Άναψε φωτιές η πρόταση νόμου που προωθείται και συζητείται ενώπιον της Επιτροπής Νομικών, αναφορικά με την τροποποίηση των λέξεων «γυναίκα» και «φύλο» στη νομοθεσία για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, καθώς χαρακτηρίζεται ως μία προσπάθεια για να αφαιρεθεί ένα εργαλείο από την ίση αντιμετώπιση των ατόμων με διαφορετική ταυτότητα φύλου απέναντι στο νόμο.
Την ώρα που ο αγώνας των ΛΟΑΤΚΙ για διεκδίκηση απλών ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά το πισωγύρισμα που παρατηρείται στην κοινωνία και την αύξηση των επιθέσεων σε βάρος των ατόμων της κοινότητας, μία πρόταση νόμου έρχεται να ταράξει τα ήδη ταραγμένα νερά. Συγκεκριμένα, πρόκειται για την πρόταση νόμου που κατέθεσαν από κοινού ο βουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού, Χάρης Γεωργιάδης και ο βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος, Χρύσης Παντελίδης, βάσει της οποίας η τροποποίηση είναι αναγκαία για να καταστούν οι όροι αυτοί συμβατοί με την Οδηγία (ΕΕ) 2024/1385 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, καθώς και με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Φωνές για πρόταση νόμου που αλλάζει τους ορισμούς «γυναίκα» και «φύλο» σε νομοθεσία-«Βασίζεται σε θεμελιώδη παραπλάνηση»
Στην αιτιολογική έκθεση της πρότασης νόμου αναφέρεται πως σύμφωνα με την ως άνω αναφερόμενη Οδηγία, ως «βία κατά των γυναικών» ορίζονται οι πράξεις έμφυλης βίας που στρέφονται κατά γυναίκας ή κοριτσιού, επειδή είναι γυναίκα ή κορίτσι, ή που πλήττουν δυσανάλογα μία γυναίκα ή ένα κορίτσι, ενώ σύμφωνα με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, ως «βία με βάση το φύλο κατά των γυναικών» προβλέπεται η βία που καταφέρεται εναντίον μιας γυναίκας επειδή είναι γυναίκα ή που επηρεάζει δυσανάλογα τις γυναίκες, και όρος «γυναίκα» περιλαμβάνει και κορίτσια ηλικίας κάτω των δεκαοκτώ (18) χρονών.
«Συναφώς, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις σκοπείται η διαμόρφωση των εν λόγω ορισμών της υπό τροποποίηση νομοθεσίας, με τη διαγραφή φράσεων, ώστε να συνάδουν με τις ως άνω αναφερόμενες ευρωπαϊκές και διεθνείς πράξεις», τονίζουν οι εισηγητές. Ωστόσο, η πρόταση νόμου έχει επιφέρει αρκετές αντιδράσεις, με τους εμπλεκόμενους να υποστηρίζουν ότι έχει υποβληθεί για να υπάρξει εξυπηρέτηση άλλων συμφερόντων.
«Η νομοθεσία στην Κύπρο ψηφίστηκε το 2021 και είναι κυρωτικός της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης κατά της έμφυλης βίας και θα περιλαμβάνει και τη νέα οδηγία της Ευρώπης, που είναι συμπληρωματική και μιλά για την έμφυλη βία. Αυτή τη στιγμή, η νομοθεσία μας ερμηνεύει τον όρο ‘γυναίκα’ ότι είναι πρόσωπο θηλυκού βιολογικού φύλου ή θηλυκής ταυτότητας φύλου και περιλαμβάνει άτομο που δεν έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του. Η πρόταση νόμου μεταξύ άλλων, θέλει να αφαιρέσει τις λέξεις θηλυκής ταυτότητας φύλου και να περιλαμβάνει τη λέξη κορίτσι. Αυτό προκάλεσε αντιδράσεις και διαφάνηκε πως πλην τους δύο βουλευτές και ακόμη ένα, η κοινωνία των πολιτών, οργανώσεις, εκπρόσωποι θεσμών, φέραμε ένσταση στην πρόταση νόμου», εξήγησε ο εκπρόσωπος της ACCEPT-ΛΟΑΤΚΙ, Στέφανος Ευαγγελίδης.
Ο λόγος που όλες οι οργανώσεις είχαν αντιδράσει έντονα στην εν λόγω πρόταση νόμου είναι επειδή, όπως εξηγεί ο κ. Ευαγγελίδης, δεν ακολουθεί την ίδια την οδηγία, αλλά ούτε και τη Σύμβαση, που ξεκάθαρα και τα δύο νομοθετήματα, που η Κύπρος έχει υποχρέωση να τα ακολουθήσει, αναφέρουν ότι περιλαμβάνουν ότι ο όρος «γυναίκα», μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει παιδιά, ηλικιωμένες, ομοφυλόφιλες, τρανς, ίντερσεξ.
«Η πρόταση νόμου νοσεί, επειδή περιορίζει την προσπάθεια του νομοθέτη και των συγγραφέων της Σύμβασης να περιλάβουν τα προβλήματα που προκαλούν τα έμφυλα στερεότυπα. Η Σύμβαση λέει ότι υπό το πρίσμα της νομολογίας του ΕΔΑΔ, οι συντάκτες επιθυμούσαν να προσθέσουν στους λόγους μη διακριτικής μεταχείρισης, το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα φύλου και είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να περιέχεται. Επίσης, αναφέρεται πως το φύλο είναι κάτι που είναι κοινωνικά κατασκευασμένος ρόλος, συμπεριφορά και δραστηριότητα, που μία δεδομένη κοινωνία θεωρεί κατάλληλα για τις γυναίκες και τους άνδρες».
Ο κ. Ευαγγελίδης σημείωσε, δε, ότι η αφαίρεση της ταυτότητας φύλου από τη συγκεκριμένη νομοθεσία θα αποκλείσει ευάλωτες ομάδες από την προστασία του νόμου, θα ενισχύσει την αορατότητα και την στιγματοποίηση και θα αντιβαίνει στις αρχές της ισότητας, της ισονομίας και της μη διάκρισης.
«Στην Κύπρο, οι τρεις προσπάθησαν να μας πείσουν όλους εμάς ότι δεν έχουμε κοινή λογική και ότι έχει χαθεί. Η κοινή λογική λέει ότι οφείλουμε να είμαστε νομοταγείς και να ακολουθήσουμε τις υποχρεώσεις μας ως Κυπριακή Δημοκρατία. Οι υποχρεώσεις μας είναι συμβατικές στο διεθνές κεφάλαιο, ευρωπαϊκές βάσει του ευρωπαϊκού κεκτημένου επειδή είμαστε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης».
Αυτός είναι και ο λόγος που οι εμπλεκόμενες οργανώσεις καλούν τους βουλευτές να επαναξιολογήσουν τη νομοθεσία, καθώς μεταξύ άλλων, η τροποποίηση της νομοθεσίας θα αφαιρέσει ένα σημαντικό εργαλείο για την πλήρη ισότητα, για όλα τα άτομα της κοινωνίας.
«Αν κάποιος θεωρεί ότι πρέπει να περιορίσει το νόμο, ώστε να μην περιλαμβάνει κάποιες από αυτές τις ομάδες, μάλλον εκεί χάνεται η κοινή λογική και μπαίνουν στερεότυπα και θέλει να προωθήσει ότι όταν μιλά για έμφυλη βία, μιλά μόνο για γυναίκες. Έρχομαι και ρωτώ τα έμφυλα στερεότυπα δεν είναι και η άποψη ότι ένα άτομο δεν πρέπει να έχει θηλυπρεπή χαρακτηριστικά; Αυτό το άτομο θα έχει έμφυλη βία επειδή το προβλέπει η κοινωνία μας και είδαμε πολλές φορές να υπάρχουν επιθέσεις σε άτομα που η έκφραση φύλου του δεν συνάδει με το στερεότυπο. Η ενδοοικογενειακή βία πλήττει δυσανάλογα πάρα πολλά άτομα της Κυπριακής Κοινωνίας που είναι σε ευάλωτες ομάδες είτε σε στερεότυπα φύλου και αυτό γίνεται και από τους συντρόφους, αλλά και τους γύρω τους».
