Οι φωνές των γυναικών πρέπει να ακούγονται στις ειρηνευτικές διαδικασίες ως «ουσιαστικό μέρος του διαλόγου» είπε την Τρίτη η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων Τζόζη Χριστοδούλου, παραπέμποντας στην εμπειρία της Κύπρου.
Μιλώντας σε σεμινάριο, σε ξενοδοχείο της Λάρνακας, είπε ότι «έρευνες έχουν όντως καταδείξει επανειλημμένα πως όταν οι γυναίκες περιλαμβάνονται στις ειρηνευτικές διαδικασίες, είναι πιο πιθανό να επιτευχθούν συμφωνίες και πιο πιθανό αυτές να διαρκέσουν, κάτι που είναι καλό για την παγκόσμια ασφάλεια».
Ανέφερε ακόμη ότι η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην Ευρωπαϊκή Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας είναι καίριας σημασίας για την αποτελεσματικότητα και τη νομιμότητα των πολιτικών ασφάλειας.
Στην ομιλία της κατά την έναρξη του εκπαιδευτικού σεμιναρίου που διοργάνωσαν η Ακαδημία Ασφάλειας και Άμυνας, το Γραφείο Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων και το Υπουργείο Εξωτερικών, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Ασφάλειας και Άμυνας (ΕΑΑΑ) με τίτλο «Ενσωμάτωση της οπτικής του φύλου στην ΚΠΑΑ – Εστιάζοντας στις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια», η κα. Χριστοδούλου ανέφερε ότι «το σημερινό εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι το αποτέλεσμα του κοινού μας οράματος για πιο συμπεριληπτική ασφάλεια και άμυνα, καθώς και της συνεργασίας μας που ξεκίνησε πριν από λίγα χρόνια».
Πρόσθεσε ότι η παρουσία των προσκεκλημένων στο σεμινάριο «αντικατοπτρίζει την κοινή μας δέσμευση στην προώθηση της ισότητας των φύλων, όχι μόνο ως αξίας, αλλά ως πρακτικής αναγκαιότητας στο κοινό μας έργο για την ειρήνη, την ασφάλεια και τη βιώσιμη ανάπτυξη».
Οπως είπε η κα. Χριστοδούλου «συμπληρώνονται 25 χρόνια από την έγκριση του ψηφίσματος 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με τίτλο "Γυναίκες, ειρήνη και ασφάλεια", το οποίο αποτελεί σημαντικό ορόσημο και βασίζεται στη σταθερή πεποίθηση του πολυμερούς συστήματος ότι η ειρήνη είναι πιο ισχυρή και η ασφάλεια πιο βιώσιμη όταν οι γυναίκες συμμετέχουν ενεργά σε όλα τα στάδια της διαδικασίας».
Σημείωσε πως «τα τελευταία 25 χρόνια, η πρόοδος ήταν άνιση. Μολονότι υπήρξαν θαρραλέες και αξιέπαινες δεσμεύσεις, συχνά ακολούθησαν αδυναμίες στην εφαρμογή και ανεπάρκεια επένδυσης. Σήμερα, σύμφωνα με την εκτελεστική διευθύντρια του UN Women, Sima Bahous, 676 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια ζουν σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις - ο μεγαλύτερος αριθμός από τη δεκαετία του 1990».
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, συνέχισε «το 2023 οι γυναίκες αποτέλεσαν περίπου το 9,6% των διαπραγματευτών, το 13,7% των διαμεσολαβητών και το 26,6% των υπογραφόντων πάνω από 50 συμφωνίες ειρήνης και κατάπαυσης του πυρός. Το ίδιο έτος, η συμμετοχή των γυναικών στις ειρηνευτικές διαδικασίες υπό την ηγεσία ή από κοινού με τον ΟΗΕ ήταν περίπου το 16% των συνολικών συμμετεχόντων στις εν λόγω διαδικασίες» είπε και σημείωσε πως «το «Women in Peace Processes Monitor», του UN Women, δείχνει ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό σε επίσημους διαπραγματευτικούς ρόλους».
Ωστόσο, ανέφερε «για να γίνει αυτό, πρέπει πρώτα να αναγνωρίσουμε ότι οι συγκρούσεις επηρεάζουν διαφορετικά τις γυναίκες και τους άνδρες. Οι γυναίκες και τα κορίτσια συχνά πλήττονται δυσανάλογα - μέσω της έμφυλης και της σεξουαλικής βίας, του εκτοπισμού, της απώλειας εκπαίδευσης, της αναγκαστικής στρατολόγησης ή των αυξημένων βαρών φροντίδας εντός των οικογενειών και των κοινοτήτων».
Πολύ συχνά ανέφερε η Τζόζη Χριστοδούλου «το τραύμα, τόσο σωματικό όσο και ψυχολογικό, διαρκεί για γενιές. Ωστόσο, πολύ συχνά, η έμφυλη διάσταση των συγκρούσεων παραβλέπεται στον τρόπο που παραδοσιακά ανταποκρινόμαστε σε θέματα ασφάλειας» είπε και πρόσθεσε ότι «αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην Ευρωπαϊκή Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας δεν αποτελεί δευτερεύον ζήτημα, αλλά είναι καίριας σημασίας για την αποτελεσματικότητα και τη νομιμότητα των πολιτικών ασφάλειας μας».
Πρέπει, σημείωσε «ως επαγγελματίες στον τομέα της ασφάλειας, υπεύθυνοι/ες χάραξης πολιτικής και φορείς της κοινωνίας των πολιτών, να συμπεριλάβουμε την οπτική του φύλου και να εφαρμόσουμε ανάλυση φύλου σε κάθε στάδιο - πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις συγκρούσεις. Αυτό περιλαμβάνει τα πάντα, από τον σχεδιασμό και την εκπαίδευση αποστολών έως τις προσπάθειες στρατολόγησης και οικοδόμησης της ειρήνης μετά από συγκρούσεις».
Αφού είπε πως «οι γυναίκες ανήκουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, στα Υπουργεία Άμυνας, στις εξωτερικές υποθέσεις, στις ειρηνευτικές αποστολές και στις ομάδες διαμεσολάβησης σε συγκρούσεις» η κα. Χριστοδούλου είπε ότι «έρευνες έχουν όντως καταδείξει επανειλημμένα πως όταν οι γυναίκες περιλαμβάνονται στις ειρηνευτικές διαδικασίες, είναι πιο πιθανό να επιτευχθούν συμφωνίες και πιο πιθανό αυτές να διαρκέσουν, κάτι που είναι καλό για την παγκόσμια ασφάλεια».
Αναφερόμενη στην Κύπρο η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων είπε πως «το ζήτημα της ειρήνης και της συμφιλίωσης δεν είναι θεωρητικό - είναι βαθιά προσωπικό. Η Κύπρος έχει βιώσει τη διαίρεση, μετά την εισβολή της Τουρκίας το 1974, και το 36,2 % του εδάφους της εξακολουθεί να είναι κατεχόμενο». Συνέχισε, λέγοντας πως «η χώρα μας εξακολουθεί να αγωνίζεται για ένα μέλλον ενότητας και κοινής ευημερίας. Γνωρίζουμε από τη δική μας εμπειρία ότι οι φωνές των γυναικών πρέπει να ακούγονται σε αυτές τις διαδικασίες – όχι ως σκέψη εκ των υστέρων, αλλά ως ουσιαστικό μέρος του διαλόγου» ανέφερε.
Το Γραφείο μας, συνέχισε «εργάζεται ακούραστα για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην εθνική και εξωτερική πολιτική, την προώθηση της συμμετοχής των γυναικών στον δημόσιο βίο, την εξάλειψη των έμφυλων στερεοτύπων και τη διασφάλιση της τήρησης των αρχών της ισότητας σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας και της ασφάλειας».
Η Επίτροπος αναφέρθηκε στην ομιλία της και σε δράσεις που έχουν ήδη υλοποιηθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου «Γυναίκες, ειρήνη και ασφάλεια» 2021-2025, μεταξύ των οποίων είναι «δράσεις για την προώθηση της ισότητας των φύλων στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας, της πολιτικής άμυνας, των εξωτερικών υποθέσεων και των αρμόδιων κυβερνητικών τμημάτων, καθώς και δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με το ψήφισμα 1325».
Σημείωσε ακόμα πως «παραδείγματα της δέσμευσης της Κυβέρνησης του Προέδρου Χριστοδουλίδη για την ένταξη των γυναικών στην οικοδόμηση της ειρήνης και της ασφάλειας, περιλαμβάνουν την απόφαση να επιτραπεί η εθελοντική στρατιωτική θητεία των γυναικών στην Εθνική Φρουρά. Επίσης για πρώτη φορά στη διπλωματική μας ιστορία, γυναίκα κατέχει τη θέση ΓΔ του ΥΠΕΞ, ενώ 10 γυναίκες ηγούνται βασικών διευθύνσεων και τμημάτων και 8 ηγούνται διπλωματικών αποστολών στο εξωτερικό».
Καταλήγοντας η κα. Χριστοδούλου είπε πως «το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι μια ευκαιρία να ανταλλάξουμε γνώσεις, να προβληματιστούμε κριτικά σχετικά με τις πρακτικές μας και να ανανεώσουμε τη δέσμευσή μας σε ένα κοινό όραμα για μια ασφαλέστερη, δικαιότερη και χωρίς αποκλεισμούς Ευρώπη».
(ΚΥΠΕ/ΦΖ/ΑΓΚ)
