Η βρετανική ελίτ πάντα θεωρούσε τη συζήτηση γύρω από τα χρήματα κάτι το «ανάρμοστο». Όμως ο πρίγκιπας Άντριου, ο πιο απείθαρχος αδελφός του βασιλιά Καρόλου, έρχεται να ταράξει για ακόμη μια φορά τα νερά, φέρνοντας στο προσκήνιο ένα ζήτημα που το Παλάτι θα προτιμούσε να μείνει στη σκιά: ποιος πληρώνει για τη μοναρχία;
Σύμφωνα με αποκαλύψεις των Times, ο Άντριου φαίνεται να διαμένει δωρεάν στη Royal Lodge, μια πολυτελή έπαυλη στο Ουίνδσορ, προκαλώντας οργή και νέες εκκλήσεις για έρευνα σχετικά με το πώς διαχειρίζεται η βασιλική οικογένεια τη δημόσια χρηματοδότηση. Η υπόθεση, σε συνδυασμό με τη διαβόητη σχέση του πρίγκιπα με τον παιδεραστή Τζέφρι Έπσταϊν, έχει προκαλέσει πολιτική θύελλα στο Λονδίνο.
Πολιτική αναταραχή και κοινοβουλευτικός έλεγχος
Στη Βουλή των Κοινοτήτων, ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο επίσημης έρευνας, δηλώνοντας πως «είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχει πλήρης διαφάνεια για όλα τα ακίνητα του Στέμματος».
Ο σερ Τζέφρι Κλίφτον-Μπράουν, πρόεδρος της Επιτροπής Δημόσιων Λογαριασμών, ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει περισσότερες λεπτομέρειες για τη συμφωνία του Άντριου. Η υπόθεση αυτή συμπίπτει με την επικείμενη επανεξέταση του Sovereign Grant, του θεσμικού πλαισίου που ρυθμίζει τη χρηματοδότηση της μοναρχίας — και που εδώ και καιρό δέχεται επικρίσεις για την έλλειψη διαφάνειας.
Το περίπλοκο σύστημα της βασιλικής χρηματοδότησης
Το Sovereign Grant, που θεσπίστηκε το 2012 από τον τότε πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, συνδέει τα έσοδα του Παλατιού με τα κέρδη του Crown Estate — ενός τεράστιου χαρτοφυλακίου γης και ακινήτων που αποφέρει δισεκατομμύρια στη βρετανική οικονομία.
Τα έσοδα αυτά έχουν εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω των συμβάσεων για αιολικά πάρκα στη Βόρεια Θάλασσα. Παρόλα αυτά, ελάχιστα είναι γνωστά για το πώς αυτά τα ποσά κατανέμονται και ποιο μέρος καταλήγει τελικά στη χρηματοδότηση των βασιλικών εξόδων.
Επιπλέον, ο Κάρολος και ο πρίγκιπας Ουίλιαμ αντλούν σημαντικά εισοδήματα από τα Δουκάτα του Λάνκαστερ και της Κορνουάλης, τα οποία θεωρούνται ιδιωτικά κτήματα — κάτι που δημιουργεί ένα «γκρίζο» πεδίο μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού πλούτου.
Οι προνομιούχοι και η εγκράτεια
Ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος, που συμμετείχε σε αποφάσεις για τα βασιλικά οικονομικά, εξηγεί πως το σύστημα σχεδιάστηκε έτσι ώστε η μοναρχία να μη βρεθεί ποτέ υπό «εξάρτηση» από την κυβέρνηση. Όμως, όπως επισημαίνει, υπάρχει ένα άγραφο συμβόλαιο με το κοινό: «Οι πολίτες ανέχονται τα βασιλικά προνόμια μόνο αν βλέπουν μια συμπεριφορά μετρημένη, όχι προκλητικά σπάταλη. Όταν αυτό το όριο ξεπερνιέται, το κοινωνικό συμβόλαιο διαρρηγνύεται».
Ο Κάρολος και ο Ουίλιαμ δεν υποχρεούνται να πληρώνουν φόρους εισοδήματος ή κληρονομιάς, κάτι που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Εδώ και δεκαετίες, χάρη σε μια συμφωνία της βασίλισσας Ελισάβετ Β΄ με το Υπουργείο Οικονομικών, οι δύο άνδρες καταβάλλουν ορισμένους φόρους «εθελοντικά» — με αντάλλαγμα τη μυστικότητα γύρω από τα ακριβή ποσά.
Το Παλάτι υποστηρίζει ότι περιουσιακά στοιχεία όπως το Μπάκιγχαμ, τα βασιλικά αρχεία και η συλλογή έργων τέχνης δεν αποτελούν προσωπική ιδιοκτησία και άρα δεν υπόκεινται σε φόρο κληρονομιάς.
Η Μάργκαρετ Χοτζ ζητά «τέλος στην αδιαφάνεια»
Η Μάργκαρετ Χοτζ, πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Δημόσιων Λογαριασμών και σημερινή επίτροπος κατά της διαφθοράς, χαρακτήρισε τη συμφωνία του Άντριου «σάπια» και τόνισε ότι το σύστημα χρειάζεται ριζική αναμόρφωση.
«Αυτό αφορά τους φορολογούμενους. Οι βασιλικές περιουσίες είναι στην ουσία δημόσιες, γιατί παραχωρήθηκαν από το κράτος για να συντηρούν τη μοναρχία. Χρειαζόμαστε απόλυτη διαφάνεια».
Η επόμενη ημέρα για τη μοναρχία
Σύμφωνα με τους Times, ο πρίγκιπας Ουίλιαμ εξετάζει ήδη το «οικονομικό αποτύπωμα» της μοναρχίας, γνωρίζοντας ότι η κοινωνική αποδοχή του θεσμού εξαρτάται πλέον από τη διαχείριση των χρημάτων — και την εικόνα δικαιοσύνης που προβάλλει το Παλάτι.
Το σκάνδαλο του πρίγκιπα Άντριου δεν είναι απλώς μια ακόμη βασιλική ίντριγκα· είναι μια δοκιμασία εμπιστοσύνης για το αν η βρετανική μοναρχία του 21ου αιώνα μπορεί να συνδυάσει το κύρος της παράδοσης με τις απαιτήσεις της σύγχρονης διαφάνειας.
Πηγή: in.gr
