Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ μίλησε σήμερα από την Κνέσετ στο Ισραήλ για την εκεχειρία στη Γάζα, έκανε λόγο για «το ύψιστο βραβείο της ειρήνης και της ευημερίας» στη Μέση Ανατολή. Η τοποθέτησή του θύμισε έντονα τη στιγμή του 2020, όταν από τον Λευκό Οίκο είχε ανακοινώσει τις Συμφωνίες του Αβραάμ — μια σειρά διπλωματικών συμφωνιών που άνοιξαν τον δρόμο για τη σύναψη σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και αρκετών αραβικών χωρών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Ο Αμερικανός Πρόεδρος επαίνεσε εκ νέου τις συμφωνίες, τονίζοντας ότι ο γαμπρός του, Τζάρεντ Κούσνερ, «έκανε κάτι πραγματικά ξεχωριστό» συμβάλλοντας στην επίτευξή τους. Υπονόησε μάλιστα ότι θα ήθελε να επεκταθούν, αφήνοντας ανοιχτό ακόμη και το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Παρότι η οριστική λήξη του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς δεν έχει επιτευχθεί, ο Τραμπ έκανε λόγο για «την ιστορική αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής».
Τι είναι οι Συμφωνίες του Αβραάμ
Όπως εξηγούν οι New York Times, οι συμφωνίες υπεγράφησαν το 2020 στον Λευκό Οίκο και σηματοδότησαν την έναρξη επίσημων διπλωματικών σχέσεων του Ισραήλ με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν. Λίγο αργότερα, ακολούθησε και το Μαρόκο.
Μέχρι τότε, μόνο η Αίγυπτος και η Ιορδανία είχαν αναγνωρίσει επισήμως το Ισραήλ, ενώ οι υπόλοιπες αραβικές χώρες είχαν δεσμευθεί ότι δεν θα το πράξουν πριν τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Οι σχέσεις, επομένως, περιορίζονταν στο παρασκήνιο, ενώ ακόμη και οι τηλεφωνικές επικοινωνίες με το Ισραήλ ήταν απαγορευμένες σε ορισμένα κράτη.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε τότε τις συμφωνίες ως το σημαντικότερο επίτευγμα της εξωτερικής του πολιτικής, μιλώντας για «την αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής όπου άνθρωποι διαφορετικών θρησκειών θα ζουν μαζί ειρηνικά και ευημερώντας».
Ποια ήταν τα αποτελέσματα
Οι Συμφωνίες του Αβραάμ οδήγησαν σε αυξημένες εμπορικές συναλλαγές, τουρισμό και συνεργασίες ασφαλείας ανάμεσα στα συμμετέχοντα κράτη. Το εμπόριο μεταξύ Ισραήλ και Εμιράτων ξεπέρασε τα 3 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινοί ταξιδεύουν πλέον στο Ντουμπάι.
Το Μαρόκο γνώρισε επίσης αύξηση του τουρισμού από το Ισραήλ, ενώ ως αντάλλαγμα οι ΗΠΑ αναγνώρισαν την κυριαρχία του στο Δυτικό Σαχάρα. Αντίθετα, στο Μπαχρέιν οι αντιδράσεις παραμένουν έντονες, με συχνές διαδηλώσεις κατά της συμφωνίας.
Ωστόσο, οι συμφωνίες δεν επηρέασαν το παλαιστινιακό ζήτημα — αντίθετα, η ισραηλινή κατοχή στη Δυτική Όχθη έχει ενισχυθεί, διαψεύδοντας τις ελπίδες όσων πίστευαν ότι θα άνοιγε ο δρόμος για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Παρότι ο Τραμπ και ο Μπενιαμίν Νετανιάχου περιέγραψαν τις συμφωνίες ως «συμφωνία ειρήνης», ειδικοί υπενθυμίζουν ότι δεν υπήρξε ποτέ πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και των Εμιράτων ή του Μπαχρέιν. Ουσιαστικά, πρόκειται για διπλωματική προσέγγιση ανάμεσα σε χώρες που δεν είχαν ανοιχτές συγκρούσεις, παρακάμπτοντας το κεντρικό ζήτημα — την ισραηλινοπαλαιστινιακή διένεξη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η συγκινητική επανένωση ομήρων με τις οικογένειές τους στο Ισραήλ μετά από 738 μέρες (vid&pics)
Θα επεκταθούν οι Συμφωνίες του Αβραάμ;
Η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ θα ήθελαν να δουν και άλλες αραβικές χώρες να προσχωρούν στις συμφωνίες, με τη Σαουδική Αραβία να θεωρείται ο «μεγάλος στόχος». Ωστόσο, η συνέχιση του πολέμου στη Γάζα και οι εικόνες καταστροφής έχουν καταστήσει πολιτικά αδύνατη την προοπτική αναγνώρισης του Ισραήλ.
Το Ριάντ έχει δηλώσει ότι δεν θα συνάψει διπλωματικές σχέσεις χωρίς τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ — μια προϋπόθεση που το Ισραήλ απορρίπτει κατηγορηματικά. Ακόμη κι αν η εκεχειρία διατηρηθεί, η κοινή γνώμη στη Σαουδική Αραβία παραμένει κάθετα αρνητική, περιορίζοντας τα περιθώρια ελιγμών του διαδόχου πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Πηγή: Πρώτο Θέμα
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
- Τα τρία ερωτήματα που ζητούν απάντηση μέσα σε είκοσι τέσσερις ώρες μετά το deal για τη Γάζα
- Δεν κατέβαινε από το αεροπλάνο ο Ερντογάν μέχρι να τον διαβεβαιώσουν ότι δεν θα παραστεί στη σύνοδο ο Νετανιάχου
- Η ιστορία του ακρωτηριασμένου Αμερικανοϊσραηλινού στρατιώτη που αποθέωσε ο Νετανιάχου μπροστά στον Τραμπ
- Αποθέωσαν τον Τραμπ στην Κνεσέτ-«Ιστορική αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής, ηττήθηκαν οι δυνάμεις του χάους»
- Αναστάτωση στην Κνεσέτ κατά την ομιλία Τραμπ-Αποβλήθηκαν βουλευτές με πανό που έγραφε «γενοκτονία»
