Βρέθηκε τελικά η φόρμουλα σχετικά με το όριο του 40% για τις μισθολογικές δαπάνες ως ποσοστό των συνολικών δαπανών των Δήμων, αφού όπως ακούστηκε ενώπιον της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής, το Υπουργείο Εσωτερικών και οι συντεχνίες κατέληξαν σε συμφωνία. Οι πλείστοι εκ των εμπλεκομένων παρουσιάστηκαν θετικοί ενώπιον της Επιτροπής, μετά τη συνάντηση που είχαν χθες με τον Υπουργό Εσωτερικών, Κωνσταντίνο Ιωάννου, κατά την οποία τέθηκε το ζήτημα και προέκυψε μάλιστα συμφωνία.
Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην ανάγκη καταβολής κρατικής χορηγίας ως αντισταθμίσματος για την απώλεια εσόδων λόγω της μεταφοράς της αδειοδότησης αναπτύξεων από τις τοπικές αρχές στους επαρχιακούς οργανισμούς αυτοδιοίκησης, καθώς και σε άλλα συναφή θέματα που άπτονται της οικονομικής βιωσιμότητας και της διοικητικής αυτοτέλειας της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Το έγγραφο της συμφωνίας δόθηκε από τις συντεχνίες στους βουλευτές της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών και σε αυτό προβλέπεται ότι το 40% αφορά όλα τα έξοδα που προκύπτουν από τον αναπτυξιακό προϋπολογισμό ενός Δήμου. Όσον αφορά τις αναπτυξιακές δαπάνες, θα υπάρχει ποσοστό 22% το οποίο θα περιλαμβάνεται στα έξοδα του Δήμου. Ξεκαθάρισε επίσης το θέμα των 15 εκατομμυρίων ευρώ για τις πρόσθετες εργασίες που δόθηκαν για τις άδειες υποδομής, τα οποία θα δοθούν στους ΕΟΑ έναντι του κόστους. Από αυτά, το 1,7 εκατομμύριο ευρώ θα δοθεί στις κοινότητες, ενώ οι δύο διευθετήσεις θα ισχύουν και για το 2025 και για το 2026.
Περαιτέρω, συμφωνήθηκε ότι για το μεταβατικό στάδιο μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2028, για τους Δήμους που πιθανόν να υπερβαίνουν το 40%, θα συνομολογείται σχετικός σχεδιασμός, στη βάση του οποίου θα επεξηγείται ο τρόπος μείωσης του συγκεκριμένου δείκτη, χωρίς όμως αυτό να επηρεάζει την πλήρωση κενών θέσεων προαγωγής ή να περιορίζει την πλήρωση θέσεων στις ουσιώδεις υπηρεσίες του Δήμου. Παράλληλα, συμφωνήθηκε πως η σχετική μεθοδολογία του τρόπου υπολογισμού του 40% του συνόλου των πάσης φύσεως δαπανών του Δήμου θα επανεξεταστεί σε πέντε χρόνια από την υπογραφή του πρακτικού συμφωνίας, εκτός εάν διαπιστωθεί από τα μέρη ότι πρέπει να εξεταστεί νωρίτερα.
Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εσωτερικών, Αντώνης Οικονομίδης, ανέφερε πως «είχαμε μια πάρα πολύ εποικοδομητική συνάντηση με την Ένωση Δήμων και με τις τέσσερις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Ένα από τα τέσσερα θέματα που τέθηκαν ήταν το θέμα υπολογισμού του 40%, το οποίο συνυπολογίζεται επί του συνολικού προϋπολογισμού». Παράλληλα, σημείωσε πως «έγινε μία συμφωνία όσον αφορά το 2025 και τον προϋπολογισμό του έτους και είχαμε συνυπολογίσει το 22% επί των δαπανών. Ήταν μία άμεση λύση που βρήκαμε για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε με τους προϋπολογισμούς. Είχε γίνει αποδεκτή από το Υπουργείο Οικονομικών τότε στα πλαίσια του προϋπολογισμού του 2025, αλλά υπήρχε η δέσμευση ότι θα το ξαναβλέπαμε για τον προϋπολογισμό του 2026».
Έκανε λόγο για διαφορετική ερμηνεία του νόμου με βάση τα λογιστικά πρότυπα και διευκρίνισε πως «είναι κατανοητή η θέση του Υπουργείου Οικονομικών. Τελικά το θέμα έκλεισε χθες με μία συναντίληψη των δύο υπουργείων και επανέρχεται το 22% όχι μόνο για το 2026, αλλά προτιθέμεθα και έχουμε ετοιμάσει ένα υπό μορφή τροποποιητικού νομοσχεδίου, για να θεσπιστεί νομίμως το συγκεκριμένο θέμα ώστε να μην υπάρχει αυτή η διγλωσσία».
Αναφερόμενος στα υπόλοιπα θέματα που συζητήθηκαν ενώπιον της συνάντησης, ο κ. Οικονομίδης ανέφερε πως «πέραν των 117 εκατομμυρίων ευρώ τα οποία περιλαμβάνονται στον Περί Δήμων Νόμο, υπήρξε δέσμευση του Υπουργείου Εσωτερικών, συστάθηκε τεχνική επιτροπή και υπήρξε ήδη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Ένωσης Δήμων για να δούμε τον τρόπο διαφοροποίησης και αύξησης του ποσού αυτού μέσα από νομοθετικές ρυθμίσεις, με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή». Τόνισε πως βρέθηκαν ορισμένες φόρμουλες και τέθηκαν ορισμένες ιδέες, οι οποίες ανάμεσα σε άλλα «αφορούν και τα 15 εκατομμύρια ευρώ για τους δρόμους πρώτιστης σημασίας και τα 12 εκατομμύρια ευρώ που έχουν να κάνουν με την αδειοδότηση της ανάπτυξης. Υπάρχει πολιτική δέσμευση για τα 15 εκατομμύρια ευρώ τα οποία θα δοθούν το 2026 και κατανεμήθηκαν ήδη για το 2025 με βάση μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί. Αυτά θα δοθούν προκαταβολικά μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, ενώ τα 12 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία τα 10,3 εκατομμύρια ευρώ αφορούν τους Δήμους και τα υπόλοιπα 1,7 εκατομμύριο ευρώ τις Κοινότητες που αφορούν την απώλεια από την αδειοδότηση της ανάπτυξης, θα δοθούν εντός του 2026 είτε από το αποθεματικό του Υπουργείου Οικονομικών είτε μέσω συμπληρωματικού προϋπολογισμού».
Παράλληλα, ο κ. Οικονομίδης τόνισε πως «πρόθεσή μας είναι να δούμε, μέσα στα πλαίσια της αναθεώρησης της κρατικής χορηγίας, κατά πόσο αυτά τα ποσά πρέπει να συνενωθούν και ενδεχομένως να αυξηθεί η χορηγία δια νόμου, διότι οι χορηγίες ειδικού σκοπού είναι δύσκολες ως προς τον τρόπο χειρισμού και υπάρχει διοικητικό κόστος. Προσπαθούμε, μέσω της συναντίληψης που έχουμε με την Ένωση Δήμων, να κάνουμε τα πράγματα πιο πρακτικά με λιγότερους ελέγχους».
Εκ μέρους της Ένωσης Δήμων, ο Κυριάκος Ξυδιάς, λαμβάνοντας τον λόγο, επιβεβαίωσε ότι η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με τον Υπουργό Εσωτερικών έγινε σε εξαιρετικό κλίμα και βρέθηκαν λύσεις. Σημείωσε πως «έχουμε ξεπεράσει το ζήτημα του 40% που ήταν προβληματικό για αρκετούς Δήμους και θα έθετε ζήτημα για την ομαλή λειτουργία τους».
Τόνισε πως «κάναμε μία μεταρρύθμιση με συγκεκριμένους στόχους, που ήταν να αποκτήσουν οι Δήμοι οικονομική και διοικητική αυτονομία ώστε να μπορέσουν να επιτελέσουν τον ρόλο τους και τις διευρυμένες αρμοδιότητές τους. Δυστυχώς, το να συμφωνούμε πέρσι κάτι και φέτος να αναιρείται έχει κουράσει, αλλά το σημαντικό είναι ότι δυσκολεύει την αποστολή όλων. Η κρατική χορηγία πρέπει να διασυνδεθεί ως ποσοστό επί του κρατικού προϋπολογισμού και σε συνθήκες ανόδου της οικονομίας θα αυξάνεται, όπως και το αντίστροφο, αλλά αυτό που θα διασφαλίσει είναι τη βιωσιμότητα των Δήμων».
Από πλευράς του, ο Πρόεδρος του ΕΟΑ Λευκωσίας, Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης, ανέφερε πως «παλαιότερα είχαμε 60 μέλη στα διάφορα συμβούλια, ενώ σήμερα έχουμε 17. Συμπλεγματοποιήσαμε αρκετές υπηρεσίες οι οποίες είναι παρόμοιες και οι Δήμοι δεν είχαν κοινό σύστημα όμβριων υδάτων. Σήμερα σχεδιάζεται ένα τέτοιο σύστημα για να μπορεί να κατασκευαστεί μακροπρόθεσμα. Υπήρχαν 12 Αρχές Αδειοδότησης, ενώ σήμερα υπάρχει μία στη Λευκωσία και πέντε παγκύπρια. Υπάρχουν πολλά θετικά και η μεταρρύθμιση προχώρησε για τους σωστούς λόγους».
Παράλληλα, σημείωσε πως «άποψή μας είναι ότι βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπου οι κοινότητες εθελοντικά θέλησαν να αναλάβουμε εμείς την υδατοπρομήθειά τους, υπήρχαν οφέλη στη μείωση των απωλειών νερού».
Εντούτοις, αναφέρθηκε και στην εκκρεμότητα των επικίνδυνων οικοδομών, με τον κ. Γιωρκάτζη να διευκρινίζει πως «αποτελεί ένα αρκετά σοβαρό ζήτημα. Αναλάβαμε από την 1η Απριλίου και ακόμα δεν είναι σε γνώση μας η διαδικασία εσόδων. Γνωρίζουμε ότι ανακοινώθηκαν τα 2 εκατομμύρια ευρώ, αλλά δεν μας είναι γνωστή η διαδικασία πίστωσης των ποσών που θα χρειαζόμαστε. Ήδη έχουμε δαπανήσει περί τις 500 χιλιάδες ευρώ, που χρηματοδοτούνται από τέλη υδροδότησης ή αποχέτευσης, κάτι που δεν είναι ό,τι καλύτερο. Ζητάμε περισσότερη διαβούλευση».
Από πλευράς των συνδικαλιστικών οργανώσεων, ο Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας Σωματείων Ημικρατικών Οργανισμών της ΣΕΚ, Ανδρέας Ηλία, ανέφερε πως «επιβεβαιώνουμε τη σύγκλιση που έγινε χθες με το Υπουργείο Εσωτερικών και έχουμε συμφωνήσει. Από εκεί και πέρα το κράτος θα κάνει όλες τις ενέργειες που χρειάζονται και το όριο του 40% έχει διευκρινιστεί για το πώς θα υπολογίζεται κατά τρόπο που να λειτουργεί προς όφελος των Δήμων».
Διευκρίνισε πως «προσπαθούμε να συνδράμουμε στον ρόλο και την προσπάθεια από το μεταβατικό στάδιο στη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ώστε να φτάσουμε σε μία αποτελεσματική λειτουργία προς όφελος των δημοτών και πρακτικά έχουμε παγκύπρια συλλογική σύμβαση των όρων απασχόλησης των Δήμων, των ΕΟΑ και των κοινοτήτων».
Από πλευράς του, ο Γενικός Γραμματέας της ΣΗΔΗΚΕΚ-ΠΕΟ, Νίκος Γρηγορίου, σημείωσε πως «κάνουμε καθημερινές συναντήσεις οι δύο συντεχνίες για να πετύχει η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Έχουμε συνομολογήσει συμβάσεις με όλους τους νεοσύστατους οργανισμούς και για πρώτη φορά θα υπογραφεί και με τις κοινότητες στις 12 Νοεμβρίου, ενώ έχουμε υπογράψει μνημόνιο συναντίληψης για να ξεκινήσει η μεταρρύθμιση».
