Οι φόβοι για γενικευμένη σύρραξη σε Μέση Ανατολή και ο υπόγειος ρόλος Ερντογάν

Κύμβαλα πολέμου και πάλι στην πληγωμένη Μέση Ανατολή... Η πληγή άνοιξε ξανά και η περιοχή «αιμορραγεί», με την παγκόσμια κοινότητα να παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα την κλιμάκωση της έντασης. Ήδη οι δύο πλευρές μετρούν ανθρώπινες απώλειες, με τους θανάτους Παλαιστινίων να είναι δεκάδες. 

Το ενδεχόμενο γενικευμένης σύρραξης, με απρόβλεπτες συνέπειες για ολόκληρη την περιοχή, προκαλεί τεράστια ανησυχία στη διεθνή κοινότητα, που προσπαθεί διά της διπλωματικής οδού να πετύχει κατάπαυση του πυρός.

Τέτοιας έκτασης συγκρούσεις στην περιοχή έχουν να συμβούν εδώ και τέσσερα χρόνια, από το 2017. Οι συγκρούσεις λαμβάνουν χώρα στη ζώνη Α, η οποία βρίσκεται στο τείχος που χωρίζει Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους.

«Θα επικρατήσουν οι συγκρούσεις, αντί η λογική. Δεν υπάρχει λογική σε αυτή την διένεξη. Υπάρχουν τα ένστικτα και οι διαφορές», αναφέρει ο διεθνολόγος Γιώργος Κέντας, ο οποίος μιλώντας στον REPORTER, τόνισε πως πρόκειται για μια κλασσική περίπτωση στις διεθνείς σχέσεις, όπου ο ισχυρός επιβάλλει τη βούληση του και ο αδύνατος ακολουθεί τη μοίρα του.

Αφορμή για τις ταραχές αποτέλεσε, αυτή τη φορά, η απόφαση Ισραηλινού Δικαστηρίου για έξωση Παλαιστινίων από τις εστίες τους στη συνοικία Σέιχ Τζάρα της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, προς όφελος Εβραίων εποίκων. Όπως εξηγεί ο κ. Κέντας η απόφαση του Δικαστηρίου ήταν απλώς η αφορμή. «Η ουσία είναι ότι είναι ένα ακόμη επεισόδιο στη διένεξη, το οποίο έχει να κάνει με κάποιες συγκεκριμένες παραμέτρους των διαφορών που έχουν. Ήταν αναμενόμενο, δηλαδή ήταν κάτι το οποίο θα γινόταν αργά ή γρήγορα».

Οι δύο πλευρές ήρθαν αντιμέτωπες αρκετές φορές στο πρόσφατο παρελθόν, ωστόσο η κλιμάκωση των τελευταίων ημερών, αλλά και το σκηνικό χάους που επικρατεί στη Μέση Ανατολή, αποτελούν το αποκορύφωμα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως πρόκειται για μια από τις σοβαρότερες κλιμακώσεις της έντασης των τελευταίων ετών. Όπως ανέφερε ο διεθνολόγος, η κατάσταση επηρεάζει και τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, οι οποίες θα αναγκαστούν να πάρουν θέση για τη διένεξη. «Κάποιες χώρες ήδη έχουν τη θέση τους για το Μεσανατολικό. Θα δούμε όμως σε επίπεδο κοινωνιών, πιο έντονες αντιδράσεις και κινητοποιήσεις από κάποιες χώρες. Σε κάποιες άλλες όμως, δεν θα δούμε το ίδιο. Επίσης σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας, είναι διαβαθμισμένες οι αντιδράσεις. Δηλαδή κάποιες θα αντιδράσουν πιο έντονα και κάποιες πιο λίγο». 

«Μέρος του προβλήματος ο Ερντογάν»

Η κλιμάκωση της βίας σε ανατολική Ιερουσαλήμ και Γάζα, επιβαρύνει ταυτόχρονα τις σχέσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και τις αραβικές χώρες. Λάδι στη φωτιά ήρθε να ρίξει ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος κάλεσε τους μουσουλμάνους να συσπειρωθούν και να διαμαρτυρηθούν κατά του Ισραήλ. 

Πρόκειται για μια σημαντική παράμετρο για το συγκεκριμένο θέμα, ωστόσο όπως εξήγησε ο κ. Κέντας, ατυχώς ο Τούρκος Πρόεδρος προσπαθεί απεγνωσμένα να διεκδικήσει ένα ρόλο προστάτη ή ηγέτη του Αραβικού κόσμου, αφού το μόνο που καταφέρνει είναι να δημιουργεί περαιτέρω ένταση. 

«Προσπαθεί να καπελώσει την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία, πράγμα το οποίο δεν θα το καταφέρει» σημείωσε, υποδεικνύοντας πως αυτά τα κράτη έχουν περισσότερη επιρροή και ιστορία στην περιοχή.

Όπως σημείωσε το καθεστώς του Ερντογάν «χρηματοδοτεί το ''μη υγειές'' μέρος των Παλαιστινίων, αυτό των εξτρεμιστικών οργανώσεων, τις οποίες το Ισραήλ θεωρεί τρομοκρατικές. Είναι επίσης είναι οργανώσεις με τις οποίες κάποια Αραβικά κράτη, δεν έχουν καλές σχέσεις, επειδή θεωρούν ότι απειλούν την ασφάλεια της σταθερότητας στην περιοχή. Αυτή η προσπάθεια θα πέσει και πάλι στο κενό. Προσπαθεί να δημιουργήσει εντυπώσεις».

Ο Ταγίπ Ερντογάν, πρόσθεσε ο διεθνολόγος, είναι μέρος του προβλήματος και της αστάθειας που παρατηρείται στην περιοχή. Μάλιστα υπέδειξε «κράτη όπως η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία, όχι μόνο δεν συμφωνούν μαζί του, αλλά θεωρούν ότι δημιουργεί περισσότερα προβλήματα και ότι ο τρόπος που δραστηριοποιείται, είναι μέρος της πρόκλησης της έντασης. Η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία στηρίζουν τους Παλαιστινίους, ωστόσο είναι σε διαμάχη με το Ιράν, το οποίο εξοπλίζει τη Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ στην Παλαιστίνη».

«Η κρίση θα επιτείνεται και θα εντείνεται»

Ο κ. Κέντας εκτίμησε ότι ο δρόμος προς την αποκλιμάκωση της έντασης, δεν θα είναι καθόλου εύκολος, καθώς υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα, τα οποία δεν μπορούν να επιλυθούν εύκολα. «Θα το δούμε να συνεχίζεται και να κλιμακώνεται τους επόμενους μήνες. Βασικά είναι ένα πρόβλημα, το οποίο δεν έχει λύση. Δεν μπορείς να το αντιμετωπίσεις εύκολα, διότι φαίνεται ότι το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να προχωρήσει στις ενέργειες του, με τρόπο που θα θεωρούν οι Παλαιστίνιοι και διάφοροι άλλοι, ότι δημιουργεί τετελεσμένα, τα οποία θα προκαλέσουν περαιτέρω ένταση. Η δική μου εκτίμηση είναι ότι δεν πρέπει να σκεφτόμαστε ποιες είναι οι ενέργειες που θα το λύσουν, αλλά ποιες θα είναι οι ενέργειες που δεν θα οδηγήσουν σε περισσότερη αιματοχυσία. Η κρίση θα επιτείνεται και θα εντείνεται. Το ζήτημα είναι πως θα αποφευχθούν περισσότεροι νεκροί στην περιοχή και ιδιαίτερα άμαχος πληθυσμός».   

Κληθείς να απαντήσει πως ενδέχεται να επηρεαστεί από την εκρηκτική κατάσταση στη Μέση Ανατολή η Κύπρος, ανέφερε ότι δεν επηρεάζεται άμεσα και πως δεν αναμένεται να υπάρξουν συνέπειες για το νησί μας.

«Είναι όμως μια κατάσταση η οποία δείχνει για το Κυπριακό, ότι εφόσον σε μια διένεξη δεν υπάρχει συμφωνία ή κατάληξη, τότε θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας, τους περιορισμούς που υπάρχουν. Σε περίπτωση που λυθεί το Κυπριακό, θα πρέπει να καταλαβαίνουμε ότι τέτοιου είδους ζητήματα, μπορούν να προκαλέσουν ανάφλεξη στην περιοχή ανά πάσα στιγμή. Έμμεσα λόγω των σχέσεων με το Ισραήλ, αλλά και οι παραδοσιακές μας θέσεις για το Παλαιστινιακό, δημιουργούν κάποια ζητήματα αυτή τη στιγμή. Θεωρώ όμως, ότι δεν έχουμε άμεσες συνέπειες ως κράτος. Επίσης, κάποια παράλληλα ζητήματα που αφορούν μετακίνηση πληθυσμών, δεν αναμένεται να φέρουν προβλήματα στην περίπτωση της Κύπρου».