Η εμβληματική μεσαιωνική πλατεία Γκραν Πλας στις Βρυξέλλες έγινε η αιτία να ξεσπάσει θύελλα αντιδράσεων τόσο εντός, όσο και εκτός των βελγικών συνόρων.
Η αφορμή ήταν η χριστουγεννιάτικη φάτνη που φιλοξενείται στην πλατεία, με πολιτικούς, πιστούς και απλούς πολίτες να ζητούν την άμεση απομάκρυνσή της.
Το έργο, με τίτλο «Les Etoffes de la Nativite» (Τα Υφάσματα της Γέννησης), αποκαλύφθηκε την Παρασκευή (28/11) και αμέσως πυροδότησε έντονες επικρίσεις, χαρακτηρίζοντάς το ως «προσβολή στη χριστιανική κληρονομιά».
Ο πυρήνας των αντιδράσεων
Αντί για την κλασική ιερή απεικόνιση, η νέα φάτνη είναι μια ημιδιαφανής εγκατάσταση φτιαγμένη εξ ολοκλήρου από ανακυκλωμένα υφάσματα, σχεδιασμένη από την αρχιτέκτονα εσωτερικών χώρων των Βρυξελλών, Βικτόρια-Μαρία Γκέιερ.
Η ριζοσπαστική αλλαγή έγκειται στην εμφάνιση των φιγούρων: οι μορφές της Παναγίας, του Ιωσήφ, του Θείου Βρέφους και των άλλων προσώπων, είναι όλες χωρίς πρόσωπο. Τα πρόσωπα έχουν αντικατασταθεί από ένα παζλ υφασμάτων σε αποχρώσεις του μπεζ και του καφέ. Σύμφωνα με την ομάδα σχεδιασμού, ο σκοπός αυτής της επιλογής ήταν να δοθεί ένας «συμπεριληπτικός συνδυασμός όλων των τόνων δέρματος, ώστε ο καθένας να μπορεί να αναγνωρίζει τον εαυτό του».
Ωστόσο, πολλοί ήταν αυτοί που σχολίασαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η φιγούρα της Παναγίας έμοιαζε περισσότερο με μουσουλμάνα λόγω του τρόπου που ήταν καλυμμένη.
Η δημοτική αρχή των Βρυξελλών, με δήμαρχο τον Φιλίπ Κλος (ο οποίος αυτοπροσδιορίζεται ως κοσμικός και προέρχεται από το Σοσιαλιστικό Κόμμα), υποστήριξε την επιλογή, τονίζοντας ότι η προηγούμενη φάτνη έπρεπε να αντικατασταθεί λόγω φθοράς. Η επιλογή του έργου έγινε μάλιστα από τους ναούς των Αγίων Μιχαήλ και Γκουντούλις, με τον εφημέριο του Καθεδρικού Ναού να δίνει την επίσημη υποστήριξή του.
Επιφανείς αντιδράσεις
Η καλλιτεχνική προσέγγιση προκάλεσε άμεσες και σφοδρές αντιδράσεις. Η κριτική δεν περιορίστηκε στους πιστούς, αλλά επεκτάθηκε στην πολιτική και τον αθλητισμό.
Ο Βέλγος Γερουσιαστής Ζωρζ-Λουί Μπουσέ χαρακτήρισε τις χωρίς πρόσωπο φιγούρες ως κάτι που θυμίζει περισσότερο «ζόμπι στους σταθμούς των Βρυξελλών παρά πραγματική φάτνη». Ακόμη πιο αιχμηρή ήταν η αντίδραση του Τομάς Μουνιέ, ποδοσφαιριστή της Λιλ και της εθνικής Βελγίου. Το δεξί μπακ χρησιμοποίησε τον λογαριασμό του στο X για να σχολιάσει το νέο έργο γράφοντας: «αγγίζουμε τον πάτο… και συνεχίζουμε να σκάβουμε».
La ville de Bruxelles opte pour une crèche de Noël en tissus et sans visage: "Un mélange inclusif pour que tout le monde s’y retrouve" https://t.co/mLKTLTQdkR pic.twitter.com/W8yjfG439m
— La Libre (@lalibrebe) November 26, 2025
Κλιμάκωση των αντιδράσεων
Η ένταση γύρω από τη νέα φάτνη κλιμακώθηκε το Σάββατο (29/11) με μία πράξη βανδαλισμού.
Το κεφάλι της φιγούρας του Θείου Βρέφους κλάπηκε, επιβεβαίωσε ο εκπρόσωπος του δημάρχου στο RTBF. Άγνωστος δράστης αποκεφάλισε τη φιγούρα, παίρνοντας μαζί του την υφασμάτινη μπάλα που χρησίμευε ως κεφάλι και αφήνοντας το σώμα στη θέση του. «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι ήταν η μπάλα από ύφασμα που χρησίμευε ως κεφάλι του Θείου Βρέφους αυτή που κλάπηκε», δήλωσε ο εκπρόσωπος Βίκτορ Κανιανζίρα. «Βρισκόμαστε στη διαδικασία αντικατάστασής της».
Η φάτνη θα βρίσκεται στην Grand-Place για 8 συνεχόμενα χρόνια, κάτι που έχει αποτελέσει στόχο και στο παρελθόν. Τόσο το 2014 όσο και το 2017 σημειώθηκαν κλοπές ή βανδαλισμοί με επίκεντρο τη φιγούρα του Χριστού, γεγονός που αναδεικνύει την ιδιαίτερη ευαισθησία που υπάρχει γύρω από το συγκεκριμένο θρησκευτικό σύμβολο στην καρδιά της βελγικής πρωτεύουσας. Για τις φετινές γιορτές, θα παραμείνει στον χώρο ως τις 4 Ιανουαρίου.
Πηγή: Έθνος
