Με επιφύλαξη μελετούν τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, όσον αφορά στις μέσες απολαβές των Κύπριων, οι συντεχνίες που εκπροσωπούν τους εργαζόμενους, αφού θεωρούν ότι τα στοιχεία δεν αντικατοπτρίζουν την πλήρη εικόνα, δεδομένου ότι αυξάνεται ο αριθμός εκείνων που καταγράφονται και όχι οι απολαβές των εργαζομένων. Την ίδια ώρα, οι εμπλεκόμενες πλευρές αναμένουν κλήση από το Υπουργείο Εργασίας για συζήτηση για τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό, αφού το ημερολόγιο μετρά αντίστροφα για την 1η Ιανουαρίου, όταν και θα πρέπει να υπάρξει αναθεώρηση.
Η Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε τα ευρήματά της, όσον αφορά στις μέσες απολαβές των Κυπρίων και όπως διαφάνηκε από τα στοιχεία που είχε στη διάθεσή της για το 2024, οι μέσες ακαθάριστες μηνιαίες απολαβές των υπαλλήλων για το 2024 ήταν €2.483 σε σύγκριση με €2.363 κατά το 2023, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 5,1% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Για το 2023 η αντίστοιχη αύξηση ήταν 7,3%. Οι διάμεσες ακαθάριστες μηνιαίες απολαβές των υπαλλήλων κατά το 2024 ήταν €1.881. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Στατιστικής Υπηρεσίας, το υψηλότερο ποσοστό υπαλλήλων (14,2%) αντιστοιχεί στην ομάδα υπαλλήλων που λαμβάνουν μεταξύ €1.000 και €1.249. Ακολουθούν οι ομάδες των υπαλλήλων που λαμβάνουν μεταξύ €1.250 και €1.499 (11,6%) και αυτών που λαμβάνουν μεταξύ €1.500 και €1.749 (11,2%).
«Πρέπει να βλέπουμε τα στοιχεία με επιφύλαξη. Αρχικά το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, από όπου προέρχονται τα στοιχεία, δεν καταγράφουν ώρες εργασίας, άρα δεν ξέρουμε για πόσες ώρες είναι αυτές οι μέσες απολαβές. Είμαστε σίγουροι ότι περιλαμβάνουν και τις υπερωρίες. Το δεύτερο που παρατηρούμε, επειδή παρακολουθούμε τα στοιχεία διαχρονικά, γίνεται αναφορά και στις μέσες απολαβές και στις διάμεσες. Οι διάμεσες είναι αυτές που χωρίζουν το 50% των χαμηλών απολαβών και το 50% των ψηλών απολαβών», επεσήμανε στον REPORTER ο Παύλος Καλοσυνάτος, ο διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας Κύπρου-ΠΕΟ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αγγίζουν τα 2,500 ευρώ οι μέσες μηνιαίες απολαβές των υπαλλήλων στην Κύπρο για το 2024-Αυξήθηκαν σε σύγκριση με το 2023
Από πλευράς του, ο υπεύθυνος τμήματος οικονομικών μελετών της ΣΕΚ, Γιώργος Πυρίσισης, σχολιάζοντας τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, επεσήμανε ότι υπάρχει άνοδος στους μέσους ονομαστικούς μισθούς τα τελευταία περίπου τέσσερα χρόνια, ωστόσο οι μέσες μηνιαίες απολαβές των 2483 ευρώ δεν αντικατοπτρίζουν την πλήρη εικόνα.
«Όταν το 40% περίπου των εργαζομένων στο τέλος του 2024 λαμβάνει μηνιαίες απολαβές κάτω των 1.500 ευρώ (κατώτερη εισοδηματική τάξη) βιώνουν δηλαδή τον κίνδυνο της φτώχειας, δεν μπορούμε να πούμε πως οι μέσες μηνιαίες απολαβές των 2.483 ευρώ αντικατοπτρίζουν πλήρως την πραγματικότητα σε σχέση με τους μισθούς στην Κύπρο».
Ουσιαστικά, όπως εξηγούν οι ειδικοί, οι μέσες απολαβές είναι ο μέσος όρος των στοιχείων που έχουν συγκεντρώσει, ενώ οι διάμεσες απολαβές είναι οι αναφορές για τους χαμηλόμισθους. Συγκεκριμένα, είναι εκείνες οι απολαβές που χωρίζουν το 50% των μισθωτών που παίρνουν κάτω από 1,881 ευρώ, από το άλλο 50% που παίρνει πάνω από αυτό το ποσό.
«Τα τελευταία χρόνια μπαίνουν αρκετοί ψηλόμισθοι, που είναι κυρίως εργαζόμενοι ξένων εταιρειών που μεταφέρουν τις επιχειρήσεις τους στην Κύπρο. Μάλιστα, η Στατιστική Υπηρεσία έχει χωρίσει τους εργαζόμενους σε Κύπριους και Μη Κύπριους. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος μισθός ανεβαίνει προς τα πάνω, όμως αυτό δεν σημαίνει κάτι για όσους λαμβάνουν το διάμεσο μισθό. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ένα μέσο μισθό που δεν εκφράζει τη διάχυση της ανάπτυξης σε όλες τις εισοδηματικές κατηγορίες», επεσήμανε ο κ. Καλοσυνάτος.
Αυτό που καταγράφεται από τα στοιχεία είναι ότι το 2010 ο διάμεσος μισθός ήταν περίπου το 80% του μέσου μισθού, ενώ το 2024 είναι μόνο το 75,5%, κάτι που σημαίνει ότι ο διάμεσος μισθός έναντι του μέσου μισθού υποχώρησε κατά πέντε και πλέον μονάδες. Αποτέλεσμα αυτού, η απόσταση που τις χωρίζει να αυξάνεται. Ουσιαστικά, αυτό που δείχνουν τα στοιχεία είναι ότι ο μέσος μισθός αυξάνεται όχι επειδή αυξάνονται κατά σύνολο οι απολαβές, αλλά επειδή αυξάνονται οι ψηλόμισθοι που καταγράφονται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι νέοι να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες της καθημερινότητας.
«Πιθανόν οι νέοι εργαζόμενοι να είναι στις πιο χαμηλές εισοδηματικές κατηγορίες και ομάδες. Εμείς λέμε εδώ και χρόνια ότι υπήρξαν εξελίξεις που η κατανομή του εθνικού εισοδήματος δεν διαχέεται δίκαια ανάμεσα σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους. Οι επιχειρήσεις έχουν περισσότερα κέρδη, όπως είχαν πριν από δεκαπέντε χρόνια».
Τη θέση ότι οι νέοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της καθημερινότητας με τους μισθούς που λαμβάνουν αυτή τη στιγμή, εκφράζει και η ΣΕΚ, με τον κ. Πυρίσιη να τονίζει ότι οι νέοι εργαζόμενοι οι οποίοι εισέρχονται στην αγορά εργασίας είναι και οι πιο ευάλωτοι στο να βιώσουν τον κίνδυνο της φτώχειας, καθώς η πλειοψηφία αυτών είναι χαμηλόμισθοι.
«Ωστόσο, αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από το εάν ένας νέος εργαζόμενος καλύπτεται από Συλλογική Σύμβαση ή όχι. Για παράδειγμα με βάση τη Συλλογική Σύμβαση στη γαλακτοβιομηχανία ένας νεοεισερχόμενος στην αλυσίδα παραγωγής ο οποίος καλύπτεται από συλλογική σύμβαση έχει μηνιαίες απολαβές που ανέρχονται σε 1340 ευρώ ενώ επιπλέον ο μισθός του διασυνδέεται τόσο με το κόστος διαβίωσης (τον πληθωρισμό δηλαδή) όσο και με προσαυξήσεις κάθε 6 μήνες. Αντιθέτως, ένας νέος εργαζόμενος ο οποίος δεν καλύπτεται από Συλλογική Σύμβαση πολύ πιθανόν να λαμβάνει τον κατώτατο μισθό, πολύ πιθανόν μισθολογικά να μένει στάσιμος για χρόνια, ενώ ο μισθός του θα διαβρώνεται και από τις πληθωριστικές πιέσεις. Το παράδειγμα αυτό αφορά όλους τους τομείς και τις κατηγορίες επαγγελμάτων, με τις μισθολογικές διαφορές να ποικίλουν ασφαλώς αναλόγως τομέα, κατηγορίας επαγγέλματος».
Αυτό που τονίζεται από τις συντεχνίες είναι πως οι νέοι εργαζόμενοι οι οποίοι καλύπτονται από συλλογική σύμβαση έχουν πολύ καλύτερους όρους απασχόλησης, συγκριτικά με εργαζόμενους οι οποίοι δεν καλύπτονται, ενώ έχουν μεγαλύτερες προοπτικές μισθολογικής ανέλιξης. «Δυστυχώς, οι μισθοί για μεγάλη μερίδα εργαζομένων στην Κύπρο ειδικά του ιδιωτικού τομέα είναι χαμηλοί. Είναι γι’ αυτό που έχει μεγάλη σημασία η κυβέρνηση να υιοθετήσει με νομοθεσία τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό και να χαράξει σχέδιο δράσης για επέκταση των συλλογικών συμβάσεων ώστε να καλυφθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι εργαζόμενοι από Συλλογικές Συμβάσεις, κάτι άλλωστε που στηρίζει και προωθεί και η ίδια ΕΕ μέσω της Οδηγίας της για τον Ευρωπαϊκό Κατώτατο Μισθό».
Μειώθηκε η ανεργία, αυξήθηκαν οι χαμηλόμισθοι
Κι ενώ η Κυβέρνηση πανηγυρίζει για το γεγονός ότι η ανεργία έχει μειωθεί αισθητά, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αυτό που παρατηρείται είναι πως την ίδια ώρα αυξήθηκαν οι χαμηλόμισθοι, κάτι που δεν δημιουργεί συνθήκες ούτε κοινωνικής ούτε οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας. Πέραν τούτου, το γεγονός ότι αυξάνονται οι χαμηλόμισθοι σημαίνει ότι η πλειοψηφία των εργαζομένων δεν μπορεί να καλύψει το κόστος διαβίωσης στην Κύπρο, ενώ αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα στο να αποταμιεύσουν και αυτό φαίνεται από τα στοιχεία της ΕΕ που κατατάσσει την Κύπρο στις τελευταίες θέσεις, σε ό,τι αφορά το ποσοστό αποταμίευσης νοικοκυριών και στις τελευταίες θέσεις σε ό,τι αφορά το δείκτη γεννήσεων.
«Επομένως, χρειάζεται ολιστική προσέγγιση των ζητημάτων με μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα, μέσω της φορολογικής μεταρρύθμισης η οποία ναι μεν θα πρέπει να στηρίξει εμπράκτως την μεσαία τάξη αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να υπάρξει από την πλευρά του κράτους σημαντική ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής καθώς το 50% των εργαζομένων μένουν εκτός του οποιουδήποτε οφέλους της φορολογικής μεταρρύθμισης. Προς τούτο η ΣΕΚ έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις προς τον Υπουργό Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνάντησης μας», σημείωσε ο κ. Πυρίσιης.
Στον πάγο οι συζητήσεις για τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό
Σημειώνεται πως από το καλοκαίρι θα έπρεπε να είχαν αρχίσει οι συζητήσεις για τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό, νοουμένου ότι με βάση το διάταγμα θα πρέπει την 1η Ιανουαρίου να υπάρξει αναθεώρηση του ύψους, αφού για το 2025 δεν έγινε οποιαδήποτε αλλαγή. Ωστόσο, το ημερολόγιο δείχνει μέσα Οκτωβρίου και το Υπουργείο Εργασίας δεν έχει καλέσει τους εταίρους για διάλογο.
«Έπρεπε να είχε συνέλθει η Επιτροπή και να είχε αρχίσει τη δουλειά της, επειδή το διάταγμα που ισχύει λέει ότι δύο μήνες πριν το τέλος του χρόνου, όταν θα εκδοθεί νέο διάταγμα αναπροσαρμογής, η Επιτροπή πρέπει να παραδώσει έκθεση στον υπουργό. Αυτό δεν μπορεί να γίνει μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου, αφού το Υπουργείο Εργασίας δεν έχει συγκαλέσει συνεδρία», εξήγησε ο κ. Καλοσυνάτος.
Το θέμα σχολίασε και ο κ. Πυρίσιης, ο οποίος επεσήμανε πως «βρισκόμαστε πολύ πίσω, εάν λάβουμε υπόψη μας ότι 1η Ιανουαρίου του 2026 θα πρέπει να εφαρμοστεί. Δεν γνωρίζουμε πότε θα ξεκινήσουν οι συζητήσεις αυτό είναι καθαρά πολιτική της Κυβέρνησης αλλά ευελπιστούμε πως θα κληθούμε το συντομότερο για να συζητήσουμε το νέο Εθνικό Κατώτατο Μισθό. Θεωρούμε πως πρέπει να υπάρξει ουσιαστική αύξηση του εθνικού κατώτατου μισθού, λαμβάνοντας υπόψη τη σημαντική αύξηση του κόστους διαβίωσης, τον καθορισμό της ωριαίας απόδοσης, έτσι που να σταματήσει η εκμετάλλευση ορισμένων εργοδοτών εις βάρος των εργαζομένων οι οποίοι απασχολούνται σε αυξημένα εβδομαδιαία ωράρια ενώ στο τέλος απολαμβάνουν το ίδιο ποσό Εθνικού Κατώτατου Μισθού με εργαζόμενους οι οποίοι δουλεύουν 38 ώρες εβδομαδιαίως».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Απογοήτευση συντεχνιών για τη νέα πρόταση για ΑΤΑ, κάνουν λόγο για οπισθοχώρηση-Αποφασίζουν βήματα σε νέα πανσυνδικαλιστική
