Αντ. Αντωνίου: Χρυσή ευκαιρία για την Κύπρο το Σχέδιο Ανάκαμψης

Στα 60 χρόνια της ΟΕΒ, ο πρόεδρός της, Αντώνης Αντωνίου, εκφράζει σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή του, που φιλοξενείται στο τεύχος Σεπτεμβρίου του περιοδικού IN Business, την αισιοδοξία του για την επόμενη μέρα, παρά τις ρευστές εκτιμήσεις και το γεγονός ότι ήδη κόσμος και επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωποι με το τέταρτο κύμα της πανδημίας και με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Ανάμεσα σε άλλα, μιλά για τις στρατηγικές επανεκκίνησης, τις προοπτικές που παρουσιάζει η χώρα μας για επενδύσεις και ανάπτυξη της βιομηχανίας, αλλά και για το περιβάλλον της κυκλικής οικονομίας.

Όπως τονίζει ο κ. Αντωνίου, χρειάζεται να γίνουν και να επιταχυνθούν δομικές αλλαγές, οι οποίες θα αφορούν κυρίως σε μεταρρυθμίσεις που θα απλοποιούν τις διαδικασίες και θα καταπολεμούν τη γραφειοκρατία, έτσι ώστε να καταστεί η οικονομία μας πιο ανταγωνιστική και ευέλικτη.

Διαβάστε ακόμη:

Συνάντηση και γνωριμία με την εκτελεστική επιτροπή της ΟΕΒ

Νέο πεντάστερο ξενοδοχείο στην Αγία Νάπα

7 κορυφαίοι Business Leaders μιλούν για τις πρακτικές ESG

5th Business Leaders Summit: Το ESG στο επίκεντρο των επιχειρήσεων

Χ. Πισσαρίδης: ESG ως μοχλός βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης

Helena Brian: Υπηρεσίες μάρκετινγκ και διαφήμισης σε Κύπρο και εξωτερικό

Με ποιο σκεπτικό αποφασίσατε να διεκδικήσετε την προεδρία της ΟΕΒ;

Εδώ και αρκετά χρόνια είμαι μέλος του διοικητικού συμβουλίου και της εκτελεστικής επιτροπής αλλά και αντιπρόεδρος της ΟΕΒ, έτσι είχα την ευκαιρία να δω από πρώτο χέρι τον τρόπο που λειτουργεί.

Ο χαρακτήρας και η δυναμική που εκπέμπει, μου έδωσαν τη σιγουριά και την αυτοπεποίθηση να διεκδικήσω την προεδρία, έτσι ώστε να συμβάλω κι εγώ με τη σειρά μου στο έργο το οποίο εδώ και 60 χρόνια επιτελεί η ομοσπονδία, βοηθώντας τις κυπριακές επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τις νέες προκλήσεις που τους παρουσιάζονται, να προοδεύσουν και να ανταγωνιστούν σε μια υγιή οικονομία.

Σε ποια κατάσταση βρίσκονται οι κυπριακές επιχειρήσεις μετά από ενάμιση χρόνο πανδημίας;

Σ’ αυτό τον ενάμιση χρόνο πανδημίας που διανύσαμε, οι κυπριακές επιχειρήσεις υπέφεραν από τα αλλεπάλληλα lockdowns. Ορισμένοι τομείς, όπως αυτοί των επαγγελματικών υπηρεσιών, κατόρθωσαν σταδιακά να συγκρατήσουν τις απώλειες εσόδων τους, εφαρμόζοντας την τηλεργασία όπου ήταν εφικτό.

Υπήρξαν όμως και τομείς οικονομικής δραστηριότητας που πλήγηκαν ανεπανόρθωτα, αφού η φύση τους δεν επέτρεπε τη συνέχιση των εργασιών τους. Μερικά τρανταχτά παραδείγματα είναι οι κλάδοι του τουρισμού, της εστίασης, του λιανικού εμπορίου, της διοργάνωσης εκδηλώσεων, τα γυμναστήρια καθώς και πολλά άλλα που είναι αδύνατο να απαριθμήσουμε.

Οι ελπίδες στον εμβολιασμό

Μετά από το τέταρτο κύμα πανδημίας του καλοκαιριού, πώς θα μας βρει η επόμενη μέρα; Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την πορεία της κυπριακής οικονομίας το 2021-22;

Γενικά, τόσο το Υπουργείο Οικονομικών, το Τμήμα Οικονομικών Μελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένουν ανάπτυξη της οικονομίας για το 2021 γύρω στο 5%, ενώ πρόσφατα ο διεθνής οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s, αναβάθμισε κατά μία βαθμίδα την πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας (στο Ba1 από Ba2) με σταθερή προοπτική. Οι εκτιμήσεις για την επόμενη μέρα είναι μεν ρευστές αλλά παραμένω αισιόδοξος.

Ένα ακόμα lockdown θα ήταν καταστροφικό για την οικονομία, όπως έχετε ήδη δηλώσει; 

Η πραγματική οικονομία, οι επιχειρήσεις και γενικά ο κάθε πολίτης δεν μπορούν να αντέξουν ακόμα ένα παρόμοιο lockdown με αυτά που βιώσαμε κατά τους τελευταίους 18 μήνες. Έχει διαφανεί ότι ο περιορισμός, το κλείσιμο χώρων στο κοινό αλλά και σχολείων μόνο προσωρινό αποτέλεσμα έχουν πετύχει και όχι ουσιαστικό.

Αυτό το οποίο κατάφεραν ήταν να δοθεί χρόνος προετοιμασίας στα νοσηλευτήρια καθώς και κατανόησης του ιού, ούτως ώστε να γίνει η αναγκαία επιστημονική επεξεργασία και ετοιμασία κατάλληλων εμβολίων για την αποτελεσματική θωράκιση ευάλωτων ομάδων αλλά και του πληθυσμού γενικότερα. Από τα σημερινά διεθνή δεδομένα διαφαίνεται ότι οι εμβολιασμοί έχουν επιτύχει να μειώσουν σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό τη βαριά νόσηση και σχεδόν μηδενίσει την πιθανότητα θανάτου από τον ιό.

Τι άλλο εισηγείστε για άνοιγμα της οικονομίας αλλά με ασφάλεια;

Είναι αποδεδειγμένο ότι πέρα από τον εμβολιασμό, οι τρόποι προστασίας μας από τον κορωνοϊό είναι περιορισμένοι και αφορούν στην τήρηση των κανόνων υγιεινής και στον περιορισμό των ατόμων που νοσούν.

Η εκτίμηση από τους επιδημιολόγους είναι ότι η πανδημία δεν θα εξαφανιστεί, τουλάχιστο μεσοπρόθεσμα, και ότι παραμένει απρόβλεπτη, και ως επακόλουθο υπάρχει ακόμη μεγάλη ανησυχία για την εξέλιξή της κατά τους επόμενους έξι μήνες. Επομένως, προς αποφυγή της πιθανής ανάγκης ενός νέου lockdown, θεωρήσαμε ότι το Safe Pass και η αυστηρή επιτήρησή του χρειαζόταν για τους μήνες του καλοκαιριού ως προσωρινό μέτρο. 

Επείγουν οι δομικές αλλαγές

Θα χρειαστεί να γίνουν δομικές αλλαγές στην οικονομία του τόπου;

Χρειάζεται σίγουρα να γίνουν και να επιταχυνθούν δομικές αλλαγές, οι οποίες θα αφορούν κυρίως σε μεταρρυθμίσεις που θα απλοποιούν τις διαδικασίες και θα καταπολεμούν τη γραφειοκρατία, έτσι ώστε να καταστεί η οικονομία μας πιο ανταγωνιστική και ευέλικτη.

Πρόσφατα, παρουσιάστηκε από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου η μακροπρόθεσμη στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας-Όραμα 2035. Στόχος της στρατηγικής είναι η Κύπρος να καταστεί από τα καλύτερα μέρη του κόσμου για να ζει κάποιος, να εργάζεται και να δραστηριοποιείται. Η μελέτη αυτή περιλαμβάνει εισηγήσεις και δράσεις με επίκεντρο την ψηφιακή μετάβαση και την πράσινη ανάπτυξη.

Μπορεί το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας/σχέδιο ΕΕ, που εγκρίθηκε πρόσφατα, να αποτελέσει την απαρχή για πραγματικές και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις;

Το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα στόχων, δράσεων και μεταρρυθμίσεων, που θα μας οδηγήσουν στην ανάκαμψη με το τέλος της πανδημίας.    Μέσω του σχεδίου αυτού, η Κύπρος έχει μια χρυσή ευκαιρία, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, να υλοποιήσει μια σειρά από ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και να πραγματοποιήσει ένα νέο ξεκίνημα με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, κτισμένο σε γερά θεμέλια.

Σε μεγάλο ποσοστό το σχέδιο αφορά στην ψηφιακή μετάβαση. Είναι ικανοποιητικός ο βαθμός του σχετικού μετασχηματισμού στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα;

Η Κύπρος έχει σημειώσει πρόοδο πρόσφατα στον ψηφιακό μετασχηματισμό τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, παραμένει, όμως, αρκετά πίσω από τις πλείστες χώρες της Ε.Ε., ιδιαίτερα όσον αφορά τον δημόσιο τομέα.

Η δημιουργία του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής είναι μια σημαντική κίνηση προς επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού και η ΟΕΒ βρίσκεται σε στενή επικοινωνία με τον υφυπουργό, με σκοπό τον έγκαιρο εντοπισμό και την ταχεία εφαρμογή των προτεινόμενων λύσεων.

Νέες βλέψεις και επενδύσεις

Το κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα (ΚΕΠ) καταργήθηκε μετά από τα γνωστά αρνητικά δημοσιεύματα. Πόσο έπληξε την οικονομία το εν λόγω γεγονός και ποια τα πλάνα και οι δράσεις της ΟΕΒ για επανατοποθέτηση της Κύπρου στον επενδυτικό χάρτη;

Το ΚΕΠ, παρά τις αδυναμίες και ελλείψεις που παρουσίαζε, απετέλεσε ένα σημαντικό εργαλείο για την ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας. Έδωσε ώθηση στην οικοδομική βιομηχανία και έφερε σημαντικά έσοδα. Οι διορθωτικές κινήσεις που έγιναν, όμως, φάνηκαν ανεπαρκείς και δεν άφησαν άλλη επιλογή στην Κυβέρνηση από την οριστική κατάργησή του.

Από την εξέλιξη αυτή, σαφώς και πλήγηκε αριθμός επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα τραυματίστηκε και η φήμη της Κύπρου ως επενδυτικού προορισμού. Παρόλα αυτά, η χώρα μας παραμένει στον παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη ως ένας πολύ ελκυστικός προορισμός, για τα οφέλη που έχει να προσφέρει στους επενδυτές που επιλέγουν το νησί μας για να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά και να ζήσουν με τις οικογένειές τους.

Οι πρόσφατες ενδείξεις είναι ότι το ενδιαφέρον έχει αναζωπυρωθεί και βλέπουμε ήδη μεγάλους οργανισμούς να ενδιαφέρονται σε διάφορους τομείς, όπως της ναυτιλίας, της εκπαίδευσης και της υγείας.  

Υπάρχουν προοπτικές για τη βιομηχανία στην Κύπρο;

Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, μετά από πολύχρονες εκκλήσεις των συλλογικών φορέων που εκπροσωπούν τη βιομηχανία και ειδικά από την ΟΕΒ, αναγνώρισε την απουσία ουσιαστικής στήριξης στη βιομηχανία και προχώρησε με εκπόνηση της νέας εθνικής βιομηχανικής πολιτικής 2019-2030. Αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός και ορόσημο, εφόσον δίνει πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη της βιομηχανίας στον τόπο μας.

Πώς προωθεί η ΟΕΒ την κυκλική οικονομία και την πράσινη ανάπτυξη; 

Το σημερινό μοντέλο ανάπτυξης, που εξαρτάται από την εκμετάλλευση ορυκτών καυσίμων και φυσικών πόρων, αλλά σε μεγάλο βαθμό αγνοεί προβλήματα όπως η κλιματική αλλαγή και η περιβαλλοντική υποβάθμιση, αποδείχθηκε μη βιώσιμο.

Η ΟΕΒ εδώ και πέντε χρόνια έχει εγκαθιδρύσει Τμήμα Ενέργειας & Περιβάλλοντος, το οποίο απασχολεί εξειδικευμένο προσωπικό, που υποστηρίζει τεχνικά και επιστημονικά τα μέλη της, καθώς και επιτροπή πράσινης ανάπτυξης & κυκλικής οικονομίας, η οποία εξετάζει καίρια θέματα και εξελίξεις.

Επιπρόσθετα, η ομοσπονδία μας λειτουργεί εδώ και χρόνια την επιτροπή ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών, η οποία ασχολείται με τις συμπληρωματικές πολιτικές. Τέλος, έχουμε τώρα προχωρήσει στην εγκαθίδρυση του δικτύου κυκλικής οικονομίας Κύπρου, που στοχεύει στην παροχή εξειδικευμένης γνώσης και υπηρεσιών για υποβοήθηση των κυπριακών επιχειρήσεων στην πράσινη μετάβαση.

Πανδημία και άλλα δεινά

Πέρα από την πανδημία, ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο κυπριακός επιχειρηματικός κόσμος; 

Μετά από κάθε μεγάλη οικονομική κρίση, οι επιχειρήσεις βρίσκονται αντιμέτωπες με έλλειψη ρευστότητας. Αυτό συμβαίνει και σήμερα. Επίσης, ως απότοκο της πανδημίας, παρουσιάστηκαν το τελευταίο διάστημα μεγάλες αυξήσεις στις τιμές εισαγόμενων προϊόντων. Επιπρόσθετα, ένα μεγάλο πρόβλημα σε καίριους τομείς είναι η οξύτατη έλλειψη εργατικού δυναμικού, κυρίως σε ξενοδοχεία, εστιατόρια, μεταποίηση, λιανικό εμπόριο και άλλους τομείς.

Who is who

Ο Αντώνης Αντωνίου είναι ο εκτελεστικός πρόεδρος της Τσιμεντοποιίας Βασιλικού Δημόσια Εταιρεία, θέση την οποία κατέχει από τον Φεβρουάριο του 2008. Γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1954. Διετέλεσε senior v. president (operations and systems) της Nielsen στην Ευρώπη (1998 - 2006).

Το 1983 υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος της εταιρείας ερευνών ΑΜΕΡ, όπου εργάστηκε ως αναπληρωτής γενικός διευθυντής μέχρι το 1998. Από το 2011 είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΟEB και της εκτελεστικής επιτροπής από το 2013. Το 2021 εξελέγη πρόεδρος της ΟΕΒ.