρισδιάστατη μορφή να αντιληφθεί το τι συμβαίνει γύρω του ως να είναι στην καρδιά των ήχων και της εικόνας. Στο Κιότο στόχος είναι να χρησιμοποιηθεί η ίδια τεχνολογία».
 
Ερωτηθείς για τις επαφές με το Υπουργείο Εξωτερικών, για θέματα πολιτιστικής διπλωματίας, ο κ. Ηλία, είπε ότι προσκλήθηκε «από το Γραφείο του Υπουργού Εξωτερικών στη συμβολή της προσπάθειας και του οράματος του Υπουργείου, διότι ο κόσμος μπορεί μεν να μας γνωρίζει για το πολιτικό μας πρόβλημα, ωστόσο το Υπουργείο Εξωτερικών, δίνει βαρύτητα και στον πολιτισμό».
 
«Το θεωρώ κρίσιμο και σημαντικό, διότι αυτή είναι καθαρά μια θετική εικόνα που μπορούμε να δείχνουμε προς τα έξω», σημείωσε για να προσθέσει ότι «με την επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών στο Τόκιο είχαμε την πρώτη μας επαφή, μαζί και με τα μέλη της ομάδας του».
 
Όπως είπε ο Μάριος Ιωάννου Ηλία, «τώρα είμαστε στις διαδικασίες για να δούμε πώς μπορεί η πολιτιστική διπλωματία μέσω και της δικής μου ενεργού δράσης να αξιοποιηθεί, μέσω των έργων τα οποία αναπτύσσω στις διάφορες χώρες και ως πρέσβης τουρισμού».
 
Ο Κύπριος συνθέτης έλαβε τον τιμητικό τίτλο του Πρέσβη Τουρισμού από το 2013 και όπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ «είναι καθήκον μου να προσπαθώ να συμβάλω μέσω των επαφών μου στο εξωτερικό προς όφελος της χώρας μας».
 
Ανέφερε περαιτέρω ότι «το 2015 με τον τότε Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού, τώρα Υφυπουργείο Τουρισμού, είχαμε αναπτύξει ένα σκεπτικό και ένα πλαίσιο το οποίο μετέπειτα είχε αφομοιωθεί και από το Υπουργείο Τουρισμού της Ελλάδας, αναφορικά με τη χρήση χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς και αξίας εντός Κύπρου για διοργάνωση εκδηλώσεων όπως διεθνή σεμινάρια και συμπόσια».
 
Εξέφρασε την εκτίμηση ότι «δεν αξιοποιήθηκε στον μέγιστο βαθμό αυτό το σκεπτικό αν και είναι ένας τομέας που θα βοηθήσει την πολιτιστική μας ανάδειξη, αλλά και μέσω της πολιτιστικής διπλωματίας θα φέρει τέτοιες επαφές, που, στα πλαίσια του τουρισμού, θα υπάρχει το ανάλογο όφελος και κέρδος για την πατρίδα μας».
 
 Για την αναγόρευσή του και επίσημα ως τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών  ο κ. Ηλία είπε ότι «η επιλογή μου ως τακτικό μέλος της Ακαδημίας έγινε μετά από εισήγηση της Αντιπροέδρου της Ακαδημίας και Καθηγήτριας Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, Brigitte Tag και μόνο αυτό με συγκινεί βαθύτατα».
 
Επίσης, «στα μέλη της Ακαδημίας,  συγκαταλέγονται νομπελίστες, με αποστολή όλων μας τη διάδοση της γνώσης, την προώθηση της καινοτομίας, τον διεπιστημονικό διάλογο και τη συνεργασία προς όφελος της κοινωνίας».
 
Όπως είπε ο Κύπριος μουσικοσυνθέτης, «αντιλαμβάνεστε ότι με τα διάφορα τρέχοντα που αφορούν τις τέχνες και την κοινωνία, σε γενικές γραμμές, έχει πολλά θέματα που είναι μείζονα και χρειάζονται λύσεις – όπως είναι τα θέματα  της οικονομικής διάστασης, διότι ο πολιτισμός χρειάζεται κονδύλια για να προχωρήσει εμπρός».
 
 Αναφορικά με τα μελλοντικά του σχέδια δήλωσε ότι αποδέχθηκε πρόταση της ολλανδικής πόλης, Πετς, η οποία ήταν Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2010, για να συνθέσει το τελετουργικό μέρος των εορτασμών για την 1η Σεπτεμβρίου, Επίσημη Ημέρα του Πετς.
 
Ο κ. Ηλία είπε ότι πρόκειται «για ένα κονσέρτο για τρομπέτα, μεγάλη συμφωνική ορχήστρα και χορωδία.
 
Εξήγησε ότι «η τρομπέτα είναι σημαντικό στοιχείο στη Βίβλο, ιδιαίτερα στην Αποκάλυψη του Ιωάννη όπου εκεί αναφέρονται συγκεκριμένα οι εφτά σάλπιγγες. Οι έξι πρώτες θα διαμηνύσουν τα διάφορα κακά. Στο έβδομο άκουσμα της θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία. Επομένως, είναι ένα οικουμενικό έργο, το οποίο απασχολεί την ανθρωπότητα και εμείς το παίρνουμε και το ντύνουμε με μουσική».
 
Απαντώντας σε ερώτηση για ενδεχόμενη μελλοντική συνεργασία με τη Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου, ο Μάριος Ιωάννου Ηλία είπε ότι «βρισκόμαστε σε επαφή με την Ορχήστρα, υπάρχει η καλή διάθεση και θα ήταν τιμή μου να δημιουργήσω ένα έργο που για πρώτη φορά θα ακουστεί στην Κύπρο, και ταυτόχρονα να έχει μια σημαντική πολιτιστική αξία».
 
« Το εύχομαι, και ευελπιστώ ότι θα καρποφορήσει η συνεργασία αυτή», είπε ο Κύπριος μουσικοσυνθέτης, ολοκληρώνοντας τη συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ.
 
Βιογραφικό σημείωμα
 
Ο Μάριος Ιωάννου Ηλία έχει επανειλημμένως χαρακτηριστεί ως «το παιδί θαύμα της σύγχρονης μουσικής». Είναι συνθέτης άνω των 80 έργων, τα οποία έχουν αποσπάσει 40 και πλέον διεθνή βραβεία. Έχει διευθύνει σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα στην Ευρώπη, Ρωσία και Άπω Ανατολή, ενώ ήταν και ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης - Πάφος 2017.

Από πέρυσι, έντονη είναι η παρουσία του στην Ιαπωνία, όπου δημιουργεί και διευθύνει τη μουσική ταυτότητα της πολιτιστικής πρωτεύουσας της χώρας του ανατέλλοντος Ηλίου, του Κιότο. Φέτος έχει ξεκινήσει νέα συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οσάκα.

Συν τοις άλλης, έχει προσκληθεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο στην κατάρριψη ενός νέου μουσικού ρεκόρ Γκίνες, στην πόλη Κόμπε της Ιαπωνίας. Στο επίκεντρο της παρούσας δράσης του στην Ευρώπη ξεχωρίζει η δημιουργία ενός μακροσκελούς συμφωνικού έργου για την πρώην πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, την πόλη του Πετς στην Ουγγαρία. 

Σύμφωνα με το αμερικανικό ακαδημαϊκό περιοδικό, Perspectives of New Music, «ο Μάριος Ιωάννου Ηλία θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους, με επιρροή συνθέτες της νέας γενιάς». Σπούδασε στο «Mozarteum» του Σάλτσμπουργκ και στο Μουσικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Είναι εκλεγμένο τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών.