Αναφορά στις απειλές που δέχονται τα κράτη μέλη στα σύνορα της ΕΕ, υπάρχει στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Άμυνα και την Ασφάλεια. Το Συμβούλιο καταδικάζει την παραβίαση του εναέριου χώρου αρκετών κρατών μελών, χωρίς να κατονομάζει συγκεκριμένα τη Ρωσία, και τονίζει την σημασία της άμυνας όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ. Θέτει ως προτεραιότητα τις άμεσες απειλές που δέχονται τα ανατολικά κράτη και την παροχή υποστήριξης σε αυτά. Ταυτόχρονα, όμως, επισημαίνει ότι η άμυνα είναι πολύ σημαντική και υπό το πρίσμα των απειλών που δέχονται τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά σύνορα, μία αναφορά που παραπέμπει στην περίπτωση της Κύπρου, αλλά και της Ελλάδας, που επίσης δέχεται απειλές από την Τουρκία.
Σύμφωνα με πληροφορίες του REPORTER, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την Άμυνα και Ασφάλεια, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας χαιρέτισε την έμφαση που δίνεται το τελευταίο διάστημα από την ΕΕ, θέση που η Λευκωσία έχει κατ’ επανάληψη εκφράσει, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της στρατηγικής αυτονομίας του μπλοκ. Ανέφερε, δε, πως κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας, το θέμα θα παραμείνει στην κορυφή της ευρωπαϊκής ατζέντας.
Ο κ. Χριστοδουλίδης υπογράμμισε τρία στοιχεία που αφορούν τον Οδικό Χάρτη Αμυντικής Ετοιμότητας 2030. Πρώτον, πως οι δρώντες που αποτελούν απειλή προς την ασφάλεια οποιουδήποτε κράτους μέλους δεν μπορούν να συμμετέχουν σε κανένα μηχανισμό άμυνας της ΕΕ. Πρόκειται για αναφορά στην Τουρκία, η οποία ενώ κατέχει παράνομα μέρος της Κύπρου και εκτοξεύει συνεχώς απειλές κατά της Ελλάδας, επιδιώκει να λαμβάνει χρηματοδότηση και να εμπλέκεται σε ευρωπαϊκά προγράμματα άμυνας, όπως είναι το SAFE. Είναι ένα ζήτημα που ανέφερε πολλές φορές και στις δημόσιες δηλώσεις του και το έθιξε και κατά την άφιξή του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αν και η θέση αυτή έχει υιοθετηθεί, η Άγκυρα φαίνεται πως εξακολουθεί να ασκεί πιέσεις προς διάφορες κατευθύνσεις.
Δεύτερον, ο Πρόεδρος σημείωσε προς τους εταίρους πως, αν και η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι κράτος του ΝΑΤΟ, υποστηρίζει την ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο του προγράμματος για το 2030, υπό την προϋπόθεση πως δεν θα υπάρχουν αποκλεισμοί για τα μη κράτη-μέλη και ότι και οι 27 χώρες της ΕΕ θα επωφελούνται πλήρως. Το τρίτο σημείο που έθιξε, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ήταν η σημασία ασφάλειας και προστασίας όλων των συνόρων της ΕΕ σε γη, αέρα και θάλασσα, η οποία και εντάχθηκε στα Συμπεράσματα.
Σημειώνεται ότι, στο πλαίσιο της προσέγγισης 360 μοιρών, μέσω του μηχανισμού SAFE, η Κύπρος προγραμματίζει την αναβάθμιση της αεροπορικής βάσης στην Πάφο και της ναυτικής βάσης στο Μαρί, ενισχύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο και τη συλλογική ασφάλεια της ΕΕ.
Τα Συμπεράσματα
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, δήλωσε σχετικά ότι οι 27 σήμερα συμφώνησαν σε «προτεραιότητες, χρονοδιαγράμματα, διακυβέρνηση», καθώς «κλείνουν ένα σημαντικό πρώτο κύκλο των προσπαθειών μας για να χτίσουμε μια Ευρώπη της Άμυνας».
Σύμφωνα με τον Κόστα, «από τον Φεβρουάριο έχουμε προχωρήσει πολύ σε αυτό το θέμα, με νέα εργαλεία για να ενισχύσουμε την αμυντική ικανότητα της Ένωσης ακολουθώντας μια προσέγγιση 360 μοιρών και σε πλήρη συνάφεια με το ΝΑΤΟ».
Όσον αφορά τα ίδια τα συμπεράσματα, το Συμβούλιο αναγνώρισε την ανάγκη για μια πιο αυτόνομη και συντονισμένη ευρωπαϊκή άμυνα, με «μια ολοκληρωμένη προσέγγιση 360 μοιρών». Με βάση το Χάρτη Ευρωπαϊκής Αμυνικής Ετοιμότητας 2030,οι ηγέτες της ΕΕ κάλεσαν τα κράτη μέλη «να επιταχύνουν τις προσπάθειές τους για την υλοποίηση προτεραιοτήτων σε κρίσιμους τομείς, όπως η αντιπυραυλική και αεροπορική άμυνα, η αντιμετώπιση των drones, η διαστημική τεχνολογία για ασφάλεια και άμυνα, καθώς και η προστασία κρίσιμων υποδομών, όπως ενέργεια, ψηφιακά δίκτυα και υποθαλάσσιες εγκαταστάσεις».
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, στόχος είναι η μείωση των στρατηγικών εξαρτήσεων, η κάλυψη των κρίσιμων κενών σε ικανότητες και η ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της ορθής λειτουργίας και της περαιτέρω ολοκλήρωσης της ευρωπαϊκής αγοράς άμυνας σε ολόκληρη την Ένωση, συμπεριλαμβανομένης της διασυνοριακής πρόσβασης στις αλυσίδες εφοδιασμού στον τομέα της άμυνας, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης.
Επίσης το Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τη δημιουργία συμμαχιών ικανοτήτων σε όλους τους τομείς προτεραιότητας μέχρι το τέλος του 2025 και να προχωρήσουν σε συγκεκριμένα έργα που θα ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Όσον αφορά τη διακυβέρνηση, το Συμβούλιο επανέλαβε ότι μια ισχυρότερη Ευρώπη στην άμυνα και την ασφάλεια συνεισφέρει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια, συμπληρώνοντας το ρόλο του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει η βάση της συλλογικής άμυνας για τα κράτη μέλη που είναι μέλη του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Όσον αφορά τα μη μέλη, «τα ανωτέρω ισχύουν με την επιφύλαξη του ειδικού χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες», προσθέτει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους, οι οποίοι συμμερίζονται τους στόχους της ΕΕ στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφαλείας.
Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη για ενίσχυση της συνεργασίας με την Ουκρανία, ιδιαίτερα στον τομέα της καινοτομίας και της προηγμένης αμυντικής τεχνολογίας. Το Συμβούλιο υπογράμμισε επίσης την ανάγκη για βελτίωση της πολιτικής εποπτείας και συντονισμού μέσω ετήσιων εκθέσεων αμυντικής ετοιμότητας, που θα προετοιμάζονται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας (EDA).
Σε οικονομικό επίπεδο, το Συμβούλιο υποστήριξε την ανάγκη για αυξημένες επενδύσεις στην άμυνα, καλώντας τα κράτη μέλη σε πλήρη αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων SAFE και EDIP, καθώς και των εθνικών ρητρών διαφυγής για την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών. Επιπλέον, ενθάρρυνε την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να ενισχύσει τη χρηματοδότηση αμυντικών έργων και των έργων για την ασφάλεια.
Το Συμβούλιο καταδίκασε τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου κρατών μελών από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία και τόνισε την ανάγκη ενίσχυσης της άμυνας σε όλες τις ευρωπαϊκές συνόρους, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανατολική πλευρά της ΕΕ, όπου οι απειλές είναι άμεσες και κρίσιμες. Επίσης, υπογράμμισε την ανάγκη προστασίας κρίσιμων υποδομών, όπως ενεργειακά δίκτυα, ψηφιακές υποδομές και υποθαλάσσιες εγκαταστάσεις.
Όσον αφορά τα μελλοντικά βήματα, το Συμβούλιο ανέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο να παρουσιάσουν ένα χάρτη πορείας για τη μετασχηματισμό της αμυντικής βιομηχανίας και νέες προτάσεις για ενίσχυση της στρατιωτικής κινητικότητας σε όλη την Ένωση. Ζήτησε επίσης την ενίσχυση του Οργανισμού Άμυνας, ώστε να παίξει πλήρως τον ρόλο του στην ανάπτυξη, έρευνα και απόκτηση αμυντικών ικανοτήτων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:
- Υπέδειξε στους εταίρους πως η στάση της Τουρκίας περιορίζει την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων για την Ουκρανία ο Πρόεδρος
- Αναφορά στην κυπριακή πρόταση για τη Γάζα και στη Διακήρυξη του ΕΛΚ-Ικανοποιημένη η Κυβέρνηση για τη συνεχή αναγνώριση
- Ικανοποίηση Αννίτας για υιοθέτηση εισηγήσεων του ΔΗΣΥ στο κοινό έγγραφο για την Κύπρο, τη Γάζα και τα Σχέδια Ανάκαμψης
- Παρουσιάζει στους ομολόγους του την πρότασή του για τη Γάζα ο Πρόεδρος-Σημαντική η ευρωπαϊκή εμπλοκή, γέφυρα η Κύπρος
- Ανέλυσε το σχέδιο των έξι σημείων της ΚΔ για τη Γάζα ο Χριστοδουλίδης-«Όταν υπάρξουν οι συνθήκες, θα πρέπει να ξεκινήσει η ανοικοδόμηση
