Το διαφορετικό σημείο εκκίνησης της εξωτερικής πολιτικής Μπάιντεν για την Κύπρο

Ή φιλοσοφία της εξωτερικής πολιτικής του νέου Προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, στην περιοχή της Κύπρου, αλλά και αλλού, θα έχει διαφορετικό σημείο εκκίνησης από αυτή του απερχόμενου Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, λέει ο Μιχάλης Κοντός, Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.
 
Μιλώντας στο ΚΥΠΕ, ο κ. Κοντός λέει πως από το «πρώτα η Αμερική» του Τραμπ, η Ουάσινγκτον θα στραφεί σε επιλογές που θα επιχειρήσουν να επαναφέρουν τις Ηνωμένες Πολιτείες στο επίκεντρο της φιλελεύθερης διεθνούς τάξης, η οποία έχει δεχθεί καίρια πλήγματα εξ αιτίας της πολιτικής του Προέδρου Τραμπ.
 
«Εν τούτοις, το κατά πόσον ο Πρόεδρος Μπάιντεν και η Κυβέρνησή του θα έχουν τη δυνατότητα να επαναφέρουν τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ρόλο ηγέτιδας δύναμης του διεθνούς συστήματος θα εξαρτηθεί και από παράγοντες που δεν είναι στο χέρι τους» και μάλιστα «κυρίως από αυτούς», λέει.
 
«Δεν είμαστε ούτε στην εποχή του ψυχροπολεμικού διπολισμού, με τη λογική των δύο στρατοπέδων και του παιγνίου μηδενικού αθροίσματος, ούτε στην άμεση μεταψυχροπολεμική εποχή της αμερικανικής παγκόσμιας πρωτοκαθεδρίας και της ηγεμονικής σταθερότητας» συμπληρώνει ο Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων.
 
Το διεθνές σύστημα, λέει, τείνει πλέον προς τον πολυπολισμό, η παγκοσμιοποίηση υποχωρεί και ευνοούνται ο εθνικισμός σε ενδο-κρατικό επίπεδο και ο περιφερισμός στο επίπεδο της διεθνούς οργάνωσης. Αναδύονται νέες μεγάλες δυνάμεις, ενώ η άνοδος της κινεζικής ισχύος και διεθνούς επιρροής αναμένεται να αποτελέσει τη μεγαλύτερη πρόκληση για την εξωτερική πολιτική του κ. Μπάιντεν, συνεχίζει.
 
Ο κ. Κοντός λέει ακόμη ότι ο απομονωτισμός και η εσωστρέφεια δεν ήταν απλώς μια ιδεολογικά καθορισμένη επιλογή του τέως Προέδρου, αλλά η τάση αυτή είχε αρχίσει επί Ομπάμα.
 
«Είναι το απότοκο εξελίξεων στο επίπεδο του διεθνούς συστήματος και, ειδικότερα, της παγκόσμιας κατανομής ισχύος. Συνεπώς, οι επιλογές του κ. Μπάιντεν, τόσο στην περιοχή μας όσο και αλλού, αναπόδραστα θα επηρεαστούν - αν όχι θα καθοριστούν - από αυτά τα δεδομένα, αν όχι άμεσα τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα» αναφέρει ο κ. Κοντός, για να προσθέσει ότι το πρώτο ρήμα που θα πρέπει να έχει υπόψη του ο νέος Πρόεδρος δεν είναι το «θέλω», αλλά το «μπορώ», με ερωτηματικό στο τέλος.
 
Κληθείς να αναφερθεί στους λόγους που οδήγησαν στα γεγονότα των τελευταίων ημέρων στις ΗΠΑ, με τη εισβολή όχλου υποστηρικτών του Τραμπ στο Καπιτώλιο ώστε να εμποδιστεί η επικύρωση της εκλογικής νίκης Μπάιντεν, ο κ. Κοντός αναφέρει ότι η αμερικανική κοινωνία βρίσκεται σε βαθύ διχασμό και πόλωση εδώ και αρκετά χρόνια, «θα έλεγα από τις αρχές του αιώνα».
 
«Οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι πολεμικές περιπέτειες στο Ιράκ και το Αφγανιστάν και οι αντιδράσεις που προκάλεσαν, η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, η υποχώρηση παραδοσιακών τομέων της αμερικανικής βιομηχανίας των κεντρικών και νότιων πολιτειών και η συσσώρευση πλούτου στις μη παραγωγικές ακτές έχουν δημιουργήσει ένα φαύλο κύκλο πολιτικής πόλωσης και ακραίων εκφράσεων» λέει.
 
Όχι μόνο η κοινωνία αλλά και το πολιτικό προσωπικό των δύο παραδοσιακών κομμάτων έχει διολισθήσει σταδιακά προς τα άκρα, ενώ η έλλειψη αξιόπιστης, μετριοπαθούς ηγεσίας και στα δύο κόμματα αφαιρεί ένα σημαντικό σφουγγάρι που απορροφούσε στο παρελθόν κραδασμούς αυτού του είδους, σημειώνει.
 
Ο κ. Κοντός αναφέρεται και στην επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σε συνδυασμό με την αμφισβήτηση των παραδοσιακών ΜΜΕ και το πολιτικού κατεστημένου της χώρας, για να παρατηρήσει ότι «η δημοκρατία δεν νοσεί μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά ευρύτερα στον δυτικό κόσμο».
 
«Εν τούτοις, το φαινόμενο είναι πιο έντονο και πιο προχωρημένο θα έλεγα στις Ηνωμένες Πολιτείες, εξ ου και τα τελευταία θλιβερά γεγονότα. Ο Τραμπ, ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του και η έλλειψη πολιτικής ορθότητας που τον διακατέχει δεν είναι η πηγή του προβλήματος αλλά σύμπτωμα μιας βαθύτερης ασθένειας από την οποία πάσχει η αμερικανική κοινωνία» λέει.
 
Ερωτηθείς αν μπορούν να επουλωθούν οι πληγές στην εσωτερική πολιτική σκηνή, αλλά και ευρύτερα σε κοινωνικό επίπεδο με την ανάληψη της εξουσίας από τον νέο Πρόεδρο, ο κ. Κοντός λέει ότι συνήθως η πόλωση αυτού του είδους αυτοαναπαράγεται.
 
«Είμαστε σε ένα φαύλο κύκλο μακράς διαρκείας από τον οποίο δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι θα εξέλθουμε σύντομα. Από την άλλη, είναι πιθανόν τα γεγονότα αυτά να λειτουργήσουν ως ξυπνητήρι για το πολιτικό προσωπικό και για τις μετριοπαθείς μάζες που, ενδεχομένως, να παρασύρθηκαν στο παρελθόν σε αντισυστημικές πολιτικές απόψεις και συμπεριφορές εξ αιτίας της απογοήτευσής τους από το σύστημα, οι οποίες όμως αντί να λύσουν το πρόβλημα το καθιστούν χειρότερο με τον τρόπο που περιγράψαμε προηγουμένως» λέει.
 
Όσον αφορά το ενδεχόμενο να κινηθεί η διαδικασία απομάκρυνσης κατά του Προέδρου Τραμπ, ο Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων λέει ότι κάτι τέτοιο θα αποτελούσε τροφή για τον φαύλο κύκλο της πόλωσης και της έντασης.
 
Βραχυπρόθεσμα, σημειώνει, θα έλυνε το πρόβλημα, αλλά μακροπρόθεσμα θα πρόσθετε στους ήδη ριζοσπαστικοποιημένους πολιτικούς συμβολισμούς και στις ήδη φορτισμένες πολιτικές μνήμες, με αποτέλεσμα περισσότερο μίσος μεταξύ των δύο άκρων και περισσότερη πολιτική βία.
 
Εν τούτοις, σημειώνει ο κ. Κοντός, αν ο απερχόμενος Πρόεδρος αρνηθεί να παραδώσει την εξουσία δεν θα υπάρχει άλλη επιλογή. «Το σύστημα πρέπει να αυτοπροστατευθεί και οι θεσμοί πρέπει να λειτουργήσουν, διαφορετικά το χάος θα προκαλέσει έντονες τάσεις αποδόμησης και κατρακύλας προς αχαρτογράφητα νερά» συμπληρώνει.
 
Σε ερώτηση για το πολιτικό μέλλον του Τραμπ και τη στάση που αναμένεται να τηρήσει το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, ο κ. Κοντός σημειώνει ότι αρκετά στελέχη του Ρεπουμπλικανικού κόμματος ακολούθησαν τον Τραμπ είτε λόγω κομματικής πειθαρχίας, είτε λόγω συμφέροντος, αναμένοντας πολιτικά κέρδη σε προσωπικό επίπεδο. Εν τούτοις, προσθέτει, αρκετά άλλα στελέχη επέδειξαν ιδιαίτερο ζήλο στην υποστήριξη των επιλογών του Προέδρου.
 
«Επιπλέον, παρά τα όσα ευτράπελα έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ο Τραμπ πήρε ένα πολύ μεγάλο για τα δεδομένα αριθμό ψήφων στις πρόσφατες εκλογές. Είναι φανερό ότι έχει την υποστήριξη ευρείας μάζας ψηφοφόρων, συνεπώς τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί» σημειώνει. Προσθέτει ότι «αν δεν είναι ο Τραμπ, πιθανόν να είναι κάποιος άλλος που θα θελήσει να πιάσει το νήμα της αμφιλεγόμενης πολιτικής κληρονομιάς του απερχόμενου Προέδρου».
 

Πηγή: ΚΥΠΕ