Τις συνέπειες που άφησε πίσω του το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα επιχειρεί να καλύψει η Βουλή των Αντιπροσώπων, μέσα από ένα νέο νομοσχέδιο που στοχεύει να βάλει οριστικό τέλος στην εποχή των λεγόμενων χρυσών διαβατηρίων και των προβλημάτων που αυτές οι πολιτογραφήσεις προκάλεσαν στη φήμη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μέσα από τη ρύθμιση αυτή επιχειρείται να διασφαλιστεί πλήρης διαφάνεια στη διαδικασία παραχώρησης υπηκοότητας, ενώ θα δίδεται πλέον η δυνατότητα δημοσιοποίησης των ονομάτων των ατόμων για τα οποία αποστερήθηκε η κυπριακή υπηκοότητα, νοουμένου ότι υπάρχει σχετική απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου. Η αλλαγή αυτή θεωρείται σημαντική, καθώς για πρώτη φορά καθίσταται εφικτό το κοινό να ενημερώνεται επίσημα για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.
Το νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών προνοεί ουσιαστικά τη διαγραφή της διάταξης που επέτρεπε στο Υπουργικό Συμβούλιο να παραχωρεί την κυπριακή υπηκοότητα σε επιχειρηματίες, επενδυτές και μέλη των οικογενειών τους με βάση το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα. Παράλληλα εισάγεται νέα διάταξη που αφορά την επανεξέταση των διοικητικών πράξεων που εκδόθηκαν δυνάμει της προηγούμενης ρύθμισης, καθώς και τον καθορισμό προθεσμίας εξήντα ημερών για την υποβολή ένστασης από τα επηρεαζόμενα πρόσωπα στην Ανεξάρτητη Επιτροπή Εξέτασης Αποστέρησης Υπηκοότητας. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένα πιο σαφές και θεσμικά οριοθετημένο πλαίσιο για τις περιπτώσεις αποστέρησης της κυπριακής υπηκοότητας, κάτι που μέχρι σήμερα δεν υφίστατο.
Όπως εξήγησε η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εσωτερικών, σκοπός του νομοσχεδίου είναι να διαγραφεί το εδάφιο που έδινε τη δυνατότητα σε επιχειρηματίες και στα μέλη της οικογένειάς τους να αιτούνται κυπριακή υπηκοότητα μέσω επενδύσεων. Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος του νομοσχεδίου, διευκρίνισε ότι αφορά περιπτώσεις στις οποίες υπάρχει ακυρωτική απόφαση Δικαστηρίου και όπου θα εφαρμόζονται με σαφήνεια οι προβλεπόμενες διατάξεις.
Η ίδια εξήγησε ότι εάν το Διοικητικό Δικαστήριο αποφασίσει πως η διαδικασία παραχώρησης της κυπριακής υπηκοότητας δεν έγινε σύμφωνα με το Νόμο, τότε, στη βάση της δικαστικής απόφασης, η αίτηση πολιτογράφησης θα πρέπει να επανεξεταστεί. Παράλληλα, τόνισε ότι ο δεύτερος στόχος του νομοσχεδίου είναι η εισαγωγή του χρονικού ορίου των εξήντα ημερών για την υποβολή ένστασης από το επηρεαζόμενο πρόσωπο, προκειμένου να αποφεύγονται καθυστερήσεις που στο παρελθόν άφηναν τέτοιες υποθέσεις σε εκκρεμότητα για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Με βάση τη νέα ρύθμιση, ο Υπουργός Εσωτερικών θα έχει την υποχρέωση να δημοσιεύει το όνομα του προσώπου που του αποστερήθηκε η υπηκοότητα, αφού προηγηθεί σχετική απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου. Μέχρι σήμερα δεν υπήρχε καθορισμένη προθεσμία, γεγονός που προκαλούσε σύγχυση και έλλειψη διαφάνειας.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εσωτερικών, Άριστος Δαμιανός, σημείωσε ότι η συγκεκριμένη ρύθμιση κρίθηκε απαραίτητη, καθώς η Κύπρος βρέθηκε στο επίκεντρο έντονης διεθνούς πίεσης και επικρίσεων για το ζήτημα των χρυσών διαβατηρίων. Όπως ανέφερε, είναι σαφές ότι η Βουλή πρέπει να κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυνση, υιοθετώντας ρυθμίσεις που ενισχύουν τη διαφάνεια και την αξιοπιστία του κράτους, ενώ τόνισε τη σημασία της πρόνοιας που προβλέπει συγκεκριμένη προθεσμία για την υποβολή ενστάσεων.
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας εξήγησε ότι η κατάθεση του νομοσχεδίου έγινε επειδή εξακολουθεί να εκκρεμεί η διαδικασία παράβασης που έχει κινήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας για το επενδυτικό πρόγραμμα. Όπως ανέφερε, μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά της Μάλτας (C181/2023), η ΕΕ επικοινώνησε με το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα, ζητώντας να διευκρινιστεί ο τρόπος με τον οποίο η Κύπρος προτίθεται να συμμορφωθεί με τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Ο Γενικός και ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας είχαν συναντήσεις με εκπροσώπους της Επιτροπής, όπου υποδείχθηκε ρητά ότι το πρόγραμμα θα πρέπει να καταργηθεί πλήρως, κάτι που, όπως φαίνεται, αποτέλεσε τη βάση για τη διαμόρφωση του παρόντος νομοσχεδίου.
Η ίδια πρόσθεσε ότι ένα από τα προαπαιτούμενα της ΕΕ ήταν η διατήρηση συγκεκριμένων κανονισμών που επιτρέπουν τη συνέχιση των ελέγχων από τη Μονάδα Ελέγχου του Υπουργείου Εσωτερικών σχετικά με τις πολιτογραφήσεις που είχαν ήδη παραχωρηθεί. Επειδή το νομοσχέδιο αποτελεί προϊόν διαβούλευσης και συμφωνίας με τις ευρωπαϊκές Αρχές, η Νομική Υπηρεσία εξέφρασε την επιθυμία να μην υπάρξουν περαιτέρω τροποποιήσεις, ώστε να ολοκληρωθεί ομαλά η διαδικασία και να τερματιστεί η εκκρεμούσα παράβαση.
Ο κ. Δαμιανός ζήτησε από τα αρμόδια Υπουργεία, στην επόμενη συνεδρίαση της Επιτροπής, να κατατεθούν αναλυτικά στοιχεία για τον αριθμό των πολιτογραφήσεων που ανακλήθηκαν, καθώς και για τις περιπτώσεις αποστέρησης υπηκοότητας που πραγματοποιήθηκαν μέχρι σήμερα. Η Νομική Υπηρεσία διευκρίνισε ότι το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα έχει τερματιστεί από το 2020, ωστόσο συνεχίζουν να εξετάζονται υποθέσεις που σχετίζονται με αιτήσεις και πολιτογραφήσεις της περιόδου εκείνης.
Την ίδια στιγμή παρουσιάστηκε και δεύτερο νομοσχέδιο, το οποίο αφορά τη δυνατότητα του Υπουργικού Συμβουλίου να παραχωρεί την κυπριακή υπηκοότητα με τιμητική πολιτογράφηση σε τέκνα Ελλαδιτών πεσόντων κατά την τουρκική εισβολή του 1974. Παράλληλα προβλέπεται η μεταφορά της αρμοδιότητας παραχώρησης τιμητικής υπηκοότητας σε ανθρώπους των τεχνών και του πολιτισμού από το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, στο Υφυπουργείο Πολιτισμού, ώστε η διαδικασία να γίνει πιο αποτελεσματική και εξειδικευμένη.
Εκ μέρους του Υπουργείου Παιδείας επισημάνθηκε ότι η νέα ρύθμιση καθίσταται αναγκαία, προκειμένου να υπάρχει αρμόδια αρχή που θα μπορεί να χειρίζεται θέματα τιμητικών πολιτογραφήσεων, καθώς μέχρι σήμερα δεν υπήρχε θεσμοθετημένο πλαίσιο για τον σκοπό αυτό. Η εισαγωγή της σχετικής πρόνοιας θεωρείται ότι θα ενισχύσει τη θεσμική αναγνώριση ανθρώπων που με το έργο τους προβάλλουν την Κύπρο διεθνώς και συμβάλλουν στην πολιτιστική της ταυτότητα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
