Η Λωρίδα της Γάζας προσπαθεί να σταθεροποιηθεί μετά την ειρηνευτική συμφωνία που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Παρά τη συμφωνημένη εκεχειρία και την ανταλλαγή ομήρων, οι δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου για «άμεσο και βίαιο αφοπλισμό» της Χαμάς, αν δεν συμμορφωθεί, αναζωπύρωσαν τις εντάσεις και δημιούργησαν ανησυχίες για το κατά πόσο η ειρήνη είναι εφικτή.
Η επόμενη ημέρα παραμένει γεμάτη εντάσεις, ανθρωπιστικές κρίσεις και αβεβαιότητα για το ποιος θα έχει τον έλεγχο της μεταπολεμικής διοίκηση.
Το πρώτο στάδιο της συμφωνίας
Η πρώτη φάση της συμφωνίας, που ανακοινώθηκε στις αρχές Οκτωβρίου, προβλέπει την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα περίπου 2.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους. Το Ισραήλ δεσμεύτηκε να αποσύρει σταδιακά τις δυνάμεις του από ορισμένες περιοχές της Γάζας, υπό διεθνή παρακολούθηση, ενώ ορισμένα περάσματα αναμένεται να ανοίξουν για την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας.
Ωστόσο, οι πρώτες ημέρες εφαρμογής της συμφωνίας έδειξαν τα βαθιά ρήγματα που τη διαπερνούν. Η Χαμάς καθυστέρησε να παραδώσει όλους τους ομήρους, ενώ το Ισραήλ διατήρησε κλειστό το πέρασμα της Ράφα, επικαλούμενο «μη συμμόρφωση». Οι ΗΠΑ παρενέβησαν πολιτικά, με τον Τραμπ να προειδοποιεί ότι η υπομονή του «έχει όρια».
Οι δηλώσεις Τραμπ-«Αν δεν αφοπλιστεί, θα το κάνουμε εμείς»
Σε μια δήλωση που προκάλεσε αντιδράσεις, ο Ντόναλντ Τραμπ υπογράμμισε ότι η Χαμάς πρέπει να προχωρήσει σε πλήρη αφοπλισμό εντός εβδομάδων, διαφορετικά «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ενεργήσουν για να το κάνουν οι ίδιες».
«Η Χαμάς έχει λάβει τη μεγαλύτερη ευκαιρία ειρήνης στην ιστορία της περιοχής. Αν δεν την αρπάξει τώρα, αν δεν παραδώσει τα όπλα και δεν αποδεχθεί την εποπτεία της νέας μεταβατικής αρχής, τότε οι ΗΠΑ θα αναγκαστούν να εξασφαλίσουν την ειρήνη με τα δικά τους μέσα», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος, προσθέτοντας ότι «δεν θα υπάρξει δεύτερη ευκαιρία».
Οι δηλώσεις του προκάλεσαν αντιδράσεις από παλαιστινιακές οργανώσεις, που κατηγόρησαν την Ουάσιγκτον για «απειλές επιβολής κατοχής με άλλη μορφή». Παράλληλα, το Ισραήλ χαιρέτισε την αμερικανική στάση, θεωρώντας ότι η πίεση προς τη Χαμάς μπορεί να επιταχύνει την πλήρη εκεχειρία.
Η Χαμάς θα παραδώσει στο Ισραήλ τα λείψανα άλλων 4 ομήρων σήμερα
Το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς ενημέρωσε τους μεσολαβητές ότι σκοπεύει να επαναπατρίσει στο Ισραήλ τα λείψανα άλλων τεσσάρων αποβιωσάντων ομήρων σήμερα, αναφέρει ρεπορτάζ της εφημερίδας Times of Israel, που επικαλείται διπλωματική πηγή της σε χώρα της Μέσης Ανατολής και δεύτερη πηγή της ενήμερη σχετικά.
Με την παράδοση αυτή, ο αριθμός των νεκρών ομήρων που θα έχει επαναπατριστεί θα φθάσει τους 12, ενώ θα απομένουν στη Λωρίδα της Γάζας 16.
Δυνάμει της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, η Χαμάς όφειλε να επαναπατρίσει 28 πτώματα.
Το κίνημα ωστόσο λέει πως αντιμετωπίζει δυσκολίες στον εντοπισμό των λειψάνων των ομήρων, έπειτα από δυο χρόνια καταστροφικού πολέμου.
Σύμφωνα με μέσα ενημέρωσης, η κυβέρνηση του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου θεωρεί πως πρόκειται για τακτική καθυστέρησης και σκοπεύει να περιορίσει τις παραδόσεις ανθρωπιστικής βοήθειας διατηρώντας κλειστό το πέρασμα στη Ράφα, στα σύνορα με την Αίγυπτο, ως τον επαναπατρισμό όλων των σορών.
Στο μεταξύ, τα φέρετρα με τα λείψανα τεσσάρων ανθρώπων που θεωρείται πως ήταν ανάμεσα στους ομήρους έφθασαν σε ιατροδικαστική μονάδα του Τελ Αβίβ για την αναγνώρισή τους. Παραδόθηκαν από τη Χαμάς στη ΔΕΕΣ χθες βράδυ.
Η διαδικασία ταυτοποίησης μπορεί να διαρκέσει ως και δύο ημέρες. Οι ταυτότητές τους δεν δημοσιοποιήθηκαν από τη Χαμάς.
Ανθρωπιστική καταστροφή χωρίς προηγούμενο
Η εικόνα στη Γάζα παραμένει δραματική. Περισσότερα από 190.000 κτίρια έχουν καταστραφεί ή υποστεί σοβαρές ζημιές, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες άμαχοι ζουν χωρίς πρόσβαση σε καθαρό νερό, ηλεκτρικό ρεύμα ή φάρμακα. Η ανοικοδόμηση εκτιμάται ότι θα κοστίσει πάνω από 50 δισεκατομμύρια δολάρια, με διεθνείς οργανισμούς να αναζητούν τρόπο χρηματοδότησης μέσα σε κλίμα αστάθειας.
Παράλληλα, οι διανομές ανθρωπιστικής βοήθειας συνοδεύονται από επεισόδια και βίαιες συγκρούσεις, με πολλούς νεκρούς και τραυματίες. Η κατάσταση έχει προκαλέσει νέα κύματα διαμαρτυριών, τόσο κατά του Ισραήλ όσο και κατά της ίδιας της Χαμάς, η οποία αντιμετωπίζει πλέον έντονη εσωτερική αμφισβήτηση για τη διαχείριση του πολέμου.
Εσωτερική κρίση και καταστολή στη Γάζα
Από την άνοιξη του 2025, αυξάνονται οι διαδηλώσεις εντός της Γάζας με αίτημα την αποχώρηση της Χαμάς από την εξουσία. Οι αντικαθεστωτικές φωνές ζητούν μεταβατική διοίκηση υπό διεθνή εποπτεία, κάτι που προβλέπει και η ειρηνευτική συμφωνία. Ωστόσο, η Χαμάς απαντά με βία, πραγματοποιώντας συλλήψεις και εκτελέσεις αντιφρονούντων.
Την ίδια στιγμή, οι ισραηλινές δυνάμεις συνεχίζουν να ελέγχουν μεγάλο τμήμα της Γάζα Πόλης, παρά τη διακοπή των μεγάλων επιχειρήσεων μετά την έναρξη της εκεχειρίας. Σποραδικές αψιμαχίες και αεροπορικές επιθέσεις καταγράφονται σχεδόν καθημερινά, δείχνοντας πόσο εύθραυστη είναι η συμφωνία στο πεδίο.
Πολιτικές ισορροπίες και μεταβατική διοίκηση
Η επόμενη φάση της συμφωνίας Τραμπ προβλέπει τη συγκρότηση μεταβατικής, τεχνοκρατικής διοίκησης στη Γάζα, η οποία θα λειτουργεί υπό διεθνή εποπτεία και θα έχει ως αποστολή τη σταθεροποίηση, την ασφάλεια και την ανασυγκρότηση. Το Ισραήλ έχει ζητήσει να διατηρήσει δικαίωμα επέμβασης για «λόγους ασφάλειας», ενώ παραμένει ασαφές ποιο ρόλο θα έχει η Παλαιστινιακή Αρχή.
Παράλληλα, το σχέδιο περιλαμβάνει τη δημιουργία διεθνούς δύναμης παρακολούθησης και αστυνόμευσης, στην οποία εξετάζεται να συμμετάσχουν η Αίγυπτος, η Τουρκία, το Κατάρ και ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, παραμένει ερώτημα αν η Χαμάς θα δεχθεί να παραδώσει εξουσίες και εδάφη σε μια διοίκηση που δεν ελέγχει.
Εύθραυστη ειρήνη με ανοιχτά μέτωπα
Η κατάσταση στη Γάζα εξακολουθεί να είναι τεταμένη. Παρά την εκεχειρία, σποραδικές συγκρούσεις σημειώνονται στα βόρεια της Γάζας Πόλης, ενώ αεροπορικές επιθέσεις καταγράφονται σε περιοχές που θεωρούνται «ουδέτερες». Η εκεχειρία παραμένει σε οριακό σημείο και η εφαρμογή της εξαρτάται από λεπτές πολιτικές ισορροπίες.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η συμφωνία Τραμπ μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής για τη Μέση Ανατολή — ή να οδηγήσει σε νέα αναζωπύρωση, αν δεν υπάρξει συντονισμένη εφαρμογή. «Η ειρήνη στη Γάζα δεν θα διασφαλιστεί με λόγια ή με στρατό, αλλά με διοίκηση, βοήθεια και εμπιστοσύνη», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της Αιγύπτου, τονίζοντας ότι «ο χρόνος μετρά αντίστροφα».
Πηγή: ΑΠΕ
