Η 11η Σεπτεμβρίου, η απειλή των Ταλιμπάν και ο εφιάλτης που παραμένει ζωντανός

Το ημερολόγιο έγραφε 11 Σεπτεμβρίου 2001... Η μέρα που «πάγωσε» ολόκληρος ο πλανήτης. Το ρολόι σταμάτησε στις 8:46 το πρωί, όταν αεροσκάφος με 92 επιβαίνοντες έπεσε στον βόρειο Πύργο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, στην καρδιά της Νέας Υόρκης. Το κτίριο τυλίγεται στις φλόγες, με εκατοντάδες ανθρώπους να πεθαίνουν, άλλους να εγκλωβίζονται και να πηδούν από τα παράθυρα για να σωθούν.

Λίγα λεπτά αργότερα, χτυπάει τον νότιο πύργο δεύτερο αεροσκάφος, με 64 επιβαίνοντες. Στη συνέχεια, ένα τρίτο πέφτει στο Πεντάγωνο και λίγο αργότερα, γίνεται γνωστό ότι τέταρτο αεροσκάφος έπεσε στην Πενσιλβάνια. 

Οι Δίδυμοι Πύργοι καταρρέουν διαδοχικά με λίγα λεπτά διαφορά. Τα ηχητικά ντοκουμέντα από τις κλήσεις τους στην άμεση Δράση προκαλούν ανατριχίλα. Το λαμπερό Μανχάταν μετατρέπεται σε βομβαρδισμένη πόλη καλυμμένη με σκόνη. Κόλαση επί γης...

Δύο δεκαετίες από τρομοκρατικό χτύπημα στη Νέα Υόρκη, το 40% των θυμάτων παραμένει χωρίς ταυτοποίηση...

Το δεδομένο είναι πως οι επιθέσεις που σχεδιάστηκαν από τον ηγέτη της Αλ Κάιντα, Οσάμα μπιν Λάντεν, δεν άφησαν τίποτα ίδιο έπειτα από εκείνη την ημέρα. Ο γεωστρατηγικός χάρτης του πλανήτη υπέστη τεράστια μεταβολή. Οι ΗΠΑ ξεκίνησαν πόλεμο στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ αλλά και σε όποια περιοχή υπήρχαν πληροφορίες για τρομοκρατικούς θύλακες. Ο δυτικός κόσμος ατσάλωσε απέναντι στο ριζοσπαστικό Ισλάμ, νιώθοντας ένα καθεστώς φόβου, ενώ τα μέτρα ασφαλείας, σε όλο τον πλανήτη, έγιναν δρακόντεια.

Είκοσι χρόνια μετά την τραγωδία που συγκλόνισε τις ΗΠΑ και όλο τον κόσμο, ο πόνος και η θλίψη των επιζώντων και των οικογενειών των θυμάτων, όπως και όσων ήταν μάρτυρες των γεγονότων παραμένουν ζωντανοί. 

Οι ΗΠΑ τιμούν σήμερα, την επέτειο των είκοσι ετών από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, στη σκιά της «πληγωμένης» εικόνας του Προέδρου Μπάιντεν, λόγω της  αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν.

Μιλώντας στον REPORTER η κ. Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου, Ανώτερη Επιστημονική Συνεργάτιδα στο Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, ανέφερε πως η επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, ήταν πέρα από τη φαντασία του καθενός σημειώνοντας πως οι Ταλιμπάν αποτελούν μια νέα απειλή για την ανθρωπότητα.

Δεν αποκλείεται, μάλιστα, το αποτυχημένο κράτος που αφήνουν πίσω τους οι Αμερικανοί να αποτελέσει έναν ασφαλή παράδεισο για τρομοκράτες, εφόσον οι σχέσεις των Ταλιμπάν με την Αλ Κάιντα παραμένουν στενές, ίσως στενότερες από τη δεκαετία του ’90. 

«Η σχέση αυτή όντως αποτελεί μια καίρια ανησυχία της Δύσης, εξού και η προσπάθεια συμπερίληψης όρου στη συμφωνία με τους Ταλιμπάν, που η κυβέρνηση Τραμπ διασφάλισε στη Ντόχα, για να αποτραπεί κάτι τέτοιο».

Φαινομενικά, πρόσθεσε «στην περίοδο χάριτος του ενός χρόνου μεταξύ υπογραφής της συμφωνίας από τον Τραμπ και της εφαρμογής της από τη νέα κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν, οι Ταλιμπάν απείχαν από εχθροπραξίες ενάντια σε Αμερικανούς πολίτες αλλά και κράτησαν υποβαθμισμένη τη σχέση τους με την Αλ Κάιντα».

Ταυτόχρονα όμως, όπως υπέδειξε «η έξαρση βίας ενάντια στον άμαχο πληθυσμό του Αφγανιστάν κορυφώθηκε, κάτι που η Ουάσιγκτον βολικά επέλεξε να αγνοήσει. Με την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη χώρα και την πτώση της δυτικότροπης κυβέρνησης του Γκανί είδαμε την επιστροφή, από το Πακιστάν κυρίως, υψηλόβαθμων αξιωματούχων της Αλ Κάιντα, συμπεριλαμβανομένου και του επικεφαλής ασφάλειας του Οσάμα Μπιν Λάντεν».

Σημείωσε δε πως «στη νέα αφγανική κυβέρνηση, η οποία μόλις σχηματίστηκε, βλέπουμε να συμμετέχουν άτομα επικηρυγμένα από το FBI και άλλα τα οποία βρίσκονται στην μαύρη λίστα των Ηνωμένων Εθνών. Ανάμεσα σε αυτούς, ο Χακανί, ένας από τους πιο αιμοσταγείς τρομοκράτες που έδρασε ποτέ στο Αφγανιστάν, ο οποίος βρίσκεται τώρα στο Υπουργείο Εσωτερικών της χώρας. Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματα του».

Η απειλή μιας νέας 11ης Σεπτεμβρίου

Αν η δολοφονική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου μας προειδοποίησε για κάτι, ήταν ότι οι σημερινές απειλές δεν περιορίζονται από σύνορα. Το ερώτημα είναι εάν τα γεγονότα με τους Ταλιμπάν είναι απειλή μιας νέας 11ης Σεπτεμβρίου.

Η κυρία Κουκκίδη, είπε πως η επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν πέρα από τη φαντασία του καθενός. «Υπενθυμίζω ότι 15 από τους 19 τρομοκράτες ήταν Σαουδαραβικής καταγωγής, όπως και ο ίδιος ο Μπιν Λάντεν, ενώ η επίθεση έλαβε χώρα στην καρδιά των ΗΠΑ και συντονιζόταν από τα βουνά ή τις σπηλιές, του Αφγανιστάν. Ακόμα κι όσοι τρομοκράτες υποτίθεται δρουν μόνοι τους, ως μοναχικοί λύκοι, έχουν σχεδόν πάντοτε λάβει κατήχηση, καθοδήγηση ή και εκρηκτικά από άλλους δρώντες, οι οποίοι μπορούν να χάνονται εύκολα, χωρίς ιδιαίτερα ίχνη, στο λαβύρινθο του διαδικτύου».

Αναφέρθηκε επίσης, στα άλματα της τεχνολογίας, μέσα στην εικοσαετία που μεσολάβησε από το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου, που αποτελούν όπως είπε «πολλαπλασιαστή ισχύος για ένα κρατικό μηχανισμό, ο οποίος μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτά, αλλά ταυτόχρονα δρουν κι ως πολλαπλασιαστής ισχύος για τις τρομοκρατικές ομάδες, οι οποίες επιδίδονται σε πόλεμο εντυπώσεων πολλές φορές (βλ. πρόσφατη επίθεση από Ισλαμικό Κράτος στο αεροδρόμιο της Καμπούλ). Θα έλεγε κανείς, πως ο στόχος τους είναι να ενισχυθούν από δωρητές και μαχητές που θα προσελκύσουν μέσα από μια καμπάνια μάρκετινγκ».

Υπογράμμισε επίσης ότι, «όταν αντιπαραβάλουμε τις σκηνές τρόμου από τα τρομοκρατικά κτυπήματα που είδαμε στις οθόνες μας και τους πανηγυρισμούς των Ταλιμπάν για την οπισθοχώρηση και την ήττα των Αμερικανών, οι εικόνες μιλούν από μόνες τους και αποτελούν σύμβολο και έναυσμα για τους τρομοκράτες ανά το παγκόσμιο. Οι Αμερικανοί δεν είναι ανίκητοι, η Δύση δεν είναι το κυρίαρχο αφήγημα και η επιμονή των ‘μαχητών’  κερδίζει στο τέλος, έστω και με είκοσι χρόνια καθυστέρηση».

Η σύνδεση της 11ης Σεπτεμβρίου με τα σημερινά γεγονότα στο Αφγανιστάν

Η κα Κουκκίδη σημείωσε πως, αυτό που ακολούθησε μετά τα χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, ήταν η δίψα της αμερικανικής κοινής γνώμης για εκδίκηση, αλλά και η ανάγκη των αμερικανικών αρχών να αποδείξουν ότι δεν μπορεί κάποιος να χτυπά στην καρδιά των ΗΠΑ χωρίς συνέπειες.

«Όταν ο Οσάμα μπιν Λάντεν ανέλαβε την ευθύνη για τα χτυπήματα και η αφγανική κυβέρνηση των Ταλιμπάν αρνήθηκε να τον παραδώσει στους Αμερικανούς, ένα μήνα αργότερα η Ουάσιγκτον εισέβαλε στο Αφγανιστάν, με σκοπό την εξόντωση του ιδίου και του τρομοκρατικού δικτύου της Αλ Κάιντα στο οποίο ηγείτο. Η διαφυγή του Μπιν Λάντεν στο Πακιστάν, καθυστέρησε την εκτέλεση του κατά μερικά χρόνια κατά τα οποία οι ΗΠΑ εδραίωσαν την παρουσία τους στο γειτονικό Αφγανιστάν, προσπαθώντας να αναδομήσουν την χώρα με νέους θεσμούς, δυτικές αξίες και μια νέα κυβέρνηση. Μια πολυέξοδη προσπάθεια διάρκειας 20 χρόνων, με τα γνωστά αποτελέσματα».

Οι επιλογές της Δύσης

Εύλογα διερωτάται κάποιος, εάν η προσπάθεια προσέγγισης των Ταλιμπάν από την Δύση μπορεί να επιφέρει αποτελέσματα ή εάν τελικά θα οδηγήσει στη νομιμοποίησή τους. 

«Οι Ταλιμπάν νομιμοποιήθηκαν από τη στιγμή που οι Αμερικανοί άρχισαν να συνομιλούν μαζί τους για να καταλήξουν σε συμφωνία αποχώρησης από το Αφγανιστάν. Δόθηκε το μήνυμα ότι ο διάλογος μαζί τους είναι αποδεκτός, γι’ αυτό και οι Ταλιμπάν τον τελευταίο ένα χρόνο επιδόθηκαν σε ένα charm offensive, προσπαθώντας να εκμαιεύσουν οικονομική βοήθεια και πολιτική στήριξη από διάφορα κράτη που δεν έβλεπαν πλέον με τόσο αρνητικό μάτι τις επιδιώξεις τους».

Όπως εξήγησε η κα. Κουκκίδη δεν είναι καθόλου τυχαίο που η Κίνα, το Ιράν, η Ρωσία και η Τουρκία στηρίζουν άμεσα και έμμεσα το καθεστώς, «αφού οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν είναι τομέας που τους προβληματίζει, αφού και δεν υπάρχει κοινή γνώμη στο εσωτερικό μέτωπο που να τους νουθετεί, μιας και μιλάμε για αυταρχικά καθεστώτα.

Η Δύση αναπόφευκτα θα αναγκαστεί εκ των πραγμάτων να συνομιλήσει κάποτε μαζί τους, για να μπουν τα πράγματα σε κάποια τάξη και να αποφευχθεί κιόλας μια μελλοντική ανθρωπιστική καταστροφή, η οποία θα δημιουργήσει επιπρόσθετα μεταναστευτικά κύματα προς την Ευρώπη».

Η εκτίμησή της είναι πως, «θα γίνει μια προσπάθεια να υπάρξουν όροι ως προς την παροχή οικονομικών πόρων προς το καθεστώς της Καμπούλ, ως μια απέλπιδα προσπάθεια διάσωσης κάποιων δικαιωμάτων των πολιτών της χώρας, είτε πρόκειται για τις γυναίκες, τις μειονότητες κτλ».

Ο Τζο Μπάιντεν και η προεκλογική υπόσχεση

Καθώς πλησίαζε η 20ή επέτειος της 11ης Σεπτεμβρίου, ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα, το οποίο καλούσε το Υπουργείο Δικαιοσύνης να αποχαρακτηρίσει τα έγγραφα έρευνας για τις τρομοκρατικές επιθέσεις. 

«Η απόφαση βασίζεται σε προεκλογική υπόσχεση του Μπάιντεν. Κάτι τέτοιο βέβαια είχε υποσχεθεί στους συγγενείς των θυμάτων κι ο Τραμπ προηγουμένως, αλλά παρεμποδίστηκε από τον τότε Γενικό Εισαγγελέα των ΗΠΑ να το πράξει, για λόγους εθνικής ασφάλειας. Μετά τα γεγονότα στο Αφγανιστάν, τα οποία πολλοί θεώρησαν ως ιεροσυλία για την μνήμη των πεσόντων, αφού εδραίωσαν και πάλι στην εξουσία τους Ταλιμπάν, η πράξη αυτή ήταν κάπως μονόδρομος για τον Αμερικανό πρόεδρο».

Ανέφερε επίσης πως «έχοντας λάβει μια καυστική επιστολή από 3000 οικογένειες θυμάτων της τρομοκρατικής επίθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου, η οποία τον καλούσε να προβεί στον αποχαρακτηρισμό των εγγράφων ή να μην παραστεί στο εικοσαετές μνημόσυνο που θα γίνει σε λίγες μέρες, η απόφαση ήταν αναγκαία για να κατευνάσει την ένταση και τις αρνητικές αντιδράσεις εναντίον του. Ας μην ξεχνάμε ότι εκκρεμεί στα δικαστήρια αγωγή εναντίον του κράτους της Σαουδικής Αραβίας, την οποία θεωρούν υπεύθυνη, από τις οικογένειες των νεκρών. Αν τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα όντως αποδεικνύουν τη σύνδεση των σαουδαραβικών αρχών με το δίκτυο του Μπιν Λάντεν (ο οποίος ανήκε σε μια πάμπλουτη και ισχυρή οικογένεια με άκρες εκείνο το διάστημα στο παλάτι των Σαούντ), τότε δημιουργούνται περαιτέρω προϋποθέσεις για καταδίκη του Ριάντ από τις δικαστικές αρχές».

Η επιδίωξη ορισμού νέου δόγματος εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ 

Η Άννα Κουκκίδη επεσήμανε ότι, «η προσπάθεια απεγκλωβισμού των ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή και η προσπάθεια εξεύρεσης τρίτων, που θα δρουν ως αντιπρόσωποι τους στην περιοχή, μειώνοντας το αμερικανικό κόστος σε πόρους και ανθρώπινες ζωές, δεν είναι κάτι καινούργιο».

Υπενθύμισε πως, «άρχισε επί καιρό Ομπάμα, με το περίφημο δόγμα του ‘pivoting’ του προσανατολισμού δηλαδή προς την Ανατολή παρά την Ευρασία και την Μέση Ανατολή, με σκοπό την αναχαίτιση της Κίνας. Βέβαια, με τις τελευταίες εξελίξεις στο Αφγανιστάν, το κενό που άφησε πίσω της η Ουάσιγκτον αναμφίβολα επιθυμεί να το γεμίσει το Πεκίνο. Η κινέζικη ηγεσία εδώ και καιρό δρούσε παρασκηνιακά, συζητώντας με τους Ταλιμπάν, προσπαθώντας να διασφαλίσει τα συμφέροντα της».

Ταλιμπάν και η απειλή για τη σταθερότητα στην Κεντρική Ασία

Τα γεγονότα στο Αφγανιστάν αποτελούν πάντως σύμφωνα με τους αναλυτές απειλή για τη σταθερότητα στην Κεντρική Ασία. «Γι’ αυτό και βλέπουμε τους Ρώσους να ενισχύουν την στρατιωτική τους παρουσία στα σύνορα της Κεντρικής Ασίας (στο Τατζικιστάν και στο Ουζμπεκιστάν) με το Αφγανιστάν, τους Ινδούς να ενισχύουν την στρατιωτική τους βάση στην ίδια περιοχή και τους Αμερικανούς να ενισχύουν την κυβέρνηση του Τατζικιστάν στην προσπάθεια ανέγερσης οχυρώματος στα σύνορα τους» .

Πρόκειται, όπως είπε κα Κουκκιδη «για μια γεωγραφική περιοχή με πορώδη σύνορα, πολλές εθνικές και θρησκευτικές ταυτότητες, με υψηλή ανεργία στους νέους, η οποία κρύβει στα σπλάχνα της την κοιλάδα της Φεργκάνα, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως εκκολαπτήριο τρομοκρατών. Είναι σημαντικό να αποκοπεί η πρόσβαση από και προς την Κεντρική Ασία τρομοκρατικών ομάδων που φιλοδοξούν να συνεργαστούν με παρόμοιες οντότητες στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν».

Καταλήγοντας ανέφερε πως, «οι πιθανότητες επιτυχίας δεν φαίνονται όμως ιδιαίτερα υψηλές. Ο Δρόμος του Μεταξιού, ο οποίος σήμερα μεταφέρει ναρκωτικά, όπλα και τρομοκράτες, συνεχίζει να υφίσταται».

Δειτε Επισης

Πυροβολισμοί στα ΚΤΕΛ Κηφισού-Ένας τραυματίας
Χριστοδουλίδης: Η Κυβέρνηση θα συνεχίσει να επενδύει στην ενίσχυση του πολιτισμού
Τραγωδία στη Νότια Αφρική-Λεωφορείο με 46 άτομα έπεσε από γέφυρα, επέζησε μόνο ένα παιδί
Πράσινο φως για μαλλί άφρο και ράστα στους χώρους εργασίας ανάβει η Γαλλία
Απειλητικό μήνυμα Ισλαμικού Κράτους προς Δύση-«Να πλήξουμε τους σταυροφόρους στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και το Ισραήλ»
Προτεραιότητα η επανέναρξη συνομιλιών για λύση Κυπριακού, λένε οι ΥΠΑΜ Ελλάδας-Κύπρου
Κάθειρξη 19 ετών ζήτησε ο εισαγγελέας στη Γαλλία για τον «βιαστή του Tinder»-«Είναι επικίνδυνος, κατέστρεψε 17 ζωές»
Συνελήφθη στα κατεχόμενα άτομο για «παραβίαση ιδιωτικής ζωής»
Οι Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν επαναφέρουν τον δημόσιο λιθοβολισμό των γυναικών
Μεγαλώνει ο κύκλος των συλλήψεων για τις πλαστές άδειες οδήγησης αλλά και διαμονής στην ΚΔ