Άναψαν τα αίματα στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το νόμο για τις διαμαρτυρίες, λίγες ημέρες μετά και τα επεισόδια που είχαν σημειωθεί έξω από το Υπουργείο Εξωτερικών και το Προεδρικό για τη Γάζα, με τον υπουργό Δικαιοσύνης, Μάριο Χαρτσιώτη, να βλέπει σκοπιμότητες από το ΑΚΕΛ, όσον αφορά στην πρόταση νόμου για κατάργησή του, αφήνοντας αιχμές για διγλωσσία. Από την άλλη, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι βουλευτές αντάλλαξαν πυρά μεταξύ τους, με αποτέλεσμα πολλές φορές η κατάσταση να εκτροχιαστεί.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μάριος Χαρτσιώτης, στην τοποθέτησή του ήταν αρκετά έντονος και ανέφερε πως «αν κάποιος ψάξει το νόμο δεν θα βρει το ρήμα απαγορεύεται. Από πού ξεκινά ο αυταρχισμός, η φίμωση, ο χουντικός νόμος; Ένας νόμος που μόνο κάποιος επιθυμεί για την εύρυθμη διεξαγωγή, επιθυμεί να ενημερώσει γραπτώς, δίνοντας στοιχεία. Δεν υπάρχει υποχρέωση. Ο οργανωτής, αν επιθυμεί μπορεί να δηλώσει κάποιες λεπτομέρειες. Το ίδιο και η Αστυνομία, αν λάβει τις λεπτομέρειες και κρίνει ότι υπάρχει οποιοσδήποτε κίνδυνος, να συστήσει κάποιες αλλαγές, για να γίνει ειρηνικά μία συγκέντρωση. Δεν προβλέπεται καμία κύρωση ή τιμωρία στον οργανωτή. Οποιοσδήποτε δει ότι υπάρχουν κυρώσεις να μας το πει. Οι περιορισμοί της Αστυνομίας αφορούν απλές αλλαγές στον τρόπο διεξαγωγής».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κατά μέτωπο επίθεση Κουκουμά σε Αστυνομία για τα επεισόδια στο Προεδρικό-Αντέδρασε ο Χαρτσιώτης, «είμαστε εκτός θέματος»
Στη συνέχεια, ο κ. Χαρτσιώτης τόνισε ότι «αφήνεται να νοηθεί ότι ο τρομονόμος ξεκινά από την αρχή μέχρι το τέλος. Υπάρχουν μόνο δύο σημεία για αδικήματα. Το ένα είναι για πράξεις βίας που αλλοιώνουν τις ειρηνικές διαμαρτυρίες. Ο καθένας θα μπορεί να δει τις προγραμματισμένες συγκεντρώσεις και διαμαρτυρίες».
Όσον αφορά στη γνωμάτευση του ΟΑΣΕ, ο Μάριος Χαρτσιώτης σημείωσε πως το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει μελετήσει την γνωμάτευση και διευκρινίζει ότι αρκετές από τις συστάσεις περιλαμβάνονται στο νομικό πλαίσιο και κάποιες είναι ανακριβείς. «Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα, γίνεται αναφορά για απαγόρευση της συγκέντρωσης από την Αστυνομία, πράγμα που δεν προβλέπεται από το νόμο. Γίνεται αναφορά σε ευθύνη του οργανωτή σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, πράγμα που ουδέποτε αναφέρθηκε. Δεν θα έχει ευθύνη. Υπάρχουν και άλλα τέτοια».
Στη συνέχεια, ο υπουργός Δικαιοσύνης επεσήμανε ότι «την ίδια ώρα υπάρχουν θέματα που εγείρονται και μας βρίσκουν σύμφωνους και το Υπουργείο θα προβεί σε τροποποιήσεις. Ένα παράδειγμα είναι η αναφορά στην προσθήκη χρονικού πλαισίου για ενημέρωση του οργανωτή για αλλαγές από την Αστυνομία. Αυτό μπορεί να γίνει εφόσον ο οργανωτής ενημερώσει έγκαιρα την Αστυνομία. Παραμένει ανοιχτό το θέμα για μας, εμείς μπορούμε να έχουμε συναντήσεις και μαζί σας».
Τι συμβαίνει σε άλλα κράτη μέλη
Ο υπουργός Δικαιοσύνης έκανε αναφορά και στα νομικά πλαίσια που έχουν οριστεί στα άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως υπέδειξε «ένα θέμα που κανένας δεν ανέφερε είναι το τι συμβαίνει στα ευρωπαϊκά κράτη μέλη. Η Ελλάδα είναι η αυστηρότερη σε αυτό το θέμα. Υπάρχουν ρυθμίσεις για απαγόρευση συγκέντρωσης. Επίσης, σε σχέση με το οργανωτή, υπάρχει υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης από το οργανωτή σε περίπτωση που τραυματιστεί κάποιος ή υπάρχει καταστροφή περιουσίας τρίτου. Στη Γερμανία μπορούν να απαγορεύσουν τις διαδηλώσεις οι Αρχές. Στο Βέλγιο, κάθε συγκέντρωση υπόκειται σε προηγούμενη έγκριση του οικείου δημάρχου. Στην Ολλανδία, έχει παρόμοιο σύστημα με το δικό μας, που απαιτείται γνωστοποίηση στις δημοτικές Αρχές. Στην Αγγλία, απαιτείται προηγούμενη γραπτή ειδοποίηση στον τοπικό αστυνομικό τμήμα».
Ο υπουργός σημείωσε πως για να γίνεται σωστή συζήτηση πρέπει να γνωρίζει η Πολιτεία το ευρωπαϊκό κεκτημένο, με την ανεξάρτητη βουλεύτρια, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, να επισημαίνει ότι ευρωπαϊκό κεκτημένο είναι η νομοθεσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η εφαρμογή της. Ο κ. Χαρτσιώτης απάντησε πως «για μένα κεκτημένο και εναρμόνιση είναι να μελετούμε τι γίνεται στα άλλα κράτη μέλη. Εμείς πριν από το κάθε νομοθέτημα, μελετούμε και ερχόμαστε με πλήρη εικόνα τι συμβαίνει στα άλλα κράτη μέλη».
Πυρά Χαρτστιώτη σε ΑΚΕΛ
Στη συνέχεια, ο Μάριος Χαρτστιώτης αναφέρθηκε στην πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ, για κατάργηση του νόμου, που υπογράφεται από τους βουλευτές Άριστο Δαμιανού, Ανδρέα Πασιουρτίδη και Γιώργο Κουκουμά. Όπως υπέδειξε «πληροφορηθήκαμε ότι το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει πρόταση νόμου για πλήρη κατάργηση του νόμου. Αυτό σημαίνει ότι οδηγούμαστε στο προηγούμενο καθεστώς, που εξουσιοδοτείται η Αστυνομία, όπου θεωρεί ορθό στην επιβολή καταστολής. Βουλευτές προερχόμενοι από τον ίδιο μηχανισμό καταθέτουν εκ διαμέτρου αντίθετες θέσεις. Μπήκαμε για τα καλά σε προεκλογική περίοδο;».
Απευθυνόμενος προς την Ειρήνη Χαραλαμπίδου, πρόεδρο της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και βουλεύτρια του ΑΚΕΛ, ανέφερε πως «εσείς αποταθήκατε στον ΟΑΣΕ και το είχατε πει από την αρχή ότι θα το κάνετε. Η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ για πλήρη κατάργηση από πού ξεφύτρωσε και πότε; Γιατί δεν υπήρξε συνεννόηση με τον ΓΓ του ΑΚΕΛ που τρεις ημέρες πριν, έστειλε επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ζητούσε τροποποιήσεις στο νόμο και όχι κατάργηση; Πρέπει να αποφασίσει το ΑΚΕΛ τι θέλει. Οι τρεις βουλευτές ζητούν κατάργηση, ο ΓΓ ζητά τροποποιήσεις από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και εσείς κα. Χαραλαμπίδου λέτε θέλετε τροποποίηση».
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ και αναπληρωτής πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Γιώργος Κουκουμάς, υπέδειξε στον υπουργό Δικαιοσύνης πως «ο νόμος σας είναι προβληματικός. Είτε με τροποποιήσεις, είτε με κατάργηση είναι προβληματικός», με τον κ. Χαρτσιώτη να απαντά πως «και εσείς ζητάτε να πάμε πίσω». Η πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σημείωσε ότι «πέρασε ένας προβληματικός νόμος, έρχεται ο ΟΑΣΕ και μας λέει ότι πρέπει να υπάρξουν αλλαγές, δεν γίνεται να ερχόμαστε και να λέμε πράγματα που να είναι κατά του πολίτη. Η Κύπρος είναι μέλος του ΟΗΕ, του ΟΑΣΕ κλπ. Δεν θέλουμε να τα κάνουμε; Να τους πούμε ότι δεν θέλουμε να τους ακούμε, να μην θέλουμε ευρωπαϊκές προεδρίες και μετά να πούμε εμείς θέλουμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε».
Απαντώντας στην κα. Χαραλαμπίδου, ο υπουργός Δικαιοσύνης σημείωσε ότι «η Κυβέρνηση σέβεται τις διεθνείς εισηγήσεις και προβαίνει σε μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να προωθηθούν. Πείτε μου πότε εντός δύο μηνών ψηφίστηκε ένας νόμος και σε εξήντα μέρες ένα κόμμα δεν σέβεται τη νομοθεσία και ζητούν κατάργηση».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ζητούν εξηγήσεις από Χαρτσιώτη και Αρναούτη στην Βουλή τη Δευτέρα για τις διαδηλώσεις μετά τα επεισόδια
Αντιπαράθεση βουλευτών
Στη συνέχεια, επικράτησε μία αντιπαράθεση ανάμεσα στους βουλευτές της Επιτροπής (σ.σ. Ειρήνη Χαραλαμπίδου, Γιώργος Κουκουμάς, Φωτεινή Τσιρίδου και Ονούφριος Κουλλά από ΔΗΣΥ, Χρίστος Σενέκκης από το ΔΗΚΟ, Αλεξάνδρα Ατταλίδου). Ο κ. Κουκουμάς απευθυνόμενος προς τον υπουργό Δικαιοσύνης, ανέφερε πως «όταν περάσετε τις τροπολογίες δεν θα έχει καμία σχέση με το νόμο που φέρατε. Αυτά που παραδέχεστε σήμερα είναι η ομολογία σας για την αποτυχία της νομολογίας που φέρατε».
Χρίστος Σενέκκης: Εσείς διαφωνείτε με την γνώμη του ΟΑΣΕ. Θέλετε κατάργηση.
Κουκουμάς: Αυτά που λέει η γνωμάτευση είναι αυτά που λέγαμε στην Επιτροπή Νομικών και δεν μας ακούγατε.
Φωτεινή Τσιρίδου (προς Ειρήνη Χαραλαμπίδου): Ψηφίσαμε κατά πλειοψηφία μία νομοθεσία και κάνουμε μία συζήτηση, για τις εισηγήσεις του ΟΑΣΕ, όμως οι συνάδελφοι από το κόμμα σας έρχονται αντιδημοκρατικά και δικτατορικά για να καταργήσουν το νόμο.
Κουκουμάς: Είναι αντιδημοκρατικό να καταθέσουμε πρόταση νόμου;
Τσιρίδου: Η πρόταση νόμου δεν είναι προς συζήτηση σήμερα.
Αλεξάνδρα Ατταλίδου: Ο νόμος παραβίαζε τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών που θέλουν να διαμαρτυρηθούν.
Ονούρφιος Κουλλά: Μα ποιος το αποφάσισε αυτό; Είστε ο ευρωπαϊκός δικαστής; Γίνατε όλοι δικαστές. Να σεβαστείτε τις αποφάσεις της Ολομέλειας της Βουλής.
Ατταλίδου: Η νομοθεσία δεν σημαίνει ότι φιμώνεται η μειοψηφία. Δεν ξέρετε καν τι κάνει η ευρωπαϊκή ένωση.
Η θέση της Αστυνομίας και των συντεχνιών
Από πλευράς του, ο Υπαρχηγός της Αστυνομίας, Πανίκος Σταύρου, στη δική του τοποθέτηση υπέδειξε πως «ως Αστυνομία είναι σεβαστή όποια προσπάθεια για τροποποίηση της νομοθεσίας με βάση τις υποδείξεις ΟΑΣΕ. Εμείς θα λειτουργούμε στα πλαίσια του νόμου. Είναι η πρώτη φορά που έχουμε νομοθεσία και μπορούμε να δώσουμε κατευθυντήριες γραμμές στα μέλη μας. Δεν έγινε προσπάθεια για να διαλύσουμε τη διαδήλωση, έγινε προσπάθεια για να μεταφερθούν στα πεζοδρόμια. Όταν δεν άκουγαν οι διαδηλωτές, χρησιμοποιήθηκε ανάλογη βία. Δεν έγινε προσπάθεια για να διαλύσουμε τη διαδήλωση».
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Αστυνομικών Κύπρου, Λευτέρης Κυριάκου, σημείωσε πως «έχουμε κληθεί να εφαρμόσουμε το νόμο από τον Ιούλιο. Ήταν θετικά τα αποτελέσματα. Αστυνομεύσαμε εκδήλωση με 5,000 κόσμο. Ήταν σε συνεννόηση με την Αστυνομία. Ο νόμος προωθεί την κατάργηση λογοδοσίας. Υπάρχει στη βάση αυτής της νομοθεσίας, εγκύκλιος στην οποία καταγράφονται οι εξουσίες και υποχρεώσεις της Αστυνομίας, τα ποινικά αδικήματα και το πρωτόκολλο ενεργειών».
Ο κ. Κυριάκου τόνισε, δε, ότι «η ηγεσία έχει προνοήσει και με αυτή τη νομοθεσία περιορίζουμε την κατάχρηση εξουσίας. Η νομοθεσία αυτή περιορίζει τις αυθαίρετες πράξεις από κάποιους ανθρώπους. Δεν απαγορεύει το δικαίωμα στην αυθόρμητη εκδήλωση διαμαρτυρίας. Στην Κύπρο δεν υπάρχει σεβασμός από τους πολίτες. Μας βρίσκει αντίθετους να καταργηθεί η νομοθεσία. Είναι η πρώτη φορά που προνοεί κάποια πράγματα που μπορούν να εφαρμόσουν οι αστυνομικοί».
Από πλευράς του, ο πρόεδρος του κλάδου αστυνομικών της συντεχνίας Ισότητα, Νίκος Λοϊζίδης, σημείωσε πως «οι αστυνομικές διατάξεις περνούν από το νομικό τμήμα. Οι αστυνομικοί είναι εργαζόμενοι και όταν αφήνονται υπονοούμενα δεν είναι σωστό. Ζητήσατε την γνωμάτευση από τον ΟΑΣΕ και όταν ήρθε, την μελετήσαμε. Υπάρχει μία αναφορά που λέει ότι το πεδίο εφαρμογής της επείγουσας εφαρμογής καλύπτει το νομικό πλαίσιο που είναι ενώπιον του. Δεν είναι ολόκληρου του θεσμικού και νομικού πλαισίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Ο κ. Λοϊζίδης πρόσθεσε ότι «εμείς δεν είχαμε διαδικασία για να αστυνομεύσουμε τις διαδηλώσεις. Έχει μόνο δύο ποινικά αδικήματα. Συμφωνούμε σε δύο πράγματα με τον ΟΑΣΕ. Έχει μία εισήγηση πολύ σημαντική. Μας λέει για τον οργανωτή. Πάμε στο νομικό πρόσωπο. Νομικό πρόσωπο στην Κύπρο είναι με βάση τα σωματεία, τα κόμματα, οι συντεχνίες. Η εισήγηση είναι όποιος δεν είναι νομικό πλαίσιο και έχει μία οργάνωση είναι ότι κινδυνεύουμε».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Καταγγέλλουν στην ΑΑΔΙΠΑ την αστυνομική βία οι διαδηλωτές-«Αδιάκριτη χρήση χημικών σπρέι κατά άοπλων»
