Το διαχρονικό πρόβλημα της έλλειψης νοσηλευτικού προσωπικού στην Κύπρο αποτελεί ίσως το σοβαρότερο ζήτημα στον τομέα της Υγείας αυτή τη στιγμή, δεδομένου ότι επηρεάζει άμεσα την καθημερινή λειτουργία των νοσοκομείων και την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται στους ασθενείς. Το φαινόμενο της έλλειψης νοσηλευτών δεν είναι αποκλειστικά κυπριακό, αλλά παρατηρείται σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι που καθιστά το πρόβλημα ακόμη πιο σύνθετο και δύσκολο στην αντιμετώπισή του. Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην υποστελέχωση είναι πολλαπλοί και περιλαμβάνουν τη γήρανση του υπάρχοντος προσωπικού, την αύξηση της ζήτησης για νοσηλευτικές υπηρεσίες, τις αφυπηρετήσεις και τις άδειες ασθενείας ή μητρότητας, καθώς και την περιορισμένη προσέλκυση νέων νοσηλευτών από την Κύπρο ή το εξωτερικό.
Το πρόβλημα γίνεται ιδιαίτερα έντονο στον τομέα της ψυχικής υγείας, όπου οι ανάγκες είναι συνεχώς αυξανόμενες. Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες των αρμόδιων αρχών να καλύψουν τα κενά, ειδικά στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας, η κατάσταση παραμένει κρίσιμη και μάλιστα διογκώνεται. Σύμφωνα με τους νοσηλευτές που μίλησαν στον REPORTER, η πληρότητα των κλινών στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας συχνά υπερβαίνει το 100%, γεγονός που καταδεικνύει τη συνεχή πίεση και το υπερφορτωμένο προσωπικό. Οι συνθήκες αυτές οδηγούν σε επαγγελματική εξουθένωση, αυξάνουν τον κίνδυνο λαθών και επηρεάζουν αρνητικά την ψυχολογική κατάσταση τόσο των εργαζομένων όσο και των ασθενών.
Η κατάσταση επιδεινώνεται περαιτέρω λόγω της καθυστέρησης στην πρόσληψη νέων νοσηλευτών. Παρά το γεγονός ότι ο Οργανισμός Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ) δημοσίευσε τον κατάλογο με έξι υποψήφιους νοσηλευτές ψυχικής υγείας από τις 14 Μαρτίου, μέχρι σήμερα δεν φαίνεται να έχει προχωρήσει καμία πρόσληψη. Το αποτέλεσμα είναι οι υπάρχοντες νοσηλευτές να καλούνται να καλύψουν τα κενά και να λειτουργούν κάτω από συνθήκες έντονης πίεσης, κάτι που δεν μπορεί να συνεχιστεί επ’ αόριστον χωρίς σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα των υπηρεσιών.
Η ΠΑΣΥΔΥ, σύμφωνα με πληροφορίες του REPORTER, σε πρόσφατη επιστολή της προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας, εξέφρασε την ευχαρίστησή της για την αναφορά των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο τομέας στη συνεδρίαση της Επιτροπής, αλλά ταυτόχρονα εξέφρασε την απογοήτευσή της, καθώς οι συζητήσεις για τα ζητήματα αυτά χρονολογούνται χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα, παρά μόνο με μεμονωμένες εξαιρέσεις. Η συντεχνία έχει παραδώσει από το 2021 έως σήμερα τέσσερα συνολικά σημειώματα και επιστολές, καταγράφοντας αναλυτικά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο τομέας της ψυχικής υγείας, όπως η υποστελέχωση, η έλλειψη κατάλληλου εξοπλισμού, οι ελλείψεις στο νομοθετικό πλαίσιο και η απουσία υποστηρικτικών δομών και υπηρεσιών, όπως κοινωνικοί λειτουργοί.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάγκη εκσυγχρονισμού του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τη νοσηλεία ψυχικά ασθενών, αλλά και στη νομοθετική ρύθμιση για τη διασφάλιση της συνέχειας της θεραπείας μετά την έξοδο από το νοσοκομείο Αθαλάσσας. Παράλληλα, εδώ και δεκαέξι χρόνια εκκρεμεί η προώθηση του κανονιστικού πλαισίου του επαγγέλματος του ψυχολόγου, δημιουργώντας σοβαρά και σύνθετα προβλήματα στην οργάνωση και τη λειτουργία των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Η ΠΑΣΥΔΥ κάλεσε το Υπουργείο Υγείας να προχωρήσει άμεσα στην κατάθεση σχετικών κανονισμών στη Βουλή, προκειμένου να διορθωθεί η στρέβλωση που υφίσταται, όπου επαγγελματίες υγείας προσφέρουν υπηρεσίες χωρίς κανονιστικό πλαίσιο.
Στην αναμονή για την Β΄φάση και την νέα πτέρυγα
Ένα από τα μεγάλα ερωτηματικά που παραμένουν αναπάντητα αφορά τη Β’ φάση και την ολοκλήρωση της νέας πτέρυγας στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας. Η πρώτη φάση έχει ήδη ολοκληρωθεί και παραδοθεί από τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, ενώ η δεύτερη φάση, η οποία αφορά την αναβάθμιση των υφιστάμενων κτηριακών εγκαταστάσεων και την ανακαίνιση των παλαιών κτιρίων, βρίσκεται ακόμη υπό εξέλιξη. Σύμφωνα με πληροφορίες του REPORTER, η αναζήτηση του απαιτούμενου χρηματοδοτικού ποσού συνεχίζεται, ενώ παράλληλα προχωρούν οι διαδικασίες για την ανακαίνιση και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών.
Παράλληλα, καθυστέρηση παρατηρείται και στην παράδοση της νέας κλειστής δομής ψυχικής υγείας στη Λεμεσό, δίπλα στον χώρο της Ψυχιατρικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Λεμεσού. Η κατασκευή ξεκίνησε το 2023 και, αν και αρχικά προβλεπόταν η παράδοσή της μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, φαίνεται ότι έχουν παραμείνει ορισμένοι απαραίτητοι έλεγχοι και εγκρίσεις από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, προκειμένου να διασφαλιστεί η καταλληλόλητα των κτηριακών εγκαταστάσεων. Ερώτημα παραμένει πώς θα καταφέρει το Υπουργείο Υγείας να στελεχώσει τη νέα πτέρυγα, δεδομένων των σοβαρών ελλείψεων στο προσωπικό. Η λειτουργία της νέας δομής αναμένεται να προσφέρει σημαντική ανακούφιση στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας, μειώνοντας την υπερπληρότητα και προσφέροντας καλύτερες συνθήκες για τους ασθενείς.
Η νέα πτέρυγα θα διευκολύνει επίσης την εξυπηρέτηση των ασθενών που διαμένουν σε Λεμεσό και Πάφο, καθώς η δυνατότητα φιλοξενίας τους πιο κοντά στους συγγενείς τους θα μειώσει τη μετακίνηση στην πρωτεύουσα, διευκολύνοντας συγχρόνως τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες, όπως Αστυνομία, Υπηρεσία Ασθενοφόρων και Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας. Παρά ταύτα, το πρόβλημα της έλλειψης νοσηλευτών παραμένει οξύ και δεν φαίνεται να επιλύεται στο άμεσο μέλλον.
Η εξεύρεση νοσηλευτικού προσωπικού από το εξωτερικό δεν αποτελεί εύκολη λύση, καθώς οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν άριστη γνώση της ελληνικής γλώσσας. Παράλληλα, η αγορά στην Ελλάδα μπορεί να προσφέρει επιλογές, αλλά και εκεί παρατηρείται το ίδιο φαινόμενο υποστελέχωσης, γεγονός που δυσχεραίνει την προσέλκυση προσωπικού. Επιπλέον, η παροχή κατάλληλων κινήτρων από το Υπουργείο Υγείας για να πειστούν οι υποψήφιοι να εργαστούν στην Κύπρο αποτελεί σημαντικό ζήτημα, καθώς απαιτούνται ελκυστικά μισθολογικά και εργασιακά κίνητρα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η χρόνια έλλειψη προσωπικού και να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
Συνολικά, η κατάσταση στον τομέα της ψυχικής υγείας στην Κύπρο απαιτεί άμεση προσοχή και συντονισμένες ενέργειες από όλες τις αρμόδιες αρχές. Η αναβάθμιση των κτηριακών εγκαταστάσεων, η πλήρης στελέχωση του προσωπικού και η εφαρμογή σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου είναι απαραίτητα βήματα για να διασφαλιστεί ότι οι ασθενείς θα λαμβάνουν ποιοτικές υπηρεσίες, ενώ οι εργαζόμενοι θα μπορούν να προσφέρουν με επαγγελματισμό και ασφάλεια τις υπηρεσίες τους. Παράλληλα, η συνεργασία με διεθνείς φορείς και η αξιοποίηση των καλών πρακτικών που εφαρμόζονται σε άλλες χώρες μπορεί να προσφέρει λύσεις που θα μειώσουν το πρόβλημα της υποστελέχωσης και θα ενισχύσουν τη συνολική απόδοση του συστήματος υγείας στην Κύπρο.
Η επιτυχημένη εφαρμογή αυτών των μέτρων δεν αφορά μόνο τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των νοσηλευτών, αλλά και την προστασία της δημόσιας υγείας συνολικά, αφού η έλλειψη κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες για τους ασθενείς και την κοινωνία. Η ολιστική αντιμετώπιση του προβλήματος θα πρέπει να περιλαμβάνει στρατηγικό σχεδιασμό για την εκπαίδευση, την πρόσληψη και την επαγγελματική ανάπτυξη του προσωπικού, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας παραμένουν προσβάσιμες, ποιοτικές και ανθρώπινες για όλους τους πολίτες.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
- Εντός Σεπτεμβρίου ολοκληρώνεται η νέα δομή κλειστής νοσηλείας στη Λεμεσό-Μικρή ανάσα για το νοσοκομείο Αθαλάσσας
- Ξεκίνησε η λειτουργία της νέας κλινικής στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας-Μεταφέρθηκαν οι ασθενείς, αυξήθηκαν οι κλίνες
- Μας πήρε 24 χρόνια για... μέρος του νέου κτηρίου του νοσοκομείου Αθαλάσσας-Ασθενείς κοιμούνται σε καναπέδες
