«Μεροληπτική και αβάσιμη», χαρακτηρίζει το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών την ετήσια έκθεση προόδου για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, ενώ κατηγορεί τις Βρυξέλλες ότι «υιοθετούν τις θέσεις Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας» σε ζητήματα που αφορούν την Ανατολική Μεσόγειο και το Κυπριακό.
Σε γραπτή ανακοίνωση, το ΥΠΕΞ υποστηρίζει ότι «η Κομισιόν, για ακόμη μία φορά, επαναλαμβάνει τις νομικά αβάσιμες και μαξιμαλιστικές θέσεις της Ελλάδας και των Ελληνοκυπρίων, αγνοώντας τις νόμιμες ανησυχίες της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής πλευράς».
Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι η στάση αυτή «αποδεικνύει πως η ΕΕ δεν είναι σε θέση να διαδραματίσει αντικειμενικό ρόλο» στην επίλυση του Κυπριακού και «υπονομεύει» τις προοπτικές μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης.
Παράλληλα, το τουρκικό ΥΠΕΞ εκφράζει ικανοποίηση για τις θετικές αναφορές της Έκθεσης σχετικά με την τουρκική οικονομία, τις σταθερές μακροοικονομικές πολιτικές, τη βελτίωση των σχέσεων με την Ελλάδα και τον ενισχυμένο διάλογο με την ΕΕ.
Η Άγκυρα επαναφέρει το αίτημα άρσης των περιοριστικών μέτρων, που αποφάσισε το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ στις 15 Ιουλίου 2019, καλώντας τις Βρυξέλλες να «ενεργήσουν στη βάση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και της αρχής της καλής πίστης».
Η ανακοίνωση επισημαίνει, επίσης, τη σημασία συμμετοχής της Τουρκίας στις πρωτοβουλίες ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ, καθώς και τη λειτουργία των θεσμικών μηχανισμών εταιρικής σχέσης, αναγνωρίζοντας την Τουρκία ως «στρατηγικό εταίρο για τη σταθερότητα της Ευρώπης και της ευρύτερης περιοχής».
Κλείνοντας, η Άγκυρα υπογραμμίζει ότι επιδιώκει μια «ισχυρότερη, θεσμοθετημένη και αμοιβαίας εμπιστοσύνης συνεργασία» με την Ευρωπαϊκή Ένωση και αναμένει «αντίστοιχη στρατηγική βούληση και εποικοδομητική στάση» από την πλευρά των Βρυξελλών.
Τι καταγράφει η έκθεση για την Κύπρο
Υπενθυμίζεται ότι η Ετήσια Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία δόθηκε στη δημοσιότητα μετά την έγκριση της από το Κολλέγιο των Επιτρόπων, το μεσημέρι της Τρίτης. Η έκθεση καλύπτει την περίοδο από τον Σεπτέμβριο του 2024 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, αποτυπώνει μια εικόνα μικρών βελτιώσεων σε ορισμένους οικονομικούς και τεχνικούς τομείς, αλλά σκιαγραφεί τη συνεχή υποχώρηση σε ζητήματα δημοκρατίας, κράτους δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
H Επίτροπος για τη Διεύρυνση, Μάρτα Κος, δήλωσε σχετικά παρουσιάζοντας τις ετήσιες εκθέσεις των χωρών υπό ένταξη στην ΕΕ, στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες ότι «η Τουρκία είναι ένας σημαντικός εταίρος, που μοιράζεται το ίδιο στρατηγικό συμφέρον στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, όπου συνεργαζόμαστε, στο πλαίσιο της ατζέντας διαπεριφερειακής συνδεσιμότητας. Ταυτόχρονα, η συνεχιζόμενη επιδείνωση των δημοκρατικών προτύπων, του κράτους δικαίου, της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων παραμένει ζήτημα σοβαρής ανησυχίας. Οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη παραμένουν σε στασιμότητα από το 2018».
Σύμφωνα με την έκθεση, η ΕΕ αναμένει από την Τουρκία να αναλάβει σαφή δέσμευση για σχέσεις καλής γειτονίας και ειρηνική επίλυση διαφορών, προσφεύγοντας, εάν χρειαστεί, στο Διεθνές Δικαστήριο. «Η Τουρκία πρέπει: (i) να αποφεύγει απειλές και ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας· (ii) να ομαλοποιεί τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία· και (iii) να σέβεται την κυριαρχία όλων των κρατών μελών της ΕΕ επί των χωρικών τους υδάτων και του εναέριου χώρου τους, καθώς και όλα τα κυριαρχικά τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος εξερεύνησης και εκμετάλλευσης φυσικών πόρων σύμφωνα με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, ιδίως την UNCLOS», σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Επισημαίνεται επιπλέον ότι «η Τουρκία συνέχισε να αρνείται να αναγνωρίσει και να συνεργαστεί με την Κυπριακή Δημοκρατία. Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Επιτροπής, η Τουρκία δεν έχει ακόμη εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, όπως ορίζονται στη Διακήρυξη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της της 21ης Σεπτεμβρίου 2005 και στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Δεκεμβρίου 2006 και του Δεκεμβρίου 2015. Η Τουρκία δεν εκπλήρωσε την υποχρέωσή της να διασφαλίσει την πλήρη και μη διακριτική εφαρμογή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Σύνδεσης και δεν έχει αφαιρέσει όλα τα εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών στις άμεσες μεταφορικές συνδέσεις με την Κυπριακή Δημοκρατία,» αναφέρει η έκθεση.
Επιπλέον, η Τουρκία συνέχισε τις στρατιωτικές της ασκήσεις στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου, ενώ παρενόχλησε κυπριακά αλιευτικά σκάφη και παραβίασε τον εναέριο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η έκθεση αναφέρει πως «οι στρατιωτικές ασκήσεις της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου συνέχισαν να πραγματοποιούνται. Οι πτήσεις των τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην περιοχή πληροφοριών πτήσεων (FIR) και στον εθνικό εναέριο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας επίσης συνέχισαν αμείωτες. Η Τουρκία συνέχισε να αναβαθμίζει τη στρατιωτική βάση drone στη Λευκόνοικο και το ναυτικό σταθμό στο Μπογάζι. Οι παρενοχλήσεις κυπριακών αλιευτικών σκαφών και οι παράνομες, μη αναφερόμενες και μη ρυθμιζόμενες (IUU) αλιευτικές δραστηριότητες από την Τουρκία συνέχισαν να αναφέρονται».
Σχετικά με την επανέναρξη διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, αφού παρατίθενται το πρόσφατο ιστορικό των συναντήσεων, επισημαίνεται πως «η Τουρκία συνέχισε να υποστηρίζει μια λύση δύο κρατών στην Κύπρο, αντίθετα προς τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δηλώνοντας ότι οποιαδήποτε διαδικασία που στοχεύει σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία δεν θα είναι επιτυχής. Η μη αναγνωρισμένη διεθνώς 'τδβκ' συμμετέχει ως παρατηρητής στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών από το 2022. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει μόνο την Κυπριακή Δημοκρατία ως υποκείμενο του διεθνούς δικαίου σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και έχει τονίσει ότι οποιαδήποτε ενέργεια που διευκολύνει ή βοηθά με οποιονδήποτε τρόπο την διεθνή αναγνώριση της τουρκοκυπριακής αποσχιστικής οντότητας βλάπτει σοβαρά τις προσπάθειες για την προετοιμασία επίσημων διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ».
Επιπλέον, «είναι σημαντικό η Τουρκία να επιβεβαιώσει εκ νέου τη δέσμευσή της στις συνομιλίες διευθέτησης του Κυπριακού υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών πτυχών τους. Δεν πρέπει να αναληφθούν μονομερείς ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις στο νησί και να εμποδίσουν την επανέναρξη των συνομιλιών. Όσον αφορά τα Βαρώσια, η Τουρκία πρέπει να αναιρέσει αμέσως τις μονομερείς ενέργειες που ανακοινώθηκαν στις 20 Ιουλίου 2021 και όλα τα βήματα που έχουν ληφθεί από τον Οκτώβριο του 2020 και τα οποία αντιβαίνουν στα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Η ΕΕ υπογραμμίζει τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων και ζητά τον πλήρη σεβασμό των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ιδίως των Ψηφισμάτων 550, 789 και 1251)».
Σχετικά με την κατάσταση στην Αμμόχωστο, αναφέρεται πως «παρά τις διεθνείς καταδίκες και την απαράδεκτη εγκατάσταση οποιουδήποτε μέρους των Βαρωσίων από άτομα διαφορετικά από τους κατοίκους της, όπως ορίζεται στην απόφαση 550 (1984) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Τουρκία δεν ανέστρεψε τις ενέργειές της για το άνοιγμα ολόκληρης της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων, ενισχύοντας έτσι το status quo επί του εδάφους». Η έκθεση τονίζει ότι οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ εντός της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων παραμένουν σε ισχύ, κάτι που προκαλεί προκλήσεις στην ικανότητα της ειρηνευτικής δύναμης να εκτελέσει τις αποστολές της.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επαναλαμβάνει την έκκληση της προς την Τουρκία να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και να συνεργαστεί για μια δίκαιη λύση στο Κυπριακό. Η έκθεση αναφέρει ότι «η ΕΕ παραμένει πλήρως προσηλωμένη σε μια συνολική διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος εντός του πλαισίου του ΟΗΕ, σύμφωνα με όλα τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και το κεκτημένο της. Η ΕΕ έχει εκφράσει, πιο πρόσφατα στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2024, την ετοιμότητά της να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη όλων των σταδίων της διαδικασίας υπό την ηγεσία του ΟΗΕ, με όλα τα κατάλληλα μέσα που διαθέτει».
Πηγή: ΚΥΠΕ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κόλαφος η έκθεση της Ε.Ε. για την Τουρκία-Στο επίκεντρο το Κυπριακό, οι έκνομες ενέργειες στο Βαρώσι και παρενοχλήσεις σκαφών
