Συνεχίζονται οι αντιδράσεις γύρω από το θέμα των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας, έπειτα από τις καταγγελίες στις οποίες προέβη ο πρόεδρος της Επιτροπής, Κυριάκος Ιωάννου για τις επιλογές των προσώπων που αποτέλεσαν μέλη της και τα οποία όπως υποστήριξε δεν ήταν κατάλληλα καταρτισμένα, παρά τις απαντήσεις που δόθηκαν από το Υφυπουργείο Πολιτισμού.
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός, με ανακοίνωση του εκ των αντιπροέδρων του, Γιώργου Κάρουλα, ο οποίος κάλεσε το Υφυπουργείο σε εις βάθος έρευνα, αλλά και λήψη μέτρων, για τη συγκρότηση των Επιτροπών.
Όπως αναφέρει, «ο Δημοκρατικός Συναγερμός δεν μπορεί να αγνοήσει τις σοβαρές καταγγελίες και τις τεκμηριωμένες επισημάνσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας σχετικά με τις πρόσφατες διαδικασίες για τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας. Τα βραβεία αυτά αποτελούν έναν από τους πιο αναγνωρίσιμους θεσμούς του πολιτισμού μας και οφείλουν να λειτουργούν με τρόπο που να ενισχύει και όχι να τραυματίζει το κύρος τους».
Σημειώνει ότι «είναι αδιανόητο να τίθενται ζητήματα επάρκειας, αντικειμενικότητας ή ακόμη και μεροληπτικής αντιμετώπισης έργων λόγω θεματολογίας ή γλωσσικής έκφρασης. Τέτοιες πρακτικές, αν επιβεβαιώνονται, πλήττουν ευθέως την αξιοπιστία ενός θεσμού που θα έπρεπε να υπηρετεί την ποιότητα και την ελευθερία της δημιουργίας».
Τονίζει ακόμα πως «ο ΔΗΣΥ καλεί το Υφυπουργείο Πολιτισμού να εξετάσει σε βάθος τα ζητήματα που έχουν αναφερθεί και να λάβει όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες ώστε οι επιτροπές των βραβείων να συγκροτούνται από πρόσωπα με αδιαμφισβήτητη επιστημονική και λογοτεχνική επάρκεια. Μόλις πρόσφατα ο ΔΗΣΥ έθεσε ζήτημα για το κύρος και την αναγνωρισιμότητα των Επιτροπών αυτών χωρίς να λάβουμε πειστικές απαντήσεις. Οποιαδήποτε σκιά πρέπει να απομακρυνθεί άμεσα, γιατί ο πολιτισμός δεν αντέχει πρόχειρους χειρισμούς ούτε εσωτερικές αντιφάσεις».
Καταληκτικάα, αναφέρει ότι «η λογοτεχνία της Κύπρου, οι δημιουργοί της και η κοινωνία δικαιούνται διαδικασίες που εμπνέουν εμπιστοσύνη. Η Πολιτεία οφείλει να διασφαλίζει ότι τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας αντανακλούν πραγματικά το κύρος που τους αναλογεί».
Οι καταγγελίες Ιωάννου
Υπενθυμίζεται ότι ο Πρόεδρος της Επιτροπής Κυπριακών Βραβείων Λογοτεχνίας, Κυριάκος Ιωάννου, είχε αναφέρει πως «ορισμένα από τα μέλη της Επιτροπής των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας δεν είχαν επιστημονική ή και επαγγελματική ή και εμπειρική σχέση με την (παλιότερη και τη σύγχρονη) κυπριακή λογοτεχνία (π.χ. ένα μέλος ειδικεύεται στη μετάφραση, ενώ ένα άλλο μέλος στην αγγλική λογοτεχνία)».
Έτσι, προσθέτει, «δεν ήταν σε θέση να αποτιμήσουν με στέρεα αξιολογικά κριτήρια τα υποψήφια προς βράβευση έργα». Πέραν τούτου, συνεχίζει, «πρέπει να σημειωθεί ότι ένα από τα μέλη της επιτροπής, κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, ανέφερε ότι δυσκολευόταν πολύ να καταλάβει την κυπριακή διάλεκτο. Συνεπώς, πώς μπορούσε το συγκεκριμένο μέλος να διαβάσει και, το σημαντικότερο, να αξιολογήσει τα υποψήφια έργα που ήταν συνθεμένα στην ντοπιολαλιά; Δεν αδικήθηκαν αυτά τα έργα, και οι συγγραφείς τους;».
«Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, εξαιτίας τέτοιων ή και άλλων αδυναμιών, τελικά, τόσο πέρσι όσο και φέτος, δεν επιλέγονταν πάντα τα πιο αξιόλογα έργα» ανέφερε ο κ. Ιωάννου.
Σημείωνε ότι με επιστολή του στις 14.9.2025 ενημέρωσε την υφυπουργό Πολιτισμού και μετά από καιρό έγινε σύσκεψη στο Υφυπουργείο. «Έφυγα με την εντύπωση ότι η υφυπουργός είχε προβληματιστεί και ότι, τουλάχιστον στην κατηγορία Νέος Λογοτέχνης (ίσως και στην κατηγορία Μυθιστόρημα), θα ζητούσε επαναξιολόγηση. Αυτό, όμως, δεν έγινε ποτέ» αναφέρει.
Ο κ. Ιωάννου υποδείκνυε ακόμα πως «οι επιτροπές των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας πρέπει να επιλέγονται με προσοχή. Η υφυπουργός υποσκάπτεται εκ των ένδον, αν η επιλογή είναι επιφανειακή και επιπόλαιη. Θεωρώ, λοιπόν, ότι, από τούδε, οι πενταμελείς επιτροπές πρέπει να συστήνονται με ανάθεση και, κυρίως, να απαρτίζονται από τρεις αξιοσύστατους νεοελληνιστές (υπάρχουν εξαίρετοι πανεπιστημιακοί κ.ά. νεοελληνιστές, τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα), έναν σημαντικό λογοτέχνη και έναν εγνωσμένου κύρους κριτικό λογοτεχνίας».
Η απάντηση του Υφυπουργείου
Η Υφυπουργός Πολιτισμού δεν έχει δυνατότητα να ακυρώσει αποφάσεις της Επιτροπής ούτε να παρέμβει στο περιεχόμενό τους, απάντησε με ανακοίνωση του Υφυπουργείου Πολιτισμού για την Κριτική Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας.
Το Υφυπουργείο Πολιτισμού, τόνιζε ότι ενημερώθηκε για τη δημόσια τοποθέτηση του Προέδρου της Κριτικής Επιτροπής Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας για τα έτη 2024–2025, ο οποίος εκφράζει διαφωνία με τις αποφάσεις της Επιτροπής που προήδρευσε και αναφέρεται σε προσπάθεια εκ μέρους του να πείσει την Υφυπουργό να τις ακυρώσει και να ζητήσει αναθεώρηση των αποφάσεων της Επιτροπής.
"Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τον Κανονισμό των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας, η Επιτροπή λαμβάνει τις αποφάσεις της ανεξάρτητα. Η Υφυπουργός Πολιτισμού μπορεί να τις επικυρώσει ή, μόνο σε περίπτωση προβλήματος στη διαδικασία, να τις αναπέμψει για επανεξέταση. Δεν έχει δυνατότητα να ακυρώσει αποφάσεις της Επιτροπής ούτε να παρέμβει στο περιεχόμενό τους", σημείωνε το Υφυπουργείο.
Το Υφυπουργείο εξηγούσε ακόμα πως η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης αποτελεί θεμελιώδη αρχή και ότι δεν λογοκρίνει λογοτεχνικά έργα ούτε παρεμβαίνει σε κρίσεις ανεξάρτητων επιτροπών.
Σημειώνεται ακόμη ότι τα μέλη των επιτροπών, περιλαμβανομένου του Προέδρου, δεσμεύονται από αρχές εχεμύθειας και σεβασμού της συλλογικής διαδικασίας και ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται πλειοψηφικά, γεγονός που όλα τα μέλη οφείλουν να τιμούν.
"Με την ευκαιρία η Υφυπουργός Πολιτισμού επιθυμεί να ευχαριστήσει όλες τις Επιτροπές, οι οποίες αποτελούνται από άτομα εγνωσμένου κύρους, για τις άοκνες προσπάθειες τους και για την συνεισφορά τους" κατέληγε η ανακοίνωση.
