Ως Πρόεδρος του Κυπριακού Οργανισμού Αναπτύξεως Γης, μαζί με το Διοικητικό Συμβούλιο, βιώνουμε καθημερινά τις αγωνίες των πολιτών γύρω από τη στέγαση. Νέοι που καθυστερούν να φύγουν από το πατρικό τους, οικογένειες που ψάχνουν ένα ασφαλές περιβάλλον, άνθρωποι που δυσκολεύονται με τα ολοένα αυξανόμενα ενοίκια.
Γι’ αυτό η αναζήτηση λύσεων δεν είναι ευθύνη μόνο του κράτους αλλά και των οργανισμών, των τοπικών αρχών και του ιδιωτικού τομέα. Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές, όμως υπάρχουν καλές πρακτικές που μπορούμε να μελετήσουμε και να προσαρμόσουμε.
Η κρίση της στέγασης δεν αφορά μόνο την Κύπρο. Όπως έχει επισημανθεί διεθνώς, και όπως τόνισε πρόσφατα ο οικονομολόγος Gary Stevenson, η κατοικία αντιμετωπίζεται πλέον περισσότερο ως επενδυτικό μέσο και λιγότερο ως βασική ανάγκη. Στη χώρα μας, ειδικά σε Λεμεσό και Λευκωσία, οι πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με ενοίκια που αυξάνονται ταχύτερα από τους μισθούς, ενώ οι καθυστερήσεις στις άδειες και το υψηλό κόστος κατασκευής περιορίζουν την προσφορά.
Υπάρχουν, όμως, παραδείγματα που δείχνουν δρόμους:
- Βαρκελώνη: ανέστειλε νέες άδειες βραχυχρόνιας μίσθωσης (Airbnb) έως το 2028 για να επιστρέψουν κατοικίες στους μόνιμους κατοίκους.
- Βιέννη: σχεδόν οι μισές κατοικίες ανήκουν στον Δήμο ή σε συνεταιρισμούς, με ενοίκια βασισμένα στο κόστος κατασκευής και όχι στην αγορά.
- Σιγκαπούρη: το 80% ζει σε κρατικά διαμερίσματα με αυστηρούς κανόνες μεταπώλησης και μίσθωσης, ώστε να παραμένουν προσιτά για τις επόμενες γενιές.
Η Κύπρος χρειάζεται στοχευμένες παρεμβάσεις, προσαρμοσμένες στις δικές μας συνθήκες:
- Ανάπτυξη οργανωμένων, ποιοτικών αλλά χαμηλού κόστους μονάδων για νέους, οικογένειες και ευάλωτες ομάδες.
- Ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης, ώστε περισσότερες κατοικίες να επιστρέψουν στην αγορά.
- Φορολογικά και χρηματοδοτικά κίνητρα για ιδιοκτήτες που προσφέρουν προσιτά ενοίκια.
- Μέτρα σταθεροποίησης ενοικίων σε περιοχές υψηλής ζήτησης.
Το στεγαστικό είναι σύνθετο πρόβλημα, επηρεασμένο τόσο από εσωτερικούς όσο και από εξωτερικούς παράγοντες. Δεν λύνεται σε μια μέρα. Με σχέδιο, προγραμματισμό και συνεργασία μπορούμε να δώσουμε προοπτική στους νέους και σιγουριά στις οικογένειες.
Η πρόκληση είναι μεγάλη, αλλά η ευθύνη μας απέναντι στις επόμενες γενιές ακόμη μεγαλύτερη: η στέγαση στην Κύπρο πρέπει να παραμείνει προσιτή, αξιοπρεπής και διαθέσιμη για όλους
*Έλενα Κούσιου Χατζηδημητρίου, Πρόεδρος Κυπριακού Οργανισμού Ανάπτυξης Γης
