Τους κίνδυνους που προκύπτουν λόγω της επιδείνωσης των γεωπολιτικών εξελίξεων που δυνατό να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα του τόπου, χωρίς να παραγνωρίζονται οι κίνδυνοι λόγω των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, όπως φυσικές καταστροφές, ανάγκη για αποζημιώσεις στον πρωτογενή τομέα και επενδύσεις σε υποδομές και έργα πρόληψης και ετοιμότητας, επισημαίνει σε ανακοινωσή του το Υπουργείο Οικονομικών, μετά την έγκριση του νομοσχεδίου του Προϋπολογισμού για το 2026, προειδοποιώντας ότι ταυτόχρονα θα πρέπει να τύχουν διαχείρισης οι ενδεχόμενες επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν σε σχέση με το τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό.
Το Υπουργικό Συμβούλιο κατά τη συνεδρία του σήμερα τη Δευτέρα ενέκρινε, το νομοσχέδιο του Προϋπολογισμού για το έτος 2026 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2026-2028.
Οι προτεραιότητες
Ο Προϋπολογισμός του 2026 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2026-2028 έχουν ως βασικές προτεραιότητες τη διατήρηση ενός πλεονασματικού δημοσιονομικού ισοζυγίου, τη συγκράτηση της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα, τη μείωση του δημοσίου χρέους μεσοπρόθεσμα, την προώθηση της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, τη δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης σε βασικούς τομείς της οικονομίας και τη διατήρηση ενός εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Παράλληλα, υψίστης σημασίας θεωρείται η υλοποίηση έργων υποδομής με σημαντική προστιθέμενη αξία, με ιδιαίτερη έμφαση στα συγχρηματοδοτούμενα έργα και στην επιτυχή ολοκλήρωση των έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Διαβάστε εδώ: Νίκος Χριστοδουλίδης: Οι αναπτυξιακές δαπάνες, η πολιτική και οι προτεραιότητες του νέου πλεονασματικού προϋπολογισμού
Στο πιο πάνω πλαίσιο σημειώνεται ότι οι αναπτυξιακές δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν κατά 4,7% το 2026 σε σχέση το έτος 2025. Περαιτέρω, κατά το 2026 αναμένεται αύξηση της τάξης του 6,7% στις κοινωνικές παροχές, συμπεριλαμβανομένων και των δαπανών στις παροχές παιδείας, υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Όσον αφορά στην απασχόληση στον δημόσιο τομέα σημειώνεται ότι ενώ τα προηγούμενα χρόνια παρατηρήθηκε αύξηση των μόνιμων θέσεων στον Κρατικό Προϋπολογισμό, το 2026 επιτυγχάνεται για δεύτερη συνεχή χρονιά η μείωση τους κατά 14 θέσεις. Στο πλαίσιο του Προϋπολογισμού για το 2026 συνεχίζεται η προσπάθεια συγκράτησης του κρατικού μισθολογίου, περιλαμβανομένης και της απασχόλησης με μείωση της συνολικής απασχόλησης στο Δημόσια Υπηρεσία κατά 1.963 άτομα κατά την περίοδο 2012 – 2025.
Σύμφωνα με το βασικό μακροοικονομικό σενάριο, οι προοπτικές της κυπριακής οικονομίας μεσοπρόθεσμα παραμένουν θετικές αλλά με σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας. Ως εκ τούτου, τόσο ο ρυθμός ανάπτυξης, ο οποίος αναμένεται να κυμανθεί γύρω στο 3,1% το 2026, όσο και το ποσοστό ανεργίας, το οποίο αναμένεται να κυμανθεί γύρω στο 4,6% του εργατικού δυναμικού το 2026, παραμένουν περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2025.
Το δημοσιονομικό ισοζύγιο το 2026, σύμφωνα με τις προκαταρκτικές μακροοικονομικές προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών, προβλέπεται πλεονασματικό και αναμένεται να ανέλθει στο 3,6%, ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να φτάσει στο 4,9% του ΑΕΠ.
Η διατήρηση πλεονασμάτων στο δημοσιονομικό ισοζύγιο για το 2026, λόγω της βελτιωμένης οικονομικής δραστηριότητας στην οικονομία, αναμένεται να συμβάλουν θετικά στη διαμόρφωση του πλάνου χρηματοδότησης της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ να παραμένει σταθερά σε πτωτική πορεία. Στο πλαίσιο αυτό, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να περιοριστεί στο 52,9% το 2026, σε σύγκριση με 57,9% το 2025.
Αξιοσημείωτα είναι τα συμπεράσματα από τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις, που έλαβαν χώρα κατά το 2024 και το 2025, οι οποίες ήταν ιδιαίτερα θετικές για την Κυπριακή Δημοκρατία καταδεικνύοντας τα βήματα σταθερότητας και προόδου της κυπριακής οικονομίας. Η διασφάλιση της μακροοικονομικής σταθερότητας και η περαιτέρω βελτίωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος αποτελούν το κλειδί για περαιτέρω αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι
Όσον αφορά στους δημοσιονομικούς κινδύνους, επισημαίνεται οι κίνδυνοι που προκύπτουν λόγω της επιδείνωσης των γεωπολιτικών εξελίξεων που δυνατό να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα του τόπου. Περαιτέρω, υπάρχει ενδεχόμενο επιδείνωσης των δημοσιονομικών του Κράτους λόγω συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, όπως φυσικές καταστροφές, ανάγκη για αποζημιώσεις στον πρωτογενή τομέα και επενδύσεις σε υποδομές και έργα πρόληψης και ετοιμότητας. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να τύχουν διαχείρισης οι ενδεχόμενες επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν σε σχέση με το τερματικό φυσικού αερίου στο Βασιλικό.
Σε δηλώσεις του, ο υπουργός Οικονομοκών, Μάκης Κεραυνός τόνισε ότι ο Προϋπολογισμός του 2026 έχει οροφή €10,7 δισ. εξαιρουμένων των δαπανών για τοκοχρεολύσια.
Ο Προϋπολογισμός του 2026 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2026-2028 έχουν ως βασικούς στόχους:
• τη διατήρηση ενός πλεονασματικού δημοσιονομικού ισοζυγίου,
• τη συγκράτηση της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα,
• τη μείωση του δημόσιου χρέους μεσοπρόθεσμα,
• την προώθηση της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού,
• τη δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης σε βασικούς τομείς της οικονομίας
• και τη διατήρηση ενός εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Παράλληλα, υψίστης σημασίας θεωρείται η υλοποίηση έργων υποδομής με σημαντική προστιθέμενη αξία, με ιδιαίτερη έμφαση στα συγχρηματοδοτούμενα έργα και την επιτυχή ολοκλήρωση των έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Με βάση τον Προϋπολογισμό του 2026:
• Οι αναπτυξιακές δαπάνες αναμένεται να αυξηθούν κατά 4,7% το 2026 σε σχέση με το έτος 2025.
• Αύξηση της τάξης του 6,7% στις κοινωνικές παροχές, συμπεριλαμβανομένων και των δαπανών στις παροχές Παιδείας, Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας.
• Όσον αφορά στην απασχόληση στον δημόσιο τομέα, το 2026 επιτυγχάνεται για δεύτερη συνεχή χρονιά μείωση κατά 14 θέσεις. Στο πλαίσιο του Προϋπολογισμού για το 2026 συνεχίζεται η προσπάθεια συγκράτησης του κρατικού μισθολογίου, με το ποσοστό κρατικού μισθολογίου να προσδιορίζεται το 2026 στο 27,5% του Προϋπολογισμού σε αντιδιαστολή του 28% το 2025. Δηλαδή το κόστος μισθολογίου παραμένει στα ίδια επίπεδα, σε αντίθεση με παλαιότερες εποχές.
Σύμφωνα με το βασικό μακροοικονομικό σενάριο, οι προοπτικές της κυπριακής οικονομίας μεσοπρόθεσμα παραμένουν θετικές, αλλά με σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας λόγω των δυσμενών γεωπολιτικών εξελίξεων. Ως εκ τούτου, ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να κυμανθεί γύρω στο 3,1% το 2026, και το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να κυμανθεί γύρω στο 4,6% του εργατικού δυναμικού.
Το δημοσιονομικό ισοζύγιο το 2026, σύμφωνα με τις προκαταρκτικές μακροοικονομικές προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών, προβλέπεται πλεονασματικό και αναμένεται να ανέλθει στο 3,6%, ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), ενώ το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να φτάσει στο 4,9% του ΑΕΠ.
Η διατήρηση πλεονασμάτων στο δημοσιονομικό ισοζύγιο για το 2026, λόγω της βελτιωμένης οικονομικής δραστηριότητας στην οικονομία, αναμένεται να συμβάλουν θετικά στη διαμόρφωση του πλάνου χρηματοδότησης της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ να παραμένει σταθερά σε πτωτική πορεία.
Στο πλαίσιο αυτό, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να περιοριστεί στο 52,9% το 2026, σε σύγκριση με 57,9% το 2025.
«Όσον αφορά στους δημοσιονομικούς κινδύνους, επισημαίνονται οι κίνδυνοι που προκύπτουν λόγω της επιδείνωσης των γεωπολιτικών εξελίξεων που δυνατό να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα του τόπου, χωρίς να παραγνωρίζονται οι κίνδυνοι λόγω των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, όπως φυσικές καταστροφές, ανάγκη για αποζημιώσεις στον πρωτογενή τομέα και επενδύσεις σε υποδομές και έργα πρόληψης και ετοιμότητας», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο κ. Κεραυνός.
Γι’ αυτό κρίνεται αναγκαίο και σκόπιμο, πρόσθεσε, να συνεχιστεί η εφαρμογή της ήδη συνετούς και προληπτικής οικονομικής πολιτικής, με συνέχιση των πρωτογενών πλεονασμάτων, πάντοτε στο πλαίσιο μιας δημοσιονομικής πειθαρχίας.
