Το παζάρι Τραμπ και Ερντογάν για τα F-35, στο τραπέζι το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο-Ποιες συμφωνίες κλείδωσαν

Στη σκιά διεθνών συγκρούσεων και στρατηγικών συμφερόντων, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υποδέχθηκε στο Οβάλ Γραφείο τον Τούρκο ομόλογό του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έπειτα από έξι χρόνια από την τελευταία τους συνάντηση.

Η συνάντηση αυτή αποδείχθηκε κρίσιμη, καθώς οι δύο ηγέτες κατέληξαν σε σημαντικές συμφωνίες και συζήτησαν θέματα στρατηγικής σημασίας για τις δύο χώρες, ενώ ο Τραμπ περιέγραψε την πρώτη επίσκεψη του Ερντογάν στο Λευκό Οίκο μετά από έξι χρόνια ως «εξαιρετική».

«Μπορούμε εύκολα να κάνουμε συμφωνία για τα F-35, αλλά ο Ερντογάν θα πρέπει να κάνει κάτι για μας πρώτα», είπε ο Τραμπ αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο χωρίς να ξεκαθαρίζει τι θέλουν οι ΗΠΑ από την Τουρκία για να επιτευχθεί η συμφωνία.

Να σημειωθεί ότι πρόεδρος των ΗΠΑ κάλεσε την Τουρκία να σταματήσει τις αγορές πετρελαίου από τη Ρωσία, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας να κοπεί η χρηματοδότηση ενέργειας προς τη Μόσχα, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται.

«Το καλύτερο που θα μπορούσε να κάνει είναι να μην αγοράζει πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Αν το έκανε αυτό, θα ήταν το καλύτερο», είπε ο Τραμπ.

Οικονομική και στρατηγική συνεργασία

Από τις πρώτες ώρες της συνάντησης, οι δύο πλευρές υπέγραψαν σειρά συμφωνιών που ενισχύουν τη στρατηγική συνεργασία.

Οι πιο σημαντικές συμφωνίες περιλάμβαναν:

• Συμφωνία για το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG): Η Τουρκία συμφώνησε να εισάγει 4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα LNG από τις ΗΠΑ ετησίως, για μια 20ετή περίοδο, συνολικής αξίας 43 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
• Αμυντική Συνεργασία με Boeing: Υπογράφηκε συμφωνία με την αμερικανική εταιρεία Boeing για την προμήθεια περισσότερων από 200 επιβατικών αεροσκαφών.
• Πυρηνική Ενέργεια: Η Τουρκία υπέγραψε με τις ΗΠΑ Μνημόνιο Στρατηγικής Συνεργασίας στον τομέα της Πολιτικής Πυρηνικής Ενέργειας, με στόχο την ενίσχυση των ενεργειακών τεχνολογιών και υποδομών στις δύο χώρες.

Ανοιχτό το θέμα των F-35

Το μεγαλύτερο αγκάθι στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας παραμένει η συμφωνία για τα F-35, καθώς και οι αμερικανικές κυρώσεις που πλήττουν την Τουρκία από το 2019, μετά την απόκτηση συστημάτων αεροπορικής άμυνας S-400 από τη Ρωσία. Παρά την αισιοδοξία του Τραμπ ότι το θέμα μπορεί να επιλυθεί, δεν δόθηκε ξεκάθαρη απάντηση για το αν τελικά η Τουρκία θα επανενταχθεί στο πρόγραμμα F-35 ή αν θα επιτραπεί η πώληση νέων αεροσκαφών.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι η απόφαση για τα F-35 «θα εξαρτηθεί από την πρόοδο της συνεργασίας», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να αλλάξει η πολιτική. Η Τουρκία έχει εκφράσει επανειλημμένα την επιθυμία να αποκτήσει τα F-35, αλλά η απόκτηση των S-400 από τη Ρωσία παραμένει το βασικό εμπόδιο.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η δικομματική Ελληνική Ομάδα του Κογκρέσου των ΗΠΑ προειδοποίησε να μην επιτραπεί στην Τουρκία να αγοράσει F-35, επικαλούμενη τη στρατιωτική συνεργασία της με τη Ρωσία και την «αδιαφορία της για τους διεθνείς κανόνες και τις δημοκρατικές αρχές».

Συζήτηση Τραμπ-Ερντογάν για Γάζα, Ρωσία και Συρία

Η συνάντηση επικεντρώθηκε και σε γεωπολιτικά θέματα, με ιδιαίτερη αναφορά στη Συρία, τη Ρωσία και τις εξελίξεις στη Γάζα. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Τουρκίας συμπίπτουν σε αρκετούς τομείς, κυρίως στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας και την αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Ωστόσο, οι διαφορές τους για το ζήτημα της Γάζας και των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία ήταν σαφείς.

Εντύπωση προκαλεί η αναφορά του πρέσβη των ΗΠΑ στην Τουρκία, τομ Μπάρακ, ο οποίος χαρακτήρισε την συνάντηση «εξαιρετική», τονίζοντας ότι παρά τις διαφοροποιήσεις, οι δύο πλευρές είχαν την «καλύτερη δυνατή συνεργασία». Παράλληλα, επανέλαβε τη δέσμευση για πρόοδο στη συνεργασία σχετικά με τα F-35, αν και η διαδικασία αυτή παραμένει αβέβαιη και θα απαιτήσει χρόνο.

Οι απόψεις του Τραμπ συχνά αλλάζουν και η τύχη των πωλήσεων των αεροσκαφών είναι άγνωστη, ακόμη και αν ο Τραμπ ακούγεται αισιόδοξος.

Ο Τραμπ ήταν γεμάτος επαίνους και οι δύο άνδρες κατάφεραν να αποφύγουν κάθε είδους διαφωνίας μπροστά στις κάμερες.

Εν κατακλείδι η συνάντηση Ερντογάν-Τραμπ έφερε θετικά αποτελέσματα σε οικονομικό και στρατηγικό επίπεδο για την Τουρκία, αλλά η κατεύθυνση της συνεργασίας στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, ειδικά γύρω από τα F-35, παραμένει ανοιχτή. Η διαχείριση των κυρώσεων και η στρατηγική συνεργασία των δύο χωρών θα συνεχίσει να είναι καθοριστική για τις μελλοντικές εξελίξεις.

Πηγή: Iefimerida