Πενήντα ένα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, το αεροδρόμιο Λευκωσίας παραμένει ένα σιωπηλό μνημείο της διχοτόμησης. Το άλλοτε πολύβουο αεροδρόμιο της Κυπριακής πρωτεύουσας στέκει εγκαταλελειμμένο μέσα στη νεκρή ζώνη, με τα κτίρια να καταρρέουν και τα αεροπλάνα να σκουριάζουν, σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος το 1974.
Χτισμένο το 1968, στα δυτικά της Λευκωσίας, στο ίδιο σημείο που είχε χρησιμοποιηθεί και από τη βρετανική RAF στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το αεροδρόμιο ήταν η κύρια πύλη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μέχρι τον Ιούλιο του 1974 αποτελούσε κεντρικό κόμβο για επιβάτες, εμπόριο και τουρισμό, συνδέοντας το νησί με μεγάλους ευρωπαϊκούς και περιφερειακούς προορισμούς.
Όπως γράφει η Daily Mail, η εισβολή της Τουρκίας στις 20 Ιουλίου 1974, που ακολούθησε το πραξικόπημα της χούντας του Ιωαννίδη, μετέτρεψε το αεροδρόμιο σε πεδίο μάχης για τον έλεγχο του. Στο κατεστραμμένο αεροδιάδρομο του είχαν προσγειωθεί (όσα μπόρεσαν να προσγειωθούν) τα μεταγωγικά αεροπλάνα Noratlas που με την επιχείρηση αυτοκτονίας «Νίκη», μετέφεραν από το Μάλεμε της Κρήτης του στρατιώτες της Α’ Μοίρας Καταδρομών. Οι μάχες γύρω από τον διάδρομο προσγείωσης και τις εγκαταστάσεις ήταν τόσο σκληρές, ώστε να αποτραπεί η κατάληψη του αεροδρομίου από τους Τούρκους.
Με την εκεχειρία τον έλεγχο ανέλαβε ο ΟΗΕ και από το τότε ελάχιστα πράγματα άλλαξαν.
Eerie pictures show inside abandoned airport that is frozen in time with planes left to rot for 50 years https://t.co/YJvTCXXFqF
— Daily Mail (@DailyMail) November 23, 2025
Το αεροδρόμιο Λευκωσίας βρίσκεται εντός της ουδέτερης ζώνης υπό τον έλεγχο της UNFICYP (Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ), είναι χαρακτηρισμένο ως προστατευόμενη περιοχή των Ηνωμένων Εθνών και παραμένει απροσπέλαστο για το κοινό. Η πρόσβαση απαγορεύεται και για λόγους ασφάλειας, καθώς οι εγκαταστάσεις έχουν υποστεί σοβαρές φθορές και η στατικότητα πολλών κτιρίων θεωρείται επισφαλής.
Η απώλεια του αεροδρομίου Λευκωσίας, οδήγησε αναγκαστικά στην δημιουργία νέου αεροδρομίου μετά την εισβολή. Έκτοτε, οι ανάγκες αεροπορικής σύνδεσης της Κύπρου με τον υπόλοιπο κόσμο, καλύπτονται από το αεροδρόμιο Λάρνακας και συμπληρωματικά από το αεροδρόμιο Πάφου που δημιουργήθηκε αρκετά χρόνια αργότερα.
Παρατημένο στη φθορά του χρόνου
Στο εσωτερικό του εγκαταλελειμμένου τερματικού, η εικόνα θυμίζει σκηνικό από ταινία που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Η μεγάλη επιγραφή του αεροδρομίου στην πρόσοψη στέκει ακόμα, με μερικά γράμματα να λείπουν, ενώ το μόνο στοιχείο ζωή είναι τα περιστέρια που φωλιάζουν στα σαπισμένα δοκάρια της οροφής και ο αέρας που σφυρίζει περνώντας από τα σπασμένα τζάμια.
Η αίθουσα αφίξεων μοιάζει με χρονοκάψουλα στην οποία φυλάχθηκαν εικόνες των τελών του 1960 και των αρχών του 1970.
Ξεθωριασμένες πινακίδες που διαφήμιζαν παπούτσια και ταξίδια, οι οποίες υπόσχονταν στους επιβάτες ότι θα τους πάνε «ως την άκρη της γης». Πάνω στους τοίχους και τις κολώνες διακρίνεται ακόμα η αισθητική της εποχής, κρυμμένη κάτω από στρώματα σκόνης και υγρασίας.
Στον επάνω όροφο, η αίθουσα αναχωρήσεων είναι άδεια, αλλά τα καθίσματα στέκουν στη θέση τους. Ο σχεδιασμός τους θυμίζει σκηνικό ταινίας επιστημονικής φαντασίας εκείνης της εποχής. Όλα είναι όμως καλυμμένα από σκόνη και περιττώματα πουλιών, μια λεπτομέρεια που υπενθυμίζει πόσο καιρό έχει να περάσει άνθρωπος από εκεί.
Έξω, στον χώρο στάθμευσης των αεροσκαφών, δεσπόζει το κουφάρι ενός μοναχικού επιβατικού αεροσκάφους Trident των Κυπριακών Αερογραμμών, το οποίο είναι γεμάτο τρύπες από τις σφαίρες, ως αποτυπώματα της μάχης του Αεροδρομίου το 1974. Πραγματικό μνημείο της βίαιης ιστορίας που διχοτόμησε τη Κύπρο.
Αιχμάλωτο στη στασιμότητα των διαπραγματεύσεων
Εκπρόσωπος της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο περιγράφει το αεροδρόμιο ως έναν χώρο όπου «ο χρόνος έχει πραγματικά παγώσει». Αναφέρει ότι κατά καιρούς έγιναν προσπάθειες, να βρεθεί συμφωνία για επαναλειτουργία και αποκατάσταση του αεροδρομίου ή για αξιοποίηση της περιοχής με κάποιο κοινά αποδεκτό τρόπο, αλλά καμία από αυτές τις πρωτοβουλίες δεν κατέληξε σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα και έτσι η φθορά προχώρησε αργά αλλά σταθερά στην δημιουργία της σημερινής εικόνας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που είναι γνωστά, από το 1974 δεν έχει απογειωθεί ούτε προσγειωθεί κανένα αεροσκάφος στη Λευκωσία. Εξαίρεση, το 1977, όταν έφυγαν από το Αεροδρόμιο Λευκωσίας υπό Ειδική Εξουσιοδότηση του ΟΗΕ, τρία εγκλωβισμένα αεροσκάφη της Cyprus Airways, με την βοήθεια μηχανικών της British Airways και πέταξαν για Λονδίνο.
Το αεροδρόμιο δεν είναι μόνο ένας εγκαταλελειμμένος χώρος, αλλά λειτουργεί και ως σύμβολο του πολιτικού αδιεξόδου που συνεχίζει να κρατάει το 37% του κυπριακού εδάφους υπό τουρκική κατοχή για μισό αιώνα.
Όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ της Daily Mail το νησί, από την τουρκική εισβολή παραμένει ακόμα χωρισμένο. Οι Ελληνοκύπριοι ζουν στο νότιο τμήμα, οι Τουρκοκύπριοι στο βόρειο, με μια γραμμή κατάπαυσης του πυρός των Ηνωμένων Εθνών να διατρέχει την Κύπρο από ανατολή σε δύση. Οι συνομιλίες για επίλυση του κυπριακού, που ξεκίνησαν και διακόπηκαν πολλές φορές τις τελευταίες δεκαετίες, δεν μπόρεσαν να ανατρέψουν αυτή την πραγματικότητα.
Το αεροδρόμιο Λευκωσίας βρίσκεται ακριβώς πάνω σε αυτή τη ρωγμή του χρόνου. Φυλαγμένο από κυανόκρανους, αποκλεισμένο με φράχτες και προειδοποιητικές πινακίδες, στέκει ως υπενθύμιση, για το πού βρισκόταν κάποτε η κανονικότητα του νησιού και πόσο δύσκολο αποδείχθηκε να αποκατασταθεί.
Ένα μνημείο της μνήμης και της αδράνειας
Το ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας, βασισμένο στο φωτογραφικό και δημοσιογραφικό υλικό του Reuters, δεν περιορίζεται στην καταγραφή των εικόνων εγκατάλειψης. Υπογραμμίζει ότι το αεροδρόμιο Λευκωσίας είναι συνδεδεμένο με μια ευρύτερη πολιτική στασιμότητα η οποία κρατά την Κύπρο διαιρεμένη μισό αιώνα μετά τα γεγονότα του 1974.
Σε μια εποχή που οι περισσότεροι αερολιμένες εξελίσσονται συνεχώς, επεκτείνονται, ανακαινίζονται ή αντικαθίστανται, η Λευκωσία διαθέτει ένα αεροδρόμιο που παραμένει παγωμένο από τη μέρα που εισέβαλλαν οι Τούρκοι. Οι διάδρομοι, οι κυλιόμενες σκάλες, οι ιμάντες αποσκευών και τα γκισέ του check in δεν καταστράφηκαν από βομβαρδισμό. Απλώς αφέθηκαν να τα διαβρώσει ο χρόνος, η υγρασία και η σκόνη.
Ο συνδυασμός των εικόνων από το εσωτερικό του τερματικού, του μοναχικού αεροσκάφους με τις τρύπες από τα πυρά πάνω στην πίστα και της πολιτικής πραγματικότητας γύρω από τη νεκρή ζώνη, καθιστά το αεροδρόμιο ένα από τα πιο ισχυρά σύμβολα της εκκρεμότητας του Κυπριακού. Ένας χώρος που κάποτε ήταν πύλη προς τον έξω κόσμο, σήμερα είναι περισσότερο υπενθύμιση μιας πληγής που παραμένει ανοικτή.
Πηγή: Πρώτο Θέμα
