Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ντι. Βανς δήλωσε την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου ότι οι ΗΠΑ εξετάζουν το ενδεχόμενο να πουλήσουν και όχι να χαρίσουν Τόμαχοκ στην Ουκρανία, τους οποίους ζήτησε πρόσφατα το Κίεβο. Θα κάνει τη διαφορά όμως αυτό το όπλο στο πεδίο της μάχης ή και μόνο η συζήτησή του προκαλεί τον γέλωτα στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ωστόσο, Αμερικανοί αναλυτές δεν κρύβουν την ανησυχία τους από μια τέτοια εξέλιξη.
«Αν ο Λευκός Οίκος ελπίζει ότι, «παίζοντας» με αυτήν την πρόταση παροχής πιο προηγμένων, μεγαλύτερου βεληνεκούς πυραύλων στην Ουκρανία, θα αποκτήσει μοχλό πίεσης έναντι του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, κάνει λάθος» αναφέρει σε ανάλυσή της στο Responsible Statecraft η Τζέννιφερ Κάβανα, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν και διευθύντρια στρατιωτικής ανάλυσης στον οργανισμό Defense Priorities.
Για την Κάβανα, τέτοιες ρητορικές και μη ρεαλιστικές στρατιωτικές απειλές είναι αντιπαραγωγικές, μεταδίδουν αίσθηση απόγνωσης και δημιουργούν περιττούς κινδύνους κλιμάκωσης.
Στο πιο πρατικό μέρος της πρότασης, η Κάβανα υπογραμμίζει ότι τα αμερικανικά αποθέματα αυτών των όπλων και των συστημάτων εκτόξευσής τους είναι πολύ λίγα και υπερβολικά πολύτιμα για να συμφωνήσει το Πεντάγωνο να τα αποχωριστεί.
Σύμφωνα με το πρώην αναπληρωτή υφυπουργό Άμυνας των ΗΠΑ αρμόδιο για θέματα πολιτικής, Στήβεν Μπριέν, στο αμερικανικό απόθεμα υπάρχουν περίπου 4.000 Tomahawk, οι περισσότεροι εκσυγχρονισμένων εκδόσεων Block IV και Block V.
«Οι ΗΠΑ έχουν χρησιμοποιήσει Τόμαχοκ με συμβατικές κεφαλές εναντίον του Ιράκ, του Αφγανιστάν, του ISIS στη Συρία, στη Λιβύη, στη Γιουγκοσλαβία, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στη Σομαλία, στην Υεμένη και στο Ιράν τον περασμένο Ιούνιο. Ο συνολικός αριθμός που εκτοξεύτηκαν όλα αυτά τα χρόνια κυμαίνεται μεταξύ 2.000 και 3.000» αναφέρει στο Weapons and Strategy.
«Κανείς δεν μπορεί να πει πόσοι Τόμαχοκ (και ποιες πλατφόρμες εκτόξευσης) μπορούν να παραδοθούν στην Ουκρανία. Ούτε γνωρίζουμε πόσο αποτελεσματικά θα μπορέσουν οι Ρώσοι να τους αντιμετωπίσουν», λέει ο Μπριέν.
Μπορεί να διαπεράσει τη ρωσική αεράμυνα
Σημειώνεται ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζητά πυραύλους Τόμαχοκ. Είχε απευθύνει παρόμοιο αίτημα και στην κυβέρνηση Μπάιντεν νωρίτερα στον πόλεμο, αλλά απορρίφθηκε.
Οι λόγοι για το διαρκές ενδιαφέρον του είναι προφανείς. Με εμβέλεια 2.500 χιλιόμετρων -σχεδόν δεκαπλάσια από εκείνη των αμερικανικών ATACMS- οι Τόμαχοκ θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο στρατηγικούς στρατιωτικούς στόχους και κρίσιμες υποδομές σε όλη τη Ρωσία, πολύ μακριά από τα ουκρανικά σύνορα, συμπεριλαμβανομένης της Μόσχας και πέραν αυτής, λέει η Κάβανα.
«Ο Τόμαχοκ σχεδιάστηκε αρχικά για να προσφέρει στους Αμερικανούς ένα σύστημα ικανό να μεταφέρει πυρηνικά όπλα εναντίον της ΕΣΣΔ. Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί ένα μέσο σχεδόν αδύνατο να αναχαιτιστεί από τη σοβιετική αεράμυνα, όταν έγινε σαφές ότι τα συμβατικά βομβαρδιστικά, ειδικά το B-52, δεν μπορούσαν να επιχειρούν σε μεγάλο ύψος πάνω από το σοβιετικό έδαφος» υπογραμμίζει ο Μπριέν.
«Ο Τόμαχοκ σχεδιάστηκε για αποστολές τύπου «nap-of-the-earth»: δηλαδή, μόλις εισέλθει σε σοβιετικό εναέριο χώρο, να κατεβαίνει σχεδόν σε ύψος κορυφών δέντρων και να ακολουθεί το ανάγλυφο της γης, καθιστώντας τον έγκαιρο εντοπισμό δύσκολο, αν όχι αδύνατο» λέει.
Ωστόσο, σημειώνει πως αν και η ρωσική αεράμυνα έχει εξελιχθεί με τα χρόνια και είναι πολύ καλύτερη σε σχέση με τότε που ο Τόμαχοκ μπήκε σε υπηρεσία το 1983, τα μη επανδρωμένα μεγάλης εμβέλειας όπλα δείχνουν ότι υπάρχουν αρκετά κενά στην κάλυψη της ρωσικής αεράμυνας.
Ο Πούτιν θα γελάει
Καθώς φαίνεται το κλίμα της Συνόδου Κορυφής στην Αλάσκα έχει αλλάξει σημαντικά και πλέον είναι κατανοητό ότι ο Τραμπ και το επιτελείο του αναζητούν νέους τρόπους εξαναγκασμού του Πούτιν να τερματίσει την πολεμική εκστρατεία του.
Ωστόσο, για να λειτουργήσουν, όμως, οι νέες απειλές πρέπει να είναι αξιόπιστες, τόσο πολιτικά όσο και στρατιωτικά. Για την Κάβανα λοιπόν, η πρόταση να σταλούν στην Ουκρανία Τόμαχοκ δεν είναι τίποτε από τα δύο, «είναι πιο πιθανό να προκαλέσει γέλια στο Κρεμλίνο παρά φόβο».
Εξηγεί πως είναι ελάχιστες οι πιθανότητες οι ΗΠΑ να μπορούν ή να θελήσουν να παράσχουν στο Κίεβο πυραύλους Τόμαχοκ.
Οι Τόμαχοκ εκτοξεύονται από αεροσκάφη (τυπικά B-52), από επίγειες πλατφόρμες και από πλοία επιφανείας -κυρίως αντιτορπιλικά με το σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας AEGIS- καθώς και από υποβρύχια.
Η Ουκρανία δεν διαθέτει καμία από αυτές τις δυνατότητες και έχει ουσιαστικά μηδενικές πιθανότητες να τις αποκτήσει στο άμεσο ή μεσοπρόθεσμο μέλλον.
Καταρχάς, το ουκρανικό ναυτικό είναι μικρό και δεν διαθέτει πολεμικά σκάφη επιφανείας, υποβρύχια επίθεσης ούτε και το προσωπικό για να τα χειριστεί. Εν τω μεταξύ, τα ναυπηγεία των ΗΠΑ είναι πολύ πιεσμένα γεγονός που σύμφωνα με την ειδικό καθιστά απίθανο η Ουάσινγκτον να εξετάσει το ενδεχόμενο πώλησης τέτοιων πλατφορμών στην Ουκρανία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν συμφωνήσει να πουλήσουν το προηγμένο αυτό σύστημα σε κανέναν σύμμαχο ή εταίρο — εν μέρει λόγω της σπανιότητάς του και εν μέρει λόγω της ευαισθησίας της τεχνολογίας — και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η Ουκρανία θα είναι η πρώτη.
«Χωρίς μέσο εκτόξευσης, η παροχή ή πώληση Τόμαχοκ στην Ουκρανία θα ήταν μάταιη. Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι να αμφιβάλλει κανείς ότι οι ΗΠΑ θα το εξέταζαν».
Τρεις λόγοι
Στην πραγματικότητα, αντί να ασκήσει πίεση στον Ρώσο πρόεδρο, η συζήτηση για παροχή Τόμαχοκ στην Ουκρανία είναι ευφάνταστη και αποκομμένη από τις στρατιωτικές πραγματικότητες — και ο Πούτιν το γνωρίζει σαφώς, σύμφωνα με την Αμερικανίδα καθηγήτρια ειδική στην άμυνα, εξηγώντας τους λόγους.
Πρώτον, οι ίδιοι οι πύραυλοι είναι σπάνιοι και χρειάζονται δύο χρόνια για να παραχθούν. Με το συνολικό αμερικανικό απόθεμα να εκτιμάται κάτω από 4.000 πυραύλους και αφού σπαταλήθηκαν μερικές εκατοντάδες σε μια μάταιη εκστρατεία κατά των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, το Πεντάγωνο θα διστάσει να αποχωριστεί αυτό το πολύτιμο πυρομαχικό, ιδίως στις ποσότητες που θα χρειαζόταν η Ουκρανία για να πετύχει στρατηγικά αποτελέσματα.
Δεύτερον, οι ΗΠΑ έχουν πουλήσει μέχρι σήμερα τον πύραυλο μόνο σε στενούς συμμάχους: την Αυστραλία, τη Βρετανία, τη Δανία και την Ιαπωνία. Ούτε καν το Ισραήλ έχει μέχρι στιγμής λάβει άδεια να αγοράσει πυραύλους Τόμαχοκ. Φαίνεται απίθανο οι ΗΠΑ να θελήσουν να μοιραστούν το όπλο και την ευαίσθητη τεχνολογία του με τους Ουκρανούς, ιδίως με τον κίνδυνο ο πύραυλος ή υπολείμματά του να πέσουν σε ρωσικά χέρια.
Τρίτον και τελευταίο, τίθεται το ζήτημα της κλιμάκωσης, στο οποίο ο Τραμπ και η ομάδα εθνικής ασφάλειας εξακολουθούν να δίνουν στενή προσοχή. Η παροχή στην Ουκρανία μιας ικανότητας που μπορεί να πλήξει βαθιά εντός της Ρωσίας δημιουργεί τεράστιο κίνδυνο, ιδίως επειδή η χρήση αυτών των πυραύλων θα απαιτούσε αμερικανική πληροφοριακή και στοχευτική συνδρομή.
Τέλος, η Κάβανα προειδοποιεί ότι αν η Μόσχα πιστέψει ότι υπάρχει πραγματική απειλή για στόχους του καθεστώτος ή για τμήματα της πυρηνικής της υποδομής, το ενδεχόμενο πυρηνικής κλιμάκωσης θα μπορούσε να γίνει αφόρητα υψηλό.
Πηγή: In.gr
